فایل ورد کامل مقاله بررسی ارتباط استرس‌های روزانه دانشجویان با سلامت عمومی؛ تحلیل علمی عوامل روانشناختی و پیامدهای جسمانی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله بررسی ارتباط استرس‌های روزانه دانشجویان با سلامت عمومی؛ تحلیل علمی عوامل روانشناختی و پیامدهای جسمانی دارای ۱۰۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله بررسی ارتباط استرس‌های روزانه دانشجویان با سلامت عمومی؛ تحلیل علمی عوامل روانشناختی و پیامدهای جسمانی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله بررسی ارتباط استرس‌های روزانه دانشجویان با سلامت عمومی؛ تحلیل علمی عوامل روانشناختی و پیامدهای جسمانی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله بررسی ارتباط استرس‌های روزانه دانشجویان با سلامت عمومی؛ تحلیل علمی عوامل روانشناختی و پیامدهای جسمانی :

مقدمه
بدون شک با ارزش¬ترین و اساسی¬ترین ویژگی موجودات، سلامتی یا سالم بودن آنهاست. تمامی موجودات اعم از جاندار و غیر جاندار تنها درصورت سالم بودن می¬توانند کارایی¬هایی که بنابر ویژگی¬های موجودیتشان برایشان تعریف شده را بطور کامل بروز دهند و مسلما در صورت به مخاطره افتادن وضعیت سلامتشان، به همان نسبت از کارایی آنها کاسته می¬شود. با کمی تعمق در ویژگی¬های ساختاری و عملکردی ساده¬¬ترین موجودات تا پیچیده¬ترین آنها، می¬توان دریافت که بارزترین ویژگی مشترک، همانا هماهنگی و نظم است. بنابراین هرگونه عاملی که باعث آسیب به ساختار و عملکرد یک مجموعه ملکولی یا سلولی- ملکولی منظم و هماهنگ شود، می¬تواند بسیار حائز اهمیت باشد.

امروزه بدلیل زحمات و تحقیقات فراوانی که توسط دانشمندان علوم
روان¬شناسی، عصب شناسی و زیست شناسی سلولی- ملکولی صورت گرفته است، نقش ملکولی بیوشیمیایی در بدن که مسوول انجام یک یا چند وظیفه حیاتی بوده و تحت تاثیر سیستم عصبی هستند، بیش از پیش محسوس گشته است. مقدار و میزان این واسطه¬های بیوشیمیایی در خون بسیار حائز اهمیت بوده و در صورت کاهش یا افزایش معنی دار هر یک از آنها، باید منتظر بروز عواقب و علل مربوط به تغییرات آنها در بدن بود.

با توجه به شیوه زندگی افراد در این روزگار، ضرورت تأمل و تحقیق در باب ظرائف سالم بودن و مهم¬تر از آن سالم زیستن بویژه در کشورهای در حال توسعه و فقیر، بسیار احساس می¬شود. بطور کلی عوامل متعددی می¬توانند مخل سلامتی شوند و در مبحث مذکور دخیل باشند، اما در میان آنها عواملی وجود دارند که شاید در ظاهر قابل توجه نباشند و سهل انگاشته شوند ولی با مرور زمان آثار جبران ناپذیری که می¬توانند برگشت ناپذیر هم باشند، هویدا می¬گردد. از جمله این موارد می¬توان به فشارهای عصبی و اضطراب اشاره کرد که به دلیل فعالیت مداوم و نامتناسب اعصاب، منجر به آزاد سازی واسطه¬های بیوشیمیایی خاص خود در بدن شده و بر حسب نوع، شدت یا زمان اینگونه فشارها، آثار نامطلوب آنها برروز پیدا می¬کند.
بدین ترتیب بررسی جوامع مختلف انسانی از جنبه¬های گوناگون (شغل، جنسیت، جغرافیا) و همینطور ویژگی¬های فشار عصبی که بر آن جوامع در حال وارد شدن است، می¬تواند در تعیین بروز ناهنجاری و عوارض ناشی از این فشارها بسیار سودمند واقع شود. یکی از این جوامع دانشجویان هستند که اغلب در آینده صاحبان مشاغل متفاوت تخصصی خواهند بود. بنابراین بررسی و تفحص در مورد ارتباط میان استرس روزانه دانشجویان با سلامتی آنها نه تنها خالی از لطف نخواهد بود، بلکه بسیار هم واجب به نظر می¬رسد.

هنگامی که در رابطه با سلامتی یک دانشجو صحبت می¬کنیم و با خودمی¬اندیشیم که کدام یک از ابعاد سلامتی یک دانشجو می¬تواند بیشتر حائز اهمیت باشد، اولین گزینه، سلامتی و آرامش ذهن و روان به نظر می¬رسد. از سوی دیگر اولین عاملی هم که قادر است این سلامتی و آرامش فرد را بر هم زند، استرس است. استرس ضمن تاثیرات نامطلوب بر جسم، ناراحتی¬ها و پریشانی¬های متفاوت شخص را تشدید می¬کند.

به بیان روشن تر افرادی مانند دانشجویان که فعالیت مغزی و فکری آنها نسبت به سایر افراد بالاتر است هم به فضای ذهنی آرام نیاز دارند و هم به جسمی سالم تا توانایی¬های ذهنی خود را تقویت نمایند. لذا اهمیت بررسی عوامل برهم زننده اینگونه تعادلات بسیار بالاست.
پژوهش حاضر در راستای یافتن ارتباط معنی دار میان استرس روزانه و سلامت دانشجویان انجام شده است تا ضمن مشخص شدن اهمیت این رابطه، ماهیت یکی از ناهنجاری¬های روانی و تاثیرات آن تا حدی مشخص¬ترگردد.

