فایل ورد کامل مقاله دیه و شیوه محاسبه آن؛ بررسی علمی مبانی فقهی و حقوقی در نظام قضایی اسلامی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله دیه و شیوه محاسبه آن؛ بررسی علمی مبانی فقهی و حقوقی در نظام قضایی اسلامی دارای ۲۹ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله دیه و شیوه محاسبه آن؛ بررسی علمی مبانی فقهی و حقوقی در نظام قضایی اسلامی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله دیه و شیوه محاسبه آن؛ بررسی علمی مبانی فقهی و حقوقی در نظام قضایی اسلامی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله دیه و شیوه محاسبه آن؛ بررسی علمی مبانی فقهی و حقوقی در نظام قضایی اسلامی :

دیه و نحوه محاسبه آن
مقدمه:
یکی از مسایل مهمی که مراجعه کنندگان به مراجع قضایی باآن مواجه اند،نحوه محاسبه دیه است. معمولا ًدر دادگاه ها دیه بر مبنای شتر یا در صدی از دیه کامل محاسبه می شود وبه همان شکل در رای قاضی آورده می شود.پرواضح است که در این حالت دو طرف دعوا به مقدار ریالی دیه نمی توانند پی ببرند وناچار در مقام پرس وجو دراین مورد بر می آیند. از طرف دیگر در هنگام

محاسبه دیه،اصطلاحاتی مانند آرش، دامیه،هاشمه و;. درآرای صادره به چشم می خورد که طبعا ً بسیاری از شهروندان با آنها آشنانیستند.برای اطلاع خوانندگان گرامی،به خصوص اشخاصی که به دستگاه قضایی مراجعه می کنند،دراین مختصر به نحوه محاسبه دیه می پردازیم.

دیه وآرش:
دیه:مالی است که مجرم به خاطر ارتکاب به جرمی که منجر به آسیب بدنی یا مرگ دیگری می شود،به شخص او یا صاحب خون (ورثه اش)می پردازد.در شرع مقدس برای بیشتر اعضای بدن دیهدر نظر گرفته شده است.
آرش:اگر در مورد عضوی دیه معین نشده باشد،قاضی با در نظر گرفتن دیه کامل انسان ونوع وکیفیت آسیب،مطابق نظر کارشناس میزان آن را معین می کندکه در اصطلاح به آن آرش گفته می شود.برای مثال اعضایی مثل گوش،چشم،دست،یا و;. دیه معین دارند وعضوی مانند طحال فاقد

دیه معین است. همان طور که گفتیم ،دادگاه ها معمولا ً برمبنای شتر یا در صدی از دیه کامل یک انسان دیه را محاسبه می کنند وهر سال وزارت دادگستری نیز نرخ ریالی دیه کامل را تعیین واعلام می کند.برای مثال دیه کامل یک انسان یعنی صد نفر شتر در سال۱۳۸۳معادل با۲۲۰ میلیون ریالاعلام شده است(یعنی هر شتر معادل دو میلیون و۲۰۰ هزار ریال).

دیه جراحت های وارده به سر وصورت:
۱- خراش پوست سر وصورت بدون آنکه خون جاری شود:یک نفر شتر یا دو میلیون و۲۰۰ هزار ریال(حارصه)
۲- خراشی که از پوست بگذرد ومقدار اندکی وارد گوشت شود وهمراه با جریان خون باشد(چه کم باشد یا زیاد):دو نفر شتر یا چهار میلیون و۴۰۰هزار ریال
۳- زخمی که موجب بریدگی عمیق گوشت شود ولی

به پوست نازک روی استخوان نرسد:سه نفر شتر یا شش میلیون و۶۰۰ هزار ریال(متلاحمه)
۴- زخمی که ازگوشت عبور کند وبه پوست نازک روی استخوان برسد:چهار نفر شتر یا هشت میلیون و۸۰۰هزارریال.
۵- جراحتی که از گوشت عبور کند وپوست نازک روی استخوان راکنار زده واستخوان راآشکار کند:پنج نفر یا۱۱ میلیون ریال(موضحه).
اگر این جراحت های پنج گانه در جایی غیر از سر وصورت وارد شود،از دو حال خارج نیست:
الف) عضوی که این جراحت برآن واردشده دارای دیه معین باشد مثل دست:در این حالت باید نسبت دیه آن را به دیه کامل سنجیده آنگاه به تعدادهمان نسبت دیه را تعیین کرد.برای مثال دیه دست نصف دیه کامل است. بنابراین اگر جراحت بند اول(حارصه)در دست وارد شود،دیه آن به اندازه نیم نفرشتر یا یک میلیون و۱۰۰ هزار ریال خواهد شد.

