فایل ورد کامل مقاله رتبه‌بندی شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معیارهای حسابداری و غیرحسابداری با رویکرد تاپسیس فازی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله رتبه‌بندی شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معیارهای حسابداری و غیرحسابداری با رویکرد تاپسیس فازی دارای ۲۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله رتبه‌بندی شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معیارهای حسابداری و غیرحسابداری با رویکرد تاپسیس فازی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله رتبه‌بندی شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معیارهای حسابداری و غیرحسابداری با رویکرد تاپسیس فازی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله رتبه‌بندی شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معیارهای حسابداری و غیرحسابداری با رویکرد تاپسیس فازی :

چکیده

هدف از انجام این پژوهش رتبه بنـدی شـرکت هـای فعـال در بـورس اوراق بهـادار تهـران براسـاس معیارهـای حسـابداری و غیرحسابداری با استفاده از روش تاپسـیس فـازی و بررسـی همبسـتگی بـین معیارهـای ارزیـابی عملکـرد مـدنظر پـژوهش بـا شاخصهای ارزیابی عملکرد مؤثر در رتبه بندی سازمان بورس می باشد. در این پژوهش شرکت های فعال در بـورس بـر اسـاس معیارهای حسابداری(چرخه تبدیل وجه نقد، نقدینگی، سـاختار سـرمایه، بـازده دارایـی هـا و انـدازه شـرکت و نیـز معیارهـای غیرحسابداری ارزیابی عملکرد(ارزش افزوده اقتصادی، آلفای جنسن، نسبت شارپ و نسبت ترینور)، با استفاده از روش تاپسـیس فازی رتبه بندی شده و با رتبه بندی بر اساس نماگرهای بورس اوراق بهادار مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج نشان میدهنـد که شرکت های برتر منتخب بورس لزوماً رتبه هـای بـالائی را از جنبـه معیارهـای حسـابداری و غیرحسـابداری نداشـته و ایـن

معیارها عامل ضعیفی برای احتمال برتری آنها در بورس به شمار می آیند. همچنین نتایج بـه دسـت آمـده از آزمـون فرضـیات فرعی نشان داد که متغیرهای چرخه تبدیل وجه نقد، ساختار سرمایه و اندازه شرکت در افزایش عملکرد شرکت هـا مـؤثر نمـی باشند، ولی متغیرهای نقدینگی و بازده دارایی در افزایش عملکرد شرکت ها مؤثر می باشند و نیز طبق نتایج به دسـت آمـده از آزمون هریک از شاخصهای معیارهای غیرحسابداری، مشخص گردید که متغیرهای نسبت شـارپ و نسـبت ترینـور در افـزایش عملکرد شرکت ها مؤثر نمی باشند، ولی متغیرهای آلفای جنسن و ارزش افزوده اقتصادی در افزایش عملکرد شـرکت هـا مـؤثر می باشند.

واژگان کلیدی: رتبه بندی شرکتهای برتر، معیارهای حسابداری و غیرحسابداری، تاپسـیس فـازی، چرخـه تبـدیل وجـه نقـد، نسبت شارپ

مقدمه

بازار سرمایه در شکل یک بازار مالی، محل تلاقی عرضه و تقاضای منابع مالی میان مدت و بلندمدت می باشد. عرضه کنندگان سرمایه در این بازار را اغلب پس انداز کنندگان فردی، اشخاص حقوقی دارای پس انداز یا مازاد پولی، سازمان ها و مؤسسات اعتباری و دولت تشکیل می دهند. این بازار به عنوان یکی از مرکز تأمین وجوه سرمایه ای، پس انداز و نقدینگی، افراد را به وسیله کارگزاران و واسطه های مالی به جانب سرمایه گذاری های بلند مدت تولیدی و بازرگانی هدایت می کند(قلی زاده،.(۱۳۸۳

فرآیند سرمایه گذاری مستلزم تجزیه و تحلیل تصمیمات سرمایه گذاری است. در این حالت فعالیتهای مربوط به فرآیند تصمیم گیری تجزیه شده و عوامل مهم در محیط فعالیت سرمایه گذاران که بر روی تصمیمات آنها تأثیر می گذارد مورد بررسی قرار می گیرد(تهرانی،.(۱۳۸۶

