فایل ورد کامل مقاله تنش در گیاهان؛ تحلیل علمی اثرات زیستی، سازوکارهای دفاعی و پیامدهای زراعی در شرایط محیطی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله تنش در گیاهان؛ تحلیل علمی اثرات زیستی، سازوکارهای دفاعی و پیامدهای زراعی در شرایط محیطی دارای ۲۹ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله تنش در گیاهان؛ تحلیل علمی اثرات زیستی، سازوکارهای دفاعی و پیامدهای زراعی در شرایط محیطی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله تنش در گیاهان؛ تحلیل علمی اثرات زیستی، سازوکارهای دفاعی و پیامدهای زراعی در شرایط محیطی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله تنش در گیاهان؛ تحلیل علمی اثرات زیستی، سازوکارهای دفاعی و پیامدهای زراعی در شرایط محیطی :

تنش در گیاهان

مقدمه:
در زمانهای قدیم واکنش‌های شدید گیاهان به عوامل محیطی ذهن انسان را به خود مشغول کرده بود. تا قبل از آن که علم بیولوژی به وجود آید، کشاورزان فکر می‌کردند گیاهانی که در محیط‌های خشن و خشک زندگی می‌کنند، گیاهانی خشن، غیرلطیف و غیرحساس هستند و گیاهانی که در مناطق مرطوب و خوش آب و هوا زندگی می‌کنند، گیاهان لطیف و حساس هستند.

به هر حال با گسترش علم و افزایش معلومات علمی دانشمندان به دنبال یک اصطلاح جامع و کامل برای این نوع عوامل محیطی هستند. در سال‌های اخیر دانشمندان عبارت تنش را برای این عوامل محیطی نامطلوب برگزیدند و مقاومت تنش را برای توانایی گیاه برای زنده ماندن در برابر این فاکتورهای محیطی نامطلوب در نظر گرفتند.

البته عبارت تنش، فقط در علم مکانیک تعریف شده بود. بنابراین باید قبل از به کار بردن این اصطلاح، محل کاربرد آن را مشخص نمود. برای بهتر مشخص شدن تنش بیولوژی، ابتدا تفاوت‌های این دو را توضیح می‌دهیم.
تنش مکانیکی:

بر طبق قانون اندازه حرکت نیوتن، هرگاه به جسمس نیرو وارد شود، آن جسم نیز، نیرویی مساوی و برابر و مخالف با نیروی اول به جسم دوم وارد می‌کند. این دو نیرو کنش و واکنش نامیده می‌شوند.

وقتی به جسمی نیروی خارجی وارد می‌شود، این نیروی خارجی، نیروهای خارجی در جسم به وجود می‌آورد، که این نیرو بر سطوح خارجی جسم که در تماس با همدیگر هستند، وارد می شود. این نیروهای داخلی موجب تغییراتی در شکل و فرم جسم می‌شوند که به آن کرنش گوییم.
ابعاد تنش نیروی داخلی در واحد سطح می باشد و کرنش بدون بعد است.
=
: تنش بر حسب
P : نیروی داخلی که از نظر مقدار برابر نیروی خارجی است.
A : سطوح داخلی جسم که نیرو بر آنها وارد می شود.
کرنش: در اثر نیروهای داخلی، یک سری تغییرات طولی و فرمی در جسم به وجود می‌آید. ابعاد کرنش عبارت است از تغییرات در واحد طول یا حجم هر جسمی و مقدار کرنش بدون بعد است.

: کرنش، که مقداری بدون بعد می باشد.
: میزان تغییرات طولی یا حجمی.
L : طول یا حجم اولیه.
قانون هوک:
=
E : مقدار الاستیسیته یا مدول الاستیکی: این مدول در اجسام مختلف متفاوت است و هر چه جسم بیشتر الاستیک باشد مقدار این مدول بیشتر خواهد بود.
کرنش بر دو نوع است: ۱ کرنش الاستیک
۲ کرنش پلاستیک

کرنش الاستیک: کرنشی می‌باشد که تا آن حد نیرو، به جسم وارد شود و سپس نیرو از روی جسم حذف شود. جسم به حالت اولیه خود از لحاظ شکل و فرم اولیه برمی‌گردد (شکل ۱).