ب)عضو فاقد معین باشد مثل شکم:در اینجا باید آرش نوسط دادگاه تعیین شود.
سایر صدمات وارده به سر وصورت:
۱- عملی که موجب شکستن استخوان شود،حتی اگر زخمی در بر نداشته باشد:۱۰نفر شتر یا ۲۲میلیون ریال.
۲- جراحتی که درمان آن جز با جابه جا کردن استخوان میسر نباشد:۱۵نفر شتر یا۳۳ میلیون ریال(منقله).
۳- زخمی که به کیسه مغز برسد:۳۳نفر شتر یا ۲میلیون .۶۰۰ هزار ریال(مامومه).
۴- جراحتی که کیسه مغز را پاره کند:علاوه بر۳۳ نفر شتر یا ۷۲ میلیون و۶۰۰هزار ریال،آرش نیز به آن اضافه می شود(دامغه).

دیه جراحاتی که به درون بدن انسان وارد می شود:
۱- جراحتی که با وسیله هر وسیله اعم از سلاح گرم وسرد یا از هر جهت به شکم،سینه،پشت یا پهلو انسان وارد شود:۳۳نفر شتر یا۷۲ میلیون .۶۰۰هزار ریال(جائفه).
۲- چنانچه وسیله مزبور از یک طرف بدن واردواز طرف دیگر بیرون آمده باشد:۶۶ نفر شتر یا ۱۴۵ میلیون و۲۰۰ هزار ریال.
دیه جراحتی که در اعضای انسان فرو می رود:
اگر نیزه یا گلوله وامثال آن در دست یا پای انسان فرو رود،چنانچه مصدوم مرد باشد دیه آن ۱۰ نفر شتر یا ۲۲ میلیون ریال واگر زن باشد بایدآرش تعیین وپرداخت شود.

صدماتی که موجب تغییر رنگ پوست یا تورم می شوند:
۱- سیاه شدن صورت بدون زخم وشکستگی:شش دهم نفر شتر یا یک میلیون و۲۲۰هزار ریال.
۲- کبود شدن صورت:سه دهم نفر شتر یا ۶۶۰ هزار ریال.
۳- سرخ شدن صورت:یک پنج دهم نفر شتر یا ۳۳۰ هزار ریال.

اگر سیاه یا کبود یا سرخ در سایر اعضای بدن واقع شود،مبالغ بالا نصف خواهد شد. اگرضربه موجب تغییر رنگ پوست سر شود یا اگر موجب تورم گردد، بایدآرش تعیین وپرداخت شود.
اگر ضربه ای موجب تورم وتغییر رنگ (در غیر سر)مثلا ً در صورت یا پا و;;شود علاوه بر دیه مقدر وگفتهشده در بالا آرش نیز باید تعیین وپرداخت شود.

دیه شکستگی دست وپا
۱- اگر صدمه موجب شکستگیاستخوان دست یا پا شود ودرمان موجب بهبودی کامل گردد:هشت نفر شتر یا۱۷میلیون و۶۰۰هزار ریال (فرقی بین دست وپای چپ وراست نیست).
۲- اگر صدمه موجب شکستگی استخوان دست یا پا شده ولی درمان موثر واقع نشود وبهبودی کامل حاصل نگردد:۱۰ نفر شتر یا ۲۲ میلیون ریال(فرق بین دست وپای چپ وراست نیست).
باید توجه داشت که گاه صدمه موجب می شود که دو قسمت مختلف از دست یا ی شکسته شود که دراین حالت برای هر یک از جراحات،دیه جداگانه ای مطابق موارد بالا تعیین می شود. مثلا ًاگر استخوان ساق وران پای چپ شکسته شود،دو دیه تعیین می شود که حسب اینکه درمان کامل باشد یا نه،۱۶ یا ۲۰ نفر شتر خواهدبود یا اینکه استخوان درشت نی ونازک ونی پای چپ شکسته شود که در اینجا نیز حسب مورد ۲۰ یا ۱۶ نفر شتر تعیین می شود.