شرکتهای سهامی نقش عمده ای در اقتصاد بازی می کنند و موفقیت این شرکتها به میل سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان به سرمایه گذاری در این شرکتها بستگی دارد. نتایج بررسی ها و مطالعات انجام شده بر روی بازارهای سرمایه این امکان را فراهم میآورد که سرمایهگذاران و استفادهکنندگان از اطلاعات با سهولت بیشتری شرکتهای برتر را نسبت به سایر شرکتها تمیز دهند و بدین ترتیب سرمایهگذاری معقول تری انجام دهند. این نقش در کشورهای توسعه یافته بوسیله مؤسسات رتبهبندی ایفا میشود،اما بازار سرمایه ایران فاقد چنین مؤسساتی بوده و تنها رتبهبندی رایج، معمول و معتبر شرکتها، رتبهبندی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و رتبهبندی سازمان مدیریت صنعتی است(قلی زاده،.(۱۳۸۳

یکی از گزارش هایی که در بورس اوراق بهادار تهران منتشر می شود گزارش مربوط به پنجاه شرکت برتر پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است. سازمان بورس این کار را در راستای تدوین و معرفی معیارهای کارآمد سنجش عملکرد و با استفاده از شاخص های متناظر با این پنجاه شرکت انجام می دهد. شرکت ها سعی می کنند برای بازماندن در فهرست یادشده به ناچار موقعیت خود را در تالار معاملات بورس و در جریان رقابت با سایر اوراق حفظ کنند و وضعیت خود را از نظر شاخص های مدنظر بورس بهبود دهند. نگاهی به تجربه بورس های اوراق بهادار در کشورهای مختلف نشان می دهد به رغم وجود معیارهای مالی و غیرمالی زیادی که در تعیین شرکت های موفق و برتر وجود دارد، متأسفانه هنوز هم شناسایی شرکت های ممتاز یا دارای موقعیت برتر بر پایه یکی یا برخی از عوامل زیر انجام می شود(اداره مطالعات و بررسی های اقتصادی سازمان بورس اوراق بهادار تهران،.(۱۳۷۷

۱ قدرت نقد شوندگی سهام به معنای پر معامله بودن آن در تالار بورس؛
۲ میزان تأثیرگذاری شرکت بر بازار یا سهم آن در ارزش جاری بازار؛

۳ وضعیت شرکت از نظر برتری نسبت های مالی و به ویژه میزان سودآوری به ازای هر سهم؛

این در حالی است که شناسایی شرکت های برتر در بورس اوراق بهادار تهران برپایه ترکیبی از قدرت نقدشوندگی سهام و میزان تأثیرگذاری شرکت ها بر بازار و درچارچوب معیارهای سه گانه و نماگرهای شش گانه زیر انجام شده است:
الف) میزان داد و ستد سهام در تالار معاملات شامل:
۱ تعداد سهام داد و ستد شده؛

۲ ارزش سهام داد و ستد شده.

ب) تناوب داد و ستد سهام در تالار معاملات شامل:
۱ تعداد روزهای داد و ستد؛

۲ دفعات داد و ستد انجام شده؛

پ) متغیر های مقیاس نماگر میزان تاثیر گذاری بر بازار شامل:
۱ میانگین تعداد سهام منتشره شده؛

۲ میانگین ارزش جاری سهام شرکت در دوره بررسی؛

که در نهایت هم، سنجش و رتبه بندی فعالیت شرکت های پذیرفته شده در بورس برپایه نماگرهای برشمرده و به کمک روش میانگین همساز آنها صورت می گیرد.(اداره مطالعات و بررسی های اقتصادی سازمان بورس اوراق بهادار تهران، .(۱۳۷۶

در این پژوهش شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران براساس معیارهای حسابداری شامل: چرخه تبدیل وجه نقد، نقدینگی، ساختار سرمایه، بازده دارایی ها و اندازه شرکت و نیز معیارهای غیرحسابداری ارزیابی عملکرد شامل: ارزش افزوده اقتصادی، نسبت شارپ، آلفای جنسن، نسبت ترینور و با استفاده از روش تاپسیس فازی رتبه بندی می شوند.