کرنش پلاستیک: در این نوع کرنش، اگر نیروی وارده بر جسم حذف شود، جسم به حالت اولیه خود برنخواهد گشت و تغییر فرم در آن بوجود خواهد آمد که به این کرنش، کرنش پلاستیک می‌گویند (شکل ۱).

میزان کرنش پلاستیک می‌تواند بستگی داشته باشد به زمان، یعنی هرچه زمانی که جسم تحت تاثیر نیرو قرار می‌گیرد، بیشتر باشد، میزان کرنش نیز می‌تواند بیشتر شود. حد نهایی کنش وارد شده گسیختگی جسم می‌باشد که در این حالت دیگر مدولی نخواهیم داشت.
تنش بیولوژیکی:

تنش‌های بیولوژیکی در دو جهت اصلی با تنش‌های مکانیکی متفاوت است:
۱ اولاً گیاه قادر است یک سری موانع بین جسم خود و تنش‌های محیطی ایجاد نماید و ثانیاً تنش وارده بر حسب نیرو نمی‌باشد، بلکه بر حسب انرژی می‌باشد.
۲ تنش بیولوژیکی همیشه دلالت بر امکان صدمه دیدن و آسیب دارد و بیشتر کرنش‌های پلاستیک مدنظر می‌باشد تا کرنش‌های الاستیک و بیشتر اندازه‌گیری‌های کرنش در گیاهان، کرنش پلاستیکی می‌باشد.

بنابراین تنش‌های بیولوژیکی الزاماً نیرو نیستند و کرنش‌های بیولوژیکی نیز الزاماً یک تغییر در ابعاد و حجم جسم نیستند.
موجود زنده به هرحال شاید نشان دهد یک کرنش فیزیکی مانند توقف حرکت (جریان) سیتوپلاسم یا یک کرنش شیمیایی مانند تحولی در متابولیسم.
بعضی اوقات یک کرنش، احتمال دارد آنقدر شدید باشد که یک قسمت از گیاه را از بین برد.
A:

B:

Fig. 1.1. Elastic (A) and plastic (B) strains in a simple physical system.
شکل ۱
مقاومت الاستیکی در گیاهان را می‌توان به مقاومت گیاه در مقابل بیماری‌ها و عوامل نامطلوب اطلاق نمود. در گیاهان، مقاومت پلاستیکی به اندازه وسیعی اندازه‌گیری می‌شود، نسبت به مقاومت الاستیکی.

کرنش‌های پلاستیکی به احتمال زیاد، وابستگی شدیدی به زمان دارد. بنابراین مقاومت تنشی عبارت است از:
۱ مقاومت الاستیک یا توانایی موجود زنده در جلوگیری از قابلیت برگشت یا کرنش الاستیکی.

۲ مقاومت پلاستیک عبارت است از اندازه‌گیری توانایی‌اش در جلوگیری از تغییرات غیرقابل برگشت با کرنش پلاستیک.
عبارت مقاومت به تنش‌های محیطی تا حالا مربوط بوده است به مقاومت‌های پلاستیک و مفهوم مقاومت الاستیک هنوز به خوبی شناخته نشده است. در تمام مزارع آزمایشی تحقیق بر روی استرم‌های الاستیک در حال بررسی و تحقیق می‌باشد.