بیان مسأله
استرس روانی که برحسب شرایط اجتماعی ناگوار، رویدادهای ناخوشایند یا گرفتاری¬های روزمره ارزیابی می¬شود،‌ با انواع مسائل تندرستی ارتباط دارد (لازاروس ۱۹۸۵، ۱۹۹۱).
در واقع مسأله مهم همین شناسایی عوامل استرس زا و روش¬های مقابله با آنهاست. استرس می¬تواند منجر به مشکلات جسمانی گرددکه به طور مشخص می¬توان از افزایش فشار خون، بیماری های قلبی و عروقی، اختلال در سیستم ایمنی بدن و مشکلات جدی گوارشی نام برد.
در راستای شناسایی عوامل استرس زا مسائل مختلفی را می¬توان شناسایی نمود که هر یک از اهمیت خاصی برخوردارند و بر حسب شرایط زمانی،‌ فرهنگی، جغرافیایی، اجتماعی و ; متفاوت هستند. به عنوان نمونه می¬توان به پاره¬ای از این عوامل به ترتیب زیر اشاره نمود.
انطباق با محیط جدید اجتماعی برای تازه واردها: بدون شک ورود به دانشگاه یکی از تغییرات اساسی در زندگی اجتماعی یک انسان تحصیلکرده است که در بدو ورود مانند هر ورود دیگری به فضاییناآشنا،

می¬تواند اضطراب¬ها و استرس¬های خاص خود را داشته باشد، به عنوان مثال،می¬توان از تطابق با مقررات، حضور همکارانی با جنسیت متفاوت، انجام امور اداری و به طور کلی برخورد با سطحی جدی¬تر از سطوح پیشین آموزشی و اجتماعی شخص نام برد.
سکونت و امرار معاش دانشجویان غیر بومی: فردی که محل زندگی خودرا به قصد ادامه تحصیل ترک می¬کند و به مکانی کاملاً جدید و ناشناس مهاجرت می¬کند، بی هیچ تردیدی نیاز به فراهم¬کردن حداقل شرایط گذران زندگی برای خود دارد و در این راستا دغدغه¬هایی چون تهیه مسکن و مکانی برای اقامت، تهیه مخارج زندگی و شهریه و کلاً رویارویی با تمام مشکلات یک زندگی مستقل را تجربه خواهد کرد.

نوع رابطه با اساتید و سایر دانشجویان: این عامل می¬تواند بیشتر افراد غیر بومی را تحت تاثیر قرار دهد و بیشتر به شکل معضلی جدی درآید.
عدم علاقه به رشته تحصیلی: در برخی موارد مشاهده می¬شود که دانشجویی به علت عدم وجود ایده درست هنگام انتخاب رشته تحصیلی خود به مرور زمان در دوره دانشجویی متوجه بی¬علاقگی خود و تفاوت عمده ماهیت رشته تحصیلی¬اش با ایده¬آل هایی که از آن متصور بوده است، خواهد شد. در این هنگام در صورتی که دانشجو خودرا به هر دلیلی موظف به ادامه تحصیل در آن رشته بداند، به طور قطع فشارهای روانی متعددی را متحمل خواهد شد.
امتحانات و انواع آزمون¬های تعریف شده در دوران دانشجویی.
دغدغه یافتن شغل مناسب و دلخواه پس از فراغت از تحصیل.
استرس¬های روزمره: اینگونه استرس¬ها هر چند ضعیف به نظر
می¬رسند اما به دلیل تعداد بالایشان در طول روز به طور قطع تاثیرگذار خواهند بود. به عنوان نمونه، اتفاقاتی مانند تاخیر در خروج از منزل به منظور حضور در کلاس درس می¬تواند باعث استرس و در نتیجه ترشح بیش از حد اسید معده گردد که در صورت تداوم می¬تواند منجر به نوعی ناراحتی گوارشی مزمن با نام گاستریت گردد.

تمام عوامل مذکور به نوعی مربوط و منوط به دانشجو بودن فرد هستند اما به طور مشخص دانشجوها هم مانند تمام انسان¬های دیگر می-توانند قربانی عوامل استرس¬زای کلی¬تری باشند که در اصل در زمر آسیب¬های جدی و شدید طبقه بندی خواهند شد. اینگونه آسیب¬ها می¬تواند منجر به استرس پس از آسیب (PTSD) گردد که بعداً به آن اشاره خواهد شد. این آسیب¬ها می¬توانند ضربات شدید فیزیکی یا روانی باشند که ممکن است حتی در کودکی یک شخص رخ داده باشند ولی آثار استرسی-اش هرگز از بین نرود.

بدین ترتیب مسأله مورد بررسی در پژوهش از این قرار است که ارتباط بین استرس¬های وارده بر دانشجویان و سلامت عمومی آنها را مورد بررسی قرار داده تا بتوان با کم¬کردن هرچه بیشتر فشارهای روانی، سلامتی عمومی این گروه را افزایش داد.