رویکرد فازی به دلیل توانایی کمیسازی عوامل کیفی و همچنین مدلسازی عدم قطعیت در خطاهای برآورد برخی از عوامل کمی انتخاب شده است.
از مهمترین تحقیقاتی که به بررسی رتبه بندی شرکت ها براساس اطلاعات مالی و غیر مالی و تفکیک آنها به موفق و ناموفق پرداخته اند می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

در سال ۲۰۰۰ تحقیقی در ایالات متحده توسط ردمن، آرنولد و گولت۱ بر روی هفت پورتفوی با استفاده از شاخص های شارپ، ترینور و آلفای جنسن صورت گرفت. نتایج تحقیق آنها برای دو دوره زمانی از سالهای ۱۹۸۵ – ۱۹۸۹ و ۱۹۹۰ –۱۹۹۴ نشان داد که رتبه بندی حاصل از دو معیار شارپ و ترینور برای چهار پورتفویدقیقاً یکی بودند. این نشان دهنده این است که بازده بدست آمده با ریسک کل و با ریسک سیستماتیک نتایج یکسانی دارد و بنابراین ریسک کل به ریسک سیستماتیک نزدیک است.

در سال ۲۰۰۰ پیتروسکی۲ مطالعه ای جهت تفکیک شرکت های موفق از ناموفق انجام داد. سوأل محقق این بود که آیا میتوان با استفاده از تحلیل های بنیادی مبتنی بر حسابداری، از شرکت هایی که نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار بالایی دارند، بازدهی بالاتری کسب کرد؟ مطالعه فوق نشان داد که استفاده از علایم بنیادی برای شرکت هایی که نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار بالایی دارند باعث تغییر در چولگی۳ توزیع بازده می گردد. وی نشان داد که شرکت هایی که از نظر علائم بنیادی قوی و همچنین دارای نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار بالاتری هستند و بطور متوسط بازدهی بالاتری را کسب نموده اند و برای رتبه بندی شرکت ها از شاخص اف استفاده کرد( مهرانی،۱۳۸۳،ص.(۸۲

جانسن و سونن۴ در سال ۲۰۰۳ در تحقیق خود نتیجه گرفتند که بین رتبه بندی شرکت ها بر اساس معیارهای ارزیابی عملکرد ارزش افزوده اقتصادی، نسبت شارپ و آلفای جنسن و معیارهای مالی نظیر: اندازه شرکت،نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام، نرخ رشد فروش، ساختار سرمایه، نقدینگی، چرخه تبدیل وجه نقد، تغییرات سودآوری و نرخ بازده دارایی ها رابطه معنی داری وجود دارد.

در سال ۲۰۰۷ تحقیقی توسط یینگ الف بکر، هارولد فاکس و پنگ۵ با عنوان مطالعه کاربردی الگوریتم های چند منظوره جهت رتبه بندی سهام انجام گردیده است، بطوریکه مدلهای کمی مدیریت پرتفوی و سهام را در جهت تعیین مؤثرترین فاکتورها و چگونگی عکس العمل آنها را مشخص می کنند. برنامه ریزی ژنتیک با استفاده از هدف ساده و تابع،تکنیکهای مؤثر را با معیارهای انتخابی نشان داده و ایجاد مدلهایی با فاکتورهای چند گانه برای رتبه بندی سهام بوجود آورده اند.

استفانو مالاگولی۶ و همکاران در سال ۲۰۰۷ تحقیقی در رابطه با رتبه بندی واحدهای تجاری با استفاده از مدلهای فازی و متغیر های کمی و کیفی انجام داده اند . محرکهای و یا معیارهای مورد استفاده شامل بیست و یک متغیر بوده است که بر اساس اهداف شرکت مانند دارایی های استراتژیکی و عملکرد مالی، ارزیابی کیفیت عملکرد مدیریت و وضعیت رقابتی بوده است.

از جمله تحقیقاتی که به بررسی رابطه رتبه بندی شرکت ها با عوامل مختلف(از جمله قیمت سهام وسطح معاملات) و نیز بررسی تحلیلی این رتبه بندی ها پرداخته اند، می توان به بررسی تغییرات در شاخص داوو جونز بر اساس قیمت و سطح معاملات اشاره کرد.