مثلاً وقتی یک گیاه ذرت سرد می‌شود، از ۳۰ درجه به ۵ درجه، رشد آن کاملاً متوقف می‌شود، ولی گندم در این تغییر درجه حرارت به رشد – خود ادامه می‌دهد. وقتی مجدداً درجه حرارت را برمی‌گردانیم، هر دو گیاه به رشد خود ادامه می‌دهد. بنابراینت مشاهده می‌شود که ذرت کرنش الاستیکی بیشتری را متحمل شده است، نسبت به گندم.
Table 1 Stress Terminology
Term Physical sense Biological sense
Stress A force acting on body (F/A=dyncs/cm2 or bars) An external acting on an organism (e.g., bars of water stress)
Strain A change in dimension produced by a stress Any physical or chemical change produced by a stress
Elastic strain A reversible change in dimension A reversible physical or chemical change

Plastic strain An irreversible change in dimension An irreversible physical chemical change
Modulus of elasticity (or elastic resistance) Stress/elastic strain Intensity of external factor/amount of reversible physical or chemical change
Modulus of plasticity (or plastic resistance) Not measured Intensity of external factor producing standard irreversible physical chemical change
The organism must be exposed to stress for a standard time.
انواع تنش:

۱ تنش ناشی از گرمای زیاد؛
۲ تنش ناشی از سرما؛
۳ تنش ناشی از یخبندان؛
۴ تنش ناشی از کبود آب و زیادی آب؛
۵ تنش ناشی از تشعشع و نور؛

۶ تنش ناشی از گازهای سمی؛
۷ تنش ناشی از نمک‌ها و املاح معدنی؛
۸ تنش ناشی از باد ـ صوت؛
در این مقاله سعی شده به تنش ناشی از حرارت بالا، کمبود آب، گازهای سمی، صوت و ; اشاره شود.
تنش ناشی از کمبود آب:

آب به عنوان حلال، انتقال دهنده مواد و تشکیل دهنده بافت‌ها، نقش مهمی در فتوسنتز ایجاد فشار آماس، تعرق و خنک کردن گیاه و تاثیر در فرآیند رشد و ; مطرح است.

۱ رابطه رشد و فشار آماس: این رابطه بسیار تنگاتنگ است و وقتی فشار آماس به ۸۳-۸۵ درصد می‌رسد، رشد تقریباً به نصف تقلیل می‌یابد؛
۲ کاهش نسبت رشد ساقه به ریشه: کاهش نسبت ریشه‌های جانبی بطور کل ریشه، کاهش نسبت برگ به ساقه؛
۳ کوتاه ماندن ساقه گیاه، کوچک شدن برگ‌ها؛
۴ کاهش فتوسنتز:

• بسته شدن روزنه‌ها و عدم ورود دی‌اکسید کربن؛
• مقاومت سلول ‌های میان برگ علاوه بر مقاومت سطح برگ که ورود Co2 را جلوگیری می‌کند.
• کاهش از آنزیم‌های لازم برای فتوسنتز (جدول ۲)؛
• کوچک شدن اندازه سطح برگ.
۵ بسته شدن روزنه‌ها و کاهش تعرق؛
• افزایش اسید –؛

• کمبود فشار آماس سلول‌های محافظ روزنه‌ها.
۶ تنفس: بعضی‌ها معتقدند که مرتباً تنفس افزایش می‌یابد و بعضی دیگر معتقدند که ابتدا افزایش و در تنش‌های شدید کاهش می‌یابد.
۷ تجزیه پروتئین‌ها به اسیدهای آمینه و بخصوص پرولین. پرولین نقش یک ترکیب رابطه‌ای را بازی می‌کند. برای ذخیره کربن‌ها و ازت بکار می‌رود (جدول ۳۴).
۸ کمبود آب موجب تجزیه اسدی ریبونوکلئوئیک و در نتیجه عدم ساخته شدن پروتئین‌ها می‌گردد.
۹ تجزیه نشاسته به قند: افزایش قند موجب بالا رفتن فشار شده و در نتیجه تراوایی سلول گیاهی را در مقابل عبور آب افزایش می‌دهد و بدین وسیله تلفات آب را افزایش می‌دهد (جدول ۵).

۱۰ گزسنگی فیزیولوژیکی: در اثر افزایش تنفس موجب افزایش مصرف مواد هیدورکربوری شده و در نتیجه عدم تولید آنها، گیاه دچار گرسنگی خواهد شد.
۱۱ عدم رشد ریشه‌ها و کاهش رشد آنها در اثر کمبود اکسین.
۱۲ کمبود سیتوکینین این کمبود را موجب عدم سازگاری و ساختن پروتئین‌ها دانسته‌اند. زیرا پاشیدن آن بر روی برگ‌های در حال تنش، موجب حفظ کلروفیل و ساخته شدن پروتئین‌ها می‌گردد.