اهمیت و ضرورت پژوهش
به¬طور کلی بررسی و تحقیق در رابطه با یک ناهنجاری از جوانب مختلف می¬تواند دارای اهمیت باشد و بدون شک نتیجه آن در تعیین ماهیت یک ناهنجاری و ارتباط آن با علل اجتماعی بسیار موثر خواهد بود.
در پژوهش حاضر قابلیت یافتن ایده¬ای واقع بینانه¬تر در رابطه با اهمیت حفظ سلامتی دانشجویان و نقش آن در یک جامعه، مطرح است.
همان¬طور که پیش از این نیز اشاره شد هر عضوی از یک مجموعه پویا در صورت سلامتی کامل می¬تواند بالاترین کارایی را داشته باشد. در این میان دانشجویان به علت داشتن نقش¬های زیر می¬توانند یکی از مهمترین ارکان یک جامعه باشند و بطور خاص مورد توجه قرار گیرند.

نیروهای متخصص بالقوه جامعه: دانشگاه به عنوان محل آموزش عالی و تربیت نیروهای متخصص در رشته¬ها و گرایش¬های گوناگون همواره محل پرورش افرادی بوده است که می¬توانند سرنوشت یک جامعه را رقم بزنند. به¬خصوص در این روزگار که بشر به علت پیچیده¬تر شدن روش زندگی¬اش، ‌بسیار بیشتر از سابق به تخصص و مشاغل تخصصی نیازمند است و در نتیجه کارآمدی نیروهای متخصص هر جامعه می¬تواند از ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی،‌ سیاس

ی، نظامی، علمی و ; اهمیت داشته باشد.
آموزگاران و اساتید دانشجویان آینده: بدیهی است که دانش تخصصی باید توسط فرد متخصص تدریس و منتقل شود. این موضوع از دو جنبه کلی قابل توجه است: اول، مهارت در شیوه انتقال اطلاعات که بخشی ذاتی و بخشی اکتسابی است.‌ دوم، داشتن معلومات کافی. هر عاملی که در این دو شرط اساسی اختلال ایجاد نماید، می¬تواند منشاء بسیاری ناهنجاری¬ها در نسل¬های آینده افراد متخصص جامعه باشد.
کانون¬های مورد توجه افراد جامعه در شرایط خاص: دانشجویان همیشه در جامعه از احترام خاصی برخوردار بوده¬اند و همیشه از آنها به عنوان رهروان راهی پر مشقت و افراد برجسته یاد می¬شود. به همین دلیل پر بیراه نخواهد بود، اگر ادعا کنیم در بعضی شرایط دانشجویان می¬توانند الگوی کلیدی برای سایر افراد جامعه باشند و پیام رسان ارزش-های گوناگون برای آنها. به نظر می¬رسد بررسی نقش استرس در زندگی روزمره دانشجویان به عنوان عاملی آسیب¬زا که هم از لحاظ روانی و هم از لحاظ جسمی می¬تواند زیان¬آور باشد،‌ اقدامی ضروری است؛ چرا که برخورداری از هر دو نوع سلامتی برای دانشجویان امری اجتناب ناپذیر محسوب می¬گردد و چه بسا نسبت به سایر اقشار جامعه در این راستا آسیب پذیری بیشتری نیز از خود نشان دهند.
ضرورت دیگری که می¬توان برای بررسی این مقوله متصور بود، بیشتر جدی¬گرفتن نقش استرس است. خیلی از افراد از جمله مبتلایان به استرس در برخی موارد آن را جدی نگرفته و حتی برای آنها به صورت عادت در می¬آید. بدین ترتیب با بررسی نقش و میزان اثر استرس بر سلامتی، می¬توان با کسب اطلاعات بیشتر از میزان آثار آن، مسؤولان را به ضرورت چاره اندیشی جدی¬تر در این زمینه آگاه نمود و همچنین دانشجویان را نسبت به اهمیت رویارویی با مسائل مختلف زندگی آماده نمود تا بیشتر آن را جدی بگیرند.

اهداف پژوهش
ویلیام پری (۱۹۷۰-۱۹۸۱) در تحقیقی مشهور‌، در پایان هر چهار سال دوره کالج با دانشجویان مصاحبه کرد و از آنها پرسید در سال گذشته « چه چیزی برای شما برجسته بود؟» پاسخ¬ها نشان دادند که وقتی دانشجویان با دشواری¬های زندگی دانشگاهی مواجه شده و به نقش¬های بزرگسالی نزدیک¬تر می¬شوند، دیدگاه¬های شناختی آنها تغییر می¬کرد ( برک ، ۲۰۰۱، سید محمدی، ۱۳۸۵).
در واقع دشواری¬های زندگی می¬تواند طرز فکر و دیدگاه هر انسانی را در مقاطع مختلف زندگی تحت تاثیر قرار دهد. امااصطلاح « دشواری¬های زندگی » را شاید به نوعی می¬توان هم

