فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی دارای ۹۹ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی۲ ارائه میگردد

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی :

تقدیم به :

دو موجود مقدس،

آنانکه ناتوان شدند تا من به توانائی برسم، موهای شان سپید شد تا من در اجتماع روسپید شوم و عاشقانه سوختند تا روشنگر راهم باشند و گرمابخش وجودم.

پدر و مادرم

و نیز تقدیم به همسر عزیزم که در این مسیر همراهم بود و دخترانم که دلسوزانه مشوق من بودند.

سپاس و قدردانی:

به روایت آیه ی شریفه «من لم یشکر المخلوق، لم یشکرالخالق»

لازم و ضروری است که مراتب دین و امتنان خود را نسبت به این عزیزان اعلام نمایم؛

استاد ارجمند سرکار خانم دکتر مهشید ایزدی که عالمانه در جایگاه استاد راهنما مرا از هدایت و راهنمائی هایشان جهت تدوین و گردآوری این رساله بهره مند ساختند.

استاد گرانقدر سرکار خانم دکتر فهیمه انصاریان که در دو عرص علم و اخلاق از الطاف ایشان بهره مند گشتم و مشاور ایشان روشنگر راهم بود جهت تهیه این رساله.

و جناب آقای دکتر حمیدرضا رضازاده که با دقت بینی و در عین حال حسن نظر در سمت استاد داور این پایان نامه بودند.

بسمه تعالی

تعهد نامه اصالت پایان نامه کارشناسی ارشد

اینجانب اکرم لطفی زاده دانشجوی کارشناسی ارشد رشته فلسفه تعلیم وتربیت با شماره دانشجوئی ۸۶۰۰۰۶۶۱۲ اعلام می نمایم که کلیه مطالب مندرج درپایان نامه با عنوان : فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی حاصل کار پژوهشی خود بوده وچنانچه دستاوردهای پژوهشی دیگران را مورد استفاده قرارداده باشم، طبق ضوابط و رویه­های جاری،آنرا ارجاع داده و در فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی
فهرست منابع و مآخذ ذکر نموده ام .علاوه برآن تاکید می نماید که این پایان نامه قبلاً برای احراز هیچ مدرک هم سطح، پایین تر یا بالاتر ارائه نشده وچنانچه درهر زمان خلاف آن ثابت شود، بدینوسیله متعهد می­شوم، درصورت ابطال مدرک تحصیلی ام توسط دانشگاه، بدون کوچکترین اعتراض آنرا بپذیرم.

تاریخ وامضاء

بسمه تعالی

در تاریخ:۱۵/۵/۸۸

دانشجوی کارشناسی ارشد خانم اکرم لطفی زاده ازپایان نامه خود دفاع نموده و با نمره ۵/۱۹ به حروف نوزده و نیم و با درجه عالی مورد تصویب قرار گرفت.

امضا استاد راهنما

بسمه تعالی

دانشگاه آزاد اسلامی – واحد تهران مرکزی

دانشکده: روانشناسی و علوم اجتماعی

××××××××××××××××××××××××××××××××××××××××××××××××××××××

(این چکیده به منظور چاپ در پژوهش نامه دانشگاه تهیه شده است )

نام واحد دانشگاهی : تهران مرکزی کد واحد : ۱۰۱	کد شناسایی پایان نامه : ۱۰۱۶۰۶۱۹۸۷۱۰۱۴
عنوان پایان نامه : فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی
نام ونام خانوادگی دانشجو : اکرم لطفی زاده شماره دانشجوئی : ۸۶۰۰۰۶۶۱۲ رشته تحصیلی : فلسفه تعلیم و تربیت		تاریخ شروع پایان نامه : ۸/۱۰/۸۷ تاریخ اتمام پایان نامه : ۱۵/۵/۸۸
استاد / استادان راهنما : دکتر مهشید ایزدی استاد / استادان مشاور : دکتر فهیمه انصاری
آدرس: پیروزی، خیابان مقداد، فلکه دوم، کوچه امیرعزیزی، پلاک ۸، واحد ۶. تلفن :۳۳۰۵۵۵۳۲
چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه ، اهداف ، روشهای اجرا و نتایج به دست آمده ): مساله در پژوهش حاضر عبارت است از بررسی جایگاه تربیتی دختران دردین اسلام ،که در این رابطه باید گفت تربیت دختران دارای نکات لطیفی می باشد . روش استفاده شده در این تحقیق بصورت کتابخانه ای ،توصیفی،تحلیلی می باشد که برقرآن کریم وسنت نبوی (ص) مبتنی است . سوالات عنوان شده در این تحقیق عبارت است از :۱- جایگاه دختران در دین اسلام چگونه است ؟ که نتیجه می گیریم جایگاه دختران به صورت عام و خاص و اخص تعریف شده است. ۲- بین منظری که اسلام برای دختران ترسیم نموده و شرایط کنونی چه تفاوتهایی احساس می گردد؟ آزادی در تصمیم گیری ، اعطای حقوق دختران ، مقام و مرتبت درصحنه سیاسی و حکومت ، تمایز تربیت دختران با پسران ،آزادی شکوفایی استعدادهای دختران نتایجی است که از این سوال بدست می آید . ۳- چه راه کارهایی در جهت وصول دختران به شرایط ایده آلی که اسلام ترسیم نموده وجوددارد ؟ پرورش عاطفی ،فرهنگی ،اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی ،دینی و اخلاقی دختران راه کارهای موثر می باشد . ۴-ادله تفاوت قوانین حقوقی و فقهی بین دختران و پسران چه می باشد؟ تفاوت ازنظر جسمی و عقلی و روانی و فزونی جنبه ی عاطفی زن برمردو همچنین عدم تشابه حقوق دختران با پسران دلایل این تمایز می باشد . ۵- والدین از دختران خود چه توقعاتی باید داشته باشند ؟ معاشرت درست و پسندیده ، حس مسئولیت پذیری ایمان به خدا و احترام به والدین وتلاش و کوشش برای تحصیل علم رامی توان از توقعات والدین برشمرد . ۶- ارزش شخصیت و کمال رشد دختران در چه چیزی است ؟ اعتقاد به حقایق و تعالیم الهی و معرفت به حق و عادت دادن دختران به پایبندی فضائل و مقاومت در مقابل خواسته های نا مشروع از جمله مواردی است که موجب کمال و رشد دختران می شود .

نظر استاد راهنما برای چاپ در پژوهش نامه دانشگاه مناسب است تاریخ وامضا:

مناسب نیست

فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی
فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده

فصل اول:کلیات پژوهش

مقدمه………………………………………………………………………………………. ۲

بیان مسئله…………………………………………………………………………………. ۴

ضرورت و اهمیت تحقیق…………………………………………………………………. ۶

اهداف تحقیق………………………………………………………………………………. ۶

سوالات تحقیق…………………………………………………………………………….. ۷

تعریف واژه ها و اصطلاحات…………………………………………………………….. ۷

تعریف جایگاه……………………………………………………………………………… ۷

مفهوم تربیت………………………………………………………………………………. ۷

تعریف دین اسلام………………………………………………………………………….. ۸

تعریف قانون………………………………………………………………………………. ۹

مفهوم فقهی………………………………………………………………………………… ۹

مفهوم حقوقی………………………………………………………………………………. ۹

تعریف دختران……………………………………………………………………………. ۹

فصل دوم: پیشینه پژوهش

مقدمه……………………………………………………………………………………… ۱۱

منزلت دختران در اسلام………………………………………………………………….. ۱۳

سیمای دختران در قرآن …………………………………………………………………. ۱۳

فضیلت دختران در آینه ی روایات……………………………………………………….. ۱۷

وجود دختر برکت می آورد………………………………………………………………. ۱۷

دختر نشانه ی سعادت خانواده……………………………………………………………. ۱۷

ثواب تربیت دختر………………………………………………………………………… ۱۷

ثواب سرپرستی دختران………………………………………………………………….. ۱۸

ثواب شاد کردن دختر…………………………………………………………………….. ۱۸

پاداش تربیت دختر……………………………………………………………………….. ۱۸

دختران حسنات اند……………………………………………………………………….. ۱۸

خداوند به دختران مهربان تر است………………………………………………………. ۱۹

۱- برای زدودن جهل ذاتی……………………………………………………………….. ۱۹

۲- برای تداوم حیات……………………………………………………………………… ۱۹

۳- برای رعایت بینش اسلام……………………………………………………………… ۱۹

۴- برای ادای حقوق……………………………………………………………………… ۱۹

۵- برای حیات اجتماعی…………………………………………………………………. ۱۹

۶- برای زندگی خانوادگی……………………………………………………………….. ۱۹

۷- برای تربیت نسل……………………………………………………………………… ۱۹

۸- برای حیات سیاسی……………………………………………………………………. ۲۰

دختران بهترین فرزندان …………………………………………………………………. ۲۰

دختر سپر آتش جهنم……………………………………………………………………… ۲۱

بهترین دختران…………………………………………………………………………… ۲۱

تقدم دختران در هدیه دادن………………………………………………………………… ۲۱

مقام دختر در نگاه امام خمینی (ره)………………………………………………………. ۲۱

ارزش دختر از دیدگاه اسلام……………………………………………………………… ۲۲

اسلام و فرزند دختر………………………………………………………………………. ۲۲

طرز تفکر اسلام درباره ی دختران………………………………………………………. ۲۳

عدم نقص…………………………………………………………………………………. ۲۳

عدم ضعف……………………………………………………………………………….. ۲۳

عدم مذمت………………………………………………………………………………… ۲۴

وجود خیر واحسان……………………………………………………………………….. ۲۴

عنایات اسلام درباره ی دختران………………………………………………………….. ۲۴

نجات او از قهر پدران……………………………………………………………………. ۲۴

احترام به دختر……………………………………………………………………………. ۲۴

توجه به تربیت دختر……………………………………………………………………… ۲۵

اعطای امنیت اقتصادی…………………………………………………………………… ۲۵

استقلال دختران…………………………………………………………………………… ۲۵

تشویق به حمایت از دختران……………………………………………………………… ۲۶

اهمیت دختران……………………………………………………………………………. ۲۶

توصیه های اسلامی درباره دختران……………………………………………………… ۲۶

کفه عنایت………………………………………………………………………………… ۲۷

درتربیت دختران…………………………………………………………………………. ۲۷

دو جنسی بودن تربیت……………………………………………………………………. ۲۷

دلایل دو جنسی بودن تربیت……………………………………………………………… ۲۷

اسلام و دو گونگی تربیت………………………………………………………………… ۲۹

دختر و حق تربیت……………………………………………………………………….. ۳۰

ضرورت و اهمیت تربیت دختران………………………………………………………. ۳۱

۱- از لحاظ ادای حق …………………………………………………………………….. ۳۱

۲- از لحاظ خود فرد……………………………………………………………………… ۳۱

۳- از لحاظ عضویت جامعه……………………………………………………………… ۳۲

۴- از جهت پرورش نسل ……………………………………………………………….. ۳۲

۵- در جنبه اصلاح جامعه……………………………………………………………….. ۳۲

۶- از لحاظ فرهنگی……………………………………………………………………… ۳۳

زیان عدم توجه به تربیت دختران………………………………………………………… ۳۳

اصولی در تربیت دختران………………………………………………………………… ۳۴

در جنبه پذیرش…………………………………………………………………………… ۳۴

در جنبه پرورش………………………………………………………………………….. ۳۵

رعایت شوون…………………………………………………………………………….. ۳۵

توجه به اخلاق و عاطفه………………………………………………………………….. ۳۶

اعطای اطلاعات لازم…………………………………………………………………….. ۳۶

در جنبه شرعی…………………………………………………………………………… ۳۷

در سازندگی و هدایت…………………………………………………………………….. ۳۷

مساله روابط و ارتباطات دختران………………………………………………………… ۳۷

حد و مرز آن……………………………………………………………………………… ۳۸

ضرورت آگاهی برای دختران…………………………………………………………… ۳۹

به گفته«لومبروزو»……………………………………………………………………… 40

ضوابطی برای روابط …………………………………………………………………… ۴۰

۱- مراقبت در محیط اجتماعی…………………………………………………………… ۴۱

۲- مراقبت در آمد و شد و خلوتها………………………………………………………… ۴۱

۳- در معاشرتها………………………………………………………………………….. ۴۱

معاشرتها در سنین بلوغ………………………………………………………………….. ۴۲

عوارض بی قیدی در روابط و مراقبت………………………………………………….. ۴۳

تربیت و سازندگی دختران……………………………………………………………….. ۴۴

غرض ما در سازندگی …………………………………………………………………… ۴۴

۱- در آموزش وظایف خاص زن………………………………………………………… ۴۵

۲- وظیفه در برابر جنس او……………………………………………………………… ۴۶

۳- در رشد و عزت نفس او………………………………………………………………. ۴۷

۴- در آموزش موضعگیری ها…………………………………………………………… ۴۷

۵- در مطالعات و سرگرمی ها…………………………………………………………… ۴۸

تربیت و بازسازی دختران……………………………………………………………….. ۴۸

امکان باز سازی …………………………………………………………………………. ۴۹

شناخت علل………………………………………………………………………………. ۴۹

طریق درمان و اصلاح دختران………………………………………………………….. ۵۰

۱- آگاهی ………………………………………………………………………………… ۵۰

۲- ایمان و عقیده…………………………………………………………………………. ۵۰

۳- استفاده از پند و اندرز…………………………………………………………………. ۵۰

۴- استفاده از ملاحظات………………………………………………………………….. ۵۱

۵- قهر و ملامت…………………………………………………………………………. ۵۱

۶-تهدید و اخطار…………………………………………………………………………. ۵۲

۷- تنبیه…………………………………………………………………………………… ۵۲

۸- طرق دیگر……………………………………………………………………………. ۵۲

تداوم بازسازی …………………………………………………………………………… ۵۳

هشدارها………………………………………………………………………………….. ۵۳

اهمیت روابط در تربیت دختران…………………………………………………………. ۵۴

رابطه با پدر………………………………………………………………………………. ۵۵

تربیت و مصالح فرزندان………………………………………………………………… ۵۵

کار پدر در تربیت………………………………………………………………………… ۵۶

حرمت گذاری پدر………………………………………………………………………… ۵۶

رعایت عدالت…………………………………………………………………………….. ۵۷

جنبه الگوئی پدر………………………………………………………………………….. ۵۷

در رابطه با همسر……………………………………………………………………….. ۵۸

در ابراز عاطفه…………………………………………………………………………… ۵۹

در اجرای انضباط………………………………………………………………………… ۵۹

پدران مستعفی……………………………………………………………………………. ۶۰

لغزش های پدر…………………………………………………………………………… ۶۰

نکته ها……………………………………………………………………………………. ۶۱

رابطه مادر با دختر………………………………………………………………………. ۶۲

نقش و نفوذ مادر………………………………………………………………………….. ۶۲

نقش اخلاقی او……………………………………………………………………………. ۶۳

نقش معنوی مادر…………………………………………………………………………. ۶۳

رفتار و اخلاق مادر………………………………………………………………………. ۶۴

روابطش با همسر………………………………………………………………………… ۶۴

مادر و موضع گیری ها………………………………………………………………….. ۶۵

در آموزش ها…………………………………………………………………………….. ۶۶

در محبت و نوازش………………………………………………………………………. ۶۶

مادر و اسرار دختر………………………………………………………………………. ۶۷

چند نکته………………………………………………………………………………….. ۶۷

فصل سوم: روش پژوهش

روش شناسی تحقیق………………………………………………………………………. ۷۰

مقدمه……………………………………………………………………………………… ۷۰

جامعه و نمونه پژوهش…………………………………………………………………… ۷۰

روش اجرای پژوهش…………………………………………………………………….. ۷۱

ابزار اندازه گیری و نحوه اجرای آن…………………………………………………….. ۷۱

طرح پژوهش…………………………………………………………………………….. ۷۲

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه……………………………………………………………………………………… ۷۴

الف) تحلیل توصیفی …………………………………………………………………….. ۷۴

ب) تحلیل استنباطی………………………………………………………………………. ۸۲

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مسأله، روش و یافته ها به صورت خلاصه……………………………………………… ۸۸

پیشنهادات محقق………………………………………………………………………….. ۹۰

الف) برای پژوهش گران آتی……………………………………………………………. ۹۰

ب) برای دست اندرکاران امر تربیت……………………………………………………. ۹۰

محدودیت ها در تحقیق…………………………………………………………………… ۹۲

الف) محدودیت های در اختیار پژوهش گر……………………………………………… ۹۲

ب) محدودیت های خارج از اختیار پژوهش گر…………………………………………. ۹۲

چکیده

مساله در پژوهش حاضر عبارت است از بررسی جایگاه تربیتی دختران دردین اسلام ،که در این رابطه باید گفت تربیت دختران دارای نکات لطیفی می باشد . روش استفاده شده در این تحقیق بصورت کتابخانه ای ،توصیفی،تحلیلی می باشد که برقرآن کریم وسنت نبوی (ص) مبتنی است . سوالات عنوان شده در این تحقیق عبارت است از :۱- جایگاه دختران در دین اسلام چگونه است ؟ که نتیجه می گیریم جایگاه دختران به صورت عام و خاص و اخص تعریف شده است. ۲- بین منظری که اسلام برای دختران ترسیم نموده و شرایط کنونی چه تفاوتهایی احساس
می گردد؟ آزادی در تصمیم گیری ، اعطای حقوق دختران ، مقام و مرتبت درصحنه سیاسی و حکومت ، تمایز تربیت دختران با پسران ،آزادی شکوفایی استعدادهای دختران نتایجی است که از این سوال بدست می آید . ۳- چه راه کارهایی در جهت وصول دختران به شرایط ایده آلی که اسلام ترسیم نموده وجوددارد ؟ پرورش عاطفی ،فرهنگی ،اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی ،دینی و اخلاقی دختران راه کارهای موثر می باشد . ۴-ادله تفاوت قوانین حقوقی و فقهی بین دختران و پسران چه می باشد؟ تفاوت ازنظر جسمی و عقلی و روانی و فزونی جنبه ی عاطفی زن برمردو همچنین عدم تشابه حقوق دختران با پسران دلایل این تمایز می باشد . ۵- والدین از دختران خود چه توقعاتی باید داشته باشند ؟ معاشرت درست و پسندیده ، حس مسئولیت پذیری ایمان به خدا و احترام به والدین وتلاش و کوشش برای تحصیل علم رامی توان از توقعات والدین برشمرد .

۶- ارزش شخصیت و کمال رشد دختران در چه چیزی است ؟ اعتقاد به حقایق و تعالیم الهی و معرفت به حق و عادت دادن دختران به پایبندی فضائل و مقاومت در مقابل خواسته های نا مشروع از جمله مواردی است که موجب کمال و رشد دختران می شود .

فصل اول کلیات پژوه

مقدمه

در برهه ای از زمان به سر می بریم که از سوی دین ستیزان و کسانی که دین و دینداری را بزرگترین مانع در برابر امیال شیطانی و منافع مادی خویش می دانند، با طرح پروژه ی تقدس زدایی مانند: جدایی دین از سیاست، مشروعیت بخشیدن به پلورالیزم دینی، با شبه آفرینی و سکولار نمودن مفاهیم ارزشی و حیاتی، همچون ایجاد تردید و خدشه وارد نمودن به مسأله بسیار مهم و مقدس ولایت فقیه که متضمن استمرار خط انبیاء و سعادت جوامع انسانی است، قصاص که به صراحت قرآن، مایه ی حیات و امنیت فردی و اجتماعی انسان ها است، به عنوان حکم خشونت آمیز مطرح نمودن، و یا شهادت سالار شهیدان را نتیجه ی خشونت جداد بر شمردن و همه ی اینها بیانگر وجود یک توطئه ی خزنده ی فرهنگی برای خارج کردن پایانه های احکام نظری و عملی اسلام از صحنه ی زندگی جامعه ی بشری است.

در چنین شرایطی بر اهل قلم و اندیشمندان متعهد و متدین که مرزبانان معارف الهی اند، فرض است که در برابر مجسمه ی شبه افکنان که دانسته یا ندانسته ارکان دین خدا را هدف قرار داده اند، قلم هدایت اندیشه ها از نیام برکشیده و برای رفع غبار به شهادت از چهره ی گوهر دین و اذهان و افکار مردم به ویژه نسل جوان از هیچ کوششی دریغ نکنند.

البته این امر زمانی تحقق می یابد که شبه زدایی های منطقی و صحیح در قالب متد ها و روش های نوین جوان پسند تهیه و عرضه گردد(قائمی، علی.۱۳۷۱).

به رغم گذشت قرن ها از عصر جاهلیت و بی خبری مردم در بعضی جوامع باستانی، جای تعجب و تأسف است که بگوییم در عصر اتم و در اوج تکنولوژی و مدرنیسم و با وجود
پیشرفت های شگرف در فرهنگ ها و تمدن ها هنوز شاهد برخی بینش ها و تفکرات خرافی نسبت به نوزادان دختر هستیم.

اگر نگوییم که دختران مورد بی توجهی و گاه بی مهری برخی پدران قرار می گیرند اما یک نکته مسلم است و آن این که کم نیستند پدران و مادرانی که فرزند پسر را ترجیح می دهند و دختر را مورد کم مهری و کم توجهی قرار می دهند.