همچنین اگر در حادثه ای استخوان وران پای چپ ورانپای راست هر دو شکسته شود،در اینجا نیز حسب مورد ۲۰ یا ۱۶ نفر شتر تعیین خواهدشد.
دیه شکستگی گردن
۱- اگر صدمه موجب شود که گردن کج شود:۱۰۰نفر شتر یا ۲۲۰ میلیون ریال.
۲- اگر صدمه موجب کج شدن گردن شود ولی اثر آن از بین برود،فقط آرش تعیین وپرداخت می شود.
دیه شکستگی ستون فقرات
۱- شکستن ستون فقرات چنانچه معالجه موثر واقع شود:۱۰ نفر شتر یا ۲۲میلیون ریال.
۲- شکستن ستون فقرات به نحوی که درمان موثر واقع نشود یا بعد از درمان به صورت کمان وخمیدگی در آید یا مصدوم بدون عصا قادر به راه رفتن نباشد یا توانایی جنسی او از بین برود یا مبتلابه ریزش ادرار شود یاباعث خمیدگی پشت شود یا قدرت نشستن یاراه رفتن از او سلب شود:۱۰۰ نفر شتر یا ۲۲۰ میلیون ریال.

۳- اگر شکستن ستون فقرات باعث فلج شدن هر دو پا شود،علاوه بر دیه کامل،به خاطر فلج شدن از ناحیه دو پا،۶۶ نفر شتر نیز منظور خواهد شد.
دیه قطع نخاع
۱- قطع تمام نخاع دیه کامل دارد(۱۰۰ نفر شتر)وقطع بعضی قسمت هابه نسبت مساحت آن خواهدبود.
۲- اگر قطع نخاع موجب عیب در عضو دیگر شود،چنانچه آن عضو دارای دیه معین باشد بر دیه کامل قطع نخاع اضافه می شود واگر آن عضو فاقد دیه معین باشد،ارش بر دیه کامل اضافه می شود.
دیه شکستن دنبالچه یا استخوان نشیمن گاه
۱- شکستن استخوان دنبالچه که سبب شود مصدوم قادر به ضبط مدفوع نباشد،دیه کامل دارد(۱۰۰ نفر شتر).

۲- اگر شکستن استخوان دنبالچه منجر به ضایعه بالا نشده ولی مصدوم قادر به ضبط باد نباشد،آرش تعیین وپرداخت خواهدشد.
۳- اگر ضربه ای به مصدوم وارد شود که او قادر به ضبط ادرار یا مدفوع نباشد،دیه کامل دارد(۱۰۰ نفر شتر).
دیه دنده ها
۱- دیه هر یک از دنده هایی که در پهلو چپ واقع شده اند ومحیط به قلب هستند:۵/۲نفر شتر یا پنج میلیون هزار ریال.
۲- دیه سایردنده ها:یک نفر شتر یا دو میلیون و۲۰۰ هزار ریال.
دیه شکستن استخوان زیر گردن یا تر قوه

۱- شکستن مجموع دو استخوان ترقوه که درمان نشود یا با عیب درمان شود:صد نفر شتر یا ۲۲۰ میلیون ریال(هرکدام ۵۰نفر شتر).
۲- شکستن مجموع دو استخوان تر قوه کهبدون عیب درمان شود:هشت نفریا ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار ریال(هر کدام چهار نفر شتر).
دیه مو
۱- از بینبردن موی سر یا صورت مرد به نحوی که دیگر نروید:صد نفر شتر یا ۲۲۰ میلیون ریال.
۲- از بین بردن موی سر مرد به نحوی که دوباره بروید:تعیین وپرداخت آرش.
۳- از بین بردن موی صورت مرد به نحوی که دوباره بروید:۳۳نفر شتر یل۷۲ میلیون و۶۰۰ هزارریال.
۴- از بین بردن موی سر زن به نحوی که دیگر نروید:۵۰ شتر یا ۱۱۰ میلیون ریال.

