فایل ورد کامل روابط سیاسی ایران و سوریه پس از انقلاب اسلامی

مقدمه

    خاورمیانه به عنوان منطقه ای استراتژیک جایگاه عمده و حساسی در رقابتهای دو ابر قدرت شرق و غرب در دوران جنگ سرد داشت و نقش یک محرک را در مداخله ابر قدرتها ایفا می کرد . پس از دوران جنگ سرد و فروپاشی شوروی نه تنها این منطقه اهمیت خود را از دست نداده بلکه بر اهمیت آن نیز افزوده شده است . لذا درک و شناخت صحیح از تحولات منطقه خاورمیانه ، برای ایران که خود در این منطقه قرار دارد ضروری و آگاهی از عملکرد دولتهای منطقه نیز در این راستا  می باشد .
سوریه به دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی ، یکی از مهم‌ترین کشورهای خاورمیانه محسوب می شود که توانسته است در چند دهه اخیر نقش مهمی را در روند تحولات منطقه ای ایفا نماید . بدین لحاظ این کشور جایگاه ویژه ای را در سیاست خارجی ایران که اولویت اصلی را در روابط خارجی بر همکاری با کشورهای اسلامی و غیر متعهد می دهد ، به خود اختصاص داده است و نیاز هست که شناخت بیشتری نسبت به آن پیدا کرد . ایران و سوریه به عنوان دو کشور خاورمیانه ای غیر همسایه توانسته اند در دو و نیم دهه اخیر بیشترین هماهنگیها را در روند تحولات منطقه ای و جهان اسلام کسب نمایند و به عنوان الگویی برای دیگر کشورهای منطقه در همکاریهای دو جانبه مطرح شوند حال پرسش اصلی این است که چه عواملی در بهبود و گسترش روابط دو جانبه مؤثر بوده است؟ علت هماهنگی در اکثر تحولات منطقه ای چه بوده است که توانسته روابط این دو کشور را به عنوان الگویی برای سایر کشورها در مناسبات دوجانبه تبدیل کند ؟ این پرسشی است که باید به آن پاسخ داده شود . ابتدا روابط و مناسبات سیاسی دو کشور در دوران قبل از انقلاب اسلامی را مرور خواهیم کرد تا سیمای اصلی همکاری و الگومندی در روابط بعد از انقلاب روشن شود . سپس عوامل تأثیر گذار را در همکاری و روابط دو جانبه با تأکید بر عوامل منطقه ای تجزیه و تحلیل می کنیم هر چند که ممکن است واقعیت امر چیزی غیر از تحلیل های عرضه شده باشد ، زیرا اصولاً همیشه بسیاری از اطلاعات تا زمان مشخصی محرمانه باقی می ماند و دسترسی به بعضی اطلاعات هیچ گاه امکان پذیر نمی باشد .
    در پایان با اعلام و اذعان به وجود نقایص و کاستی در رساله ، از زحمات اساتید محترم و بزرگوار جناب آقای دکتر اصغر جعفری ولدانی در سمت استاد راهنما و جناب آقای دکتر غلامعلی چگنی زاده در سمت استاد مشاور ، تشکر و قدردانی می شود که حضرت علی (ع) فرموده است : من علمنی فقر صیرنی عبداً .

فهرست مطا لب

                                                                                                                                 
مقدمه ۱   

فصل اول (کلیات)
۱.    طرح و تبیین موضوع ……………..…………………………………………………………………2
۲.    ادبیات موضوع ………………………………………………………………………………………3
۳.    علل انتخاب موضوع…………………………………………………………………………………3
۴.    سؤال اصلی و سؤالات فرعی…………..…………………….…………………………………….3
۵.    فرضیه های تحقیق ………………………….…………………………….…………………………4
۶.    تعریف مفاهیم …………………………………………………………….………………………….4
۷.    متغییرها …………………………………………….………………………………………………….5
۸.    روش‌تحقیق ………………….……………….………………………………………………………5
۹.    موانع و محدودیتهای تحقیق ………………….……………………………………………………5
۱۰.    سازماندهی تحقیق …………………………………….………………….……………….…………6
یادداشتهای فصل اول ………………………………………………………………………………………..7   

