فایل ورد کامل مقاله تعیین ضریب گیاهی و پهنهبندی نیاز آبی سیبزمینی در استانهای خراسان و سمنان و تحلیل علمی دادههای کشاورزی
توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد
فایل ورد کامل مقاله تعیین ضریب گیاهی و پهنهبندی نیاز آبی سیبزمینی در استانهای خراسان و سمنان و تحلیل علمی دادههای کشاورزی دارای ۱۳۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد فایل ورد کامل مقاله تعیین ضریب گیاهی و پهنهبندی نیاز آبی سیبزمینی در استانهای خراسان و سمنان و تحلیل علمی دادههای کشاورزی کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله تعیین ضریب گیاهی و پهنهبندی نیاز آبی سیبزمینی در استانهای خراسان و سمنان و تحلیل علمی دادههای کشاورزی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله تعیین ضریب گیاهی و پهنهبندی نیاز آبی سیبزمینی در استانهای خراسان و سمنان و تحلیل علمی دادههای کشاورزی :
مقدمه
۱-۱مقدمه
کشاورزی وزراعت در ایران بدون توجه به تأمین آب مورد نیازگیاهان میسرنیست. بنابراین بایستی برنامه ریزی صحیح برای آن بخصوص درشرایط خشکسالی صورت گیرد. برنامه ریزی صحیح مستلزم محاسبه دقیق نیاز آبی گیاهان میباشد. براساس روشهای موجود مبنای محاسبات نیاز آبی گیاهان ، تبخیرـ تعرق مرجع و ضرائب گیاهی است. تبخیر ـ تعرق مرجع توسط لایسیمتر اندازه گیری میشود و برای سادگی کار میتوان آنرا با توجه به نوع منطقه از روشهای تجربی
نیز تخمین زد. ضرائب گیاهی نیز از مطا لعات لایسیمتر قابل محاسبه است. این ضرائب تابعی از عوامل مختلفی از جمله اقلیم میباشد. بنابراین بایستی درهر منطقه ای با دقت برای هرمحصولی محاسبه شود. (۱۹) برای محاسبه و برآورد مقدارتبخیر ـ تعرق سازمان خوار باروکشاورزی ملل و متحد«FAO » تقسیم بندی زیر را منظور نموده است:
اندازه گیری مستقیم تبخیر ـ تعرق به وسیله لایسیمتر
اندازه گیری مستقیم تبخیر بوسیله تشتک یا تبخیر سنج
فرمولهای تجر بی
روشهای آئرودینامیک
روش تراز انرژی(۵)
بعضی از روشها فقط جنبه تحقیقاتی داشته تا بتوانند فرایندهای انتقالی بخار آب را بهتر و عمیق تر بررسی نمایند.برخی دیگر به جهت نیاز در برنامههای روزانه کشاورزی بکار میروند. ولی دقت و اصالت روشهای تحقیقاتی را ندارد. به هر حال برای عملیات روزانه درمزارع میتوان از روشهایی که نتیجه آنها بیش از ده درصد با مقدار واقعی تبخیر ـ تعرق متفاوت نباشد استفاده نمود.
هدف از انجام این طرح بدست آوردن ضرایب گیاهی و تعیین نیاز آبی سیب زمینی دراستانهای خراسان و سمنان میباشد که بوسیله لایسیمتر زهکش دار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده است. در مورد لایسیمتر و نحوه عملکرد آن و روابط تجربی بکار رفته دراین طرح درفصل بعدی توضیح داده میشود.
۱-۲اهمیت کشت سیب زمینی
سیب زمینی یکی از مهمترین منابع در تغذیه انسان است. این محصول در جهان از نظر اهمیت غذائی مقام پنجم بعداز گندم، برنج، ذرت و جو دارد.(۱۱) بانگاهی به سی سال آینده، سازمان خوار بار کشاورزی (FAO) بر آورد کرده که برای تغذیه جمعیت جهان به ۶۰ در صد غذای بیشتری نیاز است(۱۲) و از آنجا که سیب زمینی از نظر ارزش غذائی با تولید متوسط ۲/۲ تن یکی از اقلام محصولات غذایی مهم میباشد بنابراین باید با برنامه ریزی صحیح کشاورزی ، که یکی از را هکارهای آن بدست آوردن دقیق نیاز آبی این محصول است، باعث افزایش تولید آن در سطح جهان گردید. امید است این تحقیق راه گشایی برای آیندگان درمسائل مدیریت آبیاری باشد. بیشترین سطح زیر کشت این محصول مربوط به اروپائیان است که عملکردی بالغ بر ۱۶ تن درهکتار را دارا میباشند.(جدول ۱-۱) بطوریکه در این جدول مشاهده میشود حدود ۴۳ درصد کل سیبزمینی جهان در اروپا تولید میشود.