۱۳ ایجاد مواد سمی:‌ در اثر تجزیه پروتئین‌ها به اسیدهای آمینه و تولید ترکیبات سمی مانند آمونیاک می‌گردد
جدول ۲: اثر تنش خشکی بر شدت فتوسنتز در گوجه‌فرنگی و تاج استخری
تنش آب (اتمسفر *DPD) درصد میزان فتوسنتز
گوجه‌فرنگی کاج استخری
۲ ۱۰۰ ۱۰۰
۶ ۶۰ ۱۰۰

۸ ۲۵ ۷۴
۱۰ ۶ ۳۶
۱۲ ۰ ۱۲
۱۴ ۰ ۰
۱۸ ۰ ۰
۲۲ ۰ ۰
*Diffusion Dressure Deficit

جدول ۳: درصد ازت و پروتئین دانه جو که در مراحل مختلف رشد در معرض تنش قرار گرفته است.
مرحله رشد درصد ازت درصد پروتئین
شاهد ۳۶/۱ ۵/۸
پنجه زدن ۴/۹ ۵/۱
شروع ظهور سنبله ۵/۱۳ ۱۶/۲
سبله دادن ۵/۱۰ ۶۸/۱
رسیدن دانه ۸/۹ ۵۶/۱

جدول ۴: تغییرات در مقدار بعضی از اسیدهای آمینه آزاد در گیاه.
اسید آمینه میکرومول در هر گرم ماده خشک
شاهد تنش متوسط تنش شدید
گیاه پنجه مرغی معمولی

اسیداسپارتیک ۸/۱۱ ۵/۴ ۴/۸
پرولین ۷/۲ ۵/۳۰ ۲/۶۹
گلیسین ۸/۱ ۷/۱ ۲/۱
آلانین ۹/۳۱ ۲/۱۵ ۶/۱۱
مقدار کل ۵/۲۱۱ ۹/۱۹۲ ۶/۲۴۶
گیاه پنجه مرغی ساحلی
اسیداسپارتیک ۷ ۹ ۷/۹

پرولین ۱/۱ ۱۳۸ ۱۲۶
گلیسین ۸/۰ ۷/۲ ۸/۱
آلانین ۴/۲۱ ۳/۱۷ ۱/۱۳
مقدار کل ۱۲۸ ۴/۳۷۷ ۵/۳۰۲

جدول ۵: اثر خشکی بر هگزوز، ساکاروز و نشاسته در دو رقم پنبه
تنش هگزوز(%) ساکاروز(%) نشاسته(%)
رقم آگالا
شاهد ۸۸/۰ ۵۳/۰ ۹۵/۳
خشکی ۴/۱ ۱۸/۰ ۴۳/۰
رقم استون ویل
شاهد ۶۱/۰ ۷۲/۰ ۰۵/۳
خشکی ۶/۱ ۳۶/۰ ۹۴/۰

تنش حرارتی
بردباری نبات به حرارت‌های زیاد در گونه‌های مختلف متفاوت است و بعضی از آنها می‌توانند با محیط سازش‌ بپذیرند. حیواناتی که در بیابان‌ها زندگی می‌کنند، روزها را در غارها به سر می‌برند و شب هنگام خارج می‌شوند. همچنین حیوانات مناطق قطبی فصل سرما را در زیر یخ‌ها و برف که گرمترتر از سطح یخهاست، به سر می‌برند. در آلاسکا درجه حرارت سطح زمین حدود ۵۵- درجه، در صورتی که در اعماق چندین متری زیر برف (۲ متری) درجه حرارت به ۵- تا ۶- درجه می‌رسد.