دختر و پسر هر دو انسانند و فضیلت و برتری هر انسان به مراتب انسانیت او بستگی دارد. هر کس در کسب کمالات انسانی به نقطه ی مطلوبی رسیده باشد در حقیقت چنین کسی می تواند انسان برتر جانشین خدا در زمین باشد.طرز تفکر دیگری که اکنون برخی روشنفکران و دگر اندیشان غربزده، هویت باختگان و یا مغرضان در پی اشاعه ی آن هستند، این است که اسلام را مخالف آزادی فعالیت زنان و دختران معرفی نمایند و بگویند: حقوق زنان و دختران در اسلام مورد غفلت قرار گرفته و ارزش آنان کمتر از مردان انگاشته شده است. هر چند هر انسان منصفی با اندکی آشنایی با معارف اسلام، بی پایگی این ادعاهای موهوم را در می یابد، روزی که دست توانا و هنرمند خالق هستی بر خاک نقش آفرینی کرد و آدم ابولبشر به عالم ناسوتی آورد و او را خلیفه ی خود خواند همسرش را نیز آفرید تا مایه ی آرامش و سکون وی باشد و در قلب هایشان مودت و رحمت را جایگزین ساخت و بدین سان اولین خانواده در تاریخ بشریت بر پایه ی مهر و الفت بنا گردید. از آن روز تا عصر حاضر که میلیاردها زن و مرد از نژادها و مذاهب و جوامع مختلف، به سبک ها و شیوه های گوناگون در این عالم زندگی می کنند و پیشرفت های عظیم بشر در صنعت و فن آوری و علوم و ارتباطات، بسیاری از موازنات طبیعت بر هم زده است، روابط زن و مرد دوران های مختلفی را پشت سر گذاشته است. مطالعه ی سیر تاریخی تحولات و تغییرات در جایگاه هر یک از زن و مرد نسبت به دیگری و رقابت در کسب برتری هر جنس بر جنس مخالف مسلما حاوی نکاتی جالب و درس آموز برای نسل امروز خواهد بود تا بدانند آنچه که امروز زن و مرد به اصطلاح متمدن بدان دست یافته اند پس از طی چه مراحلی صورت پذیرفته است و هر یک ار آنها تا چه اندازه ای به جایگاه واقعی و در خور شأن خود نزدیک و یا از آن دور شده اند.

بررسی نظر دین مبین اسلام بر منزلت اجتماعی دختران در دورانهای بیش از اسلام بهتر می توان دریافت که آنچه اسلام به عنوان کامل ترین آیین آسمانی و دستور زندگانی برای بشر سرگردان به ارمغان آورده است، تنها راهی است که می تواند انسان را به منزلگاه نهایی رهنمون کند. منزلگاهی که آزادی، عشق،ایمان، اخلاق، و تمام ارزش ها را یکجا در خود دارد.

ندای ملکوتی و آسمانی « اِنی جاعلٌ فیِ الاَرضِ خَلِیفَته » و بسیاری از آیات دیگر که سخن از شأن والای انسان در نظام آفرینش را مطرح کرده است، بدون شک متوجه جنس زن یا مرد به طور خاص نیست، بلکه در طی مراتب والای کمال انسان، آنچه موجب موفقیت و قرب بیشتر به آستان مقدس ربوبی و حیات طیبه مطلوب می باشد پروا پیشگی و عمل صالح است و هر کس به انجام وظیفه ی الهی و انسانی خویش پایبند تر باشد به مقصد نزدیک تر است. خداوند در قرآن کریم
می فرماید:

« مَن عَمِلَ صالِحاً مِن ذَکِرَ أو اُنثی و هُوَ مُؤمِنُ فَلَنُحیِیَنَهُ حَیاهً طَیبَهً »

یعنی : هر کس از مرد و زن کار نیکی به شرط ایمان به خدا به جای آورد، ما او را در زندگانی خوش و با سعادت می گردانیم و اجری بسیار بهتر از عمل نیکی که انجام داده، به او عطا می کنیم.

۱-۱ بیان مسئله :

در تربیت دختران نکات و لطایفی است که هر ولی و مربی مسئولی باید بدان توجه کند به ویژه در تربیت اسلامی آنان که اصل تفاوت بر تربیت بر مبنای جنسیت است، و روزی باید راهی طریقی شود که در آن دو گونه تربیت را با دو گروه از ویژگی های زیستی، فطری و عاطفی عرضه کند نظامی برای تربیت پسران و نظامی دیگر برای دختران ما در این بحث توجه جدید و بیشتری به تربیت دختران و ساختن آینده ی آنان عرضه خواهیم داشت (قائمی، علی.۱۳۶۲).

گمان بر این است که اگر بخواهیم جامعه سر و سامان داشته و به سوی رشد و حرکت باشد چاره ای نیست جز این که به تربیت دختران بپردازیم و حتی امر تربیت آنان را بر پسران مقدم داریم.

این نسل است که باید افراد شریف، متعهد، مؤمن، آگاه و خدمتگزار به جامعه بسازند و تحویل دهد رهبران جامعه، متفکران، مخترعان، افراد پاک و مسئول، مردان و زنان شایسته و عفیف دامن زنها برخاسته اند و این امر قابل تحقق نبوده و نیست، جز در تربیت اولیه شان و اعطای آن چیزی که می خواهیم از آنان بازگیریم.

برای پدران و مادران آگاه، طبقه حکمران مسؤول و پرورشکاران متعهد راهی جهت سازندگی و هدایت جامعه نیست جز راه تربیت و به پیروی این نسل و به کار انداختن قدرت فکری آنها در طریق خیر و صلاح و ایجاد رشد و مهارت و آگاهی عملی در این طبقه و در این امر باید سریعاً اقدام و تأکید کرد.

این نکته ی هشدار دهنده و دردآوری است همه ساله گروهی از کودکان به علت آشنا نبودن مادران به فنون تربیتی و قوانین طبیعت و ساختمان جسم و روان و خلقت او تلف می شوند، در حالی که در حالت حیوانات چنین وضعیتی نیست و یا رقم آمار تلفات آن کمتر است. این امر بدان خاطر است که حیوان در سایه ی هدایت الهی اش به پیش می رود و بشر باید بر اساس تعالیم الهی نسل خود را بسازد و به عمل آورد و طبیعی است که مسامحه و غفلتها و جهل ها زمینه ساز چنین شرایطی است. صدمه این امر بیشتر از آن جهت است که برخی از والدین و مربیان از دو جنسی بودن تربیت و فنون مربوط به تربیت دختران آگاهی ندارند.

اگر در جامعه ای فساد است ، انحطاط است ، لغزش و انحراف است، سیر رو به زوال ملکات و فضایل است ، بخشی از آن بدان خاطراست که دختران دیروز همسران خوب، مادران مؤمن و آگاه وسنگردارانی وفادار تربیت نشده اند.

و اگر بخواهیم در جامعه ای رشد و حرکت باشد، شرافت و نجابت حکومت کند، باید به دنبال مادران و دختران رویم و از آنها بخواهیم که چنین اهدافی را در خود پدید آورند و تثبیت نمایند. به گفته « فوریر » « تغییر در یک دوره تاریخی همیشه به وسیله ی پیشرفت و ترقی زنان تعیین می شود» مادران نا آگاه فرزندانی زنده به دنیا می آورند، با فطرتی خدا آشنا و گرایش به خیر و حسن، ولی به علت جهل و غفلت عامل مرگ روانی آنها می شوند و یا فطرتشان را در زیر توده هایی از خاکستر های گوناگون قرار می دهند.

این امر بدان خاطر است که به تربیت صحیح و اسلامیشان توجهی نشده است و راه نجات بازهم در بازگشت از وضع موجود به وضع مطلوب است. بنابراین مسئله در پژوهش حاضر، فایل ورد کامل پژوهش جامع درباره جایگاه تربیتی دختران در آموزه‌های دین اسلام؛ بررسی اصول اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی است.

۱-۲ ضرورت و اهمیت تحقیق:

اگر دختران در جامعه اصلاح شوند می توان امید داشت که نقش فوق العاده در بنیاد های یک جامعه ی متحرک داشته باشند و هدیه ای به بشریت عرضه کنند.تربیت درست زمینه ساز وقار و آرامش زن است و این در شرایط سیاسی جامعه فوق العاده مؤثراست. به گفته آقای ایرانشهر:(اگر ازمن بپرسند که راهی برای تاسیس صلح بین المللی هست یا نه، می گویم هست و آن راه، تربیت زنان عالم است، به شرطی که همه زنان عالم به یک نحو صحیح تربیت شوند).

۱-۳ اهداف تحقیق :

بیان جایگاه تربیتی دختران در دین اسلام از مهمترین اهدافی است که در تحقیق دنبال
می شود و این جایگاه ویژه را می توان با استفاده از روایات کلام ائمه استنباط نمود.

در این تحقیق هدف جلب توجه والدین و مربیان به امر تربیت دختران و جایگاه آنان
می باشد که همانا این دختران هستند که سازندگان واقعی جامعه و نسل آینده می باشند و سعادت یا انحطاط جامعه ای به نحوه تربیت و رشد امروزشان وابسته است. اهداف این پ‍‍ژوهش عبارتند از:

۱- بررسی جایگاه دختران در دین اسلام.

۲- راه گشائی برای بررسی جنبه های مختلف تربیتی در دین اسلام.

۳- ارائه راه کارهای مناسب برای تربیت بهینه ی دختران بر اساس دیدگاه اسلامی.

۱-۴ سؤالات تحقیق :

۱-جایگاه دختران در دین اسلام چگونه است؟

۲- ارزش شخصیت و تمام و کمال رشد دختران در چه چیزی است ؟

۳- والدین از دختران خود چه توقعاتی باید داشته باشند و حدود روابطشان یا آنها چگونه باشد؟

۴-ادله تفاوت قوانین حقوقی و فقهی بین دختران و پسران چه می باشد ؟

۵- بین منظری که اسلام برای دختران ترسیم نموده و شرایط کنونی چه تفاوت هایی احساس می گردد ؟

۶- چه راه کارهایی در جهت وصول دختران به شرایط ایده آلی که اسلام ترسیم نموده وجود دارد ؟

۱-۵ تعریف واژه ها و اصطلاحات :

۱-۵-۱ تعریف جایگاه:

– جایگاه از نظر لغوی به معنای محل توقف، محل، مقام، موقعیت می باشد.

– جایگاه به مقام و محلی گفته می شود که بسیاری از مسائل بیرونی در تعیین آن نقش دارند و گاهاً جایگاه بسیاری افراد در مراتب اجتماعی بی تناسب با توانایی های آنان است.

– در مورد مفهوم جایگاه این مفهوم دارای خصلت عینی و ساختاری است که گویای مقام و موقعیت و جایگاه هر یک از عناصر و عوامل متعلق به حوزه های مختلف می باشد.

۱-۵-۲ مفهوم تربیت :

– تربیت از نظر لغوی به معنای پروردن، پروراندن، آداب و اخلاق را به کسی آموختن، تهذیب کردن، توجیه نمودن سیاست و رهبری کردن و تغذیه دادن است .

– تربیت عبارت است از فراهم کردن زمینه ها و عوامل برای به فعلیت رساندن و شکوفا نمودن استعدادهای انسان در جهت مطلوب.

– تربیت به معنای ایجاد تغییرات مطلوب در انسان و به عبارت دیگر و بهتر تحولات ثمر بخش در محیط زندگی انسان به منظور ساختن و شکوفایی استعدادهای آدمی و یا تربیت عبارت است از پروردن قوای جسمی و روحی انسان برای وصول به کمال مطلوب و انتقال طرز تفکر و احساس و عمل یک جامعه آیندگان.