جدول۱-۱ میزان سطح زیر کشت و عملکرد کل سیب زمینی در سطح جهان
قاره سطح زیر کشت
(۱۰۰۰هکتار) عملکرد کل (T1000) در صد از کل
آمریکا ۱۷۲۵ ۴۲۲۲۴ ۵۵/۱۳
اروپا ۸۳۷۵ ۱۳۲۷۲۵ ۶۴/۴۲
آسیا ۷۹۹۹ ۱۲۲۲۳۶ ۲۵/۳۹
آفریقا ۱۱۳۷ ۱۲۴۱۰ ۹۸/۳
استرا لیا ۴۲۴ ۱۲۶۰ ۵۶/۰
۱-۳ اهمیت سیب زمینی در ایران
محصول سیب زمینی یکی از ارقام اصلی است که در راستای امنیت غذایی آینده کشور میتواند نقش عمده ای را ایفاد نماید سیبزمینی تنها محصولی است که بعد از گندم ، برنج و ذرت میتواند بخشی از مواد نشاسته ای و پروتئینی مورد نیاز جامعه را تأمین کرده و امکان جایگزینی آن با محصولات ذکر شده وجود داشته و در کاهش واردات محصولات غذائی فوق مؤثر میباشد.(۲۹) سطح زیر کشت محصول سیب زمینی کشور در سال ۱۳۸۲ برابر ۱۷۵ هزار هکتار بر آورد
شده است و میزان تولید آن ۵/۳میلیون تن برآورد شده است که این مقدار۱۲/۱ در صد کل سیب زمینی تولید شده در جهان میباشد(۱). برای افزایش این مقدار باید راهکارهای بسیار بنیادی در نظر گرفت. یکی از راهکارهای افزایش این محصول بالا بردن میزان کارائی مصرف آب میباشد که بدون برنامه ریزی صحیح آبیاری مقدور نمیباشد. لذا برنامه ریزی صحیح آبیاری مستلزم دانستن دقیق نیاز آبی میباشدکه امید است این تحقیق بتواند در جهت افزایش عملکرد سیب زمینی در سطح کشور مؤثر باشد.
۱-۴ منطقه مورد مطالعه
منطقه مورد مطالعه استانهای خراسان و سمنان میباشد. انتخاب این مناطق به آن دلیل بوده است که با وجود اهمیت کشت سیبزمینی اطلاعات مورد نیاز در زمینه آبیاری برای این گیاه بسیار اندک است.
۱-۴-۱ استان خراسان
مساحت استان خراسان ۳۱۳۳۳۵ کیلومتر مربع میباشد که معادل یک پنجم مساحت کل کشور میباشد. این منطقه در شمال و شمال شرق ایران بین مدارات ۳۰ درجه و ۲۱ دقیقه و ۱۷ دقیقه عرض شمالی و ۵ در جه و ۲۰ دقیقه طول شرق از نصف النهار گرینویچ واقع شده است. تنوع آب و هوایی در این منطقه شرایط تولید ۴۷ نوع محصول زراعی را فراهم نموده است. که در جدول شماره۲ بعضی از محصولات مهم استان و میزان تولید آن را ارائه شده است(۱۶)
جدول۱-۲ وضعیت تولید محصولات زراعی استان خراسان در سال زراعی ۸۱-۱۳۸۰
نوع محصول درصد از کل تولید کشور رتبه از لحاظ تولید در کشور
جو ۶۱/۲۰ اول
پنبه ۲۴/۳۸ اول
چغندر قند ۶۸/۳۵ اول
خربزه ۴۶/۵۱ اول
گوجه فرنگی ۶۴/۱۳ دوم
گندم ۰۳/۱۰ سوم
هندوانه ۸۱/۱۳ سوم
سیب زمینی ۵ هفتم
بطوریکه مشاهده میشود استان خراسان در مورد تولید ۴ محصول مقاوم اول کشور و گوجهفرنگی مقاوم دوم را دارا میباشد. از نظر تولید سیبزمینی محل کشت و میزان سطح زیر کشت در دشتهای کشاورزی این استان، خراسان طبق جدول ۱ـ۳ میباشد.