فصل دوم (اصول و اهداف سیاست خارجی ایران و سوریه)
بخش اول مبانی نظری سیاست خارجی …………………………………………………………………8
۱.    روشهای مطالعه سیاست خارجی …………………………………………………………………8
۲.    سطح تحلیل …………………………………………………………………………………………12
۳.    عوامل مؤثر درتعیین سیاست خارجی…………………………………………………………. 14
بخش دوم
۱.    اصول واهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ………….…………………………21
۲.    ابزارهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………23
۳.    اصول و اهداف سیاست خارجی جمهوری عربی سوریه…………….……………………… 25
۴.    ابزارهای سیاست خارجی جمهوری عربی سوریه…….……………………………………… 30
۵.    بررسی تطبیقی سیاست خارجی ایران و سوریه …..………………………………………….30
یادداشتهای فصل دوم ………………………………………………………………………………………32   

عنوان    صفحه
فصل سوم (پیشینه روابط ایران و سوریه ۱۹۷۹ـ ۱۹۴۶)
بخش اول ـ روابط ایران و سوریه از۱۹۷۹- ۱۹۴۶
بخش دوم ـ عوامل تأثیر گذار بر روابط ایران و سوریه
۱.    عوامل تأثیر گذار بر سردی روابط دو جانبه (۱۹۷۳ـ ۱۹۴۶
الف ـ روابط ایران و اسرائیل
ب ـ مشکلات داخلی سوریه و ایدئولوژی رادیکال بعث
۲.    عوامل تأثیر گذار بر بهبود نسبی روابط دوجانبه (۱۹۷۹ـ ۱۹۷۴
الف ـ شرایط منطقه ای
ب ـ شرایط بین المللی
ج ـ به قدرت رسیدن حافظ اسد و پایان بحران داخلی
د ـ مرگ جمال عبدالناصر و افول ناسیونالیسم عربی
نتیجه گیری فصل سوم
یادداشتهای فصل سوم 
۳۵
فصل چهارم (روابط ایران و سوریه ۱۹۸۸ـ ۱۹۷۹)
بخش اول ـ انقلاب اسلامی ایران
۱.    انقلاب اسلامی ایران و مواضع سوریه
۲.    جنگ ایران و عراق و موضع گیریهای سوریه
بخش دوم
۱.    دلایل حمایت سوریه از ایران در جنگ
الف ـ دیدگاهها و مواضع ایران در مورد بحران خاورمیانه
ب ـ اختلافات عراق و سوریه و تأثیر آن بر روابط ایران و سوریه
ج ـ اتحاد ایران و سوریه
۲.    تهاجم اسرائیل به لبنان و تأثیر آن بر روابط دو جانبه
۳.    تنش های سوریه ـ ایران در لبنان
۴.    دلایل تغییر موضع تاکتیکی سوریه در طول جنگ
۵.    قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل و مواضع سوریه
نتیجه گیری فصل چهارم
یادداشتهای فصل چهارم
فصل پنجم (روابط ایران و سوریه ۲۰۰۱ـ ۱۹۸۹)
بخش اول ـ روابط سیاسی ایران و سوریه
۱.    پایان جنگ تحمیلی و سیاست جدید ایران
۲.    روابط ایران و سوریه (۲۰۰۱ـ ۱۹۸۹
بخش دوم ـ عوامل تأثیر گذار بر روابط ایران و سوریه پس از جنگ
۱.    پیمان طائف ومواضع ایران و سوریه
۲.    حمله عراق به کویت و مواضع ایران و سوریه
۳.    کنفرانس صلح مارید و مواضع ایران و سوریه
۴.    اختلافات ایران و امارات متحده عربی و موضع گیری سوریه
۵.    تهاجم ترکیه به شمال عراق و مواضع ایران و سوریه
۶.    پیمان استراتژیک ترکیه ـ اسرائیل و مواضع ایران و سوریه
۷.    اختلافات ترکیه ـ سوریه و نقش ایران
نتیجه گیری فصل پنجم
یادداشتهای فصل پنجم
۱۱۰
فصل ششم (نتیجه گیری
یادداشتهای فصل ششم ۱۵۶    152
منابع و مآخذ۱۵۷   