از دیدگاه دکتر باقری به رغم دامنه ی محدودی که کلمه ی تربیت از(رب و) داشت، ماده ی (رب ب) و استعمال و مشتقات آن در ارتباط با انسان، فراخنای وسیعی از آیات قرآن را در بر گرفته است.

رب ب (که در صورت مضاعف،رب) می شود و عنصر معنایی دارد، مالکیت و تدبیر پس رب به معنای مالک مدبر است، یعنی هم صاحب است و تصرف در مایملک از آن او و هم تنظیم و تدبیر مایملک در اختیار او است.

در المفردات، رب در معنای مصدری معادل تربیت گرفته شده است، یعنی گرداندن و پروراندن پی در پی چیزی تا حد نهایت است.

۱-۵-۳ تعریف دین اسلام :

-دین در لغت به معنای مختلف از جمله عادت، روش، قهر و غلبه و ریاست و فرمانبرداری آمده است.

– دین به معنای وسیع آن عبارت است از شناختن خدا و دانستن وظایف آدمی در برابر او و انجام آنها و دانستن تکالیف شخص نسبت به وجود خود و همنوعان خود است.

– دین به معنای حکم و داوری کردن، فرمانبرداری، کیش و شریعت می باشد.

فقط تعریف دین اسلام است که جامع تمام ادیان الهی است و به عبارت دیگر کامل ترین مرتبه از دین الهی به شمار می رود و آن عبارت است از مجموعه ی معارف، احکام و دستورالعمل هایی که منشأ الهی دارد و برای هدایت انسان و وصول به سعادت دنیایی و آخرتی به دست بشر می رسد.

منظور از اسلام، موارد مطرح شده در ثقل اکبر(قرآن کریم) و ثقل اصغر( روایات مستند بدست آمده از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین (ع) می باشد).

۱-۵-۴ تعریف قانون:

– قانون در کتب لغت به معنای رسم، قاعده، روش،آیین می باشد.

– قانون امری است کلی که بر همه جزئیاتش منطبق می گردد و احکام جزئیات از آن شناخته می شود.

– قاعده ای است که مقامات صلاحیت دار آن را وضع و ابلاغ می کنند.

آنچه از اصول تعیین شده و جاری در جامعه که به صورت قراردادی و یا غیر قراردادی علاوه بر تعیین و تبیین نیازمندی ها به شرح توانمندی های جامعه پرداخته وموجب ایجاد تعادل و توازن ما بین نیازمندیها و توانمندیهای موجود در جامعه می گردد.

۱-۵-۵ مفهوم فقهی:

– فقه به معنای دانستن یا فهمیدن است در معجم المقاییس اللغه می خوانیم فقه دلالت
می کند بر ادراک چیزی و علم نسبت به آن.

– در مجمع البحرین آمده است که معنای فقه فراتر از مطلق دانستن است و منظور از فقه علم و دانستنی است که همراه با دقت نظر و استنباط باشد.

– فقه به معنای علم و آگاهی دقیق نسبت به علوم دین و احکام دینی می باشد.

۱-۵-۶ مفهوم حقوقی:

– حقوق جمع حق یعنی راستی ها، بهره ها، مواجب، اموال

– امتیاز و قدرتی که یک فرد در مقابل دیگران در زندگی اجتماعی دارد و از آن می تواند استفاده کند مثل حق آزادی، حق مالکیت، حق رأی.

– حقوق مجموعه قواعد الزامی حاکم بر روابط افراد جامعه می باشد.

۱-۵-۷ تعریف دختران:

– دختر(دت)، فرزند مادینه انسان، بنت، ابنه.

– دختر مقابل پسر که فرزند نرینه ی آدمی است.

فصل دوم پیشینه پژوهش

۲-۱ مقدمه:

اسلام بیش از همه مکاتب و فلسفه ها درباره زن نظر داده و از او حمایت کرده است. این مسئله صرفا ادعا نیست. نگاهی ولو اجمالی در منابع اسلام و در مباحث مربوط به زنان دعوی ما را ثابت می کند. این خطاست که بعضی ها گفته اند اسلام دین مردان است.اسلام دین انسان هاست و در آن زن و مرد مطرح نیست.

در بعضی از خانواده ها شوق داشتن پسر بیشتر از دختر است و بدین نظر دختران را به دیده تحقیر می نگرند. اما این امر بر اساس یک سابقه ی تاریخی و از جهاتی دارای ریشه های اقتصادی و اجتماعی است. بازمانده ای از افکار جاهلیت راجع به پسر و دختر است نه نظر اسلام در مورد زن.

اسلام از همان آغاز با این افکار پوچ و بی اساس مبارزه کرده و دختران را همانند پسران را مورد حمایت قرار داده است. اسلام زن را موجودی ناقص نمی داند که مثلا یک دنده از مرد کمتر داشته باشد بلکه موجودی تام الخلته اش می شناسد.

اسلام دختر را چون گلی در خانه مایه رحمت، زیبایی و احسان خداوند می داند مایه رحمت الهی است و در بزرگی و زندگی عامل پناه شوهر است و سبب سکون او تجسم و لبخند او رمزی از رمزهای الهی و مهر خداوندی است و حاکی از صدق و صفای اوست که آرامش بخش است.

اسلام به والدین دستور داد به فرزندان خود احترام کنید و عنایت خود را بیش تر به دختر معطوف می دارد.

پیامبر بزرگوار اسلام ختم المرسلین حضرت محمد(ص) می فرماید: (آنکس که صاحب ارزش و احترام و فردی محترم است به زن احترام می کند و تنها فرد پست و لئیم است که به زن اهانت روا می دارد.)

اسلام به تعلیم و تربیت دختران همت گماشت و تربیت او را به عنوان حقی ذکر کرد. اسلام زنان را مستقل کرد و از حالت تملک بودن رهایی شان داد و برای زنان حق مالکیت قائل شد. به زن حق رای داد و آزادش گذاشت که خود بتواند سرنوشت خود را تعیین کند. فردی که به خواستگاریش آمد مورد ارزیابی قرار دهد اگر خواست پاسخ مثبت به او بدهد و اگر نخواست پاسخ منفی و کسی حق ندارد او را به ازدواج مجبور کند.

از نظر اسلام وظیفه والدین نسبت به کودکان دختر، دشوارتر از پسران است چون انحراف از قانون فطرت و آیین صحیح، خانواده و بقای نسل شریف را در معرض خطر قرار می دهند. از این رو تعلیم و تربیت دختران باید دقیق تر انجام گیرد تا نهال وجودشان از راه فطرت منحرف نشود، بویژه هنگامی که تمایلات جنسی آنان شکفته می شود به حکم لطافت طبع ممکن است در معرض ناپاکی و بی عفتی قرار گیرند.

از آنجایی که دختران و پسران هر دو انسان محسوب می شوند و متعلق به یک نوع از موجودات هستند قاعدتا شیوه های تعلیم و تربیت(اعم از تربیت مذهبی یا غیر مذهبی) مشترکند.) البته ملاحظاتی ممکن است به ظهور برسد که بعضی از این شیوه ها را اختصاصی هم بکند. این عوامل می تواند جنسی، تاریخی و اجتماعی باشد. مثلا فرض کنید در جنبه جنسی با توجه به ساختار تقریبا متفاوت روانی و انگیزشی و هیجانی دختران نسبت به پسران، ایجاب می کند که بعضی از شیوه های تربیتی هم اختصاصی شود. مثلا اعتماد به نفس که یکی از ابعاد تربیتی است نیاز آن در دختران دارای قوت بیشتری است. چون اگر یک موجودی از احساسات قوی تری برخوردار باشد، دارای حساسیت بیشتری بوده و در نتیجه نیازش برای استواری و اعتماد به نفس هم بیشتر خواهد بود. در این صورت ما می توانیم بگوئیم که در تربیت دختران یکی از اموری که در اولویت خاص قرار می گیرد، رشد مضاعف اعتماد به نفس است. البته این امر بدان معنا نیست که پسرها به اعتماد به نفس نیاز ندارند. با توجه به اینکه سن بلوغ در دختران زودتر رخ می دهد به این ترتیب لازم است که ما زمینه های بیشتر قوی تر و زودتر در آنان فراهم کنیم. دختران در سنین نوجوانی به دلیل قوی تر بودن عواطف در آنان نیاز به ثبات شخصیت بیشتری برای محافظت از خود دارند.

اگر والدین در جریان تربیتی خود نسبت به فرزندان به صورت یکسویه عمل کنند و نظرهای خود را با روش های اجباری یا امتناع به دختر یا پسرشان اعمال کنند، این نوع تربیت یک نوع تربیت متزلزلی خواهد بود و الگو پذیری فرزندان دوام چندانی نخواهد آورد. چرا که وقتی جوانان با مشکلات جدید دیگری در تربیت مواجه می شوند، الگوی خانوادگی خود را کنار می گذارند و چه بسا شما می بینید که در مسئله حجاب، اگر حجاب مادر برای دختر یک الگوی فقط شکلی و تقلیدی باشد، بعد از اینکه او با توجه به شرایط سنی، ارتباطات اجتماعی اش گسترده تر می شود و اشکال دیگر حجاب را ملاحظه می کند که افراد در آن شکل ها راحت تر هستند و ارتباطشان قوی تر است آن را انتخاب می کنند و این الگوی تقلیدی دوام چندان
نمی یابد.

پس به این ترتیب در مجموع می توان گفت انتظار می رود که پاره ای از شیوه ها و اصول تربیتی خاص دختران در جامعه نیاز به تدوین و بحث و طرح در جامعه دارد که به دقت و مطالعه محققان در روابط اجتماعی- خانوادگی و بازشناسی و خنثی کردن روابط ناعادلانه بستگی دارد. ولی لزوما نبایستی منجر به ستمی معکوس نسبت به جنس مذکر گردد.