جدول ۱-۳ محل و میزان کشت گیاه سیب زمینی در استان خراسان
محل کشت سطح (هکتار) محل کشت سطح( هکتار)
دشت ازغند ۹۸ سهل آباد ۲
اسفده ۲۸ شاهرفت ۵
اسفراین ۹۰ شهرنوباخزر ۵۴
بجستان ۲۵ صالح آباد-جنت آباد ۱۷
بجنورد ۲۲۹۲ صفی آباد ۲۷
بشرویه ۱ طبس ۹
بندان ۲ عنبری ـ یرچاه ۴
بیرجند ۳۶ فردوس ۲۵
تایباد ۳۹ غلامان ـ راز ۲۹
تربت جام ۱۱۸۹ قائن ۱۴۵
جوین سلطان آباد ۶۱ قلعه میران ۲۷/۱۹
چاهک موسویه ۱۴ قوچان ـ شیروان ۲۹۰۹
حاتم قلعه ۱۲۸ قوری میران ۸
خضری ۵۲ کاشمر ۴۸
خواف سلامی ۱ کویر ۲
درگز ۲۹۱ کرات ۷
درمیان-گره بک ۱۱۷ گناباد ۲۰
درونه ۵/۶۷ گیسور ۵
رخ ۴۱۰ ماروسک ۳/۱۵
رشتخوار ۴ مانه ۳۰۰
ریوش ۴۱۷ مشهد ـ چناران ۲۱۱۳
زاوه ـ تربت حیدریه ۸۵ مختاران ۹
زوزن ۵ ینگجه ۱۹۰
سبزوار ۳۱ مبندان ۵/۴
سرایان ۲۷ نیشابور ۱۶۰
سربیشه ۳۵ نریمانی ۲۴
سملقان ۶۹ نای بند ـ دیهوک ۱
سنگ بست ۱۱۳ میغان ـ دهنو ۳
بطوریکه در جدول مذکور مشاهده میشود سیبزمینی در استان خراسان تقریباً در ۶۰ دشت مهم این استان به صورت کم و بیش کشت میشود.
۱-۴-۲ استان سمنان
استان سمنان۹۵۸۱۵ کیلومترمربع بوده که حدود ۵۶ درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است و از این حیث ششمین استان کشور بوده و بین ۳۴ د رجه و ۴۰ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۱۰ دقیقه عرض شمالی و ۵۷ در جه و ۴دقیقه تا ۵۷ درجه و ۵۹ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویج قرار گرفته است. در حال حاضر حدود ۲ در صد کل مساحت استان زیر کشت محصولات مختلف کشاورزی بوده که حدود ۳۳۹۶۱ هکتار سطح زیر کشت باغات(محصولات دائمی) و ۱۶۰۰۰۰ هکتار سطح زیر کشت محصولات زراعی میباشد.(۲) وضعیت تولید بعضی از محصولات شاخص زراعی و باغی استان نسبت به کل کشور طبق جدول ۱ـ۴ میباشد.
جدول ۱-۴ وضعیت تولید محصولات زراعی استان سمنان در سال زراعی ۸۱-۱۳۸۰
ردیف نوع محصول نسبت در مقایسه با سطح تولید در کشور
۱ پنبه ۵/ ۳ درصد
۲ چغندر قند ۲ درصد
۳ سیب زمینی ۳ درصد
۴ خر بزه ۵/۱۱ درصد
۵ هندوانه ۲ درصد
۶ پسته ۵/۳ درصد
۷ انگور ۲ درصد
بطوریکه ملاحظه میشود حدود ۳ درصد از کل سیبزمینی کشور در استان سمنان تولید میشود که اگرچه درصد زیادی نمیباشد اما به لحاظ اقتصادی حائز اهمیت است. محل کشت و میزان زیر کشت محصول سیب زمینی در دشتهای کشاورزی استان سمنان طبق جدول ۱ـ۵ میباشد.
