فایل ورد کامل مقاله علمی درباره اصول طراحی فضاهای باز شهری در عصر جهانی‌شدن با مطالعه موردی مرکز تاریخی تهران

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله علمی درباره اصول طراحی فضاهای باز شهری در عصر جهانی‌شدن با مطالعه موردی مرکز تاریخی تهران دارای ۲۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله علمی درباره اصول طراحی فضاهای باز شهری در عصر جهانی‌شدن با مطالعه موردی مرکز تاریخی تهران  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله علمی درباره اصول طراحی فضاهای باز شهری در عصر جهانی‌شدن با مطالعه موردی مرکز تاریخی تهران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله علمی درباره اصول طراحی فضاهای باز شهری در عصر جهانی‌شدن با مطالعه موردی مرکز تاریخی تهران :

مقدمه

همانگونه که جهانی شدن به عنوان مفهومی نو و فراگیر از دهه ۱۹۸۰ میلادی بدینسو، حیات اقتـصادی و اجتماعی و همچنین زندگی سیاسی وفرهنگیِ انسان معاصر را در بر گرفته است، مطالعات متمرکز بـر

»شهرها«، بهعنوان مکانهای تبلور زندگی اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی انسان امروز نیز بـا توجـه بـه

چالش نگرانیها و های مطرح در زمینه مقوله جهانی شدن از دهه ۱۹۹۰ به گونهای از گفتمان غالب جهانی

شدن تأثیر پذیرفتهاند. در این میان بررسی فضاهای باز شهری به منزلـه مهـمتـرین قلمـرو شـکلگیـری حیات جمعی شهروندان و یکی از کانونهای تجلی و انعکاس تأثیرات مثبت یا منفی پدیـده جهـانی شـدن، ضروری مینماید. در این زمینه، پرسشهایی از این دست مطرح میشوند:

-۱ فضای باز شهری به مثابه یکی از عناصر ساختاری و کارکردی شهرهایی کـه در جهـت افـزایش رقابتپذیری شهری و تقویت جایگاه جهانی خود تـلاش مـیکننـد، بایـد دارای چـه کیفیـات و مختـصاتی باشد؟؛ -۲ فضاهای باز شهری با چه تهدیدهایی در عصر جهانی شدن مواجه اند؟؛ -۳ برای حفظ هویت و فرهنگ خودی و ارتقای شیوههای طراحی بومی و محلی چه باید کرد؟؛ و مهمتر از همه اینهـا؛ -۴ بـا چـه شیوهای باید فضاهای شهری را برای تقویت نقش و جایگاه جهانی شهر و رقابتپذیری آن و نیـز ممکـن

ساختن استفاده کاربران محلی و جهانی، طراحی و تجهیز کرد؟

دراین مقاله تلاش میشود تا ضمن پاسخگویی در حد ممکن به پرسش های مطرح شـده، راهکارهـایی برای طراحی، بهمنظور بهرهمندی از پتانسیلهای فضاهای باز شهری (عمومی) مرکز تاریخی شهر تهران

در جهت تقویت نقش و جایگاه این شهر در عرصههایبـینملی و منطقهای و المللـی (جهـانی) شناسـایی

شود. از طریقشناساییِالزامات ناشـی از فراینـد جهـانی شـدن در تحـول فـضاهای بـاز شـهری مرکـز تاریخی تهران، میتوان به تدوین معیارهای طراحی فضای باز شهری در عصر جهانی شدن ـ با توجه به دورنمای تحول و تغییر آن در فرایند جهانی شدن و در عین حال ضرورت حفظ هویت محلی ـ پرداخت.