فهرست منابع و مآخذ

۱ـ فارسی
الف ـ کتابها
۱.    آقا بخشی ، علی و مینو افشاری راد ، فرهنگ علوم سیاسی ، (تهران : نشر چارپار ، ۱۳۷۹).
۲.    احتشامی ، انوشیروان ، سیاست خارجی ایران و دوران سازندگی (اقتصاد ، دفاع ، امنیت) ، ترجمه ابراهیم متقی و زهره پوستین چی ، (تهران : انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی ،۱۳۷۸).
۳.    ازغندی ، علیرضا ، روابط خارجی ایران (دولت دست نشانده)، (تهران : انتشارات قومس، ۱۳۷۶) .
۴.    اسداللهی ، مسعود ، از مقاومت تا پیروزی (۷۹ـ۱۳۶۱) ، (تهران: مؤسسه اندیشه سازان نور،۱۳۷۹) .
۵.    السن ، رابرت ، مسأله کرد و روابط ایران و ترکیه ، ترجمه ابراهیم یونسی ، (تهران : انتشارات پانیذ ، ۱۳۸۰) .
۶.    امامی ، محمدعلی ، بررسی روابط سیاسی سوریه و عراق در دهه ۸۰ ، (تهران : انتشارات وزارت امور خارجه ، ۱۳۷۴) .
۷.    امامی ، محمدعلی ، سیاست و حکومت درسوریه ، ( تهران : انتشارات وزارت امور خارجه،۱۳۷۶) .
۸.    ای فست ، کارن ، انقلاب اسلامی و تحولات سیاسی در دنیای عرب ، ترجمه داوود علمایی، (تهران : دوره عالی جنگ و دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران ، ۱۳۷۹) .
۹.    بال ، جرج ، خطا و خیانت درلبنان ، ترجمه حسین ابوترابیان ، (تهران : انتشارات اطلاعات ، چاپ دوم ، ۱۳۶۶) .
۱۰.    بخشایشی اردستانی ، احمد ، اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ، (تهران:انتشارات آوای نور ، ۱۳۷۵) .
۱۱.    بهزادی ، حمید ، اصول روابط بین الملل و سیاست خارجی ، (تهران : انتشارات دهخدا،۱۳۵۲) .
۱۲.    بیگدلی ، علی ، تاریخ سیاسی ـ اقتصادی عراق ، (تهران : مؤسسه تاریخی میراث ملل،۱۳۶۸).
۱۳.    ثانی ، رضا ، ایرانی که می تواند بگوید نه ! ، (تهران : مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر،۱۳۷۹) .
۱۴.    جعفری ولدانی ، اصغر ، بررسی تاریخی اختلافات مرزی ایران و عراق ، (تهران : انتشارات وزارت امور خارجه ، چاپ سوم ، ۱۳۷۶) .
۱۵.    جعفری ولدانی ، اصغر ، بررسی کانونهای بحران در خلیج فارس ، (تهران : انتشارات کیهان ، چاپ دوم ، ۱۳۷۷) .
۱۶.    جعفری ولدانی ، اصغر ، تحولات مرزها و نقش ژئوپلتیک آن در خلیج فارس ، (تهران : انتشارات قومس ، ۱۳۷۴) .
۱۷.    جعفری ولدانی ، اصغر ، نگاهی تاریخی به جزایر ایرانی تنب و ابوموسی ، (تهران : انتشارات وزارت امور خارجه ، ۱۳۷۶) .
۱۸.    خوشوقت ، محمد حسین ، تجزیه و تحلیل در سیاست خارجی ، (تهران : انتشارات وزارت امور خارجه ، ۱۳۷۵) .
۱۹.    در جستجوی امام از کلام امام ، دفتر نوزدهم ، (تهران : انتشارات امیرکبیر ، ۱۳۶۳) .
۲۰.    درویش ، حجت الله ، بررسی پدیده ناسیونالیسم در جهان عرب ، ( تهران : انتشارات وزارت امور خارجه ، ۱۳۷۴ ).
۲۱.    درینیک ، ژان پی یر ، خاورمیانه در قرن بیستم ، ترجمه فرنگیس اردلان ، (تهران : انتشارات دانش امروز ، ۱۳۶۸) .
۲۲.    دهقان طرزجانی ، محمود ، روابط خارجی ایران و همسایگان در دهه دوم انقلاب اسلامی ، (تهران : انتشارات سروش ، ۱۳۷۹) .
۲۳.    رابینویچ ، ایتما ، جنگ برای لبنان (۸۵ـ۱۹۷۰) ، ترجمه جواد صفایی و غلامعلی رجبی یزدی، (تهران : انتشارات سفیر ، ۱۳۶۸) .
۲۴.    رمضانی ، روح الله ، چارچوب تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ترجمه علیرضا طیب ، (تهران : انتشارات نی ، ۱۳۸۰) .
۲۵.    روز شمار سیاست خارجی ایران درسال ۱۳۷۲ ، (تهران : انتشارات وزارت امور خارجه،۱۳۷۶).
۲۶.    سریع القلم ، محمود ، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف) ، ( تهران : انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک ، ۱۳۷۹) .