جدول ۱-۵ محل و میزان کشت گیاه سیب زمینی در استان سمنان
محل کشت سطح (هکتار) محل کشت سطح (هکتار)
۱-سمنان ۲۵۰ ۶-ایوانکی ۲۳
۲-شاهرود ۴۸۰ ۷-گرمسار ۲۲
۳-بسطام ۷۵۰۰ ۸-جاجرم-گرمه ۱۰
۴-مرجان ۱۳۰ ۹-بیارجمند ۵
۵-رباط-قره بیل ۱۹۰ ۱۰-دامغان ۱۶۳۰
دشتهای بسطام با ۷۵۰۰ هکتار و دامغان با ۱۶۳ هکتار کشت سیبزمینی بالاترین مقدار سطح زیرکشت را به خود اختصاص میدهند.
با این اوصاف که محصول سیب زمینی از محصولات استراتژیک استانهای خراسان و سمنان میباشد و هشت درصد از کل تولید محصول کشور در این دو استان میباشد (شکلهای ۱ـ۱ و ۱ـ۲) لذا بجا خواهد بود که در مورد نیاز آبی این گیاه و روابط آن با خصوصیات رشد آن بیشتر تحقیق شود. این مطالعه تبخیر ـ تعرق پتانسیل سیب زمینی با استفاده از دستگاههای لایسیمتر و نیز ارتباط عناصر هوا شناسی با این نیازها به منظور دستیابی به ساده ترین ، عملی ترین و دقیق ترین روش تخمین نیاز سیب زمینی مورد بررسی قرار گرفته است.
شکل ۱-۱ نمودار توزیع میزان تولید سیب زمینی استانها نسبت به کل کشور – سال زراعی ۸۱-۱۳۸۰
شکل ۱-۲ نمودار توزیع سطح سیب زمینی استانها نسبت به کل کشور – سال زراعی ۸۱-۱۳۸۰
فصل دوم
بررسی منابع
۲-۱ سابقه تحقیقات در زمینه تبخیر -تعرق
شاید بتوان گفت مهمترین کوششی که تا کنون در زمینه تبخیر ـ تعرق صورت گرفته است مربوط به سازمان خواربار جهانی FAO است که نتایج آن تحت عنوان نیاز آبی گیاهان انتشار یافته است ( (FAO,24. نشریه مذکور موجب نگاشته شدن صدها مقاله بوده و شاید تمام مقالاتی که در زمینه تبخیر ـ تعرق تاکنون نوشته شده است ماخذ فوق را به عنوان یکی از مراجع اصلی معرفی نموده اند. دورنبوس و پروت در این نشریه روشهای تبخیر و تعرق را مطرح و برای برخی اصلاحات لازم را انجام داده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دادهاند. در سال ۱۹۹۲ تجدید نظرهای لازم برای نشریه فوق در شماره ۵۶ نشریه FAO بخش آبیاری و زهکشی به چاپ رسیده است. همچنین در فصل هشتم شماره ۶۴ نشریه FAO.، به معادله پنمن_ مانتیس اصلاح شده در نشریه ۵۶ اشاره شده است. بروت سارت (۱۹۸۲) مولف کتابی تحت عنوان تبخیر آب که در سال ۱۹۸۲ منتشر شده و از کتب مهم در تشریح این فرایند به شمار میآید. این کتاب به همراه کتاب دیگری که توسط استانهیل (۱۹۸۴) تهیهگردیده است. یکی از بهترین مراجعی هستند که به بررسی تبخیر و گردش انرژی درکشاورزی پرداختهاند و از ترازنامه انرژی در جهت تخمین تبخیر و تعرق نیاز آبی گیاهان استفاده کردهاند. بروت سارت در این کتاب کلیه معادلات تبخیر را جمع بندی و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. (۳ ) ورما و رزنبرگ بعد از مقایسه روشهای بیلان انرژی و آئرو دینامیک با نتایج لایسیمتر نتیجه گرفتند که روشهای آئرو دینامیک نتایج بهتری میدهندو شکل کاملتر آنها معادلات ترکیبی هستند(۵۱). شیه تاثیر متغییرهای مختلف آب و هوایی را بر روی تبخیر ـ تعرق بررسی نموده و نتیجه گرفتند مدلهایی که بر اساس دمای هوا و تشعشع عمل میکنند نتایج بهتری به دست میدهند(۸۷)صالح و سندیل ۲۳ روش محاسبه تبخیرـ تعرق مرجع را در قسمتهای مرکزی عربستان مورد ارزیابی قرار دادند. آنها روشها را در پنج گروه: روشهای دمایی، رطوبت نسبی ، تابشی ، ترکیبی و روشهای تشتک تقسیم بندی نمودند.
