فایل ورد کامل مقاله اثر مکمل‌یاری کلسیم بر پرولیپیدی؛ بررسی علمی در زنان دارای اضافه‌وزن و چاقی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله اثر مکمل‌یاری کلسیم بر پرولیپیدی؛ بررسی علمی در زنان دارای اضافه‌وزن و چاقی دارای ۱۵۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله اثر مکمل‌یاری کلسیم بر پرولیپیدی؛ بررسی علمی در زنان دارای اضافه‌وزن و چاقی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله اثر مکمل‌یاری کلسیم بر پرولیپیدی؛ بررسی علمی در زنان دارای اضافه‌وزن و چاقی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله اثر مکمل‌یاری کلسیم بر پرولیپیدی؛ بررسی علمی در زنان دارای اضافه‌وزن و چاقی :

بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر پروفایل لیپیدی زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی

«جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته علوم تغذیه»

مقدمه:
امروزه، اضافه وزن و چاقی (به ترتیب نمایه توده بدنی یا BMI بین ۹/۲۹-۲۵ و ۳۰ کیلوگرم بر متر مربع (۱ )) به شکل اپیدمی جهانی در آمده است، تا جایی که سازمان جهانی بهداشت (WHO ) واژه “globesity”را برای آن در نظر گرفته است. اپیدمی چاقی به جوامع صنعتی و پیشرفته محدود نبوده و تخمین زده می‏شود که بیش از ۱۱۵میلیون نفر در کشورهای در حال توسعه از مشکلات مربوط به چاقی رنج می‏برند (۲). برای نمونه، در یک مطالعه ملی در زنان ۶۰-۴۰ ساله شهری ایران، در ۹/۳۸% اضافه وزن و ۹/۲۷% چاقی مشاهده شده است (۳).

علاوه بر چاقی، هیپرلیپیدمی نیز از مهمترین عوامل خطرساز بیماری‏های قلبی – عروقی است (۴) که خود اولین علت مرگ و میر شناخته شده است(۵). نکته قابل توجه اینکه چاقی، خود یک عامل خطرساز برای هیپرلیپیدمی بوده و هر ساله در کشورهای مختلف هزینه‏های هنگفتی صرف کنترل و درمان چاقی و بیماری‏های مرتبط با آن از جمله هیپرلیپیدمی می‏شود که اهمیت پیشگیری و درمان ارزان‏تر آن را بیشتر می‏کند. برای مثال هزینه‏های ملی مربوط به تشخیص، درمان و مدیریت اضافه وزن، چاقی و بیماری‏های مربوطه در ایالات متحده ۵/۷۸ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۸تخمین زده شده است (۶).

بیش از ۲۰سال پیش، از آنالیز داده‏های اولین بررسی ملی سلامت و تغذیه(NHANES-I) آمریکا (۷و۸) ارتباط معکوس بین دریافت کلسیم و وزن گزارش شد. مطالعه NHANES-III(9) و مطالعات مقطعی بعدی نشان دادند که افزایش دریافت کلسیم با BMIو وزن پایین‏تر (۱۰و۱۱)، چربی تام بدنی کمتر (۱۵-۱۲، ۷)، چربی شکمی کمتر (۱۶، ۱۳،۱۲، ۷)، محیط کمر کمتر ( ۱۷و ۷ ) و حتی برگشت وزن کمتر پس از رژیم‏های کاهش وزن (۱۸و۱۲) همراه بوده و این تاثیرات در سنین کمتر از ۱۸ سال نیز مشاهده می‏شود (۲۳-۱۹).

علاوه بر روش‏های معمول در کاهش وزن و کاهش لیپیدهای خون مثل رژیم درمانی، ورزش، داروها شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه کلسیم می‏تواند در تنظیم چربی‏های بدن و چربی‏های خون نقش داشته باشد. بعضی مطالعات نشان داده‏اند که افزایش دریافت کلسیم با کلسترول LDLکمتر (۲۹-۲۴)، کلسترول تام کمتر(۳۰، ۲۸، ۲۷، ۷)، نسبت کلسترول تام به کلسترول HDL کمتر (۷)، نسبت کلسترول LDL/HDL کمتر(۲۹)، نسبت کلسترول HDL/LDL بالاتر (۳۱)، آپولیپوپروتئین