مهاجرت پرندگان از نقاط سردسیر به نقاط گرمسیر، نوعی اجتناب از گرما محسوب می‌شود، ولی گیاه به علت عدم تحرک مجبور به مقاومت و تحمل می‌باشد. مثلاً درخت – تا ۳۰- درجه را نیز تحمل می‌کند و بعضی قارچ‌ها تا ۷۹ درجه را نیز تحمل می‌نمایند.
حرارت ماکزیمم و مینیمم و اپتیمم برای گیاهان مختلف متفاوت است. همچنین درجه حرارت لازم برای هر یک از مراحل رشد گیاه نیز مختلف است. مثلاً درجه حرارت لازم برای رشد ریشه از درجه حرارت لازم برای رشد ساقه کمتر است.

درجه حرارت بالا موجب دو نوع صدمه به گیاه می‌شود:
۱ صدمه مسقیم؛
۲ صدمه غیرمستقیم.
صدمه مستقیم:
حرارت حدود ۴۰ درجه سانتیگراد و بالاتر از آن روی گیاه اثرات مخرب برجای می‌گذارد که صدمات آن عبارتند از:
۱ کلروز برگ یا سبزرنگ پریده که بعد از زرد و درنهایت سفید می‌شود. این بیماری یک نوع کلروز بوده که از نوک و حاشیه برگ شروع شده، چون انتهای آوند در حاشیه برگ‌ها بیشتر می‌شود. بنابراین آب بیشتری از این ناحیه از گیاه خارج می‌شود که توام با کلرور سدیم است که این نمک موجب استرس می‌شود.
۲ بیماری Leafcoopch، یعنی قهوه‌ای شدن قسمت رنگ پریده و زرد شده (مرحله پیشرفته نکروز) که در اثر مرگ سلول‌ها و تجزیه پروتئین‌ها صورت می‌گیرد.
۳ بیماری Tip burn: خشکیدن انتهای برگ‌های سوزنی در کاج است که انتهای برگ زرد و سپس قهوه‌ای متمایل به قرمز می‌شود.
۴ بیماری Bluck heart در سیب‌زمینی: اطراف آوندهای چوب آبکش در سیب‌زمینی قهوه‌ای و در شرایط پیشرفته سیاه می‌شود.

۵ بیماری

تنش در گیاهان
۲ آسیب‌های ثانویه در اثر گرما:
• کمبود آب؛
• گرسنگی فیزیولوژیکی در اثر افزایش تنفس و مصرف زیاد مواد قندی؛
• ایجاد سمیت در اثر تجزیه پروتئین‌ها به اسیدهای آمینه، مانند NH3؛
• تخزیر پروتئین‌ها:

الف) خطی شدن ساختمان فضایی پروتئین‌ها؛
ب) چسبیدن یا انعقاد پروتئین‌ها به همدیگر در اثر از دست دادن آب.
• تخریب DNA, RNA؛
• نرم شدن چربی‌های دیواره سلولی.
گیاه به دو طریق در مقابل گرمای زیاد مقاومت می‌کند:
۱ اجتناب ۲ تحمل

اجتناب شامل موارد زیر است:
۱ عایق‌سازی: مانند پوست ضخیم و قرار دادن بافت‌های حساس در داخل بافت‌های محافظ؛
۲ کاهش دادن شدت تنفس: گرمای آزاد شده در تنفس ۵-۱۰ کیلوکالری رگ‌های جذب شده از خورشید ۷/۰ کیلوکالری بر سانتیمتر مربع در دقیقه است.
۳ کاهش دادن جذب انرژی خورشدی: الف) انعکاس ب) تعرق
مکانیسم تحمل
۱ بالا بودن قدرت پایداری مولکول‌های بزرگ (چربی‌ها و پروتئین‌ها)؛
۲ مقاومت پیوندهای S-S در مقابل تبدیل آنها به S-H؛
۳ دارا بودن نقطه موازنه حرارت بالا.
مورفولوژی و فیزیولوژی گیاه در ارتباط با مقاومت به گرما:
۱ افزایش تعرق؛

