فایل ورد کامل مقاله علمی درباره چوب و هنر معرق؛ بررسی ویژگی‌های زیستی، روش‌های هنری و کاربردهای صنعتی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله علمی درباره چوب و هنر معرق؛ بررسی ویژگی‌های زیستی، روش‌های هنری و کاربردهای صنعتی دارای ۵۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله علمی درباره چوب و هنر معرق؛ بررسی ویژگی‌های زیستی، روش‌های هنری و کاربردهای صنعتی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله علمی درباره چوب و هنر معرق؛ بررسی ویژگی‌های زیستی، روش‌های هنری و کاربردهای صنعتی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله علمی درباره چوب و هنر معرق؛ بررسی ویژگی‌های زیستی، روش‌های هنری و کاربردهای صنعتی :

چوب ومعرق

مقدمه
سرزمین کهنسال ایران با فرهنگی غنی و تمد نی درخشان وتاریخی ، همواره کانون پژوهشهای علمی و تحقیقات باستانشناسی وفرهنگی بوده است ، به همین علت هم از دیر بازپژوهندگان،دانشوران،شرق شناسان،سیّاحان خارجی وعلاقه مندان به فرهنگ و هنر مشتاقانه به این سرزمین افسانه ای چشم دوخته اند.

موزه های بزرگ و معروف جهان نیز بخش مهمی از فضاهای فرهنگی ایران اختصاص داده ومراکز تحقیقاتی خاصی را بدین منظور تأسیس کرده اند ودانشگاههای معتبر دنیا هم بخشهای ویژه ای را جهت شناخت تمدن وفرهنگ ایران دایر نموده اند.این همه توجه و دقت پیگیر در شناخت میراث اصیل فرهنگی ایران نشانه بارزی ازغنای فرهنگی و وسعت وپیچیدگی هنر دردورانهای مختلف این سرزمین کهنسال است.
سازمان میراث فرهنگی کشور تلاش دارد تا علاوه بر آشنا ساختن مردم با ارزشهای گرانبار تاریخ وفرهنگ این مرز و بوم،به تبادل اطلاعات تخصصی در سطح بین المللی دست یازد و از دیگر سو با انتشار مقالات و نتایج پژوهشهای انجام یافته و همچنین تحقیقات علمی جدید،این رسالت بزرگ رابه انجام رساند.بی تردید استمرار این شیوه که به زعم ما افق های گمشده ای را پیش چشم خواستاران و پیوستگان آداب و ارزشهای فرهنگی ایران اسلامی خواهد گشود.
باشدتااین مجموعه نیز در پرتو همراهی. اساتید محترم
پیشگفتار

زندگی انسان از نخستین دوران،با هنر عجین بوده است و به تدریج که آدمی رشد و تکامل
یافته،نیز همزمان با او به صورتهای مختلف تعلی یافته است.تاکنون تعریفها ونظرهای گوناگونی درباره هنر ارائه شده است و آنچه که به وضوح از بررسی آنها قابل درک است،این است که هنر بیان کننده حالتهای عاطفی و انعکاسهای روحی انسان است که به
شکلهای متفاوت نمایان می گردد.هنر را از نقطه نظر زمانی می توان به دورههای ((کلاسیک))و((معاصر)) تقسیم نمود.
هنرهای کلاسیک که ریشه درزندگی مردم دارند بر اصولی استوارند که مطابق با آداب و سنن و محیط زیست هر منطقه تولد و رشد یافته اند.این گونه هنرها در ایران به تذهیب، مینیاتور، میناکاری،زری بافی ،کاشیکاری،سرامیک سازی،قلمزنی،خاتم کاری،منبت ومعرق کاری شهرت یافته اند ودر کل به عنوان هنرهای سنتی شناخته شده اند.اگر چه مجموع این هنرها در رده هنرهای مصور قراردارند ولی اکثر آنها در شمارکارهای صناعی نیز محسوب می شوند و با نوآوریها و دقت نظرهای ظریف هنری که موجب لطافت هر یک از
اشیای کاربری آن می شود از دیدگاه هنری نیز مورد نظر قرار می گیرد.
بدین گونه است که امروز از این صنایع هم به طورمستقیم و هم کاربردی در تزئینات داخلی استفاده می شود و ما در این کتابچه کوشش کردیم تا قدری در مورد تاریخچه چوب ومعرق وهمچنین کاربرد چوب و هنر معرق در معماری داخلی بررسی کنیم .
چوب
مقدمه
تعریف چوب
انواع چوب
مقدمه
چوب یکی از اولین موادی است که به طور طبیعی وفراوان در دسترس بشر قرار داشته است.
آثار باقیمانده از زمانهای بسیار دور نشان می دهد که انسانهای قدیم چوب را در وسایل منزل،وسایل کار و ساختمان،بخصوص برای پایه و پوشش پناهگاه خود به کار می برند. درجو