Bکمتر(۳۲، ۲۶، ۲۵)، نسبتI ApoA-I/ApoBبیشتر(۳۲) و تری‏گلیسرید کمتر (۳۰) همراه است. در عین حال بعضی مطالعات این تاثیرات، و یا بخشی از آنها را تأیید نکرده‏اند (۳۸- ۳۷، ۲۴، ۱۶، ۱۴).
مطالعه ملی انجام شده در سال ۸۱-۱۳۷۹ در ایران (۳۵) نشان داده است که میانگین دریافت کلسیم در ایران۵۹۴ میلی گرم است

این در حالی است که میانگین نیاز۱۰۳۶ میلی گرم بوده و به این ترتیب میانگین دریافت کلسیم در ایران زیر %۷۰ نیازمندی است. با توجه به اطلاعات موجود این فرضیه شکل می‏گیرد که شاید با افزایش دریافت کلسیم از طریق مکمل یاری بتوان پروفایل لیپیدی افراد مبتلا به اضافه وزن یا چاقی را بهبود بخشید، بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر مکمل ۱۰۰۰میلی گرمی کلسیم بر پروفایل لیپیدی زنان غیر یائسه مبتلا به اضافه وزن یا چاقی طی ۳۰ روز بود.

اهداف و فرضیات:
هدف اصلی:
بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر پروفایل لیپیدی زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.

اهداف ویژه:
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر “کلسترول تام” سرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر “کلسترول “LDLسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر” کلسترول “HDLسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر” کلسترول “VLDLسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.

– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر “تری گلیسرید” سرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر” “ApoAI سرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر” “ApoB سرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر “نسبت کلسترول “LDL/HDLسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر “نسبت “ApoA-I/ApoBسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر ” وزن ” زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر ” چربی زیر پوستی ” زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.
– بررسی تأثیر مکمل یاری کلسیم بر” “BMIزنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی.

هدف کاربردی:
در صورت مشاهده تأثیر مثبت، از مکمل یاری کلسیم به عنوان روشی کمکی و ارزان برای بهبود پروفایل لیپیدی به زنان مبتلا اضافه وزن یا چاقی پیشنهاد گردد.

فرضیات:
– مکمل یاری کلسیم بر “کلسترول تام” سرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر” کلسترول “LDLسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر” کلسترول “HDLسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر “کلسترول “VLDLسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر “تری گلیسرید” سرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.

– مکمل یاری کلسیم بر” “ApoAIسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر” “Apo-Bسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر “نسبت کلسترول “LDL/HDLسرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر “نسبت “ApoAI/ApoB سرم زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر “وزن ” زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر “چربی زیر پوستی” زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.
– مکمل یاری کلسیم بر” “BMIزنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی تأثیر دارد.

جدول متغیرها:

متغیر ¬مستقل وابسته کمی کیفی تعریف عملی مقیاس
پیوسته گسسته اسمی رتبه‌ای
سن * – * – – – با پرسش برمبنای تاریخ تولد افراد شرکت‌کننده محاسبه خواهد شد. نسبتی
وزن – * * – – – با استفاده از ترازوی دیجیتال جرم فرد موردنظر برحسب کیلوگرم تا ۲ رقم اعشار ثبت می‎شود. نسبتی
قد * – * – – – با مترسنج نواری بر حسب سانتی‌متر تا ۲ رقم اعشار ثبت می‎شود. نسبتی
BMI – * * – – – از محاسبه نسبت وزن بر مجذور قد (kg/m2) به دست آورده خواهد شد. نسبتی
TSF – * * – – – با استفاده از دستگاه کالیپر برحسب میلی‌متر از میانه بازوی فرد اندازه‌گیری می‎شود. نسبتی