قدرتیان در سال ۱۳۸۳ در پژوهش خود به طراحی مدلی جامع برای ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت ها اقدام نمود. مدل پیشنهادی وی بر پایه ارزیابی متوازن طراحی شده است،ولی تفاوتهای عمده ای با آن دارد یعنی علاوه بر چهار مؤلفه مورد

۱ – Redman,Arnold & Gullet 2 – Piotroske 3 – Skewness 4 – Johnson & Soenon

۵ – Ying L. Becke , Harold Fox, Peng Fei 6 – Stefano Malagoli

نظر ارزیابی متوازن دو مؤلفه دیگر شامل نیروی انسانی و را نیز مدنظر قرارداد و۴۲۲ شاخص عملکردی بر مبنای ۶ مؤلفه مدل جهت ارزیابی و رتبه بندی استخراج نمود. ایشان در تحقیق خود از مدل تصمیم گیری چند شاخصی و تکنیک های تاپسیس و مدل آنتروپی شانون استفاده نمود.

قلی زاده در سال ۱۳۸۳در تحقیق خود با استفاده از تحلیل پوششی داده ها اقدام به اولویت بندی متغیرهای مؤثر بر ارزش شرکت ها نمود و معیارهای ریسک،کارایی مالی،کارایی عملیاتی و عملکرد مدیریت را به عنوان سرفصل های کلی در سلسله مراتب تصمیم و تعیین در نظر گرفت.

صارمی در سال ۱۳۸۵ در تحقیق خود مدلی برای رتبه بندی شرکت های انفورماتیکی ارائه نمود. در مدل ایشان یک شرکت براساس سه حوزه ورودی، پردازش و خروجی مورد بررسی قرار می گیرد و سپس نوعی تکنیک کمی، مدل مذکور را تکمیل می کند. در نهایت نیز نمره هر شرکت براساس جذابیت سرمایه گذاری محاسبه شده و بر مبنای آن رتبه بندی صورت میگیرد.

در همین راستا تحقیقی در سال ۱۳۸۳ توسط مؤمنی و نجفی مقدم با عنوان ارزیابی عملکرد اقتصادی شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران با استفاده از روش تاپسیس انجام شد. شاخصهای ۹ گانه برای حدود ۱۷ شرکت در۱۳ صنعت جداگانه محاسبه شد و مقادیر بدست آمده دربرنامه تهیه شده برای تکنیک آنتروپی به منظور تعیین درجه اهمیت هر شاخص(وزن شاخص) وارد گردید. اوزان بدست آمده به همراه مقادیر شاخص هر صنعت در برنامه مدل تاپسیس وارد شد. عملیات فوق برای هر ۱۳ صنعت جداگانه انجام گرفتو نهایتاً رتبه هر شرکت در صنعت خاص خود مشخص گردید.

روش تحقیق :

جامعه آماری تحقیق محدود به پنجاه شرکت برتر پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۸۹ بوده است. از آنجایی که کلیه اطلاعات مربوط به این شرکتها در اختیار می باشد و بحث اصلی این تحقیقی نیز در رابطه با کلیه این شرکتها است، بنابراین از روش نمونه گیری استفاده نشده و تحقیق بر روی کلیه این شرکتها متمرکز شده است.دراین تحقیق برای دستیابی به نتایج واقعی تر و دقیق تر، از رتبه بندی سال ۹۰ که بر اساس اطلاعات یکسال و صورتهای مالی حسابرسی شده شرکتها می باشد بهره گرفته شده است.

گزینه های مورد نظر پژوهش را با توجه به شاخصها از روش تاپسیس فازی و به کمک نرم افزار صفحه گسترده((EXCEL رتبه بندی می نمائیم.(لازم به ذکر است نرم افزار انجام تکنیک فازی نیز موجود است که تحت((EXCEL انجام می شود) سپس توسط نرم افزارSPSS و با استفاده ضریب همبستگی اسپیرمن به بررسی همبستگی و ارتباط میان متغیرها می پردازیم.

روش تاپسیس فازی
تکنیک تاپسیس که یکی از بهترین مدلهای تصمیمگیری چندشاخصه است و روشی کارآمد در اولویتبندی به حساب میآید. در این روش mگزینه به وسیله nشاخص،مورد ارزیابی قرار میگیرد. بر اساس این تکنیک،بهترین گزینه،گزینهای خواهد بود که کوتاهترین فاصله را با راهحل ایدهآل مثبت و بیشترین فاصله را با راهحل ایدهآل منفی دارد. راهحل ایدهآل مثبت راهحلی است که منفعت شاخصها را به حداکثر و هزینه آنها را به حداقل میرساند،در حالی که راهحل ایدهآل منفی هزینه شاخصها را حداکثر و منفعت آنها را به حداقل میرساند.