۲-۲ منزلت دختران دراسلام

۲-۲-۱ سیمای دختران در قرآن

قرآن کریم، معجزه ی جاودانی حضرت ختمی مرتبت، محمد مصطفی ( ص) ضمن اشاره به این اوضاع رقت بار ، بارها عمل پلید و زشت دختر کشی را مورد مذمت قرار داده و از آن جنایات هولناک پرده بر می بردارد.مثلا در سوره تکویر پس از بیان نشانه های روز قیامت

می فرماید:

« وَ اِذُ المَوؤُدَهُ سُئِلَت بِأیَ ذَنبٍ قُتِلَت »

یعنی : در روز قیامت از زنده به گور شدن دختران سؤال خواهد شد که :به چه گناهی کشته
شده اند؟(تکویر/۸)

این مطلب روشن است که مقصود آیه از دختر ، دختر مسلمان نیست. چون این عمل وقیح زمانی معمول بود که مردم از مکتب اسلام آگاهی نداشتند. بلکه آنچه از نظر قرآن کریم محکوم است بی عاطفه بودن و سنگ دلی پدران است. زیرا در برخورداری از نعم الهی همچون امنیت و آرامش و حق زندگی فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نیست، هرچند اسلام سعادت دنیوی و اخروی انسان را تضمین نموده است و اسلام آوردن هر مرد و زن ، او را بر مردان و زنان کافر برتری می بخشد. در آیه ی دیگری ، به نگرش اعراب جاهلی به دختران اشاره کرده،
می فرماید:

« و إذَا بُشَرَ أحَدُ هُم یا الاُ نثی ظَلَ وَجهُهُ مُسوَداً وَ هُوَ کَظِیمٌ »

یعنی: هنگامی که به یکی از مشرکین مژده ی تولد دختری داده می شد، از شدت ناراحتی و غضب، رخسارش سیاه می گردید و او ( در حالی که سخت دلتنگ می شد) خشم خود را فرو
می برد.(نحل/۵۸)

آثار این باورها و رسوم جاهلی حتی پس از اسلام نیز در بعضی از تازه مسلمانان به چشم
می خورد . در روایتی وارد شده که مردی در حضور پیامبر اکرم بود، وقتی خبر تولد فرزندش را به او دادند، رسول خدا (ص) دید که چهره ی او دگرگون شد.فرمود:چه اتفاقی افتاده که تو را چنین متغیر کرده؟

عرض کرد: خیر است. پیامبر فرمود: بگو چه شده است ؟ عرض کرد: به من خبر داده اند که زنم دختر بدنیا آورده است، پیامبر فرمود: او بر روی زمین و زیر آسمان زندگی می کند و خداوند روزی را می دهد. او یک ریحانه است، او را ببوس و به او محبت کن. پس آن حضرت رو به اصحاب کرد و فرمود:

« هرکس یک دختر داشته باشد، آن دختر برای او حجابی از آتش جهنم است و و هرکس دو دختر داشته باشد، بهشتی است و هرکس سه دختر داشته باشد، جهاد و هر چیز ناگوار از او برداشته می شود و هرکس چهار دختر داشته باشد، پس ای بندگان خدا ! او را یاری کنید و به او قرض دهید و به او رحم کنید.»(شیخ حر عاملی،محمد.۱۳۷۴)

در آیات دیگری، خداوند ضمن بر خورداشتن مردم از کشتن فرزندان، وعده ی روزی دادن آنان را بیان می دارد. و اعراب جاهل را که از ترس فقر و تنگ دستی ، فرزندان خود را با دست خود به قتل می رساندند، مورد ملامت قرار می دهد:

« وَلا تَقتُلُو أو لا دَکُم خَشیهَ اِملاقٍ نَحنُ نَرزُقُکُم وَ إیاهُم »

هرگز فرزندان خود را از ترس فقر به قتل نرسانید که ما رازق شما و آنها هستیم.(اسراء/۳۰)

منزلت دختران در سیره و سخن پیامبر اکرم (ص)

در روزگاری که سایه ی جهل بی سوادی جهان را در ظلمت خود فرو برده بود، قتل و غارت و تجاوز در جامعه ی عرب تبدیل به یک ارزش و افتخار شده بود، خشونت و سنگ دلی جایی برای مهر و عطوفت در دلها باقی نگذاشته بود و انسانیت در پرتگاهی از آتش قرار گرفته بود، در این حال خداوند متعال پیامبر را مبعوث کرد « رَحمَهٌ لِلعالمین » بود.

او آمد تا انسانیت را از هلاکت و سقوط نجات دهد.

او آمد با گل هایی معطر از محبت و رأفت در دست.

او آمد تا تمام حقوق تضییع شده را به صاحبانشان باز گرداند و به ندای مظلومیت زنان و دختران پاسخ او با افکار پلید کسانی که دختر داشتن را ننگ و عار می شمردن ، مبارزه کردو چنین اندیشه ای را محکوم نمود.پیامبر اکرم (ص) این رسالت را به دو شکل انجام داد:

الف_تبلیغ کلامی : رسول اکرم (ص) مردم را از تبعیض قائل شدن بین دختران و پسران نهی کرد و آنان را به مراعات عدالت بین فرزندان دعوت نمود. بدین سان، آن حضرت با کلام خویش جایگاه و مقام دختر را در جامعه متذکر گردید بی مهری کردن به دختران را مورد نکوهش قرار داد.

ب_سیره ی عملی :پیامبر اسلام (ص)، علاوه بر دعوت زبانی ،در سیره و عمل نیز مردم را به محبت و مودت نسبت به دختران دعوت نمود. در جامعه ای که مردم داشتن دختر را ننگ می دانستند پیامبر (ص) خم می شد و دست دخترش فاطمه ی زهرا (س) را می بوسید و
می فرمود « فِداع أبُوع» یعنی پدرش فدای او باد.(دهقان،احمد.۱۳۸۰)

تعظیم و تکریم پیامبر(ص) نسبت به حضرت فاطمه (س) تأثیر شگرفی بر اذهان اعراب گذاشت.آنها می دیدن که وقتی پیامبر (ص) قصد سفر می کرد، حضرت زهرا (س) آخرین کسی بود که پیامبر از او خداحافظی می کرد و در بازگشت از سفر هم پیش از هرکسی دیگر به دیدار وی می شتافت و می فرمود:

« بوی بهشت را از دخترم فاطمه استشمام می کنم » و با این روش یگانه دختر خویش را مورد مهر و محبت قرار می داد.

اگرچه یکی از انگیزه های مهم پیامبر اکرم (ص) از این تکریم بی نظیر حضرت زهرا (س) شناساندن عظمت و منزلت رفیع اهل بیت و عطرت طاهرین(ع) در میان مردم و یادآور این نکته بود که سلسله ی امامت و ولایت حقه ی اسلامی از طریق ذریه ی آن حضرت امتداد خواهد یافت، اما به یقین انگیزه ی دیگر آن حضرت این بود که به تمامی بشریت در تمامی تاریخ ثابت کند که زنان و دختران از نظر اسلام از کرامت و شرافت ویژه ای برخوردارند.

کار دیگری که آن حضرت در باب دفاع از حقوق زنان انجام داد، این بود که با زنان بیوه و
بی سرپرست ازدواج کرد تا در جامعه ی بشری به دیده ی حقارت به آنها نگریسته نشود.

البته برخی از همسران آن حضرت نیز از دختران سرشناس قبایل بودند و این وصلت ها با انگیزه ی جذب قبایل مختلف به اسلام انجام می شد.(کلینی،محمد.۱۳۶۶)

پیامبر گرامی اسلام در چهارده قرن پیش و تنها به فاصله ی کمی از روزگار جاهلیت ، کامل ترین و متعالی ترین نمونه ی جامعه ی مدنی را در تمام جهان بنا نهاد. جامعه ای که در آن ، زن جایگاه واقعی خویش را بدست آورد و از زیر بار نگاه های حقارت آمیز خارج گردید.

دین اسلام دختران و زنان را مانند مردان به عنوان خلیفه ا… در زمین و دارای جایگاه بلند انسانیت معرفی کرده است. انسانی که ایفاگر نقش یک مادر در برابر فرزندان و یک همسر در برابر شوهر و یک زن در اجتماع خویش می باشد و در مقابل فرزندان به او با دیده احترام می نگرند و شوهر او را دوست دارد و جامعه او را یک انسان و دارای تمام حقوق اجتماعی و قانونی می داند.

سردمداران و منادیان دروغین حقوق بشر که امروزه فریاد آنان در دفاع از زنان گوش فلک را کر کرده است و اسلام را متهم به تبعیض بین مرد و زن می نمایند، طی همایش های مختلف می خواهند به این نتیجه برسند که آیا زن انسان است یا خیر؟

از آنجا که قرآن کریم از جاهلیت قبل از اسلام به عنوان «جاهلیت اولی » یاد می کند پس بسیار مناسب است دوران کنونی را یک جاهلیت جدید بنامیم. زیرا اگر در جاهلیت اولی وجود دختر را مایه ی ننگ می دانستند، امروزه نیز زنان و دختران در کشور های به اصطلاح مترقی و متمدن صرفا به عنوان وسیله اشباع غریزه ی جنسی و همچنین وسیله ی تبلیغ کالاهای اقتصادی و بهره کشی در کارهایی قرار می گیرند که انسان از بیان آن شرم دارد.(شیخ الاسلام،سید جعفر.۱۳۷۵)

به عبارت دیگر اگر جاهلیت اولی وجود ظاهری زن را دفن می کرد ، جاهلیت جدید نیز شخصیت انسانی و گوهر عفت و حیای زن را مدفون هوس های خود ساخته می کند.

۲-۳ فضیلت دختران در آینه ی روایات:

۲-۳-۱ وجود دختر برکت می آورد :

پیامبر اکرم (ص) فرمود: « خانه ای که در آن دخترانی وجود داشته باشند، هر روز دوازده برکت و رحمت از آسمان نازل می شود و رفت و آمد ملائکه از آن خانه قطع نمی شود وبرای پدر دختران در هر روز و شب عبادت یک سال را می نویسند.» (سبزواری،محمد.۱۳۷۴)

۲-۳-۲ دختر نشانه ی سعادت خانواده :

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند :

« از نشانه های سعادت و خوشبختی زن آن است که اولین فرزندش دختر باشد.»

(مجلسی،محمد باقر.۱۳۶۴)

۲-۳-۳ ثواب تربیت دختر:

از معصومین روایت شده است که: « دختر داشتن مایه ی محنت است و پسر نعمت. خداوند بهشت را در قبال محنت می دهد نه نعمت.

کسی که دختر داشته باشد و او را از خود نراند امانتش نکند و پسران را بر او ترجیح ندهد، خداوند متعال او را وارد بهشت می کند.(نوری،محدث.۱۳۷۶)

پیامبر اکرم (ص) فرمود: چون شب معراج از سدر المنتهی گذاشتم از جانب پروردگار خطاب آمد:

« ای محمد! به دختر داران بگو از این نو نهالان غمگین و دلتنگ نباشند. من چنان که آفریده ام، روزی می دهم». (نوری،محدث)

۲-۳-۴ ثواب سرپرستی دختران

پیامبر اکرم (ص) فرمود: کسی عهده دار مخارج و سرپرستی سه دختر و یا سه خواهر باشد و صبر کند تا ازدواج کنند یا بمیرند من و او در بهشت مانند دو انگشت سبابه و وسطی با هم خواهیم بود.(مجلسی،محمد باقر.۱۳۶۴)

۲-۳-۵ ثواب شاد کردن دختر

پیامبر اکرم (ص) فرمود: « کسی که از بازار هدیه ای بخرد و آن را برای خانواده ی خود ببرد مانند کسی است که صدقات را برای افراد بی بضاعت میبرد، پس باید هنگام تقسیم هدیه ، دختران را مقدم بدارد. چون هرکس دخترش را شاد کند مانند آن است که برده ای از فرزندان اسماعیل (ع) را خریده و در راه خدا آزاد کرده است. (شیخ حر عاملی، محمد.۱۳۷۴)

۲-۳-۶ پاداش تربیت دختر :

امام صادق (ع) فرمود: کسی که مرگ دخترانش را آرزو کند ، از اجر و پاداش تربیت آنها محروم خواهد شد و در حالی که در نزد خداوند، عاصی و گناهکار است، از این دنیا خواهد رفت.» (مجلسی،محمد باقر.۱۳۶۴)

۲-۳-۷ دختران حسنات اند

امام صادق (ع) فرمود: پسران نعمت خداوند هستند ولی دختران حسنات الهی می باشند.