کلسترول تام – * – * – – با استفاده از کیت آزمایشگاه بر حسب میلی‌گرم درصد اندازه گیری می‎شود. نسبتی
تری گلیسرید – * – * – – با استفاده از کیت آزمایشگاهی بر حسب میلی‌گرم درصد اندازه‌گیری می‎شود. نسبتی
کلسترول LDL – * – * – – با استفاده از کیت آزمایشگاهی بر حسب میلی‌گرم درصد اندازه‌گیری می‎شود. نسبتی
کلسترول HDL – * – * – – با استفاده از کیت آزمایشگاهی بر حسب میلی‌گرم درصد اندازه‌گیری می‎شود. نسبتی
کلسترول VLDL – * – * – – با استفاده از کیت آزمایشگاهی بر حسب میلی‌گرم درصد اندازه‌گیری می‎شود. نسبتی
Apo- A- I – * – * – – با استفاده از کیت آزمایشگاهی بر حسب میلی‌گرم درصد اندازه‌گیری می‎شود. نسبتی
Apo- B – * – * – – با استفاده از کیت آزمایشگاهی بر حسب میلی‌گرم درصد اندازه‌گیری می‎شود. نسبتی

HDL / LDL – * * – – – از نسبت دو متغیر به دست آمده محاسبه می‎شود. نسبتی
Apo-A-I/Apo-B – * * – – – از نسبت دو متغیر به دست آمده محاسبه می‎شود. نسبتی
مکمل کلسیم * – – – * – مکمل کربنات کلسیم حاوی یک گرم کلسیم عنصری یا دارونما. اسمی

فصل اول
«کلیات»

مقدمه‏ای بر کلسیم:
کلسیم از فراوان‏ترین املاح موجود در بدن است، به طوری که حدود ۲-۵/۱ درصد وزن بدن و ۳۹% املاح بدن را تشکیل می‏دهد. حدود ۹۹% کلسیم در استخوان‏ها و دندان وجود دارد. کلسیم دندان‏ها قابل به حرکت در آمدن و برگشت به خون نیست. اسکلت بافت دینامیکی است که در صورت نیاز سبب برگشت کلسیم و املاح دیگر به خون و مایعات خارج سلولی می‏گردد. به هر حال بعد از

بزرگسالی احتباس کلسیم دریافت شده از طریق غذا و مکمل‏ها توسط استخوان محدود می‏شود مگر آنکه کلسیم همراه با ویتامین Dیا یک داروی محافظت کننده استخوان مصرف گردد.
۱% باقیمانده کلسیم در خون و مایعات خارج سلولی و در داخل سلول بافت‏ها وجود دارد که سبب تنظیم بسیاری از عملکردهای متابولیکی مهم می‏گردد. کلسیم سرم در دامنه باریکی بین ۸/۸ تا ۸/۱۰میلی‏گرم در دسی لیتر تنظیم می‏شود که از این مقدار غلظت کلسیم یونیزه ۲/۵ – ۴/۴ میلی گرم در دسی لیتر است و این تعادل بین کلسیم استخوان و خون بیشتر از همه مدیون هورمون PTHاست (۳۶).

نیاز (DRI)و مسمومیت:
AIو ULکلسیم توسط کمیته غذا و تغذیه براساس برآورد نیازمندی های بزرگسالان در جدول۱-۱ آمده است.
دریافت خیلی زیاد کلسیم (برای مثال ۲۰۰۰ میلی گرم یا بیشتر در روز) به خصوص همراه با میزان بالای ویتامین D (مثل مصرف زیاد مکمل‏های توأم کلسیم و ویتامین D) از علل اصلی هیپرکلسمی است. این مسمومیت ممکن است منجر به افزایش کلسیفیه شدن بافت‏های نرم به خصوص کلیه گردد که می‏تواند خطرناک باشد.

یبوست از دیگر عوارض جانبی دریافت کلسیم اضافی است، امّا این عارضه مسمومیت محسوب نمی‏شود (۳۶).

مهمترین عملکردهای کلسیم:
کلسیم کافی غذایی برای کسب مناسب حجم و تراکم استخوان در سال‏های قبل از بلوغ و نوجوانی و همچنین در سال‏های بعد برای پیشگیری از پوکی استخوان مورد نیاز است. کلسیم بر پایداری غشاء و انتقال غشاءهای سلولی، عبور یون‏ها از غشای اندامک‏های سلولی، آزاد شدن ناقل‏های عصبی در سیناپس، عملکرد هورمون‏ها و آزاد شدن و فعال شدن آنزیم‏های داخل و خارج سلولی تأثیر دارد.
کلسیم برای انتقال عصبی و تنظیم عملکرد عضله قلب ضروری است. تعادل مناسب یون‏های کلسیم، سدیم، پتاسیم و منیزیم سبب تأمین کشش عضلات و کنترل تحریک‏پذیری عصبی می‏شوند. علاوه بر این یون‏های کلسیم نقش حیاتی در انقباض عضلات صاف دارند.
کلسیم یونیزه با تحریک ترشح ترومبوپلاستین از پلاکت‏های خون تشکیل لخته خون را شروع می‏کند. همچنین، یون‏های کلسیم کوفاکتور بسیاری از واکنش‏های آنزیمی مانند تبدیل پروترومبین به ترومبین می‏باشند که به پلیمریزاسیون فیبرینوژن به فیبرین و مرحله‏هایی در تشکیل لخته‏های خون کمک می‏کند (۳۶).