امع انسانی استفاده از چوب برای خانه سازی،درسازی،دسته سازی،گهواره،نرده بام، تختخواب،میزونیمکت،وسایل کشاورزی،کشتی و قایق سازی و همچنین وسایل حمل و نقل زمینی قرنهای متمادی- بی آنکه تغییر و تحولی چشمگیربیاید- رایج بوده است. در قرون معاصر با ساخت اولین ماشین چوب بری،درصنایع چوب تحولی اساسی صورت گرفت و امکان تبدیل درختان ق

طور به قطعات نازک فراهم گردید.
باتوجه به این که در حال حاضر از چوب وفرآوردهای آن درخانه سازی و سایر فعالیتهای ساختمانی به صورت گسترده استفاده می شود .
تعریف چوب
¬چوب یک بافت سلولزی آلی که از ساقه،شاخه و ریشه درختان بدست می آید.
این ماده از سلولهای عمدتأدوکی شکل وتوخالی تشکیل شده است که به موازات یکدیگر و درراستای طول درخت قرار دارند. بعضی از قسمتهاوعناصرتشکیل دهنده ساختمان چوب در
تشریح و بیان خواص فیزیکی و مکانیکی چوب نقش مهمی دارند.قسمتها مشخص شده اند
که به بررسی هر یک از آنها می پردازیم .
الف) پوست درخت که حفاظت تنه و یا شاخه در خت را به عهده دارد و شامل دو پوسته بیرونی ودرونی است.
ب) چوب،حجم عمده تنه درخت را چوب تشکیل می دهد. این قسمت از تنه درخت قابلیت
بارگذاری دارد و از آن برای تهیه انواع چوب استفاده می شود.
ج) مغز،در مرکز تنه و شاخه قرار دارد. این قسمت دارای بافت نرم است و قابلیت بار گذاری
ندارد.
د) دایره سالانه(حلقه رشد) روی برش عرض تنه درخت دایره های هم مرکزی هستند که نشانه سن درخت می باشد.
خصوصیات چوب
محاسن چوب
معایب چوب
خواص مکانیکی

چوب دوام طبیعی دارد. ماه چوبی در برابر عوامل فیزیکی و شیمیایی که بر سایر مصالح ساختمانی سهولت آسیب می رساند،مقاوم است؛ازاین رومی توان از چوب گونه های مقاوم
در مقابل عوامل فیزکی و شیمیایی درساختمان اسکله بنادر وسایر اماکن با تغیرات شدید
جوّی استفاده کرد.
معایب چوب :
چوب به سهولت آتش می گیرد و احتراق آن تداوم دارد؛تغییر خواص و ویژگیهای آن در ارتباط با تغییرات رطوبت؛هچنین حشرات و قارچها نیز از عوامل مهم تخریب چوب به شمار می آید.

مهمترین خواص و ویژگیهای چوب به دو گروه عمده((خواص فیزیکی و مکانیکی))تقسیم می شود.
خواص فیزیکی چوب:
خواص فیزیکی چوب شامل وزن مخصوص،رنگ،رطوبت،مقاومت وهدایت حراتی،الکترنیکی و صوتی چوب و نظایر آن می باشد.
همچنین سایر خصوصیات چوب مانند: قابلیت رنگ پذیری،چسب فوری و ارّه کشی چوب می توان نام برد. تغییرات رطوبت شامل از هم کشیدگی و واکشیدگی می شود .

خواص مکانیکی چوب:

همان طور که بیان شد چوب ماده ای است که در برا بر نیروهای گوناگون مقاوم است. ازاین رو از گذ شته های دور در بسیاری از زمینه ها که نیازمند تحمل نیرو بوده رایج گردیده است.
به مرور زمان در انواع روشهای استفاده از آن تغییراتی به وجود آمده است ودرحال حاضر در کارهای ساختمانی،خانه سازی،صنعتی وتزیینی از قبیل اسکلت سازی،داربست ها،پل سازی و غیره به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.
در هر یک از موارد فوق باید مشخص گردد که تحمل چوب در برابر انواع نیروها از قبیل ((فشاری،کششی،خمشی،ضربه وسایش،پیچش و قیچی شدن))همچنین مقدار شکاف خواری،حدّار ارتجاعی و سختی آن چگونه است و نیز به هگام استفاده در چه جهتی و سطحی یا به چه شکلی باید قرار گیرد.
این گونه خواص و ویژگیهای چوب را((خواص مکانیکی چوب)) می نامند.

