فایل ورد کامل مقاله تولید پنبه؛ بررسی علمی فرآیندهای زراعی، ویژگی‌های زیستی و نقش آن در صنایع نساجی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله تولید پنبه؛ بررسی علمی فرآیندهای زراعی، ویژگی‌های زیستی و نقش آن در صنایع نساجی دارای ۲۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله تولید پنبه؛ بررسی علمی فرآیندهای زراعی، ویژگی‌های زیستی و نقش آن در صنایع نساجی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله تولید پنبه؛ بررسی علمی فرآیندهای زراعی، ویژگی‌های زیستی و نقش آن در صنایع نساجی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله تولید پنبه؛ بررسی علمی فرآیندهای زراعی، ویژگی‌های زیستی و نقش آن در صنایع نساجی :

تولید پنبه

تاریخچه و کلیات
پنبه مهمترین گیاهی لیفی است. این گیاه از زمان‌های دور در نقاط مختلف دنیا که برای رشد و نمو آن ماسب بوده، کشت می‌شد. در کتب گیاه‌شناسی و کشاورزی به کشت این گیاه در هندوستان اشاره شده و گزارش گردیده که حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد در این کشور گیاهی کشت می‌شده که محصول آن مانند پشم سفید و کیفیت آن به مراتب بهتر از پشم گوسفند بوده است.

عده‌ای از گیاه‌شناسان اصل این گیاه را از آفریقا و برخی نیز از هندوچین دانسته و معتقدند که این گیاه از طریق آفریقا به هندوستان و سپس به چین برده شده و در کشور اخیر آن را به عنوان بک گیاه زینتی کشت می‌نموده‌اند و پس از گذشت سالها موفق شدند از الیاف پنبه پارچه و لباس تهیه نمایند. قدیمی‌ترین نمونه پارچه‌های پنبه‌ای در دور Mohenjo dava واقع در دره سند پاکستان غربی به دست آمد که آن را مربوط به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد می‌دانند. الیاف پنبه توسط کاروان‌های هندی به کناره دریای سرخ برده شده و درختچه‌های دائمی پنبه در نواحی مدیترانه‌ای به مقدار زیاد وجود داشته است.
آنچه از مدارک بدست آمده، برمی‌آید مبداء پنبه به احتمال زیاد از هندوستان بوده و هرودو

ت نیز در نوشته‌هایش پنبه را جزء عجایب هندوستان به شمار آورده است. پنبه توسط اعراب به اروپا برده شد و احتمالاًٌ اولین کشور اروپایی که زراعت پنبه در آنجا شروع گردیده، اسپانیا می‌باشد، زیرا نام فعلی پنبه در این کشور با نام عربی آن مطابقت کامل دارد و از طریق اسپانیا به مکزیک برده شد.

پنبه پس از ورود به اروپا در کشورهای مختلف این قاره که دارای شرایط مناسب برای کشت آن بوده‌اند، زراعت آن رواج یافته و با استفاده از الیاف آن از قرن ۱۵تا۱۷ صنعت نساجی در بریتانیا متداول و از قرن ۱۸ نیز کشت و صنعت آن در آمریکا شروع شد. در حال حاضر انواع وحشی پنبه در مناطق گرمسیری برخی از کشورهای جهان نیز وجود دارد.
اسم پنبه از کلمه عربی «القعلن» گرفته شده که در زبان‌های مختلف تقریباً مشابه و به شرح زیر بوده است:

آمریکا و انگلستان (کشورهای انگلیسی زبان) Cotton

اسپانیا Algodon

ایتالیا Cottone
فرانسه و بلژیک Coton
مکزیک Elalgodon
هلند Katoon
هندوستان Kapas
در زبان یونانی و لاتین، نام‌های Karbasus, Karpasos از ریشه سانسکریت «کارپاسا و کارباسا» که در ایران نیز کرباس نام دارد، مشتق گردیده است. در کشور آلمان این گیاه Baumwoll (درخت پشم) نامیده می‌شود.
کلمه قوزه که که اصطلاح میوه یا کپسول پنبه می‌باشد و در زبان‌های فارسی، افغانی، ترکی و عربی با کمی تفاوت همنام هستند، از Gossypium اقتباس گردیده است.
آبیاری پنبه
پنبه محصولی است که به آب نیاز کامل داشته و آبیاری به موقع و مرتب در عملکرد آن اثر فراوان دارد.
این محصول در اغلب نقاط ایران احتیاج به آبیاری دارد. زیرا غیر از مازندران و گرگان، در سایر مناطق کشور ما میزان بارندگی سالیانه کفاف احتیاجات این محصول را از نظر آب نمی‌دهد.
در ناحیه پنبه‌خیز شمال بخصوص گرگان و دشت گرچه ممکن است میزان بارندگی سالیانه از نظر مقدار ریزش مناسب به نظر برسد.
با وجود این چون همه ساله این باران در فصول م