نیاز به بازاندیشی در رویهها و محتوای برنامه ریزی و طراحی شـهری و از جملـه طراحـی فـضاهای عمومی و شهری برای مواجهه با تهدیدهای پدیده جهانی شدن، و نیز بهره وری از فرصتهـای برخاسـته از آن میتوانند به عنوان بخشی از ضرورت های مطالعه حاضر مطرح گردند. در این مطالعه کوشش شده است تا با استفاده از روشهای مختلف تحقیق و بهویژه روشهای تفسیری و تحلیلی، شـناخت و تحلیـل، پیشبینی و تجویز (ارائه طرح و برنامه)، گامی ـ هـر چنـد نـاچیز ـ در توسـعه مرزهـای دانـش۱ طراحـی شهری در ایران برداشته شود۲ و ضمن تبیین موضوع و جنبههای نظری مـرتبط، در شناسـایی تـأثیرات

جهانی شدن بر فضاهای شهری تلاش گردداساساً. باید توجه داشت که این مطالعه تلاشـی اسـت بـرای
جلب توجه به نقشی که طراحیتق شهری میتواند در ویت سطح رقابـتپـذیری شـهرها در عـصر جهـانی
شدن ایفا کند. چنین نقشی نه تنها برای شهرهای جهانی، کـه بـرای سـایر شـهرهای دورمانـده از منزلـت شهرِ جهانی نیز میتواند مطرح باشد.

مبانی نظری تحقیق

مفهوم بنیادین جهانی شدن

آنگونه که واترز (۲۰۰۰) اشاره کرده است، واژه جهانی۳ از چهار صد سال پیش مورد اسـتفاده محققـان

قرار گرفته اما اصطلاح جهانی شدن از حدود سال ۱۹۶۰ به کار رفته و مفهوم جهانی شدن از نیمـه دهـه ۱۹۸۰ به مثابه بحث علمی جدی مورد مطالعه محققان قرار گرفته است (Robertson, 1996,8)) بـه نقـل از

(عاملی، ۱۳۸۰، .((۱۶۹ جهانی شدن با توجه به اهمیت ویژه و یگانه آن برای انسان معاصر، بر بسیاری از

ابعاد حیات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ـ فرهنگی انسان ها سایه افکنده است و »امروزه تجارت، تولیـد،

مالیه، فرهنگ، رسانه و بسیاری از حوزههای دیگر در پرتو جهـانی شـدن بررسـی و تحلیـل مـیشـوند« .(Akhoundi, 2005, 1) متفکران معاصر، جهانی شدن را از زوایـای گونـاگون تعریـف کـردهانـد. میـسن (Mason, 2000) با دیدگاه فلسفی، گروهی از منظر حوزه های اقتـصاد جهـانی ( Castells, 1994 ; Waters, (1995، گروهی از منظر جامعـهشناسـی (Friedman, 1995 ; Held , 1999 ; Griddens, 1999) و در نهایـت فرهنگ گرایان با نگرش فرهنگی ابعاد فرهنگی جهانی شدن را بسط و گـسترش دادهانـد ( Featherstone, .(1995; Beyer, 1998

عدم توافق کلی میان محققان علوم اجتماعی، در موردچیستیِ مفهوم جهانی شدن، سبب ارائه تعاریف مختلفی درباره این مفهوم شده است. برخی از این تعاریف، اینها هستند: فرایند توسـعه سـریع پیونـدهای پیچیده میان جوامع، فرهنگها، نهادها و افـراد در تمـامی نقـاط جهـان (تامیلنـسون، (۱۳۸۱، شـدت یـافتن روابط اجتماعی در سطح جهانی (گیدنز، ۱۳۷۹، (۷۷، در هم فشرده شدن همزمان جهـان وتـراکمِ آگـاهی یافتن از جهان به عنوان کلیتی واحد (رابرتسون، (۱۳۸۰، عمیقتر گشتن و وسعت یافتن و سـرعت گـرفتن

پیوندهای متقابل در سطح کره زمین در تمام ابعاد زندگی اجتماعی معاصر، از فرهنگ تـا جنایـت در یـک سو و امور مادی تا معنوی در سوی دیگر (Held, 1995) و از بین رفتن قید و بندهای جغرافیـایی کـه بـر

روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده است (واترز، ۱۳۷۹، (۱۲، و جز اینها، »هاروی« نیز جهانی شدن را متضمن دو عنصر »فشردگی در زمان و مکان« و »کاستن از فاصلهها« میداند .(Harvey, 1989)