۲۷.    سعیدی ، ابراهیم ، سوریه (مباحث کشورها و سازمانهای بین المللی) ، (تهران : انتشارات وزارت امور خارجه، ۱۳۷۴).
۲۸.    سلیمانی، محمدباقر، بازیگران روند صلح خاورمیانه، (تهران: انتشارات وزارت امور خارجه، ۱۳۷۹).
۲۹.    سوریه (از سری انتشارات بررسی مسائل کشورها)، (تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، ۱۳۶۲).
۳۰.    سوید، محمود، جنوب لبنان در رویارویی با اسرائیل (پنجاه سال پایداری و مقاومت) ، ترجمه مرکز تحقیقات و بررسیها ، (تهران : نشر آمن ، ۱۳۷۹) .
۳۱.    سیف زاده ، سید حسین ، اصول روابط بین الملل الف ـ ب ، (تهران : نشر دادگستر، ۱۳۷۸).
۳۲.    سیف زاده ، سید حسین ، نظریه های مختلف در روابط بین الملل ، ( تهران : انتشارات قومس، چاپ چهارم ، ۱۳۷۴).
۳۳.    عابدی ، مصطفی ، روابط سوریه و عراق ، (تهران : انتشارات جهاد دانشگاهی ، ۱۳۶۹).
۳۴.    عامری ، هوشنگ ، اصول روابط بین الملل ، (تهران : انتشارات آگه ، ۱۳۷۴) .
۳۵.    علی بابایی ، غلامرضا ، تاریخ سیاست خارجی ایران از شاهنشاهی هخامنشی تا به امروز ، (تهران : انتشارات درسا ، ۱۳۷۵) .
۳۶.    فوبلیکوف ، د .ر و جمعی از نویسندگان ، تاریخ معاصر کشورهای عربی ، ترجمه محمد حسین روحانی ، (تهران : انتشارات قومس ، ۱۳۷۶) .
۳۷.    فولر ، گراهام ، قبله عالم ژئوپلتیک ایران ، ترجمه عباس مخبر ، ( تهران : انتشارات وزارت امور خارجه ، چاپ دوم ، ۱۳۷۷).
۳۸.    قانون اساسی سوریه ، (تهران : انتشارات اداره کل توافقهای بین المللی ، ۱۳۷۴) .
۳۹.    قانون ، مرتضی ، دیپلماسی پنهان (جستاری بر روابط ایران و اسرائیل در عصر پهلوی) ، (تهران : انتشارات طبرستان ، ۱۳۸۱) .
۴۰.    کاظمی ، علی اصغر ، زنجیره تنازعی سیاست و روابط بین الملل ، (تهران : انتشارات قومس، ۱۳۷۰) .
۴۱.    کدیور ، جمیله ، پشت پرده صلح ، (تهران : انتشارات اطلاعات ، ۱۳۷۴) .
۴۲.    علیزاده ، حسین و سلمان رضوی ، گلبانگ سربلندی (۲۰۰۱ سخن ونکته از اندیشه های سید محمد خاتمی) ، (تهران ، انتشارات سلام ، ۱۳۸۰) .
۴۳.    عنادی الموتی ، مراد ، ایران و سازمان کنفرانس اسلامی (بررسی عملکرد سازمان کنفرانس اسلامی در دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران بر این سازمان ) ، ( تهران : انتشارات وزارت امورخارجه ، ۱۳۸۱) .
۴۴.    محمدی ، منوچهر ، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ، ( تهران : انتشارات دادگستر، چاپ دوم ، ۱۳۸۰) .
۴۵.    محمدی ، منوچهر ، تحلیلی بر انقلاب اسلامی ایران ، (تهران : انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۶).
۴۶.    منصوری ، جواد ، نظری به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ، (تهران : انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۵) .
۴۷.    مهدوی ، هوشنگ ، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران پهلوی (۵۷ـ۱۳۰۰)، (تهران : انتشارات البرز ، چاپ دوم ، ۱۳۷۵) .
۴۸.    مواضع سیاست خارجی ایران (اظهارات سخنگوی وزارت امورخارجه درسال ۷۲) ، (تهران : انتشارات وزارت امورخارجه ، ۱۳۷۳) .
۴۹.    مواضع سیاست خارجی ایران (اظهارات سخنگوی وزارت امورخارجه در سال ۷۶) ، (تهران: انتشارات وزارت امور خارجه ، ۱۳۷۷) .
۵۰.    ولایتی ، علی اکبر ، ایران و تحولات فلسطین ، (تهران : انتشارات وزارت امورخارجه، ۱۳۸۰) .
۵۱.    ی . اسماعیل ، طارق ، چپ ناسیونالیستی عرب ، ترجمه عبدالرحمن عالم ، (تهران : انتشارات وزارت امورخارجه ، ۱۳۶۹) .