روشهای جنسن هیز از گروه روشهای تابشی در اولویت اول و روش تشک کلاس A در مکان دوم قرار میگیرند. ودر مجموع روشهای ترکیبی در حد متوسط و روشهای دمایی در پائین ترین مکان قرار گرفتند (۷۵)ویراسینگ و کاتولاندا در سال ۱۹۹۸ نیاز تبخیر ـ تعرق برنج(رقم BG379 )را در ماپالانا واقع درمنطقه مرطوب شمال شرقی سریلانکا در سه سطح غرقاب و در لایسیمتر اندازه گیری و نتیجه گرفتند که تبخیر ـ تعرق با رطوبت نسبی،سرعت باد، درجه حرارت هوا و نقطه
شبنم همبستگی دارد. این دو محققETOرا ۲ تا ۱۵میلیمتر در روز و کل ETO را بین ۵۱۵ تا۵۴۹ میلی متر در دوره رشد بدست آوردند (دوره بین دو هفته بعد از خزانه تا دو هفته قبل از برداشت)نسبت تبخیر-تعرق به تبخیر در۴۰-۵۰ روز بعد از نشا’ در حدود۱ و در موقع رشد در حدود ۹/۱ تا ۳۹/۱ بوده است. آنها از جمله فاکتورهای موثر بر ET وE را عامل باد ذکر کردهاند. (۷۶)کمیته فنی نیازهای آبی بخش آبیاری و زهکشی انجمن مهندسان راه و ساختمان آمریکا ASCE در
نشریهای تحت عنوان آب مصرفی گیاهان و آب مورد نیاز آبیاری ۲۰ روش محاسبه EToرا بطور ماهانه در مناطق خشک و مناطق مرطوب بر اساس نتایج لایسیمتر مورد مقایسه و بررسی قرار داد که در هر دو منطقه روش پنمن ـ مانتیس در اولویت قرار گرفت (۸۳). دورنبوس و پروت در نشریه FAO24 بر اساس یک جمع بندی از کلیه تحقیقات و تجربیات در مقیاس جهانی از میان ۳۰ روش متداول جهانی برآورد تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع پنج روش از کاربردی ترین روشها را ارائه نمودند. این روشها عبارتند ازپنمن،پنمن اصلاح شده ، بلانی کریدل اصلاح شده،طشتک تبخیر و روش تابشی که بصورت کاربردی با مثالهای عملی و ارائه جداو
ل، راهحلهای کاربردی در رابطه با رسم منحنیهای ضریب گیاهی مطرح شده است (۶۱). در سال ۱۹۹۳ یونجه بعنوان گیاه مرجع با روشهای پنمن(۱۹۴۸)،فائو-پنمن،تشعشع ،تبخیر از تشتک A فائو مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که روش تشتک کلاسA و پنمن۱۹۴۸ نسبت به سایر روشها در مقایسه با لایسیمتر دقیقتر و با افزایش دور ماههای اندازه گیری دقت نتایج بیشتر شد(۵۵). اما این روشها نتوانست در بین محققان زیاد مورد قبول داشته شود. در سال ۱۹۹۳ ابوقبار و همکارانش گزارش دادند که یونجه در سه لایسیمتر زهکش داربعنوان گیاه مبنا کشت و میزان تبخیر ـ تعرق اندازه گیری شده با نتایج محاسبات سه روش پنمن،جنسن هیزو تشتک کلاسA ارزیابی گردید. که در نتیجه میان تبخیر ـ تعرق یونجه از طریق لایسیمتر و روش تبخیر تشتک کلاسA بالاترین میزان همبستگی دیده شد(۳۶). در سال ۱۹۹۴در دانشگاه ملبورن استرالیا با مطالعه ای در محل یک محدوده، جهت تخمین تبخیر ـ تعرق مرجع با
روشهای فائو۲۴،پنمن مانتیس و تشتک تبخیر کلاس A به عمل آمد و چنین نتیجه گیری شد که نتایج حاصله از روش پنمن فائو۲۴ حدود،۲۰تا۲۴ درصد بیش از روش پنمن مانتیس بوده و روش تشعشع و پنمن مانتیس نتیجه ای مشابه برای میزان تبخیر ـ تعرق روزانه داشته است که میتوان در جاهائیکه امکان اندازهگیری سرعت باد نیست از روش تشعشع بجای پنمن مانتیس برای تعیین تبخیر ـ تعرق روزانه مرجع استفاده نمود(۴۷). در سال ۱۹۹۵ نتایج یک تحقیق روی روش پنمن و لایسیمتر چمن در مقایسه با روشهای پنمن ـ مانتیس، ماکینگ، پریستلی، تیلور، تورگ،هارگریوز سامانی و تورنت وایت در سه منطقه شمال شرقی کارولینا