در این مطالعه، تعریف جوزف استیگلیتز از جهانی شـدن بـه عنـوان یکـی از تعـاریف مبنـا در زمینـه جهانی شدن، مورد توجه قرار گرفته، که این گونه است: »یکپارچگی بیشتر کشورها و مردم جهان، که بـا کاهش شدید هزینههای حملونقل و ارتباطات میسر گردیده است و در هم شکستن مرزهای مصنوعی در برابر جریان کالاها، خدمات، سرمایه و به میزانـی کمتـر مـردم« (شـورت، .(۱۳۸۴ بـدین ترتیـب »جهـانی شدن« را میتوان به معنای ابعاد جهانی یافتن یادادنِ ابعاد جهانی به پدیده ها تلقـی کـرد و آن را حاصـل گسترش روابط و تعاملات اقتصادی و سیاسی و فرهنگی میان دولت ها و جوامع با یکدیگر دانست.

مفاهیم شهر جهانی

اکنون بیش از ۳۰۰ شهرـ منطقه، هر یک با جمعیتی بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهـان وجـود دارد و مفاهیمی چون زنجیره شهری۴ و ابرشهر۵ را دیگر نمیتوان برای آنها به کار برد. از دهه ۱۹۸۰ میلادی به این سو، این شهرهای جدید عناوین مختلفی مانند جهانشهر۶، شـهر اطلاعـاتی۷، شـهر ـ دنیـا۸ و شـهر جهانی۹ به خود گرفتهاند (تاکیچی، ۱۳۸۵، .(۱۲۵ بهرغم طـرح اصـطلاح »جهـانشـهر۱۰« بـرای اولـین بـار بهدست پاتریک گدس در سال ۱۹۱۵ به عنوان مکانهای تجارت جهانی، مطالعه در زمینه تأثیرات جهـانی

شدن بر شهر از پایان دهه ۱۹۸۰ میلادی به این سو با »فرضـیه جهـانشـهر« جـان فریـدمن۱۱ و دیگـران (۱۹۸۶) ومتعاقباً »شهر جهانی۱۲« ساسکیا ساسـن(۱۹۹۴, ۱۹۹۱) ۱۳ تحـول عمـدهای یافتـه اسـت. در ایـن

زمینه شاچار(۱۹۹۴) ۱۴ تدارکات و زیرسـاختهـای فیزیکـی و اجتمـاعی را بـه شـهرهای جهـانی اضـافه میکند؛ مولنکف۱۵ و کاستلز (۱۹۹۱) قطبی شدن اجتماعی۱۶ را به عنوان ویژگـی مهـم و منحـصر بـه فـرد شهرهای جهانی برمیشمارند؛ و شورت، شهرهای جهان را نقاط مرکزی شبکه جهانی میدانـد (شـورت،

۱۳۸۴، .(۸۵ تیلور و همکارانش۱۷ نیز در قالب گروه مطالعات جهانی شدن و شـهرهای جهـانی ۱۸(GaWC)

با انتشار مقالهای با عنوان »فهرست شهرهای جهانی«، اینگونه شهرها را بر پایه تأمین »خدمات تولیـدی برتر۱۹« مانند حسابداری، تبلیغات، بانکـداری، مالیـه و حقـوق بـینرای طبقـهشـرکتهـای المللـی بنـدی کردهاند.۲۰

; در شهری بازِفضاهای طراحی اصول

شهرسازی و معماری نامه

۱۰۱

شهرسازی و معماری نامه ۸۹ زمستان و پاییز | پنجم شماره | هنر دانشگاه دوفصلنامه

در مورد شهرهایی که برای کسب منزلت شهر جهانی با هـم رقابـت دارنـد، اصـطلاحات دیگـری نیـز مطرح شده است: »شهرهای جهانی دنبالهرو۲۱« (شـورت، (۱۹۹۶، »شـهرهای جهـانی حاشـیهای۲۲« (تـود،