خداوند از نعمت سؤال می کند و به حسنات پاداش می دهد.(شیخ حر عاملی،محمد.۱۳۶۴)

۲-۳-۸ خداوند به دختران مهربان تر است

نبی اکرم فرمود: به درستی که خدای متعال بر زنان و دختران مهربان تر از مردان است.

۲-۳-۹ دختران بهترین فرزندان

پیغمبر اکرم (ص) فرمود: بهترین فرزندان شما دختران هستند.(نوری،محدث.۱۳۷۶)

۲-۳-۱۰ دختر سپر آتش جهنم

نبی اکرم (ص) فرمود: کسی که سه دختر داشته باشد و در برابر دشواری های آنها صبور باشد ، این صبر خود حجابی در برابر آتش دوزخ برای این افراد است.(شیخ حر عاملی،محمد.۱۳۷۴)

امام صادق (ع) فرمود: « رسول خدا (ص) اشرف مخلوقات عالم پدر چند دختر بود.»

۲-۳-۱۱ بهترین دختران

پیامبر اکرم (ص) فرمود: بهترین دختران آنانند که دارای گرمی و جاذبه و لطافت معنوی هستند، آماده ی خدمت و مونسند، مایه ی برکت و رحمتند، پاکیزگی را دوست دارند و صبر می کنند و تحمل پلیدی را ندارند.(کلینی،محمد.۱۳۶۶)

۲-۳-۱۲ تقدم دختران در هدیه دادن

پیامبر اکرم (ص) فرمود: هدایا را در میان فرزندان به عدالت تقسیم کنید. اگر من می خواستم فضیلتی را در نظر بگیرم، دختران را مقدم می داشتم.

پیامبر اکرم (ص) فرمود: « کسی که یک دختر را سرپرستی کند خداوند آنرا برایش حجابی از آتش در روز قیامت قرار می دهد و به خاطر دو دختر بهشتی اش می کند و جهاد و صدقه را از او برمی دارد.

پیامبر اکرم (ص) فرمود: هرکس یک دختر داشته باشد برای او از هزار حج مستحبی و هزار جنگ و جهاد مستحبی و انفاق هزار شتر و یا گاو و هزار میهمانی دادن در راه خدا بهتر است. (مجلسی،محمد باقر.۱۳۶۴)

۲-۴ ضرورت و اهمیت تربیت دختران :

برای تربیت دختران و تحصیل علم و دانش شان ضرورتهایی است که برای نمونه به چند مورد آنها اشاره می شود:

۲-۴-۱ برای زدودن جهل ذاتی :می دانیم کودک به همراه ولادت دارای دو دسته از آگاهی های فطری و غریزی است. در آنچه مربوط به زندگی و مصداقهای حیات می شود او کاملا خالی و جاهل است، و ناگزیر باید آگاه و عالم گردد و این تربیت می خواهد.

۲-۴-۲ برای تداوم حیات : در این جهان وسیع و پهناور چشم بسته نمی توان به پیش رفت، چشم و گوشی باز لازم است و اطلاعی وسیع، همه آنچه را که لازم حیات فردی است نمی توان از طریق والدین و مربیان کسب کرد، باید کلید علم و اطلاع را در اختیار فرزند قرار داد که خود به کسب آگاهیهای لازم پردازد.(قائمی،علی.۱۳۷۱)

۲-۴-۳ برای رعایت بینش اسلام :از نظر اسلامی جنس افراد نمی تواند زمینه ساز محرومیت، رشد، طبقه و …

باشد و چیزی را برای فردی اثبات یا رد نماید. اگر بنای آن باشد که تربیت را عاملی برای این امر بدانیم که زنان و مردان خود را در سایه ی آن تحت نظم و قاعده ی منظمی در می آورند، این امر برای دختران هم ضروری می شود. زیرا اسلام می خواهد زنان و دختران جامعه هم داری روحیه ی وظیفه شناسی و نظم و اعتماد به نفس باشند.

۲-۴-۴ برای ادای حقوق :روایات بسیاری در اسلام داریم که تربیت را برای فرزندان حق و برای والدین دهیژ به حساب آورده اند و ابعاد تربیت را برای فرزندان ذکر کرده اند که شامل تعیین نام نیکو، آموزش قرآن، خواندن و نوشتن، تأمین امنیت و … است. در بینش اسلامی مسائل تربیتی و انسانی مربوط به فرزندان فوق لعاده اهمیت دارد و آن کس که خواستار فرزندی صالح است باید تربیت او را امری ضروری بداند. (قائمی، علی.۱۳)

۲-۴-۵ برای حیات اجتماعی: زندگی اجتماعی نیاز دارد به آگاهی و فنونی که اساس آن دارادی جنبه ی اکتسابی است. بخشی مهم از عدم تجانسها، برخوردها و تصادف ها در زندگی بدان خاطر است که از اداره و رسم آن را نیاموخته اند و یا برای حیات اجتماعی آن چنان گه لازم است پرورش نیافته اند. برای اینکه آنها به حقوق و تکالیف اجتماعی خود آگاه شوند، در انجام آن مجاهدت نمایند، در برخوردها و تصادفها مظلوم واقع نشوند، ضروری است تربیت یابند.

۲-۴-۶ برای زندگی خانوادگی : به گفته ی « اسمایلز » زنی که خوب تربیت شده و تعلیمات عالیه را دیده است دارای وسعت فکر و هوش و فراستی خواهد شد که در خانه داری و انجام امور خانواده فوق العاده به او کمک خواهد کرد و قوه ی دو بینی و مآل اندیشی را در وی ایجاد می نماید که بتواند حوادث و وقایع غیر مترقبه را پیش بینی کند.

۲-۴-۷ برای تربیت نسل : دختران امروز مادران فردای ما هستند اگر اینان درست تربیت شوند مردان و زنان آینده ساخته خواهند شد و هم اگر دختران امروز از نظر اخلاق و عفت پرورش یابند، فرزندان آینده ی جامعه نیز از این بابت مصونیت خواهند داشت.

به گفته ی « امام خمینی » « زن مربی جامعه است و از دامن اوست که انسانها پیدا می شوند » و اگر او پرورش نیافته باشد چگونه می توان به رشد و پرورش نسل اطمینان داشت. این که بخواهیم مردانی برجسته، عاقل، شریف، پاک و با ایمان تربیت کنیم ،نیاز داریم به دخترانی که از اصول این تربیت سر درآورند.

۲-۴-۸ برای حیات سیاسی : از آنجا که کیفیت اخلاقی ملل مربوط طرز تربیت خانوادگی افراد است، تربیت دختران را باید از قضایای ملی دانست دادن حق رأی و انتخاب مشکل هیچ جامعه ای را حل نمی کند، اصل بر این است که آنها درست تربیت شوند و آنگاه رأی بدهند. (قائمی، علی.۱۳۷۱)

۲-۵ مقام دختر در نگاه امام خمینی (ره)

امام خمینی (ره) احیاء گر اسلام ناب حضرت محمد (ص) در عصر حاضر بود. همچنان که پیامبر اکرم (ص) عصر جاهلیت، برای احقاق حقوق انسان، پرچم عدالت بر افراشت و با آوردن دین مبین اسلام دریچه ای روشن به جهانی برتر از آنچه چشمان کوته بین بشر آن روز قادر به دیدنش بود فرا روی او گشاده ام راحل نیز در زمانی که تیرگی ظلم و هوس و مادیات ، قدرت دیدن حقایق را از بشر سلب کرده است، آمد تا پرده و نقاب از چهره ی منور دین الهی بردارد. او مقام و منزلت از دسته رفته ی زن را به او برگرداند و فضیلت ها و ارزش های فراموش شده را احیاء نمود. در شرایطی که جامعه و حاکمان فاسد به تقلید از فرهنگ مبتذل غرب سعی داشتند زن را مانند کالایی مصرفی در خدمت شهوات و تمایلات افسار گسیخته و ابزاری برای کسب درآمد در تجارت و اقتصاد و عامل تهییج و گمراهی جوانان از طریق هنر آلوده درآوردند و نهایتا زن و مرد را به منجلاب سقوط و تباهی بکشانند، امام با انقلاب مقدس اسلامی آمد و روح مسئولیت، ایمان ، تقوا و تعهد را در جان ها و جوامع دمید.(احمد دهقان)

۲-۶ ارزش دختر از دیدگاه اسلام

اسلام بیش از همه ی مکاتب و فلسفه ها درباره ی زن نظر داده و او را حمایت کرده است. این مسئله صرف ادعا نیست نگاهی ولو اجمالی در منابع اسلامی و مباحث مربوط به زنان دعوی مارا ثابت می کند ذکر این نکته ضروری است که اسلام در عنایتی که نسبت به دختران و اصولا طبقه ی نسوان روا داشته است نخواسته که بی حساب گروهی را بالا برده و یا بی حساب گروهی دیگر را پایین بیاورد.این عنایت بخاطر اهمیت وجود آنها و نقشی است که آنان در پرورش و هدایت نسل ایفا می کنند.

این خطا است که برخی گفته اند اسلام دین مردان است. اولا اسلام دین انسانهاست و در آن زن و مرد مطرح نیست. و ثانیا اگر از نظر توجه و عنایت نسبت به طبقه ای بخواهیم آنرا ببینیم باید اذعان کنیم که کفه ی ترازوی عنایت در جنبه زنان سنگین تر است.(خمینی،روح ا….۱۳۶۹)

۲-۷ اسلام و فرزند دختر

می دانیم هنوز در برخی خانواده ها شوق و علاقه به داشتن پسر به مراتب بیشتر از داشتن دختر است و بدین نظر دختران را به دیده تحقیر می نگرند. این امر بر اساس یک مسابقه ی تاریخی و از جهاتی دارای ریشه های اقتصادی و اجتماعی است. بازمانده ای است از افکار جاهلیت راجع به پسر و دختر .

اسلام از همان آغاز با این فکر مبارزه کرد و دختران را نه تنها همانند پسران بلکه بیشتر از آنها مورد مرحمت قرار داد و این مرحمت فزونتر برای فرونشاندن تب پسر خواهی بسیار مؤثر افتاد.

۲-۸ طرز تفکر اسلام درباره ی دختران

اسلام درباره ی دختران و به طبع طبقه ی زنان عقیده ی مترقی و زنده ای دارد و بر خلاف بعضی فکر ها و فلسفه ها درباره ی آنها نقص و مذمتی قائل نیست.(قائمی،علی.۱۳۶۲)

۲-۸-۱ عدم نقص:

اسلام زن را موجودی ناقص نمی داند که مثلا یک دنده از مرد کمتر داشته باشد. موجودی تان الخلقه اش می شناسد. آنچنان نمی اندیشد که روح او ناقص و فنا پذیر است. بلکه او را نیز ماننند مرد دارای روح جاودانه و خالد می شناسد. زن را فاقد قوای دماقی و عقلی نمی داند که که بر اثر آن به عنوان فردی وابسته در سرپرستی مرد قرار گیرد.