برای تعیین تبخیر ـ تعرق مرجع چنین گزارش شده است که همبستگی خوبی بین روشهایی که بر اساس درجه حرارت و تشعشع میباشد برقرار بوده و براساس تجزیه و تحلیل آماری در تخمین روزانه و فصلی بهترین روش پنمن مانتیس توصیه شده است(۳۴). تحقیقی در سه منطقه کارتر ،پلیموث و تاربود در قسمتهای شرقی کارولینا ی شمالی صورت گرفت و در آن روشهای ماکینگ،پریستلی، تایلور و تورک بعنوان روشهای تشعشعی و روشهایهارگریوز –سامان
ی ،تورنت وایت بعنوان روشهای دمائی مورد استفاده قرار گرفتند. مبنای مقایسه روش پنمن مانتیس با گیاه مرجع چمن بود ،در مجموع نتیجه شد روشهای تشعشعی و دمایی ارتباط و همبستگی خوبی با معادله ترکیبی پنمن ـ مانتیس دارد. در این معادله روش تورک در هر سه منطقه بطور متوسط بهترین نتایج را برای مقادیر ماهانه ETo نشان میداد(۳۹ ). دیوید و همکاران (۱۹۹۵ )در مقاله ای تحت عنوان ارزیابی شبکههای تبخیر سنجی به بررسی صحت دادههای تبخیر سنجی و مقادیر تخمین زده شده از روی توابع نیمه تجربی پرداختند. برای تخمینET از روابط پنمن- مانتیس،بلانی-کریدل و استیفان- استیوارث استفاده شد. نتایج بدست آمده نشانگر آن بود که روش پنمن- مانتیس بالاترین میانگین تبخیر را داشته و روش استیفان- استیوارث از این نظر کمترین مقدار را ارائه نموده است(۴۸ ). محمد با انجام آزمایشاتی که انجام داد نشان داد که روش طشت تبخیر بهترین روش برای تخمین تبخیر ـ تعرق در نواحی عربستان صعودی میباشد(۳۷ ). آلن وهات فیلد (۱۹۹۶) چندین روش را با هم مقایسه نموده و نتیجه گرفته انددر شرایطی که دادههای هواشناسی دقیقی در اختیار داشته باشیم روشهای پریستیلی- تیلور پنمن- مانتیس بهتر از سایر روشها تبخیر و تعرق را ارزیابی میکند(۵۸). کتسو بیلیس و بیجی مپلیس (۱۹۹۷) روابط مختلفی را برای پارامترهای مورد نیاز روش پنمن ارائه شده را مطرح نموده و برای هر یک روابط تازه ای را ارائه نموده و با دیگر روابط مقایسه و بهترین را معرفی نمودند (۶۲ ). هولم و همکاران (۱۹۹۷ ) در گزارشی تحت عنوان تبخیر ـ تعرق پتانسیل در هند تحت شرایط تغییر اقلیم آینده با سریهای زمانی تبخیر را برای فصول مختلف و در دو دوره کوتاه مدت (۱۵)ساله و بلند مدت(۳۲ )ساله مورد مطالعه قرار دادند که دوره کوتاه مدت تنها بر پایه دادههای تبخیر ـ تعرق پتانسیل و دورههای بلند
مدت برپایه دادههای تشتک تبخیرو تبخیر ـ تعرق پتانسیل انتخاب و مورد بررسی قرارگرفتند اغلب ایستگاههای مطالعاتی روند کاهش تبخیر و تبخیر ـ تعرق پتانسیل را بین سالهای ۱۹۶۱تا۱۹۹۲ در همه فصول نشان داد. بر اساس نظریههای مختلف تغییر اقلیم آتی و با توجه به افزایش دما در اثر افزایش گازهای گلخانه ای، انتظار میرود که مقادیر تبخیر و تبخیر ـ تعرق روند افزایشی را در سالهای آتی داشته باشد این وضعیت احتمالاً در شرایط آب و هوایی خراسان و سمنان نیز اتفاق خواهد افتاد (۶۲).جیمز رایت نتایج تحقیق تعیین تبخیر ـ تعرق مرجع را با دو گیاه چمن و یونجه توسط لایسیمتر وزنی با تجزیه تحلیل از فرمول پنمن-