ساعد نمی‌بارد، نمی‌توان در کشت پنبه فقط به بارندگی اکتفا نمود. تنها زراعینی موفق می‌گردند که آب برای زراعت پنبه در اختیار داشته باشند و در فصل تابستان چنانچه باران نبارد، به آبیاری مزرعه خود اقدام کنند.
در مازندران نیز گاهی در تابستان به آبیاری نیاز پیدا می‌شود، ولی غالباً در این منطقه نزولات آسمانی کفاف احتیاجات پنبه را می‌دهد و بدون احتیاج به آبیاری پنبه را بطور دیم زراعت می‌کنند.
در سایر نقاط کشور پنبه از ابتدای کاشت و در تمام دوره رویش باید آبیاری گردد و برای بدست آوردن حداکثر محصول در آبیاری آن دقت زیاد لازم است.

در هر ناحیه با درنظر گرفتن شرایط آب و هوایی، جنس خاک و میزان بارندگی،‌ آبیاری پنبه عملی می‌گردد و هر زارع باید بر حسب مقدار آبی که در مواقع حساس

تابستان در اختیار دارد، سطح کشتی برای پنبه‌کاری در نظر گیرد تا دچار خسارت و زیان نگردد.
استفاده صحیح از آب در مناطقی که آبیاری صورت می‌گیرد، مهمترین و دقیق‌ترین قسمت در زراعت پنبه بوده و مسئله آبیاری در طرز کاشت، تهیه زمین و سایر عملیات زراعی نیز تاثیر می‌نماید. واضح است که برداشت محصول پنبه از یک هکتار در شرایط آبیاری و دیم از نظر میزان مخارج متفاوت بوده و زراعتی که آبیاری می‌گردد، پرخرج‌تر خواهد بود، زیرا علاوه بر قیمت آب، تسطیح زمین، مرزبندی، ایجاد جویهای آبیاری و بالاخره مرز کارگرانی که آبیاری می‌نماید، بر مخارج زراعت می‌افزاید، ولی به طور کلی در زراعتی که آبیاری می‌گردد، مقدار عملکرد بیشتر بوده و جبران مخارج را خواهد کرد.
طبق محاسباتی که صورت گرفته، در شرایط معمولی و با طرز مرسوم، آبیاری در ایران در نقاط مختلف بطور متوسط حداکثر ۴۰% از مقدار آب آبیاری به مصرف گیاه رسیده و بقیه یعنی ۶۰% تلف می‌گردد. و بدین ترتیب راندمان آبیاری پایین است. این مقدار آب در اثر تبخیر سطحی و نفوذ در زمین، جوی‌های آبیاری و غیره از دست می‌رود.
در کشورهای مترقی مانند آمریکا توانسته‌اند با اجرای روش‌های صحیح آبیاری تا میزان ۷۵% از مقدار آب مصرفی استفاده برده و بدین ترتیب ۲۵% از آب ناگزیر هدر می‌رود. با توجه به ارزش و کمبود آب در ایران، سیستم صحیح آبیاری و بالابردن راندمان آن بسیار ضروری و لازم به نظر می‌رسد.