۲ کوتیکول ضخیم؛
۳ رنگ روشن گیاه که سبب انعکاس بیشتر می‌شود؛
۴ جهت آرایش برگ‌ها در مقابل نور خورشید؛
۵ کرک‌ها به علت سایه‌اندازی بر روی پوست گیاه؛

۶ کم بودن آب پروتوپلاسم درجه آب کمتری داشته باشد، گیاه مقاوم‌تر است؛
۷ میوه‌های رسیده مقاومت بیشتری در مقابل گرما دارند.
تنش‌های ناشی از گازهای سمی

مواد آلوده کننده اتمسفر از منابع مختلف صنعتی و خانگی بطور روزافزونی در سال‌های اخیر مخصوصاً در کشورهای پیشرفته صنعتی زیاد شده‌اند. بعضی از این مواد به صورت ذرات ریز به ابعاد کلوئیدی می‌باشد. مواد عمده آلوده کننده هوا عبارتند از: دی اکسید گوگرد، فلوریدها، اتیلن، کلر، آمونیاک و ترکیبات پیچیده‌ای با ترکیب متغیر به نام دود مه (Smog). هرگاه غلظت هر یک از این مواد یا ترکیبی از آنها از حد معینی، ولو ناچیز بگذرد، اثرات متعاقب آن روی بسیاری از انواع گیاهان اغلب کشنده است. آسیب به محصولات زراعی، گیاهان زیستی یا حتی پوششی از طبیعی در بعضی نواحی به اندازه‌ای شدید بوده که منجر به خسارات اقتصادی و از دست رفتن زیبایی شده است.

علائم آسیب چنین عواملی از گونه‌ای به گونه‌ی دیگر متغیر است و با مواد متشکله آتمسفری که سبب آسیب می‌شود، تفاوت می‌کند. شناسایی این چنین علائم یک رشته بسیار تخصصی را تشکیل می‌دهد. اینک به پاره‌ای از این مواد به شرح زیر اشاره می‌شود:

So2: دی اکسید کربن یکی از مواد آلوده کننده هواست که شناخته دشده است. این گاز بیشتر از کوره‌های ذوب مس، آهن، روی و سرب به آتمسفر رها می‌شود. سوختن منابع سوخت فسیلی از قبیل نفت و ذغال سنگ هم به مقدار این گاز در هوا کمک می‌کند. به طوری که نشان داده شده است، از سوختن ذغال سنگ، حدود ۵ تن سالیانه So2 در هوا وارد می‌شود (آمار چند سال قبل). از طریق پالایش نفت حدود ۳ تن مواد سوختی نفتی (۱ تن و از طریق کارخانجات تصفیه فلزات ۸ تن So2 سالیانه وارد آتمسفر می‌شود.

So2 در صفردرجه سانتیگراد، ۲۲۸ گرم در لیتر در آب حل می‌شود و بدین ترتیب قابلیت حل بالایی دارد:
So2 + H2O So4H2