منابع غذایی و دریافت:
علاوه بر لبنیات که غنی‏ترین منابع را تشکیل می‏دهند، سبزیجات سبز تیره برگی شکل مثل کلم، برگ‏های سبز شلغم، برگ‏های سبز خردل، بروکلی، استخوان‏های ریز ساردین و ماهی آزاد کنسرو شده و صدف منابع خوب کلسیم هستند. همچنین لوبیای سویا حاوی مقدار زیادی کلسیم است.
از مکمل کلسیم برای افزایش دریافت کلسیم استفاده می‏شود که معمول‏ترین شکل آن کربنات

کلسیم است. نوع دیگر آن سیترات کلسیم است که در مقایسه با کربنات کلسیم حاوی مقدار کمتری کلسیم است امّا محلول‏تر می‏باشد و به این جهت برای بیماران مبتلا به آکلریدری مناسب است. جذب کلسیم با وعده‏های غذایی که موجب محلولیت بیشتر یون‏های کلسیم در معده می‏شود، افزایش می‏یابد.

براساس بررسی مداوم دریافت های غذایی افراد در آمریکا، عمده‏ترین منبع کلسیم در رژیم غذایی شیر، پنیر، نان، بستنی و ماست منجمد همراه با کیک‏ها، شیرینی و دونات‏ها است (۳۶). در ایران نیز گزارش ملی سال ۸۱- ۱۳۷۹ (۳۵) نشان می‏دهد که میانگین دریافت کلسیم در کشور۵۹۴ میلی گرم است این در حالی است که میانگین نیاز ۱۰۳۶ میلی گرم بوده و به این ترتیب دریافت کلسیم

در ایران زیر ۷۰% نیاز است. همچنین در این طرح نشان داده شد که بیشترین دریافت کلسیم در ایران از گروه نان و غلات (۹/۳۳%) و عمدتا نان (۶/۳۰%) می‏باشد، این در حالی است که لبنیات ۵/۳۲% دریافت کلسیم مردم را تشکیل داده و عمده‏ترین تشکیل دهنده این درصد را ماست با ۴/۱۶% تشکیل می‏دهد.

همچنین گزارشات به دست آمده از مطالعه قند و لیپید تهران نشان می‏دهد که در تمام گروه‏های سنی و جنسی تهرانی. دریافت کلسیم از۸۰۰ میلی گرم تجاوز نکرده است(۳۷).

ارتباط دریافت پائین کلسیم با بیماری‏های مزمن:
دریافت پایین کلسیم ممکن است عامل مهمی در ابتلاء به بسیاری از بیماری‏های مزمن باشد که مهمترین آنها به شرح زیر است:

استئوپورز:
استئوپورز و توده پائین استخوانی یک تهدید جدی علیه سلامتی می‏باشد. تغذیه صحیح نقش اساسی در پیشگیری و درمان آن داشته و از بین عوامل تأثیرگذار تغذیه‏ای، ریز مغذی‏های کلسیم و ویتامین Dپر اهمیت‏ترین عوامل هستند. کلسیم اثر مثبتی بر توده استخوانی در تمام سنین دارد گرچه نتایج مطالعات همیشه ثابت نبوده است (۳۸). در شرایطی که نیاز کلسیم به هر دلیلی با رژیم تأمین نمی‏شود نیاز مکمل کلسیم و ویتامین Dوجود دارد (۳۹). به هر حال تأمین نیازهای کلسیم به خصوص در زمان پیک توده استخوان با هدف پیشگیری در سنین بالاتر از اهمیت زیادی برخوردار است (۴۰).