انواع چوب:
بریدن درختان
چوب در جنگل

چوب صنعتی
تقسیم بندی چوب از نظر شکل و نوع مصرف:
فرآوردهای چوبی
* بریدن درختان:
برای بریدن چوبهای صنعتی شهری ابتدا سر شاخه های درختان را قطع و سپس از بالا به پایین قطعات را با اندازه های مناسب طوری می برند که از سر بند ها و یا دو راهیها و یا خمیدگیها قطع شود تا اینکه به آ خرین قطعه برسد و از روی ریشه جدا شود و به سر ریشه ها صدمه وارد کند نیاید که بتواند از ریشه شاخه های چند برابر جوانه بزند. سپس تنه درخت را از محل قطع خارج

کرده و به وسیله پوست کنهایی مخصوص پوست آنها را از رو جدا می نماید این عمل به منظور ورود هوا به داخل چوب انجام می گیرد در موقع چوب در حال خمش است و چنانچه آنرا بصورت آزاد رها نمایند امکان کج شدن آن وجود دارد همچنین خمیدگی و گاس وسینگی پیدا می کند.
برای جلوگیری از کج شدن آن چوبها را روی زمین صاف طوری قرار میدهند که لای هر ردیف دو یا سه قطعه چوب نازک دیگر خلاف طولی گذارده شود که در ردیفهای بعد نیز همین عمل تکرار می شود تا امکان ورود هوا به لای چوبها مسیر گردد.
پس از گذ شت شش ماه چوبها را از هم باز نموده و برای مصرف به کارگاه چوب بُری حمل می نمایند. استاد کاران چوب در ابتدا راه جوهری چوب را تشخیص داده و نسبت به رندیدن یک رو و یک نر چوب اقدام می نمایند بعد تشخیص می دهند چوب از چه طریق باید بریده شود که هم مقرون به صرفه باشد و هم اندازه مورد دلخواه را بدست آورند.پس از بریدن چوب مجدداً برای چند روز

بهمان صورت که قبلاً متذکر شدیم روی زمین میچینند تا اینکه رطوبت احتمالی باقیمانده خارج شود و برای مصرف آماده گردد.
چوب در جنگل:
برای برداشت چوب از جنگلها درمرحله اول نوع چوب را تشخیص می دهند پس از بریدن شاخه ها بوسیله ماشینهای اره که به اشکال و اندازه های مختلف مهیا شده است.
قطعات را به صورت یکنواخت در آورده که اندازه های استاندارد تقریبی چوب نباید از۶ متر
بلندتر و از ۲متر کوتاهتر باشند و در می آورند و سپس از قطعه قطعه کردن درختان قوی هیکل جنگل با استفاده از جراثقیها و،واگنها و چهار پایان و امکانات دیگر آنرا به زیر ارههای برقی نواری بزرگ منتقل مینمایند پس از بریدن درخت که به اندازه های الوارو یا قنداق در می آید بوسیله چوب شناسان حاذق نوع چوب شناخته و درجه بندی می شودو برای خشک کردن به انبارهای چوب منتقل می نمایند پس از رسیدن چوب به انبار ها در صورتیکه از نوع سخت باشد بایستی روی زمین بطوریکه از یکدیگر فاصله داشته باشند انباشته شود تا هوا در لای آنها عبور کند از این رو چوبها با مرور زمان خشک میشودو در صورتیکه از نوع کاج و سرو جنگلی و نظیر آنها موجود در جنگلهای فنلاند،اتریش، ترکیه،چک و غیره می باشد. برای ساختن تخته و کارهای صنعتی مناسب است ولی شایسته است پس از بریدن آنرا به داخل دستگاههای بخار بفرستند و با کم و زیاد نمودن
درجه حرارت بخار آن را بصورت نیمه پخته درآورند نتیجه زور و فشار چوب گرفته خواهد شدوبعد از آن امکان کج شدن در چوب پخته شده وجود ندارد پس از بیرون آمدن تخته ها
از زیر دستگاه بخار حداقل یکماه در انبار ها نگهداری می شودتا رطوبت آن خارج شود سپس برای مصرف به کارگاه های صنعتی فرستاده می شود. در این هنگام گره هائی که دیده می شود بوسیله چراقهای کوره ای یا برقی یا شعلعی سو زاینده می شود تا روغن داخل گره چوب از بین برود و زیر کار تغییر شکل دهد. شک نیست از چوب نمودار خشک نشده برای کارهای صنعتی استفاده نمی کنند. زیرا پس از خشک شدن از حجم آن کاسته
و کوم زباله های آن خود گیر نیست و امکان کجی نیز در آن وجود دارد.
چوب دارای طبقه بندیهای متفاوتی شامل نوع و گونه درخت ((دوام رویش))،((دوام و پایداری))در وزن مخصوص و ((شکل و نوع مصرف))می باشد.
انواع گونه های چوبده:

معمولاًگونه های درختی چوبده به دو گروه بزرگ((پهن برگان))و((سوزنی برگان))تقسیم میگردند.پهن برگان ماننده: گونه های بلوط،راش،افرا و گردو دارای برگ های پهن ودرشت هستند و در فصل پاییز و زمستان خزان می کنند.گروه دوم سوزنی برگان مانند: کاج،سرو و نظایر آن می

باشند که غالباً دارای برگ های سوزنی شکل هستند و بیشتر آنان خزان نمیکنند .
از مهمترین گونه های پهن برگ و سوزنی برگ که از چوب آنها استفاده های صنعتی، ساختمانی و تزییناتی می شود عبارتند از: راش،بلوط،ممرز،آزاد،انجیل،صنوبر،تبریزی،شمشاد،
گردو،افرا،بلوچ،ون،یا زبان گنجشک،کاج و سرو است.