کیمبرلی گزارش داد که میزان تبخیر ـ تعرقحاصل از چمن ۸۳ درصد تبخیر ـ تعرق یونجه بوده است.در منابع علمی بین المللی یونجه بدلیل رشد موفق در یک دامنه وسیعی از خاکهای مشخصات مختلف فیزیکی، در مقایسه با سایر علوفهها مورد توصیه بیشتری قرار گرفته است.هرچند که بعضیها یونجه را بعنوان گیاه مرجع در مقایسه با چمن پیشنهاد و توصیه نموده اندولی هنوز به قاطعییت این امر به تایید نرسیده است. نیاز آبی یونجه ،وقتی که برداشت محصول مورد نظر
میباشد حدوداً بین۸۰۰-۱۶۰۰میلیمتر در یک دوره رشد که بستگی به آب وهواو طول دوره رشد دارد گزارش شده است(۴۹).در مطالعهای دیگر که در کنفرانس بین المللی آبیاری در سنت آنتونیوی تگزاس در سال ۱۹۹۶ توسط اساتید ایالت واشنگتن آمریکا ارائه شده است. معادله پنمن ـ مونتیس برای برآورد تبخیر-تعرق روزانه گیاه مرجع موفق بوده است ولی اگر بخواهیم از فرمول بصورت مستقیم برای تعیین تبخیرـ تعرق پتانسیل محصولات مختلفETO استفاده نمائیم تنها محدودیت فرمول مشخص نبودن ضریب مقاومت روزنهای(Ts ) گیاهان است. والندر و همکاران (۱۹۹۸)در مطالعه ای تحت عنوان تخمین تبخیر ـ تعرق از روی دادههای طشت تبخیر، مدل ویژهای برای تعیین ضریب طشت (ضریبی که بر تبخیر طشت اعمال میشود تا تبخیر ـ تعرق بدست آید) ارائه نمودند. در این مدل
ضریب طشت kp تابعی از فاصله و شرایط زمینهایی که باد قبل از رسیدن به طشت از روی آنها عبور میکند (fetch)، سرعت باد و رطوبت، نسبی بوده است . این رابطه بر اساس روابط خطی چند متغیره ارائه شده است. برای تعیین صحت مدل از پنج روش خطای مطلق، خطای نسبی مطلق و میانگین مربعات خطا استفاده گردید. در این مطالعه مقادیرkp حاصل از مدل با مقادیری که توسط دورنبوس و پروت (۱۹۹۷ ) به منظور تعیین تبخیر ـ تعرق از روی دادههای طشت تب
خیر ارائه شده بود مقایسه گردید و ملاحظه گردید که مدل ارائه شده بهتر از سایر روشها برای پیش بینی kp جوابگو میباشد(۷۱ ). اشنایدر و همکاران در بوشلند آمریکا چهار روش پنمن ـ مانتیس، پنمن کیمبرلی، پنمن۱۹۶۳ وهارگریوزرا با دادههای روزانه لایسیمتر مقایسه و نتیجه گرفتند که معادله پنمن ۱۹۶۳ سازگاری بهتری با تبخیر ـ تعرق اندازه گیری شده از لایسیمتر دارد. معادلههارگریوز و پنمن-مانتیس تبخیر ـ تعرق را کمتر برآورد میکنند اما با تبخیر ـ تعر ق اندازهگیری
شده سازگاری خوبی دارد و معادله پنمن-کیمبرلی تبخیر ـ تعرق را کمی بیشتر برآورد میکند(۷۷). همچنین آنها تبخیر ـ تعرق برآوردی بوسیله روش پنمن-مانتیس، پنمن کیمبرلی و پنمن۱۹۶۳ را دادههای حاصل از لایسیمتر برای دوم ژوئیه سال۱۹۹۵ مقایسه و نتیجه گرفتند که تبخیر ـ تعرق برآورد شده با معادله پنمن ۱۹۶۳ با مقادیر اندازه گیری شده مطابقت خوبی دارد و بطور متوسط فقط ۹/۱صد کمتر برآورد میکند. معادله پنمن-کیمبرلی تبخیر ـ تعرقساعتی را حداکثر ۱۲ درصد کمتر برآورد میکند و معادله پنمن-مانتیس تبخیر ـ تعرق تجمعی برای یک روز را۲۱ درصد کمتر برآورد میکند(۷۱). سیلوا و همکاران با استفاده از لایسیمترهای وزنی ، زهکش دار و سطح آب ثابت تبخیر _تعرق پتانسیل گیاه مرجع ( چمن) را اندازه گیری و با نتایج روش پنمن_ مانتیس و تشتک تبخیر نوع