فشارخون بالا:
شواهدی وجود دارد که نشان می‏دهد بین دریافت کلسیم و فشارخون بالا ارتباط معکوسی وجود دارد تا جایی که پیشنهاد شده است علاوه بر محدودیت متوسط سدیم (۶-۴ گرم در روز) باید مکمل کلسیم نیز تجویز شود یا حداقل باید از کفایت دریافت کلسیم بیمار مطمئن شد (۴۱). فشارخون بالا می‏تواند از دست دهی کلسیم ادراری را افزایش دهد که این مسئله نه تنها نیاز کلسیمی فرد را بالا می‏برد و احتمال کاهش توده استخوان را افزایش می‏دهد، بلکه موجب مستعد

شدن بیمار در ابتلاء به سنگ‏های کلیوی نیز می‏گردد (۴۲). افزودن بر آن گزارشاتی در مورد ارتباط فشارخون زنان باردار با مکمل یاری کلسیم وجود دارد. متاآنالیز ۱۰کارآزمایی بالینی کنترل شده تصادفی نشان داده است که در جوامع با دریافت پائین کلسیم، مکمل یاری کلسیم موجب ۶۸% کاهش در بروز پره اکلامپسی خواهد شد(۴۳)، به علاوه تحقیقات انجام شده روی مدل‏های حیوانی

(۴۴) و مدل‏های انسانی (۴۵) مادرانی که در دوره بارداری دریافت کلسیم پائینی داشته‏اند نشان داده است فشارخون فرزندان در سال‏های بعد به شکل معنی‏داری بالاتر از فرزندان متولد شده از مادران با دریافت کلسیم بالاتر است.

سنگ کلیه:
سنگ‏های کلیوی به دلیل شیوع بالا (بیش از ۱۵% جامعه (۴۶)) و هزینه‏های فردی و ملی آن، یک مشکل سلامتی عظیم محسوب می‏شود. به همین دلیل گرچه عمل‏های جراحی موفقی برای درمان آن شناخته شده امّا از اهمیت پیشگیری آن کاسته نشده است (۴۷) مطالعات زیادی روی اثر کلسیم رژیمی و مکمل کلسیم بر روی سنگ‏های کلیوی انجام شده و نتایج به دست آمده دال بر آن است که این ماده مغذی اثر مفیدی سنگ‏های کلیوی کلسیمی دارد(۴۸).

به هر حال دریافت کافی کلسیم در افرادی که سابقه سنگ‏سازی داشته‏اند از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و این افراد بیشتر باید برای پیشگیری از تشکیل مجدد سنگ مراقب مصرف کافی کلسیم خود باشند(۴۹).

سرطان:
دریافت کلسیم با بروز بعضی سرطان‏ها ارتباط دارد. مطالعات نشان داده‏اند که کلسیم اثر پیشگیری کننده بر آدنوم‏ها و کارسینوم‏های کولون-رکتوم دارد(۵۰). مرور داده‏های مطالعات گوناگون نشان داده است که ارتباط مستقیمی بین مصرف شیر، مواد لبنی و کلسیم با سرطان پروستات وجود دارد.

مطالعات تجربی نیز تاکنون نشان داده‏اند که مصرف این مواد موجب افزایش تجمعی بروز سرطان پروستات، پیشرفت و ماندگاری آن می‏شوند(۵۱). گرچه بعضی محققین معتقدند هنوز روش‏های پیشرفته‏ای برای اندازه‏گیری و تعیین مؤثر یا غیر مؤثر بودن کلسیم و ویتامین Dوجود ندارد و احتمال خطا در مطالعات قبلی زیاد بوده و لازم است مطالعات بیشتری انجام شود تا بتوان نظر قطعی‏تری داد(۵۲).
نشان داده شده که بعضی مواد لبنی مثل شیر کامل، خیلی از پنیرها که حاوی مقادیر نسبتا بالایی چربی اشباع شده هستند اثر افزایش دهنده بر احتمال ابتلاء به سرطان سینه دارند. از آنجایی که احتمال می‏رفت علت این ارتباط وجود مواد آفت کش که تاثیرات سرطانزایی دارند و فاکتورهای رشد مثل فاکتور رشد شبه انسولین Iکه رشد سلول‏های سرطانی سینه را افزایش