بلکه او را صاحب عقل و رأی دانسته و تبعیت او را از مرد بخاطر دادن امکانی به او
می شناسد که در سایه آن به انجام وظایف سنگین تری بپردازد.

۲-۸-۲ عدم ضعف:

اسلام درباره زن قائل به ضعف و ناتوانی نیست که او هم برای اداره ی نسل و خود از قدرتی برخوردار است و در صورت فقدان شوهر به هر صورتی هست می تواند فرزند را اداره کند و او را به مرحله ی رشد و کمال مقدر برساند. او را عقب مانده و کوته فکر نمی داند که اجازه دهد دیگران به جای او تصمیم گیرند.

اگر در امر ازدواج اجازه ی پدر را شرط دانسته بدان خاطر است که پدر به تناسب سن وحیات اجتماعی _سیاسی اش از تجربه و آگاهی بیشتر برخورد دار است و تازه همین اجتزه در چارچوب منافع و مصالح دختر است و پدر از این اختیار و اجازه نمی تواند سوء استفاده کند.

۲-۸-۳ عدم مذمت:

اسلام درباره ی زن مذمتی ندارد. و اگر در بعضی از آثار مذمتی به چشم می خورد درباره ی زنان معتوم الحالی است که پای از مرز خود بیرون گذاشته و شؤون خود و اسلام ، پاکدامنی و انجام وظیفه را رعایت نکرده اند. قرآن به همان گونه که درباره همسر لوط از روی نوشتی سخن گفته از زنان پاکدامنی چون مریم مادر عیس و آسیه همسر فرعون هم سخن به نیکی گفته است.

۲-۸-۴ وجود خیر و احسان:

اسلام وجود دختر را مایه ی خیر و نشانه ی از احسان خدا می شناسد. تعبیرات اسلامی نشان می دهند که دختر چون گلی است در خانه و مایه زیبایی و خیر و احسان است. او آیت خدا و رحمت اوست. مایه رحمت الهی است و در مراحل بعدی رشد و زندگی عامل پناه برای شوهر است و سبب سکون اواست. تبسم و لبخند او رمزی از رمز های الهی و مهر داوند است و حاکی از صدق و صفای اوست که آرامش بخش است.(مکنون،ثریا.۱۳۷۴)

۲-۹ عنایات اسلام درباره ی دختران

۲-۹-۱ نجات او از قهر پدران :

اسلام دختران را از قهر و خشم پدران و نارضایی مادران انجام داد. جلوی زنده بگور شدن آنها را گرفت. به پدر و مادر تفهیم کرد که او را به عنوان پاره ای از پیکر خود و بخشی از وجود خود بپذیرند. انتظار و چشوداشت اقتصادی از فرزند و فقدان مؤونه برای اداره دختر که عضوی مولد نبود سبب آن نشود که او را طرد کنند. اصولا فرزند را به عنوان امانت خدا قبول کنند چه دختر و چه پسر.

(قائمی،علی.۱۳۶۲)

۲-۹-۲ احترام به دختر:

اسلام دستور داد به فرزندان خود احترام کنید و عنایت خود را به دختر بیشتر معطوف دارید رعایت حال و عاطفه اش را بنمائید، با مهرورزی و حمایت از او دلگرمش کنید مبادا او را برنجانید و مبادا او را در فشار و رنج قرار دهید.

پیامبر اکرم (ص) فرمود : (ما اکرم النساء الاکریم و ما اها نهن الا الئیم.) آنکس که صاحب ارزش و احترام و فردی محترم است به زن احترام می کند و تنها فرد پست و لئیم است که به زن اهانت روا می دارد.

۲-۹-۳ توجه به تربیت دختر :

اسلام بیش از هر مکتب و مسلکی به تعلیم تربیت دختران همت گماشت و تربیت او را به عنوان حقی ذکر کرد، حقی که برای والدین از دیدی بدهی است و این حق در زمانی مطرح شد که زن در طول تاریخ از تربیت محروم بوده و از این بابت برای او ارزش قائل نبوده اند و تاریخ اسلام نشان می دهد که در سایه ی این اعطای حق زنانی پدید آمده اند که در مراتب فضل و کمال به درجاتی رسیده اند و صاحب تخصص و حتی مجتهد شده اند.(اکبری،محمود.۱۳۷۹)

۲-۹-۴ اعطای امنیت اقتصادی :

در آن روزگار که زن را چون برده ای به کار می گرفتند و حتی ریسمان بر او و بر ابزار شخم می بستند تا زمین را شیار کند اسلام به زن امنیت اقتصادی داد. او را از تهیه هزینه زندگی و تأمین نفقه خود معاف داشت. و حتی می توان از دیدی گفت که مرد را خدمتگذار زن قرار داد و از او خواست کار و تلاش کند و خود را مخاطره بیاندازد تا زندگی خود و همسر و فرزندانش را تأمین کند و زن با آرامش و فراق بال به اداره ی خانه و تربیت نسل بپردازد.(مطهری،مرتضی.۱۳۵۹)

۲-۹-۵ استقلال دختران:

اسلام زنان را مستقل کرد و از حالت تملک بودن رهایی شان داد و حتی برای آنها حق مالکیت قائل شده به زن حق رأی و بیعت داد و آزادش گذاشت تا خود بتواند سرنوشت خود را تعیین کند. فردی را که به خواستگاریش آمده مورد ارزیابی قرار دهد و اگر خواست پاسخ مثبت به او دهد و اگر نخواست پاسخ منفی و کسی حقی نداشته باشد او را به ازدواج مجبور کند. اسلام در این استقلال تمام انواع حقوق را برای آن قائل شده، از حقوق اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و طبعا با این استقلال او را از وسیله اطفاء شهوت بودن رهایی بخشد.

۲-۹-۶ تشویق به حمایت از دختران:

اسلام با همه احوال به حمایت از آنها مردان را تشویق کرد. با اعلام تأمین اجر اخروی و با بالا بردن منزلت اجتماعی دختر ، پدر ومادر را واداشت که او را بپذیرند و ازاو حمایت کنند.

پیامبر اسلام (ص) فرمود: دختران پاکدامن و عفیف چه خوب فرزندانی هستند. هرکس یک دختر داشته باشد خداوند او رابه عنوان حائلی بین او و دوزخ قرار می دهد که آتش قیامت نسوزد. و هرکس دو دختر را سرپرستی کند او را وارد بهشت گرداند و هر کس سه دختر یا سه خواهر را سرپرستی کند خداوند جهاد و صدقه را از او برداشته است.(اکبری،محمود.۱۳۷۹)

۲-۹-۷ اهمیت دختران:

اینکه خداوند دختران را تا این اندازه مورد لطف و عنایت قرار داد بدان خاطر نبوده که بخواهد تبعیض بین دختر و پیر معمول دارد. بلکه بدان خاطر است که نقش دختران در عهده داری و انجام وظایف بعدی مهم است. دختران در آینده عهده دار تربیت نسلی شجاع ، راستگو، مؤمن و با هدفند. سبب سکون و آرامش زندگی هستند و پایه و رکن خانواده ی فردا.

اگر آنها ساخته و پرورده شوند اجتماع آینده پرورش یافته است. اگر اینان مورد احترام باشند نسل بعدی لایق احترام است وو اگر اینان طرد و عقده ای شوند همین بلا و عقوبت برای نسل بعدی خواهد بود. اسلام بر اساس دو گونگی ساخت و آفرینش آنها و دو گونگی وظیفه شان برای پسران و دختران اهمیتی دو گونه قائل شده است. دختر را از همه مزایا و امکانات بر خوردار می سازد تا او بتواند بعدی را از آن برخورد سازد.(اکبری،محمود.۱۳۷۹)

۲-۱۰ توصیه های اسلامی درباره دختران:

اسلام به والدین توصیه می کند که دختر خود را بپذیرند و او را مورد عنایت و محبت قرار دهند. دل آنان را نشکنند و اشک آنان را جاری نسازند.

اگر احیا نا افسرده بودند و نگران ، دل شان را بدست آورند. اگر دچار ناراحتی هستند از آنها دل جوئی نمایند.بعضی از پدران در اثر شوق خواهندگی به پسر تقاضای مرگ دختر را کرده اند. امام صادق (ع) در این باره به پدری فرمود: آگاه باش اگر تمنای مرگ دختر کنی و او بمیرد نه تنها در این زمینه پاداش و اجری نمی گیری بلکه در روز قیامت خدا را در حالی که گناهکاری ملاقات خواهی کرد.

اسلام توصیه می کند که دل دختر را بدست آورید و این سخن پیامبر است که فرمود: کسی اگر وارد بازار شود و هدیه ای برای اهل خانه بخرد بمانند کسی است که در راه خدا جهاد کرده است و ضروری است که ابتدا آن هدیه را به دختر بدهد.(صانعی،مهدی.۱۳۷۵)

۲-۱۰-۱ کفه عنایت

کفه عنایت اسلام بطرف دختران سنگینی می کند و همانگونه که پیامبر فرمود: ان الله تبارک وتعالی علی النساء ارأف منه علی الذکور. خداوند با زنان بیش از مردان مهربان است. این نکته قابل به ذکر است که اگر در مواردی سختگیری ها و یا سهل انگاری هایی درباره زنان روا داشته می شود از اسلام نیست بلکه از مسلمانان بی توجه به مسائل و دستورات اسلامی است وگرنه اسلام مترقی تر از آن است که زن را به دیده تحقیر بنگرد.(قائمی،علی.۱۳۶۲)

۲-۱۰-۲ در تربیت دختران

تربیت دختران به عنوان یک حق و رعایت آن اهمیت بسیاری دارد.

تربیت از نظر اسلام دو جنسی است و برای زن و مرد تفاوت هایی دارد زیرا از نظر علمی بهترین نوع تربیت آن تربیتی است که شرایط فطری و طبیعی موضوع تربیت در آن ملحوظ باشد.

برخی از مردم به علت گرفتاری و پای بندی به تعصب های کورکورانه امر تربیت دختران را نادیده گرفته و برای آن اهمیتی قائل نبودند.

پرورش دختران به مراتب از پرورش پسران مهمتر است زیرا با توجه به وظایف بعدی دختران می توانیم بگوییم که دوشیزه ی خردسال امروز مادر فردای اجتماع است و پرورش نسل آینده در اختیار و عهده اوست. اگر او درست تربیت نشود امیدی به خیر و صلاح جامعه نخواهد بود.