۵- از بین بردن موی سر زن به نحوی که دوباره بروید:دیه آن معادل مهرالمثل است در این حالت اگر مهرالمثل زن بیش از دیه کامل باشد،فقط به میزان دیه کامل خسارت پرداخت خواهد شد.
۶- از بین بردن هر ابرودرصورتی که دیگر نروید:۲۵ نفر شتر یا ۵۵میلیونریال.
۷- ازبین بردن هر ابرو در صورتی که دوباره بروید:تعیین وپرداخت آرش.
۸- ازبین بردن موهای پلک،خواه دوباره بروید یا نروید:تعیین وپرداخت آرش.
دیه بینی وبویایی
۱- ازبین بردن تمام بینی:۱۰۰نفر شتریا ۲۲۰ میلیون ریال.
۲- فاسد کردن بینی از طریقشکستن یا سوزاندن و; اگر درمان نشود:۱۰۰ نفر شتر یا ۲۲۰ میلیون ریال.
۳- فاسد کردن بینی از طریق شکستن یا سوزاندن و;.اگر درمان شود:۱۰ نفر شتر یا ۲۲۰ میلیون ریال.
۴- از بین بردن هر یک از سوراخ های بینی:۳۳نفر شتر یا ۷۲ میلیون و۶۰۰ هزار ریال.
۵- از بین بردن نوک بینی که محل چکیدن خون است:۵۰ نفر شتر یا ۱۱۰ میلیون ریال.
۶- از بین بردن حس بویایی هر مجرای بینی:۵۰ نفر شتر یا ۱۱۰ میلیون ریال.
۷- اگردر اثر بریدن بینی یا صدمه دیگری حس بویایی ازبین برود،علاوه بر دیه حس بویایی،دیه آن صدمه نیزمحاسبه خواهد شد.

دیه گوش وشنوایی
۱- از بین بردن هر گوش:۵۰نفر شتر یا ۱۱۰ میلیونریال.
۲- از بین بردن نرمه گوش:یک سوم ۵۰ نفر شتر یا ۱۱۰ میلیون ریال.
۳- پاره کردن گوش:یک سوم ۵۰ نفر شتر یا ۱۱۰ میلیون ریال.
۴- ازبین بردن حس شنوایی هر گوش:۵۰ نفر شتریا ۱۱۰ میلیون ریال.
۵- اگر با بریدن دو گوش حس شنوایی از بین نرود:۲۰۰ نفر شتر یا ۴۴۰ میلیون ریال.
۶- اگر با بریدن یک گوش حس شنوایی از بین برود:۱۵۰ نفر شتریا ۳۳۰ میلیون ریال.

۷- اگر با صدمه به عضو دیگرحس شنوایی از بین برود،هم دیه شنوایی وهم دیهآن عضو محاسبه می شود.
دیه لب
۱- ازبین بردن هر لب:۵۰ نفر شتر یا ۱۱۰ میلیون ریال.
۲- صدمه ای که موجب سست شدن لب ها شود:۶۶ نفر شتر یا ۱۴۵ میلیون و۲۰۰ هزار ریال.
۳- شکافتن یک لب یا هر دو لب که موجب نمایان شدن دندان ها شود ودرمان نگردد:۳۳نفر شتریا ۷۲ میلیون و۶۰۰ هزار ریال.
۴- شکافتن یک لب یا هر دولب که موجب نمایان شدن دندانها شود ودرمان گردد:۱۰ نفرشتر یا ۲۲میلیون ریال.
دیه زبان وگویایی وحس چشایی
۱- از بین بردن تمام زبان یا لال کردن انسان سالم:۱۰۰نفرشتر یا ۲۲۰ میلیون ریال.
۲- بریدن تمام زبان لال:۳۳نفرشتر یا ۷۲ میلیون و۶۰۰ هزار ریال.
۳- از بین بردن صورت شخصبه طوری که نتواند به طور کامل صدایش را آشکار کندو نیز از بین بردن گویایی:صد نفر شتر یا ۲۲۰ میلیون ریال.