روابط آب با خاک و گیاه
قبل از تشریح آبیاری پنبه، دانستن مطالبی در مورد چگونگی استفاده گیاه از آب و اینکه به چه طریق آب در زمین ذخیره شده و به مصرف گیاه می‌رسد، مفید بوده و مسائل آبیاری را روشن‌تر می‌سازد.خالی بین زراعت آن بوسیله این دو اشغال می‌گردد. همینکه زمین آبیاری گردید، هرطبقه از خاک مقداری آب در بین ذرات خود نگه داشته و چنانچه بیش از ظرفیت نگهداری به این طبقات آب برسد، این آب به قسمت‌های پایین‌تر نفوذ کرده و بدین ترتیب هرچه بیشتر آب به زمین داده شود، عمق بیشتری از خاک مرطوب می‌گردد.
هیچ‌وقت نمی‌توان بیش از ظرفیت نگهدرای آب در خاک ذخیره نمود، ولی می‌توان با دادن آب زیاد خاک را در عمق بیشتری تا حد ظرفیت نگهداری، مرطوب ساخت.
ظرفیت نگهداری آب از درصد اشباع خاک کمتر است. درصد اشباع خاک عبارت است از تعداد آبی که لازم است تا ۱۰۰گرم خاک را به حالت اشباع درآورد و این مقدار آب در خاک‌های مختلف متفاوت می‌باشد. بنابراین می‌توان با اندازه‌گیری این عامل نوع خاک را تعیین نمود. در خاک‌هایی که درصد اشباع از ۲۰% کمتر باشد، خاک سبک محسوب می‌شود و چنانچه ۳۰-۴۵% باشد، خاک متوسط و از ۴۵-۶۰% خاک نسبتاً سنگین محسوب می‌شود.
چگونگی گسترش ریشه در پنبه
چون بوته پنبه فقط آب را از ناحیه گسترش ریشه جذب می‌کند، باین جهت دانستن طرز گسترش ریشه و عمقی که در خاک نفوذ می‌نماید، در آبیاری اهمیت دارد.
پس از آنکه بذر پنبه جوانه زد، ریشه‌ها شروع به نمو می‌نمایند، ابتدا ریشه عمومی ظاهر شده و با چند ریشه فرعی در زمین نفوذ می‌کند. به تدریج که بوته بزرگ می‌شود، ریشه اصلی طویل شده و ریشه‌های فرعی نیز در خاک گسترش می‌یابند و تا کامل‌شدن بوته معمولاً تا عمق ۱۰۰-۱۵۰سانتی‌متری در داخل زمین گسترده می‌شوند.
میزان آب مورد احتیاج پنبه
مقدار کل آبی که در زراعت پنبه مورد احتیاج است،‌ عبارت از مقداریست که بوسیله بوته‌ها مصرف می‌شود، به اضافه آنچه به طرق مختل از دست می‌رود. بنابراین چنانچه آبیاری با متدی انجام شود که راندمان آن بالا باشد، مقدار آب مورد نیاز کمتر خواهد بود. بطور کلی آبیاری پنبه به جنس خاک، مقدار بارندگی، درجه حرارت محیط، میزان تبخیر و سطح آب زیرزمینی بستگی دارد. چون این عوامل در نواحی مختلف متفاوت است، به این جهت آبیاری پنبه نیز در هر ناحیه کم و بیش فرق می‌کند. سطح آب زیرزمینی اگر از چهار متر بالاتر باشد، در آبیاری پنبه موثر است، وگرنه اثری نخواهد داشت.

مقدار آب مورد نیاز در مراحل مختلف زندگی بوته متفاوت می‌باشد، بطوریکه در موقع شاخه‌زدن در هر روز ۲۰-۴۰متر مکعب آب در هکتار بوسیله بوته‌های پنبه مصرف می‌گردد و هنگام گل دادن مقدار مصرفی به ۶۵-۱۱۵مترمکعب می‌رسد. همانطوریکه گفته شد، اگر سطح آب زیرزمینی حداکثر تا ۴متری سطح زمین باشد، بوته‌ها مقداری از آب مورد نیاز خود را از تحت‌الارض تامین می‌کنند. طبق آزمایشاتی که در روسیه گردیده، ثابت شده است که اگر آب زیرزمینی پایین‌تر از یک متر باشد، گیاه ۱۰-۲۰% از آب مورد نیاز خود را از زمین اخذ می‌نماید و چنانچه آب تحت‌الارض در فاصله یک‌متری از سطح زمین باشد، ۴۰% آب مورد نیاز بوته‌ها از آن تامین می‌شود. در ای

ن صورت تعداد آبیاری فقط دو مرتبه و در موقع گل‌دادن بوته‌ها خواهد بود و هرگاه سطح آب از یک متر بالاتر باشد، ۶۰% از آب مصرفی بوته‌ها از این طریق گرفته می‌شود. (۲)
عملکرد الیاف پنبه رابطه زیادی با کل مصرف آب دارد. اطلاعات حاصل از آبیاری در تمام فصل نشان می‌دهد که حداکثر الیاف زمانی حاصل می‌شود که مقدار آب مصرفی برابر با ۶۸ سانتیمتر می‌باشد. (۱)
نتایج مربوط به پنبه دیم یا شرایط آبیاری تکمیلی تا حدودی با نتایج پنب