ب ـ مقاله ها و بولتن ها
۱.    ابعاد دیدار اسد از تهران ، ترجمه ع . باقری ، ماهنامه ترجمان ، سال دوم ، شماره ۹۰، آذر۱۳۷۶ .
۲.    اسحاق زاده ، فرخ ، بحران لبنان از طائف تا درگیریهای اخیر حزب الله و امل ، بولتن وزارت امورخارجه ، شماره ۳۶ ، بهمن ۱۳۶۸ .
۳.    اسحاق زاده ، فرخ ، نگاهی به اجلاس سران عرب در امان ، بولتن وزارت امورخارجه ، شماره ۱۴ ، آذر ۱۳۶۶ .
۴.    اسدی ، بیژن ، بررسی دوران جدید روابط سیاسی سوریه و مصر ، فصلنامه سیاست خارجی ، سال خارجی ، سال چهارم ، زمستان ۱۳۶۹ .
۵.    ارزیابی روابط ترکیه و اسرائیل ، بولتن وزارت امورخارجه ، شماره ۵ ، اسفند۱۳۶۵ .
۶.    اطهری ، سید اسدالله ، بازخوانی روابط دو کشور ایران و ترکیه پس از جنگ سرد ، فصلنامه راهبرد ، شماره ۲۷، بهار ۱۳۸۲ .
۷.    امامی ، محمدعلی ، بررسی سیر روابط ترکیه و سوریه ، فصلنامه سیاست خارجی ، سال دوازدهم ، پائیز ۱۳۷۷ .
۸.    امامی ، محمد علی ، روابط ایران و اعراب ، فصلنامه سیاست خارجی ، سال نهم ، بهار۱۳۷۴.
۹.    امید زمانی ، محسن ، استراتژی جمهوری اسلامی ایران در لبنان (۶۹ـ۱۳۵۹) ، فصلنامه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق ، سال دوم ، شماره ۲ ، ۱۳۷۰ .
۱۰.    اینبار ، افرایم ، تأثیرات منطقه ای همکاری استراتژیک ترکیه ـ اسرائیل ، ترجمه تورج افشون ،