می‏دهند باشد، مطالعاتی با این فرضیه که کلسیم و ویتامین Dموجود در مواد لبنی موجب کاهش خطر ابتلاء به سرطان سینه است شکل گرفت و در مطالعه‏ای مروری با کنار هم گذاشتن مطالعات مختلف نشان داده شد که بیشتر مطالعات این اثر را تأیید نمی‏کند و احتمالا مطالعاتی که اثر مثبت نشان داده‏اند خطا در اندازه‏گیری‏ها داشته‏اند. مطالعات اپیدمیولوژیک وجود ارتباط قوی بین مصرف شیر یا دیگر لبنیات و خطر سرطان سینه را تایید نمی‏کنند(۵۳).
علاوه بر موارد ذکر شده، براساس فرضیه‏های رایج کلسیم بر روی اضافه وزن، چاقی و هیپرلیپیدمی نیز اثرات مفید دارد، امّا مطالعات در مورد آنها همچنان ادامه داشته و نتایج قطعی گرفته نشده است.

لیپیدهای خون:
تری آسیل گلیسرول‏ها (تری گلیسریدها):
تری آسیل گلیسرول‏ها استرهای گلیسرول و اسیدهای چرب بوده و شکل ذخیره‏ای اسیدهای چرب بدن را تشکیل می‏دهند. در چربی‏های طبیعی کمتر دیده می‏شود که تنها یک نوع اسیدچرب هر سه عامل الکلی گلیسرول را استری کرده باشد و بیشتر چربی‏های طبیعی مخلوطی از آسیل گلیسرول‏های مختلف می‏باشند (۵۴) در جدول ۲-۱ معیارهای تشخیص و وضعیت لیپیدها،

لیپوپروتئین‏ها و آپولیپوپروتئین‏ها آمده است. در مورد HDL، عدد کمتر از ۴۰نشان دهنده عامل خطر بیماری‏های قلبی – عروقی و مقادیر برابر و بالاتر از ۶۰به عنوان عامل حمایتی از این بیماری‏ها محسوب می‏شود(۵۵).

کلسترول:
کلسترول از مشتقات هسته استروئیدی بوده و در تمام سلول‏های بدن و به ویژه در بافت‏های عصبی یافت می‏شود، از ترکیبات اصلی سازنده غشاء سلولی و نیز ترکیبی در لیپوپروتئین‏های موجود در خون می‏باشد. عامل هیدروکسیل کلسترول با یک اسید چرب، استر کلسترول تولید کرده و این ماده در چربی‏های حیوانی به مقادیر قابل توجهی وجود دارد امّا روغن‏های گیاهی فاقد آن می‏باشند(۵۴).

ارتباط مستقیمی بین کلسترول تام و بیماری‏های قلب و عروق وجود دارد. اندازه‏گیری کلسترول تام شامل همه بخش‏های لیپوپروتئین می‏شود. ۷۰-۶۰ % کلسترول تام به ۳۰-۲۰% LDL، به HDL و ۱۵-۱۰% به VLDL مربوط می‏شود(۵۵).

لیپوپروتئین‏ها:
اصولا لیپوپروتئین‏های پلاسما تمام کلسترول و چربی‏های استریفیه موجود در خون را منتقل می‏کنند. براساس اندازه ذره، ترکیب شیمیایی، خصوصیات فیزیکی- شیمیایی و قابلیت شناور شدن و حرکت الکتروفورزی، چهار نوع لیپوپروتئین اصلی (شیلومیکرون، VLDLیا لیپوپروتئین با وزن مخصوص خیلی کم، LDL یا لیپوپروتئین با وزن مخصوص کم، HDL یا لیپوپروتئین با وزن مخصوص زیاد) و چند نوع

لیپوپروتئین دیگر که از لحاظ مقدار ناچیز هستند (لیپوپروتئین‏های با وزن مخصوص متوسط یا IDL و لیپوپروتئین aیا LPa) شناخته شده‏اند(۵۶). چهار گروه اصلی لیپوپروتئین شناسایی شده، دارای اثرات و ویژگی‏های فیزیولوژی بوده و از نظر تشخیص حالات مرضی نیز حائز اهمیت هستند. این چهار گروه عبارتند از:
۱- شیلومیکرون‏ها که سبک‏ترین لیپوپروتئین‏ها بوده و منشاء آنها چربی‏ها و به ویژه تری آسیل گلیسرول‏هایی هستند که در روده جذب شده‏اند. شیلومیکرون‏ها حاوی مقادیر بسیار اندکی پروتئین می‏باشند.

