فایل ورد کامل مقاله مسجد جامع نطنز و مقبره شیخ عبدالصمد؛ تحلیل علمی معماری اسلامی و جایگاه فرهنگی این بناها

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله مسجد جامع نطنز و مقبره شیخ عبدالصمد؛ تحلیل علمی معماری اسلامی و جایگاه فرهنگی این بناها دارای ۲۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله مسجد جامع نطنز و مقبره شیخ عبدالصمد؛ تحلیل علمی معماری اسلامی و جایگاه فرهنگی این بناها  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله مسجد جامع نطنز و مقبره شیخ عبدالصمد؛ تحلیل علمی معماری اسلامی و جایگاه فرهنگی این بناها،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله مسجد جامع نطنز و مقبره شیخ عبدالصمد؛ تحلیل علمی معماری اسلامی و جایگاه فرهنگی این بناها :

مسجد جامع نطنز و مقبره شیخ عدالصمد

کتیبه های تاریخ دار بنا:
قدیمی ترین کتیبه بنا ، ضلع شرقی گنبد خانه ، مورخ به ۳۸۹ است . این کتیبه در مرمت سال های اخیر آشکار شده است . بر کتیبه سر در مسجد ، تاریخ ۷۰۴ ثبت است . و در منبت کاری شده این ورودی کتیبه ای دارد به تاریخ ۸۲۵ ایوان شمالی مسجد و مقبره شیخ عبدالصمد هر یک کتیبه ای به تاریخ ۷۰۷ دارد . بخش پایانی کتیبه سر در خانقاهی که در غرب مسجد بوده فرو ریخته بود که اکنون با تاریخ ۷۱۶ مرمت شده است . سر در خانقاه چهار لوه مرمر دارد . که یکی از آن ها مورخ به ۹۱۲ است و بر بالای در چوبی آن تاریخ ۱۳۴۸ دیده

می شود . بر دو کتیبه مناره ، تاریخ های ۷۲۵ ، ۱۳۴۲ ثبت است . در قدیمی ترین مسجد که به کوچه مجاور ضلع شمالی آن گشوده می شود ، کتیبه ای دارد گه طبق آن تاریخ اتمام ساخت درسال ۹۷۲ و تاریخ نصب آن سال ۱۰۱۲ بوده است . درایوان جنوبی مسجد ، دولوح وقفنامه به تاریخ های ۱۱۰۳ و ۱۲۵۹ وجود دارد . در این ایوان ، کتیبه ای دیگر حاکی از

تعمرات سال ۱۱۷۸ است . از زیر لایه های گچی پوشش این ایوان ، نوشته هایی به نظم و نثر با تاریخ های مختلف آشکار شده است . از جمله تاریخ های ، ۸۹۹، ۹۴۰، ۹۵۱، ۹۹۳، ۱۱۷۸ کتیبه ای منظوم در ایوان شمالی ماده تاریخی دارد که خبر از تعمیرات و سفید کار ی مسجد در سال ۱۱۳۹ می دهد .کف این ایوان نیز پوشش کاشی مورخ به ۱۳۶۶ و نیز ۱۳۲۶
ش دارد . صندوق قبر شیخ عبدالصمد نیز پوششی از کاشی دارد که بر اساس کتیبه منصوب بر بالای آن در سال ۱۰۴۵ انجام شده است . ضریح چوبی این آرامگاه مورخ ۱۰۶۴ است علاوه بر این کتیبه ها دو فرمان از شاه عباس صفوی وشاه زاده حسام السلطنه قاجار بر سر در مسجد وجود دارد که به ترتیب مرخ به ۱۰۲۴ و ۱۲۸۱ است .

بانیان و سازندگان بنا :
بر اساس کتیبه های موجود ، بانی مسجد جامع و خانقاه و مقبره شیخ عبدالصمد خلیفه بن حسین بن علی ماشتری و مباشر احداث این ابنیه شمس الدین محمد بن علی نطنزی بوده است . بر اساس کتیبه های گنبد مقبره ، معمار آن ابراهیم بن اسماعیل بنا اصفهانی و دستیارش شیخ اسماعیل بوده است . بر بدنه مناره نام محمد بین ابی علی و نیز امیرکبیر جلال الدین عبدالله دیده می شود و چنین نگاشته شده که این مناره به سعی کمال الدین محمد احداث شده است .

دردیگر کتیبه های مسحد ، نام بانیان مرمت قسمت های مختلف بنا ، مهدی بن غضنفر کاشانی و مولانا محمد باقرا دماوندی و حاجی میر ابراهیم حسینی نظنزی و غلامحسین خان نو.ری حاکم وقت نطنز ، دیده می شود . نام خطاطان اسدالله حسینی ، و محمد رضا امامی و اسکندر ابراهیم آبادی نطنزی ، و قربانعلی کریم پور نطنزی ، و میرزا عبداللطیف و محمد علی بن محمد سعید حسینی نطنزی ومیرزا عباس ( فرزند حاجی میرزا حسین نطنزی ) در کتیبه ی بنا آمده است . همچنین نام استادان حجار و کاشی کار و گچ بر بنا ، استاد حیدر و استاد حسین خراسانی و استاد مجدی و استاد حسن قصاع ، فرزند علی محمد نطنزی ، و حسن اسلامی نطنزی ، در کتیبه های محسد به چشم می خورد واقف و سازنده ی در چوبی ورودی شمالی مسجد استاد علاء الدین بن حسین نجار نطنزی بوده است .