(۱۹۹۵ و »شهرهای فرودست شهرهای بزرگ بینالمللی۲۳« (روتـسیر، .(۱۹۹۶ همچنـین در کنـار اصـطلاح شـهر جهـانی، محققـان متعـدد ( Davis, 2004; Friedmann , 2005; Short, 2004; Van der Waal & (Burgers, 2009 اصطلاحات شهرهای غیرجهانی۲۴ و شهرهای در حال جهانی شدن۲۵ و شهرهای پیش از

جهانی شدن۲۶ را برای توصیف شهرهایی که هنوز به جایگاه شهر بردهجهانی دست نیافتهاند به کار انـد، و مطالعه در زمینه برنامهریزی و سیاستگذاری ویژه این شهرها، آن هم بهطور مشخص در کـشورهای در حال توسعه، مطرح شده است. برخی مانند(Simon (1995 و Davis ( 2004) بر این اعتقادند کـه نتـایج حاصل از جهانی شدن در ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر شهرهای غیرجهـانی در کـشورهای در

حال توسعه میتواند نتایج بس ناگوارتری را در مقایسه با شهرهای جهانی در برداشته باشـد. برخـی از محققان (از جمله(Van Der Waal & Burgers, 2009 بر این موضوع تأکید دارند که »شهرهای غیرجهانی اهمیتی فزاینده و بسیار مهم تر در جریان رقابتپذیری شهری یافتهانـد و بایـد بـا تـوجهی ویـژه بـه آنهـا پرداخت.« بیتوجهی به جریان جهانی شدن میتواند چنـین شـهرهایی را هـر چـه بیـشتر از مواهـب ایـن جریان محروم سازند و در عوض با تشدید تأثیرات نامطلوب و تهدیدهای آن مواجه سازد. شاید از همین روست که شورت (Short, 2004) از اصطلاح »سیاهچاله«ها برای توصیف برخی از شهرهای بهدورمانده از جریان جهانی شدن استفاده میکند. بر پایه این دیدگاهها، ضروری است که شـهرهای غیرجهـانی نیـز

۲۰۱ برای ورود به جریان رقابت میان شهرها آماده گردند. در زمینه این جریان رقابتی، فریدمن بر این اعتقاد است که »رقابت میان شهرها بهویژه با توجه به سرمایه جهانی، مسابقهای است که در نهایت به هر حـال هزینهبر است، آن هـم نـه فقـط از لحـاظ منـابع مـالی، بلکـه در زمینـه نادیـده گـرفتن بخـش عمـدهای از سرمایههای بسیار مهم هر منطقه نیز.(Fridmann, 2005) «

جهانی شدن، طراحی شهری و فضاهای باز شهری

در زمینه تأثیرات کالبدی جهانی شدن بر شهر، در سالهای اخیر محورهای مختلفی مـورد مطالعـه قـرار گرفتهاند. بهعنوان نمونـه، داگـلاس و هانـگ (Douglass & Haung, 2007) بـه بررسـی تـأثیرات کالبـدی جهانی شدن بر شهرهای کشورهای جنوبشرقی آسیا و نحوه تحول فضاهای شهری و شـهرها در ایـن منطقه میپردازند. مارکوس (Marcus, 2006) میکوشد با شناسایی مفـاهیم و تـأثیرات جهـانی شـدن بـر شهرها، منشوری را برای تحقیقات در این زمینه ارائه کند. سایبریسکی (Cybriwsky, 1999) و تامپـسون

(Thompson, 2002) نیز موضوع فضاهای شهری را در عصر جهانی شدن پی میگیرند.