ارز استرس دانست؛ اما لزوماً نفس دشواری¬های زندگی به خودی خود به معنی استرس نیست. در واقع استرس یک گزینه و انتخاب شخصی است؛ آن هم انتخاب خود ما. هنگامی¬که می¬پرسیم چرا این اتفاق برای من افتاده است؟ احساس می کنیم هیچ کنترلی بر اوضاع نداریم و این پرسش تفکری قربانی¬گرایانه را در ما بوجود می¬آورد که فوق¬العاده استرس زااست. حتی درمواردی که ما واقعأ قربانی هستیم و احساساتمان درست هستند، تفکر “چرا من؟” تنها به استرس¬هایمان می¬افزاید و دردی را دوا نمی¬کند (میلر ، ۲۰۰۴، رفیعی، ۱۳۸۵).
در واقع نوع و میزان اثر عامل استرس زا و آثار آن بر سلامت دانشجویان و نحوه روبرو شدن با آن همگی موضوعاتی هستند که در صورت بررسی صحیح و کارشناسانه می¬توانند در نهایت به دستیابی دیدگاه¬های شناختی واقع بینانه¬تر دانشجو در شرایط سخت منجر شود. در پژوهش حاضر، هدف اصلی یافتن رابطه معنی دار بین استرس دانشجویان و سلامتی عمومی آنها است که می¬تواند
زمینه¬ساز پژوهش¬های متعدد دیگری در راستای شناسائی عوامل استرس زا از نظر دانشجویان، چگونگی راههای برطرف کردن عوامل استرس زا و در کل افزایش بازدهی دانشجویان در دوران دانشجویی و در آینده هنگام فعالیت های حرفه¬ای باشد.
در صورت اثبات وجود رابطه معنی دار بین استرس و سلامتی عمومی دانشجویان می¬توان با تدابیر مناسب افرادی کاراتر را برای جامعه متخصص تربیت کرده که شاید یکی از بارزترین ویژگی¬هایشان مدیریت صحیح بحران و فعالیت و بازدهی بیشتر باشد.

پرسش پژوهش
آیا میان استرس¬های روزانه دانشجویان و سلامت عمومی آنها رابطه معنی داری وجود دارد؟

فرضیه پژوهش
بین استرس¬های روزانه دانشجویان و سلامت عمومی آنها رابطه معنی داری وجود دارد.

متغیرهای پژوهش
متغیر مستقل: ‌استرس¬های روزانه
متغیر وابسته:‌ سلامتی عمومی

تعریف اصطلاحات و مفاهیم پژوهش
استرس : استرس شرایطی است که در نتیجه تعامل میان افراد و محیط بوجود می¬آید و موجب ایجاد ناهماهنگی (چه واقعی و چه غیر واقعی) میان ملزومات یک موقعیت و منابع زیستی،‌ روانی و اجتماعی فرد می¬شود (سارفینو ، ۲۰۰۲، میرزایی،‌۱۳۸۴).
استرس روزانه : بنابر تعریف بالا استرسی است که در طول یک روز به شخص وارد می¬شود که می¬تواند مکرر یا پراکنده باشد (سارفینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ‌۱۳۸۴).
سلامت عمومی : وضعیت صحت جسمانی، روانی و اجتماعی مثبت و نبود بیماری و آسیب که با گذشت زمان، در طول طیف مشخصی تفاوت می¬کند (سارافینو). طبق تعریف سازمان بضعف و سستی مربوط نمی¬شود (برک، ۲۰۰۳، سید محمدی،‌ ۱۳۸۵).
سلامتی روان : وضعیت هماهنگ و صحیح روانی و نبود بیماری و ناهنجاری که با گذشت زمان و در طول طیف مشخصی تفاوت می¬کند (سارفینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ‌۱۳۸۴).

فصل دوم

پیشینه پژوهش

شاخص¬های سلامتی و سلامت روانی
مهمترین جنبه¬هایی که برای سلامت بودن در علم پزشکی مورد بحث و بررسی قرار می¬گیرند، ‌بهداشت، ‌محیط، ‌تغذیه، جلوگیری از ابتلا به بیماری و بهداشت عمومی می¬باشد. در برخی جوامع ‌وضعیت بدن را پس از برآورده شدن نیاز¬های اولیه همچون غذا،‌ مسکن و مراقبت¬های بهداشتی اولیه بررسی نموده و آن موقع میزان سلامتی فرد را می¬سنجند. بسیاری در مورد اثرات جانبی وفور نعمت تحقیق می¬کنند. چاقی و ورزش نکردن دو مورد از مهمترین این اثرات جانبی به شمار می¬روند (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).
برای سالم ماندن،‌ انجام آزمایشات علمی به طور مرتب ضروری است، ازجمله اندازه¬گیری کلسترول ، ‌فشار خون، گلوکز و دیگر مواد بدن. براساس این اندازه¬گیری¬ها، ‌عدم مصرف بعضی غذاها و یا لزوم مصرف برخی مواد، ‌از جمله ویتامین¬ها و یا داروهای جایگزین آن، ‌ضرورت می¬یابد. نوع تغذیه، مسلما تاثیر عمیقی بر سلامتی افراد دارد. اگر می¬خواهید که همواره سلامت باشید،‌ باید از مصرف برخی غذاها و یا افزودنی¬های غذایی پرهیز نمایید (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).
در برخی موارد روش¬هایی که برای سالم ماندن فرد مطرح می-شوند از نظر علمی ثابت نشده¬اند،‌ ما تنها با توجه به شواهد و قرائن، این روشها را پذیرفته و به آنها عمل می¬کنیم. برای مثال، ‌وقتی وضعیت یک فرد سالم را بررسی می¬کنیم، متوجه می¬شویم که فشار روانی ایــن فرد خیلی کم است و به هنگام اندازه¬گیری مواردی همچون فشار خون و یا بررسی وضعیت دستگاه گوارش و یا سیستم ایمنی، می¬بینیم که همه چیز این شخص متعادل است. از همین نکته به این امر پی می¬بریم که فشار روانی و استرس، خود عامل بالابرنده فشار خون و دلیلی برای عملکرد بد دستگاه گوارش و در نهایت سوهاضمه می¬باشد (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).
امروزه شاخصه¬هایی از پزشکی به بررسی اینگونه موارد می-پردازند. البته این علوم، ‌همگی نوپا هستند و هنوز دلایل قطعی برای ادعاهای خود ندارند. تنها می¬توانند چنین نظریاتی ارائه دهند که مثلا باید از استرس اجتناب نمود ‌اگر چه استرس پدیده غیر ارادی و تا حدی خارج از کنترل

ما است (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).