در دیگر وقف نامه های بنا ، نام استاد حیدر نجار، فرزند مظفر نطنزی دیده میشود . مزار شیخ عبدالصمد به همت خدیجه سلطان دختر شمس طلا کاشی کاری شده است . و ضریح چوبی این مقبره را استاد حسین بین اساعیل سرشکی نطنزی ساخته است .

دیگر اطلاعات مکتوب :
آندره گودار درباره مجموعه بناهای مسجد و مقبره نوشته است که محورهای اصلی این بناها که همان محور محراب آن هاست . در حدود ده درجه با یکدیگر اختلاف دارند و این اختلاف بیش از آن که بتوان حمل بر اشتباه در نقشه بنا کرد .

پس باید پذیرفت که به هنگام احداث این دو بنا ، روش سازندگان هریک از آنها در تعیین راستای قبله با دیگری تفاوت داشته است .وی افزوده است که راه ورودی مقبره که به شکلی نا مناسب تعبیه شده است دلیل بر آن است که بنای مقبره به مسجد اضافه شده است . ولی به اعتقاد دونالد ویلبر مقبره شیخ عبدالصمد از مسجد جامع قدیمی تر است . چون درنقاطی که گچ دیوارها فرو ریخته است قسمتی از تزیینات آجری قدیمی تر آن دیده می شود . به نوشته وی ، علایم آشکاری وجود دارد که درنمای شمالی مقبره ، یک سردر بوده که

با توجه به نوع قالب گیری گچی ، در حدود سال ۷۰۷ مسدود شده است . شرودر نیز اظهار داشته است که گنبد خانه مسجد از چهار ایوان آن قدیمی تر است و ایوان ها و طاق نماهای صحن به بنای موجود اضافه شده است . زیرا محور گنبد خانه با محور صحن مسجد اختلاف دارد و در کتیبه یکی از ایوان ها نیز این عبارت دیده می شود «مسجد در داخل مسجد ساخته شده » آندره گودار تاریخ کتیبه سردر خانقاه را ۷۱۶ یا ۷۱۷ تعیین کرده است . و چنان که گذشت ، این کتیبه را امروزه با

تاریخ ۷۱۶ بازسازی کرده اند . عبداله قوچانی دراین باره نوشته است که با پیدا شدن شواهد جدید ، اکنون مسلم شده است که تاریخ ۷۱۶ صحیح نیست .
به نوشته او بر اساس ضوابط تاریخ وصاف تاریخ گزیده ،؛ زین الدین ماستری در سال ۷۱۱ اعدام شده است و بنابراین ممکن نیست در سال ۷۱۶ دستور ساختن خانقاه را داده باشد . قوچانی نتیجه گرفته است که با توجه به کتیبه های مسجد و مقبره مورخ به ۷۰۷ احتمالا تاریخ کتیبه خانقاه نیز ۷۰۷ بوده است .

سیر تحول بنا :
بر اساس تحقیقات و کاوش های کارشناسان سازمان میراث فرهنگی دردو دهه اخیر ، قدیمی ترین بخش این مجموعه گنبد خانه جبهه جنوب غربی مسجد است . کتیبه ای که در سال ۱۳۵۲ ش در این گنبد خائه کشف شد نشان داد که این گنبد خانه در سال ۳۸۹ بنا شده بود در نتیجه قدیمی ترین گنبد تاریخ منطقه است . این و رواق سمت قبله گنبد خانه به عللی ویران و به مرور معبر عمومی شده بوده است .

همچنین بالاآمدن سطح گذر پشت گنبد و نفوذ رطوبت و آب های سطحی به بنا آسیب رسانده بوده است در قرن هشتم هجری قمری بخش های دیگر مسجد را به گنبد خانه افزوده اند و با حفظ گنبد خانه از قرن چهارم هجری قمری و بخشی از رواق شمالی آن ، ورودی هایی از صحن به زیر گنبد خانه تعبیه کرده اند . بقایای این رواق و آجر فرش آن در دیگر جبهه های گنبد خانه در حفاری های دوره اخیر آشکار شده است .

طاقایوان شمالی در دوره های بعد فرو ریخته که بازسازی شده است ؛ ولی تزیینات و کتیبه های آن در این بازسازی اعاده نشده است ؛ و امروزه فقط در طرفین لبه هلالی طاق این ایوان ، بخشی از ایوان ، کتیبه ای از دوره صفویان باقی است . در نیم قرن اخیر ،‌کف این ایوان با کاشی فرش شده است .

چنان که گذشت ، درتقدم یا تاخر احداث بقعه شیخ عبدالصمد نسبت به بنای مسجد اختلاف نظر وجود دارد . این بقعه ازاره ای کاشی های ستاره ای شکل داشه که این کاشی ها به سرقت رفته است . همچنین بر دیوار جنوبی این بقعه محرابی از کاشی وجود داشته به که نظر دونالد ویلبر ، احتمالا همان محرابی است که اکنون درموزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگه داری می شود . بنا به اظهارات اهالی محل این بنا تا پایان دوره صفویان وضع بسیار خوبی داشته است ودر حمله افغانها ویران شده است .

در سال ۱۳۷۵ شبستانی بر جای خرابه های این خانقاه احداث شده است . قسمتی از سر در خانقاه و تزیینات آن به مرور زمان فروریخته بود که در دو دهه اخیر مرمت شده است . امروزه سقف این سردر با مقرنسی زیبا و کاشی های رنگارنگ پوشیده و کاشی کاری نمای خارجی آن بازسازی شده است .