۴- از بین بردن حس چشایی موجب ارش است.اگر با بریدن زبان حس چشایی از بین برود،فقط دیه زبان پرداخت میشود واگر با وارد شدن صدمه دیگری حس چشایی از بین برود،هم ارش حس چشایی هم دیه آن صدمه محاسبه می شود.
دیه دندان
۱- ازبین بردن تمام دندان ها:۱۰۰ نفرشتر یا ۲۲۰ میلیون ریال(مجموع ۲۸ دندان).
۲- ازبین بردن دندان های جلو:۶۰ نفر شتر یا ۱۳۲ میلیون ریال(هر کدام پنج نفر شتر).
۳- ازبین بردن دندان های عقب:۴۰ نفرشتر یا ۸۸ میلیون ریال(هر کدام دو ونیم نفر شتر).
۴- شکستن دندانی که نمایان است(حتی با حفظ ریشه دندان)،دیه کامل آن دندان را دارد.
دیه فک
۱- ازبین بردن هر فک:۵۰ نفر شتر یا ۱۱۰ میلیون ریال.
۲- دیه فک مستقل از دندان محاسبه می شود.
۳- اگر صدمه موجب نقص فک شود مثلا ًموجب دشواری در عمل جویدن گردد،آرش تعیین وپرداخت خواهد شد.

دیه عقل
۱- هر صدمه ای که موجب زوال عقل شود:۱۰۰نفرشتریا ۲۲۰ میلیون ریال.
۲- هر صدمه ای که موجب نقصان عقل شود:تعیین وپرداخت آرش.
دیه زوال منافع
۱- صدمه ای که موجب ازبین رفتن انزال یا قدرت تولید مثل وبارداری یا لذت مقاربت شود:تعیین وپرداخت آرش.
۲- صدمه ای که موجب ازبین رفتن توان مقاربت به طور کامل شود:۱۰۰ نفرشتریا ۲۲۰ میلون ریال.
۳- صدمه ای که موجب زوال یا نقص بعضی از منافع مانند خوابیدن شود:تعیین وپرداخت آرش.
۴- قطع آلت زنانه یا مردانه:۵۰ یا ۱۰۰نفرشتر.
۵- صدمه ای که موجب ریزش ادرار گردد(اگر تا پایان یک روز دوام داشته باشد):۱۰۰نفرشتریا۲۲۰ میلیون ریال.اگر تا نصف روز دوام داشته باشد:۶۶نفرشتریا۱۴۵میلیون و۲۰۰ هزارریال واگر دوام آن تا هنگام برآمدن روز باشد:۳۳نفرشتریا ۱۲ میلیون و۶۰۰ هزار ریال.

چند نکته درمورد دیه:
۱- دیه فلج کردن هر عضو ک دارای دیه معیین است،مثل دست ،پا و;دوسوم دیه همان عضو.
۲- قطع کردن عضوی که دارای دیه معیین است وفلج می باشد:یک سوم دیه همان عضو.
۳- مهلت پرداخت دیه از زمان وقوع جرمعبارت است از:در جرایم عمدی ظرف یک سال،درجرایم شبه عمدی ظرف دو سال ودر خطای محض ظرف سه سال.درجرایم عمد وشبه عمد پرداخت دیه،خود مرتکب است.

۴- عاقله:یعنی بستگان مرد،نسبی پدری ومادری یاپدری به ترتیب طبقات ارث به نحوی که همه اشخاصی که در زمان فوت می توانند ارث ببرند،به صورت مساوی عهده دار پرداخت دیه هستند.
سوال:عاقله چگونه ودر چه زمانی مسوول پرداخت دیه به جای مجرم اصلی است؟
جواب:۱- قاتل یا وارد کننده صدمه به دیگری نابالغ یا دیوانه باشد.۲- قتل یا صدمه،خطای محض باشد. یعنی مرتکب نهقصد کشتن یا آسیب زدن به دیگری را داشته باشد نه قصد عمل واقع شده بر او را مانند آنکه شخصی به قصد شکار حیوانی رها کند ولی آن تیر به یک انسان برخورد کند.

۳- اگر قتل خطای محض با اقرار قاتل یا خودداری او از ادای سوگند یا قسامه ثابت شود،پرداخت دیه بر عهده خودش می باشد.
۴- دیه آسیب های بدنی حارصه،دامیه،متلاحمه وسمحاق تحت هر شرایطی بر عهده خود مرتکب می باشد وعاقله مسوولیتی ندارد.