این گاز به صورت ذرات کوچک در هوا پراکنده است و در اثر باران تحت عنوان باران اسیدی (اسیدی در اثر وجود مه وSo2) به زمین می‌بارد. اختلالات ناشی از آن روی گیاهان کلروز بین رگبرگی است که به تدریج سفید شده و گاهی قهوه‌ای می‌شود. بی‌اکسید گوگرد به هر غلظت نسبتاً زیادی به قدری برای گیاهان سمی است که اراضی مجاور کوه‌های ذوب فلزات عملاً عاری از گیاه می‌شود. بسیاری از گیاهان اگر به مدت یک ساعت در آتمسفر حاوی این گیاه به غلظت یک ppm قرار گیرندف آسیب می‌بینند.
حساسیت گیاهان در مقابل بی ‌اکسید گوگرد متفاوت است و بستگی به دوام و غلظت این سم در آتمسفر دارد. برای مثال گیاهان مقاوم مثل ذرت و کرفس و مرکبات تا حد ۲ppm را تحمل می‌کند. اسفناج و خیار از گیاهان حساس به این گاز می‌باشند و تا حد %۵ppm تحمل می‌کند.
اثرات فیزیولوژیکی گاز So2:
۱. باز شدن روزنه‌ها. در غلظت‌های پایین سبب باز شدن روزنه‌ها می‌گردد و سمیت ناشی از سایر آلوده کننده‌ها را سبب می‌گردد و به نظر می‌رسد که گاز مزبور وارد سلول‌های روزنه‌ای شده و با پایین آوردن pH سبب باز شدن آنها می‌گردد.
۲ جلوگیری از سنتز پروتئین‌ها. در این رابطه آنزیم‌های تحت تاثیر قرار گرفته و فعالیت آنها مختلف می‌شود، عبارتند از: Glutamate Dehydrogenase, Glutamate-Oxalaacetate Transaminase
۳. به هم خوردن سیستم فتوسنتز و تخریب کلروفیل. پایین آمدن Mg‌ سبب آزاد شدن یون Mg از کمپلکس کلروفیل می‌شود. آنزیم‌های Pu.Dp.carboxylase, P. E. Carboxylase نیز تحت تاثیر قرار گرفته و در نتیجه فتوسنتز دچار اختلال می‌شود.
۴ ایجاد اختلالات متابولیکی. در داخل سلول از طریق اکسیده کردن ترکیبات که مشخص نیست چطور So2 تبدیل به So4 می‌شود.
۵ اثرات میکروسکوپی در داخل سلول. در این مورد می‌توان از دانه‌ای شدن استروما در داخل کلروپلاست‌ها، تورم غشاء کلروپلاست‌ها و دانه‌ای شدن مواد در داخل پروتوپلاسم نام برد.
مقاومت گیاهان به So2: چون گوگرد یکی از شانزده عناصر اصلی تغذیه گیاهان می‌باشد، گیاهان مقادیر کم So2 را تحمل کنند و در مورد گیاهانی که در معرض کمبود گوگرد قرار دارند، موثر است. گوگرد در ترکیبات اسیدهای آمینه سیستین و سیستئین، متونین، کوآنزیم A و سولفولیپیدها شرکت دارد.
O3 اوزن:
به مقدار بسیار کم در آتمسفر وجود و در حالت عادی غلظت آن به ۰۱-۰۲ppm و در شرایط آلودگی متوسط ۰۱-۰۲ppm و در هوای خیلی آلوده به ۰۵-۰۸ppm می‌رسد.
علائم مسومیت
سفید شدن سطح فوقانی برگ به صورت لکه‌های سفید و شفاف شدن این لکه‌ها در سطح تحتانی می‌باشد که در شرایط پیشرفته به صورت نکروزه در هر دو سطح برگ ظاهر می‌شود. ابعاد این لکه‌ها معمولاً بین ۱/۰ تا ۱ میلی‌متر می‌باشد و ب علت بیش از حد به راحتی قابل تمایز هستند.
گیاهانی مانند اسفناج، تربچه، خربزه، لوبیا، گوجه فرنگی و سیب‌زمینی تا ۰۱ppm را تحمل می‌کنند و گیاهانی چون پیاز بگونیا نیز تا۰۲ppm تحمل می‌نمایند و بالاخره گیاهانی چون چغندر، توت‌فرنگی و هویج نیز تا ۰۲۵ppm را تحمل می‌کنند
گاز اوزن چنانچه روزنه‌ها بسته باشند، قادر به نفوذ نیست و بدین ترتیب سمیتی بوجود نمی‌آورد. در غیر اینصورت به علنت اینکه اکسید کننده قوی می‌باشد، تغییرات پلاستیک در گیاه ایجاد می‌کند. تراوایی دیواره سلولی را افزایش می‌دهد و آنزیم UPD giucesepoly sacchanide symrhetase را که در ساختن پلی‌ساکاریدها و در نتیجه برای ساختن دیواره سلولی لازم است، تخریب می‌کند. از تاثیرات دیگر آن می‌توان به عدم ساخته شدن پروتئین‌ها، تخریب اسیدهای چرب غیراشباع و اختلال در فتوسنتز را نام برد.