ه فاریاب متفاوت است. عملکرد الیاف با کل آب رابطه خطی دارد. با مصرف ۲۰ سانتی‌متر آب عملکردی حدود ۴۰۰ کیوگرم الیاف در هکتار بدست می‌آید.
ماهیت خطی بودن رابطه بین عملکرد مصرف کل آب چنین احتمال را برای موثرترین مصرف آب از تمام منابع تضمین می‌کند. به نظر می‌رسد مهمترین آنها به قرار زیر ‌باشد:
۱ کاهش تبخیر خاک
۲ افزایش ذخیره آب خاک
۳ به حداکثر رساندن شاخص برداشت
۴ بهبود کارایی فتوسنتزی که در نتیه افزایش شیب منحنی را باعث می‌شود. (۱)
دفعات و مواقع آبیاری
بطور کلی آبیاری پنبه چهار مرحله مشخص دارد:
۱ آبیاری قبل از کاشت
۲ آبیاری از موقع کاشت تا هنگام گل‌دادن
۳ آبیاری در دوره گل‌دادن و رشد قوزه‌ها
۴ آبیاری در دوره بازشدن قوزه‌ها (۲)
آبیاری قبل از کاشت
قبل از کشت پنبه بایستی اراضی پنبه‌کاری را کاملاً سیراب نمود، معمولاً در نقاطی که باران می‌بارد، زمین به اندازه کافی و تا عمق مناسب مرطوب خواهد بود، در این صورت احتیاج به آبیاری نیست. چنانچه در نقطه‌ای باران‌های زمستانی کم ب

اشد، باید زمینی را که برای کشت پنبه درنظر گرفته‌اند، آبیاری نمایند.
در نقاطی که تابستان آب به اندازه کافی در اختیار باشد، این آبیاری سبک بوده و باید به اندازه‌ای باشد که پنبه تا آبیاری بتواند مقاومت نماید، اما در جاهایی که آب تابستانه کم است، این آبیاری سنگین و لازم است زمین را تا عمق ۱۵۰-۱۸۰سانتی‌متری مرطوب نمایند.
آبیاری قبل از کاشت به بوته‌های جوان اجازه می‌دهد که ریشه خود را توسعه داده و در مراحل اولیه زندگی هرچه بیشتر رشد نمایند، به علاوه در تابستان که بوته‌ها به آب زیاد احتیاج دارند، ذخیره آبی در اعماق زمین برای آنها موجود می‌باشد.
در بعضی نقاط در فصل زمستان بعد از شخم‌ پاییز، شیارهایی در زمین ایجاد می‌نمایند تا آب باران در آن نفوذ کرده و از تبخیر و جاری شدن آن جلوگیری گردد و بدین طریق مقدار قابل توجهی آب باران در زمین ذخیره می‌شود. چنانچه مقدار بارندگی در زمستان زیاد باشد، ممکن است از آبیاری قبل از کشت صرف‌نظر نمود. (۲)
آبیاری از موقع کشت تا هنگام گل دادن
گرچه آبیاری به موقع در تمام مراحل رشد پنبه لازم است، ولی آبیاری اول اهمیت زیاد داشته و باید کمال دقت و مراقبت در آن بکار رود.
طبق آزمایشاتی که به عمل آمده، بوته‌هایی که قبل از گل‌کردن رشد سریع و کافی داشته باشند، محصولشان از بوته‌هایی که بی‌آبی کشیده‌اند، زیادتر است. به علاوه بوته‌هایی که در ابتدای زندگی خشکی ندیده‌اند، زودرس‌تر شده و مقدار برداشت آنها در حین اول زیادتر بوده است.
عده‌ای معتقدند که اگر در اوایل کشت به بوته پنبه تشنگی داده شود، ریشه این گیاه در اعماق فرو رفته و می‌تواند رطوبت را از قسمت‌های عمقی‌تر در مواقع کم‌آبی تابستان بگیرد، از طرفی چون رشد نبات کمتر است، در فصل تابستان نقصان یافته و احتیاج کمتری به آبیاری دارد.
آزمایشاتی که در آمریکا و روسیه به عمل آمده، موید این عقیده نبوده و همیشه حداکثر عملکرد از مزرعه‌ای بدست آمده که بوته‌هایش در اول فصل تشنگی ندیده و رشدشان سریع بوده است.
در زمین‌های سنگین آبیاری اول دیرتر صورت گرفته و یک ماه پس از کاشت بذر انجام می‌شود، ولی در خاک‌های شنی و سبک این آبیاری باید زودتر انجام گیرد. در هرحال باید آبیاری آنقدر به تاخیر افتد تا بوته‌ها بپلاسند و این موضوع در تمام مراحل آبیاری باید رعایت گردد.
آبیاری اول که در غالب نقاط ایران شکرآب نامیده می‌شود، باید سبک بوده و مقدار آبی که مصرف می‌شود، فقط به اندازه‌ای باشد که کفاف آب ازدست رفته بوسیله بوته‌ها را بنماید.
پس از آبیاری اول تا موقع گل‌کردن بوته‌ها یک آبیاری دیگر لازم بوده و این آبیاری بستگی به جنس زمین و درجه حرارت محیط داشته و ۲۰-۲۵روز پس از آبیاری اول انجام می‌گیرد. در این دوره در هر آبیاری در نواحی خشک مانند ورامین حدود ۶۰۰مترمکعب آب در هکتار لازم است. (۲)
آبیاری در دوره گل‌دادن و رشد قوزه‌ها
این دوره حساس‌ترین مرحله دوره آبیاری بوده و قسمت اعظم آبی که به پنبه داده می‌شود، در این دوره مصرف می‌گردد. مزرعه پنبه در موقع گل‌دادن و تشکیل قوزه احتیاج زیادی به آب دارد و چون بوته‌ها در این موقع حجیم هستند، تبخیر زیاد بوده و آبیاری بایستی مکرر و سنگین انجام شود. در این دوره تشنگی، گیاه را به سختی تحت تاثیر قرار می‌دهد و کوچکترین غفلت در آبیاری سبب ریختن گلها و قوزه‌ها می‌شود. آزمایش نشان داده که آبیاری صحیح و مرطوب نگه‌داشتن زمین که همیشه خاک دارای رطوبت قابل استفاده برای بوته‌ها باشد، در مقدار عملکرد و کیفتی الیاف پنبه موثر است.
همانطوریکه گفته شد، هیچگاه نباید آبیاری بتاخیر افتد که بوته‌ها بپلاسند، بلکه باید