دچار شدن به استرس در زندگی
همه ما در زندگی روزمره¬مان، ‌احتمالا بیش ازآنچه تصورش را می¬کنیم، ‌با استرس روبرو می¬شویم. استرس در موقعیت¬ها و شرایط متفاوتی بروز می¬کند؛ مثلا در خانواده،‌ مدرسه و‌ یا محل کار. استرس ممکن است برای مدتی کوتاه یا طولانی ادامه یابد. بعضی اوقات شدید و بعضی اوقات خفیف¬تر است. موقعیتی که برای فردی استرس زاست،‌ امکان دارد برای دیگری نه تنها استرس نیافریند،‌ بلکه هیجان انگیز هم باشد (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).
مثلا وقتی کسی به ما می¬گوید « خیلی استرس دارد » منظور او را خوب درک می¬کنیم و در می¬یابیم که مسائل روزمره و معضلات جاری در زندگیش او را بسیار تحت فشار قرار داده است به طوری که وی عملا و بطور غیر مستقیم « و گاهی مستقیم » در مقابل آنها احساس عجز می-نماید. بر خلاف تصور، ‌تعریف واژه استرس زیاد هم ساده نیست و احتیاج به شفاف سازی و تعمق بیشتر از آن چیزی که به نظر می¬رسد، دارد ( برک، ۲۰۰۳، سید محمدی، ۱۳۸۵).

استرس چیست؟
استرس روانی به سه مفهوم در نظر گرفته شده است ( باوم ،‌ ۱۹۹۱، کوین و هالروید ، ۱۹۸۱، هاپفول، ۱۹۸۹). در یک رویکرد، تمرکز بر محیط معطوف است و استرس به عنوان محرک توصیف شده است که شامل واقعه یا رشته¬ای از شرایط ویژه می¬شود. به عنوان مثال، زمانی که فرد می¬گوید: « شغل من بسیار پر استرس است »، از همین دیدگاه به مفهوم استرس نگاه کرده است. وقایع و شرایطی که تهدیدکننده یا زیان بخشند و در نتیجه، ‌احساس تنش ایجاد می¬کنند، استرس¬زا خوانده می¬شوند. پژوهشگرانی که پیرو این رویکرد هستند، تاثیر طیف گسترده¬ای از عوامل استرس¬زا را ‌که شامل موارد زیر است مورد مطالعه قرار
می¬دهند: ۱- بلایای فاجعه آمیز مانند زمین لرزه و گردباد؛ ۲- وقایع عمده زندگی نظیر از دست دادن شغل یا فردی عزیز؛ ۳ – وضعیتی مزمن مانند مبتلابودن به بیماری آرتریت و همواره درد¬کشیدن ( سارافینو، ۲۰۰۲،‌ میرزایی، ۱۳۸۴).
در دومین رویکرد، استرس به عنوان پاسخ در نظر گرفته می¬شود و تمرکز آن در واکنش مردم به عوامل استرس¬زا است. از این دیدگاه، مردم به تنشی که احساس می¬کنند استرس می¬گویند، مانند زمانی که فرد می¬گوید: « به هنگام سخنرانی، احساس استرس می¬کنم ! » پاسخ فرد شامل دو بخش مرتبط با هم است: بخش روان شناختی، که شامل رفتار الگوی فکری و احساسات است،‌ مانند زمانی که احساس می¬کنید عصبی هستید؛ و بخش فیزیولوژیکی که برانگیختگی¬های جسمی را دربر می-گیرد، مانند زمانی که قلبتان تند می¬زند، دهانتان خشک
می¬شود و عرق می¬کنید. پاسخ روانی و جسمی به یک عامل استرس¬زا را فرسایش می¬نامند.

در رویکرد سوم استرس را فرآیندی می¬دانند که در عین آن¬که در بر گیرنده استرس¬زاها و فرسایش¬ها است اما بعد مهم دیگری را نیز به آن می¬افزایند؛ و آن،‌ رابطه میان فرد و محیط است (کاکس، ۱۹۷۸، لازاروس و فوکمن ، ۱۹۸۴ الف، ۱۹۸۴ ب، لازارووس و لونیر ، ۱۹۷۸، مکانیک ، ۱۹۷۶)‌. این فرآیند شامل تعامل¬ها و تطابق¬های دائم میان فرد و محیط است که هر یک بر دیگری اثر می¬گذارد و از دیگری اثر می¬پذیرد. بر اساس این نظریه، ‌استرس تنها یک محرک یا پاسخ نیست ‌بلکه فرایندی است که فرد می¬تواند از طریق راهکارهای رفتاری،‌شناختی و احساسی، ‌به گونه¬ای از تاثیرات آن بکاهد (‌ سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).
شناسایی عوامل استرس¬زا
بطور کلی هر رخدادی می¬تواند به¬عنوان عامل ایجاد کننده استرس از دو نقطه نظر مورد بررسی قرار گیرد؛ یکی از آن جهت که عامل ایجاد کننده آن خود فرد باشد و در سوی دیگر حالتی است که موقعیت، در شکل¬گیری آن رخداد نقش داشته باشد (‌ سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).
از نظر فردی بهره هوشی (IQ) و شخصیت فرد بسیار می¬تواند تعیین کننده باشد و در واقع نوع نگرش و دیدگاه وی می¬تواند از یک واقعه خاص، عاملی پر استرس بسازد یا بر عکس همان واقعه را انگیزه¬ای برای مبارزه بیشتر تلقی نماید (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).
از سوی دیگر باورهای غیر منطقی بسیاری از مردم نیز موجب افزایش استرس آنان می¬شود، برای مثال: « به دلیل آنکه بی¬اندازه دوست دارم زندگی¬ام راحت، سرشار از امنیت و رضایت بخش باشد،‌ باید در شرایطی زندگی کنم که بسیار راحت، آسان و مسرت بخش باشد، و اگر چنین نباشد همه چیز وحشتناک و تحمل ناپذیر می¬شود و هیچگاه نمی¬توانم خوشحال باشم ». فردی که چنین اعتقادی دارد، ‌تقریبا هر نوع موقعیت ناراحت کننده را زیان آور یا تهدید کننده به شمار خواهد آورد. از دیدگاه تاثیر موقعیت بر استرس¬زا بودن رخدادهای روزمره می¬توان به دوره-های گذار زندگی اشاره کرد. زندگی شامل وقایع مهمی است که مستلزم گذر کردن از یک مر