۲-۱۱ دو جنسی بودن تربیت:

اینکه بین دختر و پسر از جهات گوناگون تفاوت و اختلافی وجود دارد یا نه پاسخ مثبت بود و مسئله جدید این است که آیا این تفاوت و اختلاف در این دو گروه موجب اختلاف در نظام و روش تربیت هم خواهد شد یا نه؟

در بیان پاسخ به سؤال می گوییم اکثر مربیان و صاحبنظران وجود تفاوت بین دختر و پسر را حتی در جنبه های روانی و عاطفی و استعدادها و زمینه های ذهنی قبول دارند و می گویند که از این دید آنها دو دنیای متفاوت را در عالم پدیده ها و آفریده ها که کاملا از هم جدا هستند تشکیل
می دهند ولی اساسا مسأله ایجاب نمی کند که درباره امر تربیت آنها تفاوت هایی را قائل گردیم.(نوابی ن‍ژاد،شکوه.۱۳۷۸)

۲-۱۱-۱ دلایل دو جنسی بودن تربیت :

ما می گوییم تربیت باید دو جنسی باشد، نوعی از آن زنان را شامل گردد و نوعی دیگر مردان را. ضمن اینکه در کلیات تربیت و در آنچه که مربوط به انسانیت انسان می شود این دو شریکند. اما آن دلایل عبارتند از :

۱- تفاوت در جسم: در زن ومرد تفاوتهایی از نظر اعضای بدن دیده می شود که هر کدام از آنها نشان دهنده ی نوع کار و وظیفه ای است که برای آن ساخته شود.

در تربیت آنجا که مربوط به زن است جنبه زنانه قضیه و آنجا که مربوط به مرد است باید جنبه مردانه ی قضیه مورد نظر یاشد همینکه او دختر است و پسر نیست در آینده ای دور یا نزدیک لااقل بر اساس ساختمان بدن به دنیایی از تفوتها برخورد خواهد کرد که باید بتواند در برابر آنها موضعی صحیح اتخاذ کند.

دنیای بلوغ پسر و دختر یکسان نیست، مسأله رشدشان در آن مرحله جداً مسئله است تمنیات و خواسته هایی که در اثر رشد برای این دو نسل پدید می آید جداً متفاوت است. و طبعاً این دو وظیفه تربیت است که به هر کدام مسئله مربوط به خود را بیالموزد. و جه بسیار مسائلی هستند که آگاهی از آنها برای یک دختر ضروری است در حالی که برای پسر نه تنها ضروری نیست بلکه حتی قابل فهم هم نیست.

۲- تفاوت در روان : در دنیای زن و مرد تفاوت های زیادی از نظر روانی به چشم می خورد.چه بسیارندخصلت هایی که در زن وجود داربد و در مرد یا نیست و یا بدان درجه شدت نیست. نوع استعداد هایی که در یکی وجود دارد در دیگری با درجات شدت و ضغف است. از آن بابت که آفرینش درباره هر کدام نظری خاص داشته است.

۳- وجود تفاوت در وظایف: بر اثر نهضت های آزادی طلبانه زنان در غرب فرصت تشابه در انجام وظایف برای آنها پدید آمد و عملاً دیدیم زنان کارهای مردانه می کنند. در کارخانه ها، صنایع سنگین، در امور نظامی و سیاسی و حتی قضایی وارد شده و سر گرم تلاش شده ند.

بررسی نشان داده است که خلط وظیفه برای مرد و زن شکست و نا کامی پدید می آورد و بدین نظر در عین پذیرفتن اصل تربیت برای این دو قبول حقوق مساوی برای مرد و زن، نمی توانیم برای شأن تربییت مشابه و همانند را بپذیریم. نوع وظایفی که اینان در آینده بر عهده خواهند گرفت تعیین کننده نوع تربیتی است که درباره آنها باید ملحوظ گردد.( طباطبایی، محمد حسین.۱۳۶۰)

۲-۱۲ اسلام و دو گونگی تربیت

مراجعه به آثار اسلامی و منابع فقهی نشان می دهد که اسلام این دوگانگی را پذیرا است. تربیتی را برای پسران و دختران قائل است که با طبیعت فطری و اجتماعی آنان معارض نباشد این نکته ضروری است که این دو گونگی در تربیت دلیل بر امتیاز یکی بر دیگر ی نیست . ما میگوییم با در نظر گرفتن شرایط و امکانات و مقتضیات فطری و طبیعی آنها و بر اساس نظام اسلامی و وظایفی که در این نظام بر عهده هر کدام است به هرکس آنچه را که لایق اوست عطا گردد.

فلسفه دو گونگی تربیت بر اساس دو جنس مربوط می شود به مقصد و آمال تربیت و انجام وظایفی که از هر یک از این دو جنس در آینده بر عهده خواهند گرفت.

اینکه بگوییم زن و مرد در حقوق باید شبیه هم باشنند و همانند هم تربیت شوند سخنی دور از اعتدال است و از نظر ما آنان که مسأله تساوی را با تشابه مخلوط می کنند و اصرار دارند که این دو نسل بمانند هم و عین هم تربیت گردند حقوق هر دو را نادیده گرفته و به نابودی تلاش هر دو اقدام کرده اند.(حجتی،محمد باقر.۱۳۶۰)

۲-۱۲-۱ دختر و حق تربیت:

دختر قبل از آنکه دختر باشد انسانی است که در سایه تربیت و عمل، عبادت و تقوا می تواند خلیفه خدا گردد و بدرجه ای برسد که خداوند او را عزیز خود حساب آورد و بر بسیاری از
انسان های دیگر برتری بخشد.

اگر تربیت حقی برای انسانیت به حساب آید ادای آن برای دختر ضروری تر است. از آن بابت که اگر زن تربیت شود در حقیقت مردم در دامان او تربیت خواهد شد و برعکس اگر او تربیت نیابد پسر تربیتی نخواهد یافت.

از سوی دیگر او انسان است و باید در امور مربوط به حیات اجتماعی شرکت داشته باشد. نقش مشارکت او به مراتب مهم تر از نقش مشارکت مرد است.

روایات اسلام در توصیه به تربیت دختران بسیار است. پیامبر (ص) فرمود :آنکس که دختری دارد باید او را تربیت کند.

دختر به مانند امانتی در نزد والدین است که باید رشد کند و پرورش یابد، استعداد او باید در جهت خیر و صلاح به کار افتد، عدم اعتنای به او و به سرنوشت او علاوه بر اینکه عقوبت الهی را در پی دارد و لطمه ای به وضع و موقعیت دختر است، موجب صدمه ای برای اجتماع هم خواهد بود. این خطا است که نیمی از وجود جامعه و پیکر اجتماع را نادیده بگیریم و مردم را از داشتن مادرانی با تقوا و فضیلت محروم سازیم. و در همه حال فراموش نکنیم شأن دختر در آفرینش در درجه ای است که درباره ی دوشیزه ای چون مریم خداوند خود تربیت او را عهده دار می شود. (اکبری، محمود .۱۳۷۹ )

۲-۱۳ ضرورت واهمیت تربیت دختران

برای اینکه از مغزهای خام امروزی کودکان ثمره ای برای فردای جامعه داشته باشیم برای اینکه جامعه بشری در طریق انسانیت و خیر گام بردارد ضروری است امروز دختران را دریابید، به آنها در امروز چیزی بدهید تا فردا بتوانند به اضعاف مضاعف از آنان چیزی بستانید یک دختر امروز مادر چند کودک فردا است ؟ همسر و همدوش کیست؟ آیا عضویتی در جامعه انسانی فردا را خواهد داشت یا نه؟ چگونه و چه صورت؟ از او برای فردایش چه توقعی دارید؟ می خواهید او چه نقشی را برای شما ایفا کند؟

چه تغییر و تحولی را در جامعه پایه بگذارد؟ آیا حاضرید سرنوشت خود و نسل خود و خانه و زندگی خویش را بدست هر کس بسپارید؟ یا برای آن ضوابطی را قائلید؟

کار تربیت این است که آن ضوابط و ویژگی مورد نظر از طریق تربیت باید به او منتقل شود و تربیت از این دید برای دختران مهم است.

ضرورت تربیت دختران از دیدگاه های دیگر نیز باید مورد بررسی قرار گیرد که اهم آنها از قرار زیر است:

۲-۱۳-۱ از لحاظ ادای حق:

تربیت برای همه کودکان و از جمله دختران است و در ازای آن برای والدین بدهی و مسئولیت است. این مسئولیت به عنوان تکلیفی از جانب پروردگار و هم از لحاظ عرف و اجتماع بر دوش ماست.

ما در سایه این تکلیف است که وظیفه داریم دختر را بوجهی شایسته بپرورانیم و او را در مسیر هدایت و مصلحت قرار دهیم. این تکلیف بین پدر ومادر مشترک است و اجتماع هم از معلم و مدیر و افراد دیگر با جهت دهی و نظارت های خویش باید وسایل و امکانات را در انجام آن فراهم کنند.

۲-۱۳-۲ از لحاظ خود فرد:

دختر انسانی است چون دیگر انسانها ، دارای زمینه ها و امکانات گوناگونی جهت رشد و تکامل است این استعداد ها باید شکوفا گردند، رشد و پرورش یابند و به مرحله ثمر دهی برسند.

سهل انگاری در تربیت دختر نه تنها سبب نادیده گرفتن ظرافتکاری هایی است که خداوند درآفرینش او به کار برده است، بلکه سبب پدید آمدن حالات سخت و شدید تری خواهد شد که زندگی را برای خود ودیگران دشوار خواهد ساخت.

۲-۱۳-۳ از لحاظ عضویت جامعه:

دختر امروز عضوی از جامعه فردا است و باید برای پذیرش این عضویت آماده گردد.

نگه داشتن دختر در تاریکی بی توجهی و سهل انگاری و همگامی و درک و فهم و مسئولیت اجتماعی برای او نباشد. به طور همیشگی ضعیف و مستضعف بماند، لایق تحقیر و استخفاف باشد و در این امر نه عادلانه است و نه وجود زن درخور این استضعاف است.

توصیه این است که حتی در عین نادیده گرفتن مکتب . مذهب دختر تربیت یابد، وارد نور و روشنایی هدایت مربیان قرار گیرد، تا عضویت لایق و اندیشیده ای برای اجتماع داشته باشد.

۲-۱۳-۴ از جهت پرورش نسل:

از بین دو جنس زن ومرد این زن است که خداوند امر آفرینندگی مجدد و حفظ و پرورش امانت خود را فرزند است به او عطا کرده است.

باید دختر را رشد و پرورش داد تا بتواند نسل خود را رشد و پرورش دهد.

اسلام برای تربیت فرزتدان مادران آگاه ، مؤمن و پرهیز کار می خواهد، وجود پرورش یافته ی آن را رکن اساسی و نیرومند سعادت جامعه ی بشری می داند و قائل است که اثرات تربیتی او برای همیشه و تا پایان عمر در اذهان خواهد ماند . بدین نظر برای تربیت او اهمیت قائل است و توصیه می کند که زمینه را برای صلاحیت و لیاقت او فراهم کنیم.

۲-۱۳-۵ در جنبه اصلاح جامعه:

تربیت دختران و اصلاح وضع آنها نقش فوق العاده ای در اصلاح جامعه خواهد داشت شکست دنیای امروز در عرصه حیات اجتماعی و کثرت مفاسد و تبهکاری ها، درگیری ها و نابسامانیها تا حدود زیادی مربوط می شود به کمبود مادرانی فهمیده و آگاه که به مسائل وظیفه خود روشن و نسبت به انجام آن متعهد باشند