قبل از پلاسیدن بوته‌ها به تشنگی مزرعه پی برده و آبیاری انجام گیرد. زمانی که آب محدود است و فقط آبیاری تکمیلی امکان‌پذیر است، زمان و مقدار آب مصرفی بی‌نهایت مهم هستند. هدف باید تامین آب در طی بحرانی‌ترین مراحل رشد باشد و اجازه داده نشود کمبود بیشتر در مراحل کمتر بحرانی رشد رخ دهد. شواهد فعلی نشان می‌دهد که کاهش بیشتر عملکرد زمانی رخ می‌دهد که کمبود در طی دوره حداکثر گلدهی در مقایسه با کاهش دراثر کمبود در مراحل اولیه یا اواخر گلدهی رخ دهد.
در تحقیقات انجام شده روی خاک رسی الوویان در دشت‌های ساحلی اسرائیل، مارانی و فوچس ملاحظه کردند که کاربرد یکبار آب به اندازه کافی برای مرطوب‌کردن نیم‌رخ خاک تا عمق ۹۰سانتی‌متری (۱۵۰م.م آب) در شروع گلدهی باعث تولید مطلوب عملکرد در پنبه Pima32 شد. مصرف مقدار بیشتر آب (۲۰۰م.م) که خاک را تا عمق بیشتری مرطوب کرد، رشد رویشی و گل‌دهی را بیشتر تحریک کرد، ولی عملکرد الیاف زیاد نشد.
در آزمایشات دیگری که تحت همین شرایط انجام شد، مادامیکه مقدار آب کل یکسان بود، مشابه زمانی بدست آمد که عمق مرطوب‌شدن آبیاری خاک بین ۴۵-۱۲۰سانتی‌متر متغیر بود. در شرایط متنوع‌تر، عمقی که نیم‌رخ خاک باید مرطوب شود، باید دقیقاً همسان عمق ریشه‌دهی باشد و این عمق ممکن است با تیپ خاک فرق کند.
زمانیکه آبیاری مکررتر امکان‌پذیر است، برای استفاده از آب زمانبندی صحیح نیز لازم است. با استفاده از اطلاعات مربوط به واکنش عملکرد در مطالعات زمان آبیاری، هیلر و همکاران، مفهوم شاخص روز تنش را پیشنهاد کرده‌اند که در آن حساسیت گیاه زراعی به کمبود آب با معیار واقعی وضعیت آب گیاه یا خاک ترکیب می‌شود تا زمان‌بندی آبیاری بهتر صورت گیرد. افزایش کارایی آب (تا ۳۸%) ناشی از مقدار کل آب کم بود که اضافه شده بود و ناشی از افزایش عملکرد نبود. این موضوع نشانگر این است که ممکن است در بعضی شرایط بدون اینکه خساراتی به عملکرد وارد شود، مقدار آب موجود در مدت طولانی‌تری استفاده شود.
تحقیقات زیادی بر روی دوره آبیاری و کل آب برای گیاهان زراعی فاریاب صورت گرفته است. مثال خوبی بوسیله گرنمیر و همکاران ارائه شده است که در آن عملکرد نسبی الیاف در دو خاک دارای مقادیر مختلف ازت هستند، را می‌توان از تبخیر و تعرص پیشگیری کرد.
صرفه‌جویی زیاد در آب و انرژی را می‌توان با زمان‌بندی صحیح آخرین آبیاری نیز انجام داد. اطلاع از ظرفیت نگهداری آب خاک همراه با تعیین زمان رسیدگی محصول تولیدکنندگان را قادر می‌سازد تاریخ برداشت را پیش‌بینی کند و یک یا چند آبیاری را حذف کند. (۲)
آبیاری
آبیاری پنبه به سه روش انجام می‌شود:
نخست آبیاری نشتی که بیشترین سطح زیر کشت پنبه را شامل می‌شود. در این شیوه آب از نهر آبیاری وارد جویچه‌هایی می‌شود که دانه پنبه روی پشته و در کنار آن کاشته شده است. طول این نشتی‌ها (جویچه‌ها) با توجه به شیب و جنس زمین و میزان آب تعیین می‌شود.
روش دیگر آبیاری، جوی و پشته‌ای است. در این شیوه دانه پنبه را بالای خط داغ آب می‌کارند. آب از نهر اصلی مستقیم وارد این جوی می‌شود. این شیوه کشت و آبیاری را «غلام گروش»«کوزبند» هم می‌گویند. برخی از کشاورزان به جز پنبه محصولات دیگری مانند لوبیا را هم در داخل این جوی‌های آبیاری می‌کارند. این شیوه به علت هدررفتن آب به تدریج کنار گذاشته می‌شود.