حله یا موقعیت، به مرحله یا موقعیت دیگر است که باعث ایجاد تغییرات بسیار زیاد و ملزومات جدیدی در زندگی می¬شوند. این وقایع موارد زیر را در بر می¬گیرد:
رفتن به مهد کودک یا مدرسه
تغییر محل

رسیدن به سن بلوغ با تمامی تغییرات اجتماعی و زیستی مرتبط با آن
رفتن به دانشگاه، به ویژه اگر ازشهر و خانه¬مان دور باشد
شاغل شدن
ازدواج کردن
والد شدن
از دست دادن همسر یا طلاق گرفتن
بازنشستگی (‌ سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).

انطباق اجتماعی
در انطباق اجتماعی بین دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد و نمرات پسران در این خرده مقیاس به طور معناداری بالاتر از دختران است. انطباق اجتماعی یعنی درک کیفیت،‌ سازماندهی و عملکرد دنیایی اجتماعی. فرد سالم از نظر اجتماعی سعی دارد تا درباره دنیای اطراف خود بیشتر بداند،‌ وقایع بیشماری روزانه اتفاق می¬افتد که می¬تواند مثبت یا منفی،‌ غیر منتظره یا قابل پیشگویی، ‌شخصی یا عمومی باشد. این وقایع چالش¬هایی هستند در پیش روی افرادی که سعی دارند تا دنیای پیچیده و شلوغ اطرافشان را درک کنند. افراد سالم علاقمند به طرح¬های اجتماعی بوده و احساس می¬کنند قادر به فهم وقایع اطرافشان هستند و خودرا با تصور این¬که درحال زندگی در یک دنیای متکامل و عالی هستند فریب نمی¬دهند و خواسته¬ها و آرزوهایشان را جهت درک زندگی ارتقاءمی¬بخشند. انطباق اجتماعی معادل اجتماعی مفهوم « تسلط بر محیط» در مقیاس سلامت روان است. انطباق اجتماعی متضاد پوچی و بی معنایی و در مجموع یعنی دنیا را به صورت منطقی هوشمند قابل درک و دیدن است ( هیدروکسی و رز ۱۹۸۹ و سی¬من ۱۹۹۱، ۱۹۵۹ به نقل از کییز ).
بنابراین شاید در جامعه ما که دختران کمتر احساس تسلط بر محیط دارند و خودرا محدود¬تر از پسران احساس می¬کنند وجود این تفاوت بدیهی باشد (غنایی،‌ عبد الخالقی، ‌صفایی، ۱۳۸۵).

جنبه های روانی- اجتماعی استرس
در موارد بروز استرس، سیستم¬های زیستی،‌ روانی و اجتماعی به صورتی به هم¬ بافته عمل می¬کنند. بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان احتمالاً به چنین حالتی دچار شده¬اند: زمانی که مشغول دادن امتحان پر استرسی هستند، ممکن است پرشس را بد بفهمند یا موضوعی را که شب پیش از امتحان به خوبی مطالعه کرده¬اند،‌ به یاد نیاورند. بسیار سخت است که فکر کنیم پاسخ پرسشی را می¬دانیم و احتمالاً پس از پایان، ‌آنرا به یاد می¬آوریم اما در لحظه¬ای که به آن نیاز داریم به ذهنمان نیاید. استرس بر حافظه و تمرکز،‌ تاثیر زیادی می¬گذارد (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).

البته استرس ممکن است موجب جلب توجه ما نیز بشود، به ویژه به طرف عامل استرس¬زا. برای نمونه،‌ محققان چندین عکس را به دو گروه نشان دادند و همزمان داستانی را تعریف کردند. برای بعضی داستان بسیار عاطفی بیان شد: پسری در یک سانحه ناگوار پایش را از دست داد و جراحان پای او را پیوند زدند. برای گروه دوم، داستانی خنثی بیان شد: پسری برای تماشای فعالیت¬های بیمارستان به آنجا می¬رود. پیش از آزمایش، به هر دو گروه،‌ دارونما یا دارویی که فعالیت اپی¬نفرین و نوراپی¬نفرین را متوقف می¬کرد تزریق شد. یک هفته پس از آزمایش ‌افرادی که داستان عاطفی را شنیده و دارونما دریافت کرده بودند، ‌داستان را با جزئیات بیشتری به خاطر می¬آوردند. اما دارو بر حافظه افرادی که داستان خنثی را شنیده بودند تاثیری نداشت. نتایج این پژوهش نشان داد که اپی¬نفرین و نور¬اپی¬نفرین موجب تقویت حافظه در زمان استرس می-شود (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).