۲- VLDL که در کبد ساخته می‏شوند و عمل آن انتقال تری آسیل گلیسرول‏های تولید شده در کبد به سایر اعضای بدن می‏باشد.
۳- LDL که محصول آخر متابولیسم VLDLمی‏باشد.
۴- HDL که در واکنش‏های متابولیسمی شیلومیکرون‏ها، VLDLو نیز در متابولیسم کلسترول شرکت دارد(۵۴).

آپولیپوپروتئین‏ها:
در هر لیپوپروتئین یک یا چند آپولیپوپروتئین (پروتئین یا پلی‏پپتید) وجود دارد. براساس نامگذاری ABC، آپولیپوپروتئین اصلی) HDL – لیپوپروتئین) با نام A مشخص می‏شود. آپولیپوپروتئین اصلی ) LDL – لیپوپروتئین) آپولیپوپروتئین Bاست، که در VLDLو شیلومیکرون نیز یافت می‏شود؛ امّا آپو Bموجود در شیلومیکرون‏ها((B-48 کوچکتر از آپوB-100 موجود در LDLیا VLDL است. آپولیپوپروتئین‏ها چندین نقش دارند:

۱) کوفاکتور آنزیم‏ها هستند، ۲) این ترکیبات می‏توانند به عنوان پروتئین‏های ناقل لیپیدها عمل کنند. ۳) این ترکیبات به عنوان لیگاندهایی برای اتصال با گیرنده‏های لیپوپروتئین بافت‏ها عمل می‏کنند(۵۷).
دو جزء اصلی آپولیپوپروتئین Aعبارتند از ApoA-II و ApoA-I. ApoA-I حدود ۷۵% از ApoA در

ساختمان HDL را تشکیل می‏دهد، در کبد و روده ساخته شده و فعال کننده آنزیم لستین کلسترول آسیل ترانسفراز( (LCATکه کلسترول را در پلاسما استریفیه می‏کند می‏باشد ApoA-II حدود ۲۰% از ApoA موجود در ساختمان HDLرا تشکیل می‏دهد و نقش فیزیولوژیک آن مشخص نشده است.
آپولیپوپروتئین B، ۹۵% پروتئین LDLو همچنین۴۰% از قسمت پروتئین VLDLو شیلومیکرون را تشکیل می‏دهد. چند نوع ApoBوجود دارد، جزء اصلی ApoB-100است که توسط کبد ساخته می‏شود و در لیپوپروتئین‏های با منشأ داخلی ( LDLو VLDL) وجود دارد. ApoB-48از روده منشأ می‏گیرد و در شیلومیکرون‏ها وجود دارد(۵۶).

متابولیسم لیپوپروتئین‏ها:
به نظر می‏رسد عمل اصلی لیپوپروتئین‏های پلاسما انتقال‏تری گلیسریدها و کلسترول از محل تشکیل آنها در روده و کبد به مکان‏های ذخیره و مصرف انرژی ‏باشد. تری گلیسرید و کلسترول به صورت ذرات لیپوپروتئینی غنی از تری گلیسرید (شیلومیکرون‏ها و (VLDLوارد پلاسما می‏شوند که این ترکیبات اسیدهای چرب موردنیاز بافت‏ها برای تأمین انرژی و ذخیره را فراهم می‏کند. چربی خارجی موجود در رژیم غذایی از محل جذب آن در روده، توسط شیلومیکرون‏ها منتقل می‏شود. تری‏گلیسریدی که

در داخل بدن ساخته می‏شود توسط VLDLاز کبد منتقل می‏شود. شیلومیکرون و VLDLتقریبا بلافاصله پس از ورودشان به داخل جریان خون به دنبال عمل لیپوپروتئین لیپاز که تری‏گلیسریدها و دی گلیسریدها را هیدرولیز می‏کند متحمل تغییراتی در داخل عروق می‏شوند.
این هیدرولیز در اثر ApoC-IIکه در ذات غنی از تری‏گلیسرید وجود دارد تحریک می‏شود. در طی این فرآیند، شیلومیکرون بیش از ۹۵% جرم خود را که به خصوص شامل تری‏گلیسریدها و همین طور آپولیپوپروتئین‏های Aو Cاست از دست می‏دهد. لیپیدها و آپولیپوپروتئین‏های سطحی شیلومیکرون، هر دو به HDLمنتقل می‏شوند.