روش سوم کرتی است. در این شیوه بوته داخل کرت کاشته شده و کرت‌ها به وسیله مرز‌های خاکی از هم حدا می‌شوند. آب از کرتی به کرت دیگر می‌رود. اندازه کرت‌ها بر اساس جنس و شیب زمین تعیین می‌شود. در برخی نقاط بعضی از کشاورزان داخل کرت‌های پنبه محصولاتی مانند آفتابگردان، چغندر علوفه‌ای و یا ذرت هم می‌کارند.

از نظر تعداد دفعات و فاصله آبیاری چهار مرحله زیر در زراعت پنبه اعمال می‌شود:
مرحله اول آبیاری پیش از کاشت یا زمان کاشت است. این آبیاری برای آماده کردن زمین برای شخم و ایجاد رطوبت مناسب برای سبزشدن بذر انجام می‌شود.

مرحله دوم آبیاری از زمان کاشت تا دادن پنبه است. این آبیاری بسته به جنس زمین از ۲۰ روز تا یک ماه پس از کاشت بذر آغاز می‌شود و تا زمان گل‌دادن هر ۲۰-۲۵روز یک بار زمین را آب می‌د

هند.
مرحله سوم آبیاری مرحله گل‌دادن و رشد غوزه‌های پنبه است. در این مرحله بسته به شرایط آب و هوایی و جنس زمین هر ۱۵-۲۰روز یک بار زمین را آبیاری می‌کنند.
آخرین مرحله آبیاری حدود ۲۰-۲۵۴روز پس از بازشدن اولیه غوزه‌های پنبه است. به این ترتیب با توجه به شرایط آب و هوایی، بافت و جنس خاک مزراع پنبه را ۸-۱۲مرتبه آبیاری می‌کنند. (۳)