منابع استرس
منابع درون فردی: بعضی اوقات،‌ منبع استرس درون خود فرد است مثلا زمانی که بیمار می¬شود بیمار بودن ملزوماتی را بر سیستم¬های زیستی و روانی فرد تحمیل می¬کند. میزان استرسی که این ملزومات به وجود می¬آورند به شدت بیماری و سن فرد بستگی پیدا می¬کند. چرا سن فرد اهمیت دارد؟ یکی از دلایل آن است که توانایی فرد در مبارزه با بیماری، معمولا در کودکی افزایش می¬یابد و در سنین پیری، ‌کاهش پیدا می¬کند ( راجرز، ‌دیوبی و رایش ،۱۹۷۹).
دلیل دیگر آن است که معنای بیماری جدی، برای افراد در سنین مختلف، ‌متفاوت است برای مثال، کودکان فهم محدودی از بیماری و مرگ دارند. به همین دلیل،‌ ‌ارزیابی آنان از استرس ‌ناشی از بیماری،‌ بیشتر به زمان حال معطوف می¬شود تا آینده (‌لاگرسا و استون ، ۱۹۸۵).
ارزیابی آنان از استرس از سوی بزرگسالان بیمار معمولا شامل مشکلات کنونی و نگرانی¬های آینده،‌ مانند احتمال ناتوانی یا مرگ است (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).

مورد دیگری که امکان دارد ایجاد استرس کند،‌ موقعیت¬هایی است که با یکدیگر همخوانی ندارند. به عنوان مثال، ‌فرض کنید که واحدهای درسی¬ای که برای ترم آینده باید بگیرید، ‌از نظر زمانی تداخل دارند،‌ کدام را انتخاب می¬کنید. شما دچار کشمکشی درونی می¬شوید. بسیاری از تعارض¬ها جدی¬تر از این مورد هستند. مثلا انتخاب میان دو شغل. تعارض،‌ یکی از منابع عمده استرس است. کشمکش¬هایی که تعارض ایجاد می¬کنند،‌ معمولا ۳ دسته¬اند ( لوین ، ۱۹۳۵، میلر ،۱۹۵۹)
منابع درون خانوادگی: رفتار، ‌نیازها و ویژگی¬های شخصیتی هر یک از افراد خانواده، بر د

یگران تاثیر می¬گذارد و بعضی اوقات موجب ایجاد استرس می شود. درگیری¬های میان فردی ممکن است در نتیجه مشکلات مالی، ‌رفتارهای نامعقول یا اهداف متضاد ایجاد شود. این موضوع را می¬توان در جدل¬های کودکان بر سر تماشای برنامه تلویزیونی مورد علاقه هریک یا بحث پدر و مادر با نوجوانی که صدای ضبط صوت را بی¬اندازه بلند کرده است، شاهد بود. زندگی در خانواده¬ای پرجمعیت،‌ موجب درگیری بر سر استفاده از منابع خانواده می¬شود. از منابع متعدد استرس خانوادگی می¬توان به اضافه شدن کودکی جدید، طلاق، بیماری یا مرگ اشاره کرد (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).
منابع درون جامعه: جامعه نیز می¬تواند سرچشمه منابع متعددی از استرس برای فرد باشد. برای نمونه مدرسه و رقابت¬های ورزشی ممکن است برای کودکان استرس¬زا باشد ( پاسر ، ۱۹۸۲، سیرز و میلبرن ، ۱۹۹۰). بیشتر استرسی که بزرگسالان به آن دچارمی¬شوند،‌ ناشی از شغل و دیگر موقعیت¬های محیطی است (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).
رابطه میان استرس و شغل جزء مباحثی است که تقریباً‌ از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا هرکسی بالاخره یک روز استرس ناشی از شغل را هر چند کوتاه مدت، ‌تجربه می¬کند. عوامل متعددی می¬توانند در استرس¬زا شدن شغل شخص شرکت داشته باشند که به طور خلاصه به آن اشاره می¬کنیم.
الف) محیط فیزیکی: چنانچه محیط کار از نظر دما، رطوبت، روشنایی و سرو صدا و امکانات در شرایط مطلوب نباشد می¬توان باعث بالا رفتن میزان استرس شود.
ب) عدم داشتن کنترل بر بخش¬هایی از کار: این بخش شامل مراحل و سرعت کار است.
ج) عدم بر قراری یا داشتن رابطه فردی مناسب با دیگران: بطور کلی یک فرد می¬تواند مشکلات ارتباطی ¬و شخصیتی زیادی با افراد بالادست،‌ پایین دست و هم¬ارز خود در محیط کاری داشته باشد.
د) عدم پیشرفت و ارتقاء مورد انتظار
ه) امکان و تصور از دست دادن شغل: که می¬تواند با قوانین دولتی گرفته تا توانایی¬های کاری¬ شخص مرتبط باشد (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴). .
مشکلات روزمره: همه استرسی که ما در زندگی به آن دچار می-شویم، ناشی از وقایع عمده نیست. وقایع کوچک¬تر نیز ممکن است استرس¬زا باشند،‌ مانند زمانی که می¬خواهیم سخنرانی کنیم،‌ یا وقتی که یادمان رفته کلید خانه را با خود ببریم،‌ یا صدای ضبط صوت همسایه بسیار بلند است. برخی از مردم بیش از بقیه گرفتاری دارند.
ریچارد لازاروس و همکارانش، ‌مقیاسی برای اندازه¬گیری تجارب نا خوشایند روزمره تدوین کرده¬اند (کانر،‌کوین، شفر و لازاروس، ۱۹۸۱). این مقیاس که مقیاس مشکلات نام دارد، ‌شامل۱۷۱ عبارت، از وقایع جزئی مانند « اشتباهات احمقانه» گرفته تا مشکلات جدی مانند « نداشتن پول کافی برای برای خرید غذا » است. از فرد خواسته می¬شود در مقابل مشکلاتی که در ماه گذشته برایش اتفاق افتاده است،‌ علامت بزند و هر واقعه را به صورت « تاحدی»، « به طور متوسط