کلاس A ، همچنین نتاج لایسیمترها را با همدیگر مورد مقایسه قرار دادند. در این مطالعه مقدار کل تبخیر تعرق پتانسیل گیاه مرجع اندازه گیری شده از لایسیمترهای زهکش دار و سطح آب ثابت نسبت به لایسیمتر وزنی بترتیب ۱۸%و ۱۱% بیشتر برآورد شده است. در صورتی که این مقدار از تشتک تبخیر ۳۶% نسبت به لایسیمترهای وزنی کمتر برآورد شده است. در این مطالعه نتایج حاصله نشان داده است که همبستگی بین نتایج روش پنمن_ مانتیس با
لایسیمترها خوب ولی همبستگی بین نتایج تشتک تبخیر و لایسیمتر وزنی خوب نبوده است. همچنین نتیجه گیری شده است که لایسیمترهای زهکش دار و سطح آب ثابت برای اندازه گیری تبخیر ـ تعرق پتانسیل روزانه مناسب نیستند( ۷۸ ).در مورد ضریب گیاهی تایگی در مطالعه خود و با استفاه از لایسیمترهای وزنی گزارش داد مقدار KC برای گل آفتابگردان به میزان ۲/۷۴ ـ ۶/۱۱ بیشتر از آن مقداری بود که فائو پیشنهاد داده بود (۸۳ ).همچنین کوشوپ و پاندا در سال ۲۰۰۱ با استفاده از لایسیمترهای وزنی مقدار KC سیب زمینی را بیشتر از آنچه که فائو پیشنهاد داده بود بدست آوردند (۶۳ ). آزمایشگاه صنایع غذایی هند
در تحت شرایط آب و هوائی مرطوب تبخیر تعرق گیاه مرجع را با استفاده از لایسیمتر وزنی محاسبه و با ۱۰ روش اندازه گیری تبخیر تعرق مقایسه که فرمول پنمن مانتیس که اصلاح شده پنمن _کیمبرلی ، فائو_ پنمن ، تورک ـ ردیشن و فائو بلانی کریدل میباشد بهترین نتایج را داد( ۴۰ ). استانهیل (۲۰۰۲ ) در مقاله ای به بررسی این مسئله که آیا تشت تبخیر کلاس A هنوز هم به عنوان عملی ترین و یکی ا ز دقیق ترین روشهای تعیین نیاز آبی گیاهان است پرداخته است. از نظر وی دو گروه عمده برای اندازه گیری و تخمین تبخیر وجود دارد. یکی استفاده از تبخیر سنجها و دیگری تخمین با استفاده از معادلات تجربی (۷۹ ). العمران و همکاران در سال ۲۰۰۴ میلادی، با استفاده از لایسیمترهای زهکش دار، تبخیر_ تعرق گوجه فرنگی و کدو را محاسبه و با پنج روش منطبق بر شرایط آب و هوائی فائو_ پنمن ، بلانی کریدل ، جنسن _ هیز ، تشتک تبخیر و تورنت وایت مقایسه و با انجام آزمایشات صورت گرفته روش پنمن برای کدو وروش تشت تبخیر برای گوجه فرنگی بهترین تخمین زده بود (۳۸ ). برای ارزیابی معادلههای فراوانی که در نقاط مختلف دنیا ارائه شده است و تعیین درجه دقت در شرایط آب
و هوایی متفاوت که تعداد آنها بالغ بر ۲۰ معادله میباشد کمیته آبیاری و نیاز آبی انجمن مهندسین عمران آمریکا کمیته ای را تعیین و عملکرد این روش را با استفاده از دادههای لایسیمتری موجود در ۱۱ نقطه اقلیمی دنیا مورد سنجش قرار داد که نتایج آن در جدول ۲ـ۱ ارائه شده است.(۷۲)
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
یزد دانلود |
دانلود فایل علمی 