با این حال، تأثیرات جهانی شدن بر ابعاد مختلف طراحی شهری، همچنان به عنوان پرسـشی مهـم در اذهان متخصصان و پژوهشگران مطرح است و پژوهشها در زمینه سازوکارهای مواجهه با این تأثیرات، در مراحل بطئی و اولیه قرار دارند و محققان بسیاری همچنـان ازنگرارونـدها،ی محـدودیتهـا و هـای جهانی در حال ظهور جدید در عرصه طراحـی شـهری از دهـه ۸۰ مـیلادی بـدین سـو سـخن مـیگوینـد .(Lloyd-Jones, 2006) نقطه اشتراک این مطالعات، ضرورت توجه بـه نقـش طراحـی شـهری در ارتقـای سطح رقابتپذیری شهری (توان رقابتی شهرها) است. در این زمینه برخی از محققان بر این اعتقادند کـه طراحی شهری در زمان حاضر آگاهانه به عنوان ابزار توسعه اقتصادی شهرها در محیط رقابتی جدیـد۲۷

عصر جهانیشدن اهمیت یافته است. به اعتقاد آنان، در حالی که سالها کیفیت محـیط شـهری، نـشانه یـا بروندادی از توسعه اقتصادی شهر بود، اکنون این کیفیت محیط شهری است کـه بـه پـیشنیـازی بـرای

رشد و توسعه اقتصادی شهرها بدل شده است .(Gospodini, 2002, 60) با وجود این به این موضوع نیز توجه شده است که طراحی شهری لزوماً پرداختن به جنبههای محتوایی۲۸ شهرها (طراحـی معمـاری و کالبدی، زیرساختها، کیفیت محیطی و جز اینها) نمیتواند به تنهایی در ارتقای سطح رقابتپذیری شهرها مؤثر افتد و ناکارایی در جنبههای رویهای۲۹ (از قبیل مدیریت و حکمروایی شهری، نظام مالی و حقـوقی و جز اینها) نیز میتواند موجب محدود ساختن نقش طراحی شهری در ارتقای تـوان رقابـتپـذیری شـهری شود. مهمترین موضوعات مطرح در زمینه فضاهای شهری در عصر جهانی شدن را بدین شرح می تـوان جمعبندی کرد:

»فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیرات آن بر فـضاهای شـهری:« اندیـشمندان فعـال در ایـن زمینـه (چون (Borsuk, 1996; Castells, 2000; Mitchell, 1999 بر این اعتقادند کـه بـا توجـه بـه اهمیـت پیونـد

فضای جریانها۳۰ و فضای مکانها۳۱ در حیات شهری امروز، توجه به مکـانهـای واقعـی حـضور عامـه مردم در شهر جهانی و ارتباط آنها با فضای جریانها امری ضروری است. این موضوع سبب شده است که خلق فضاهای شـهری مرکـب (هیبریـدی) ۳۲ کـه از تلفیـق فـضاهای دیجیتـال، مجـازی و سـایبری بـا فضاهای واقعی معماری و شهرسازی (و به بیـان دیگـر، تلفیـق عناصـرواقعـیِ مـادی و مجـازی) شـکل میگیرند ـ بهمنظور مقابله با دو تهدید خصوصی شدن فضاهای شهری و ناپدید شدن تدریجی فعالیتهـا از فضاهای عمومی شهر ـ به عنوان نوعی راهحلمد نظر طراحان قرار گیرد.

»اهمیت توجه به انگارههای محلی:« دغدغه حفظ ارزشها و انگارههای محلی، همواره در نگاه انتقـادی به پدیده جهانی شدن مورد توجه قرار گرفته است و سبب تکوین و اهمیـت یـافتن مفهـوم جهـانی محلـی شدن۳۳ گردیده که خود برساختهای از ترکیب دو مفهوم جهـانی شـدن۳۴ و محلـی شـدن۳۵ اسـت. در ایـن رویکرد، جهانی شدن موجب به پیش راندن محلی شدن میگردد، و محلی شدن نیز خود باعـث مـی گـردد

که جهانی شدن به پیش رود؛ و در این زمینه ضرورت ایده دوسویه »محلی فکر کن، جهـانی عمـل کـن۳۶« در کنار ایده »جهانی فکر کن، محلی عمل کن۳۷« مورد حمایت قـرار گرفتـه اسـت Takeuchi, 2005, 208-) .(209 بدین ترتیب به نظر میرسد برای پیوند منطقی فضای جریانها (جهانی) و فضای مکانهـا (محلـی)

باید بر محلی ماندن مکانها تأکید کرد (فریادی، ۱۳۸۲، .(۳۱-۳۴