» یا « بسیار شدید» ارزیابی کند. این¬ محققان وضعیت ۱۰۰ فرد میانسال را ماهیانه و بمدت ۹ ماه مورد بررسی قرار دادند (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴). مشکلاتی که بیش از همه گزارش شدند، عبارت بودند از:
• نگرانی در مورد وزن
• سلامت یکی از اعضای خانواده
• گران شدن اجناس معمولی

• نگهداری از خانه
• زیاد بودن کارهایی که باید انجام گیرد
• گم کردن لوازم (سارافینو، ۲۰۰۲، میرزایی، ۱۳۸۴).

محیط زندگی دانشجویان غیر بومی: با توجه به مجموع نظریات موجود و تحقیقات متعدد تاثیر طراحی محیط و منظر خوابگاه بر سطوحی از سلامت جسمی و روانی و به طور خاص بر سطوحی از فشار ( استرس ) محیطی دانشجویان قطعی است. علاوه بر نظریه¬های موجود شواهد متعددی نیز در این زمینه وجود دارد و مطالعاتی که به طور خاص در زمینه تاثیر محیط و منظر خوابگاه¬های دانشجویی بر کارایی ذهنی و سلامت جسمی و روانی دانشجویان انجام شده است. با توجه به مبانی نظری تحقیق تدوین اصول و معیارهای طراحی محیطی خوابگاه-های دانشجویی بر اساس یافته¬های علمی و روان¬شناختی و با هدف ارتقای سلامت جسمی و روانی دانشجویان ساکن امکان پذیر است. با توجه به مشکلات موجود، ‌ارزیابی وضعیت محیط و منظر خوابگاه¬های دانشجویی کشور امری ضروری است تا بتوان آگاهی نسبی پیرامون تاثیرات محیط و منظر بر دانشجویان ساکن خوابگاه به عمل آورد (رضا زاده، حسینی،‌ باقری، ۱۳۸۵).

تشخیص نشانه¬های اولیه استرس
تشخیص نشانه¬های استرس: اگر نشانه¬های استرس،‌ زود تشخیص داده شوند، برای پیشگیری از مشکلاتی که برای سلامت ممکن است ایجاد شود،‌ باید اقداماتی انجام داد. داشتن انرژی کمتر از حد معمول، کاهش اشتها یا خوردن بیش از حد معمول از جمله این نشانه¬ها می¬باشد، ممکن است دچار سردرد یا زخم¬های دهان شده یا بیش از حد مستعد ابتلا به عفونت¬های خفیفی همچون سرما خوردگی شوید. اگر احساس استرس،‌ زیاد باشد،‌ ممکن است مضطرب،‌ بغض کرده،‌ تحریک پذیر یا غمگین باشید. خواب نیز ممکن است مختل شود. (www.schoolnet.ir شبکه مدرسه، ۱۳۸۵).
بنابر اظهارات سید مهدی قمصری (معاونت محترم دانشجویی دانشگاه تهران)، استرس و افسردگی بیشتر مختص دانشجویان شهرستانی بوده و اصولاً بیشترین عامل مراجعه دانشجویان به مراکز مشاوره است (www.jamejamonline.ir جام جم، ۱۳۸۵).
بدین ترتیب با اهمیتی که موضوع دارد،‌ در ادامه به تشریح اختلالات اضطرابی ،‌ تاثیرات استرس بر سلامت عمومی و متعاقب آن تعدیل و کاهش آن می¬پردازیم.

اختلالات اضطرابی
همه گاهی مضطرب می¬شوند‌؛ امتحان،‌مسابقه ورزشی،‌ ملاقات با فردی مهم،‌ و نگرانی درباره رابطه¬ای جدید، ‌همگی می¬توانند موجب احساس نگرانی شوند. معمولا ً‌اضطراب¬های فرد مربوط به آینده هستند،‌ خواه نگرانی¬های بلند مدت درباره شغل باشند یا نگرانی¬های کوتاه مدت درباره یک ملاقات در شنبه شب. قدری به تجربیات خودتان که اضطراب در آنها بوده،‌ فکر کنید. شاید هنگام امتحان دادن از اینکه هیچ مطلبی به ذهنتان نمی¬رسید بسیار عصبی شدید،‌ یا هنگام بازی بسکتبال از این¬که ضربه راحتی را از دست دادید « جریحه دار شدید ». شاید اضطراب ناشی از کنفرانس دادن در کلاس،‌ زبان شما را بند آورده باشد و دچار شرمندگی شده باشید.