چوبهای صنعتی:

۱) چوب چنارکه پس از خشک شدن برای اسکلت مبلمان و کارهای صنعتی استفاده می شود .
۲)چوب کبوده تبریزی یا صنوبر بعلت سستی جنس قادر به دوام در مقابل کوم و زبانه نیست وبیشتر برای تخته و یا قاب ها و مواردیکه در مقابل تحمل و بار نباشد استفاده می نمایند.
۳) چوب وسک و توت و زبان گنجشک بعلت سختی و زور فشاریکه در آن وجود دارد و در هر زمان امکان کج شدن دارد باید حتماً برای کارهای کم ارزش بکار برود. رگه های این چوب ها معمولاً مستقیم نیست. به این علت در هوای آزاد صاف نمی ماند.
۴)چوب گردو باغی،این چوب بسیار خوش رنگ،خوش موج،خوش نقش و مقام می باشد و برای کارهای تزئینی نظیر مبل،میز،صنعتی پارتیشن و دکوراسیون داخل ساختمان مناسب است و می توان آنرا از بهترین چوبهای صنعتی نام برد.
۵) چوب بید کم استقامت است و آن نیز نظیر چوب کبوده تبریزی برای کارهائی که تحت فشار نباشد مورد مصرف قرار می گیرد.
۶) چوب افرا،ملچ،راش،چنار و نظیر آن که از جنگلها تهیه می شوند پس از خشک شدن برای دکوراسیون داخلی خوب است رنگ چوبها نامبرده همگی تقریباً سفید بود نزدیک به کرم است که رگه های آنها دیده می شود و پس از تمام دکوراسیون نیز رنگ می خورد. چوب چنار جنگل که بیشتر به صورت الوار تراورس در بازار یافت می شود از انواع چوبهای
سخت جنگلی برای اسکلت مبلمان داخلی استفاده می کنند. بصورتیکه روی آنهارا از تخته های سه لائی که در قسمت تهیی تخته گفته می شود می چسبانند.چوبهای سختی که از درختان میوه تهیه می شود بیشتر کارهای خراطی اختصاص داده می شود.

*انواع چوب از نظر شکل و نوع نحوه مصرف:

از تبدیل تنه درخت،انواع مختلف چوب آلات در شکل و ابعاد مختلف و با کاربرد های متفاوت بدست می آید. همان طور که در شکل۶ ـ۲مشخص شده است. این رفرآوردها وچوب آلات دارای ابعاد و اشکال متفاوتی می باشد.( شکل ص ۴۷ و ص ۴۸ کتاب شناخت)
فرآورده های چوبی:
همانطور که قبلاً بیان شد از چوب فرآورده ها از قبیل تخته چند لا، روکش،نئوپان وغیره با توجه به خواص ویژه ای که دارند کاربرد وسیعی پیدا کرده و حتی در بسیاری از موارد جایگزین چوب شده اند. در اینجا به بررسی چند نمونه یاد شده می پردازیم.

ـ تخته:
تخته هائی که برای استفاده روی میز و دکوراسیون و زیر روکشهای چوبی انتخاب می شود
معمولاًاز چوبهائی است که فشار خمشی در آنها نباشد.
شطور کلی تخته های درختی طبیعی باید از چوبهای کاج،سرو،کبوده تهیه گردد.
زیرا جنس آنها پس از خشک شدن بصورت مرده ثابت می ماند و امکان کج شدن آن کمتر است.
امروزه بجای این نوع تخته های طبیعی از نئوپان طبیعی صنعتی استفاده می شود که انواع آن در بازارهای جهان موجود است ویا تخته سه لائی و یا خیبرهای مختلف مورد بهره برداری قرار می گیرد.
ـ نئوپان:
نئوپان تخته ای است نیمه مصنوعی که برای تهیه آن ابتدا شاخه های درختان را بداخل ماشین خرد کننده منتقل نموده تا بصورت خرده هائی شبیه به خاک اره و پوشال بخاری در آید و سپس خرده چوبها با مواد چسبی و شیمیایی مخلوط و در دستگاههای مکانیکی و اتماتیک و یا ماشین آلات مخصوص به ضخامت و اندازه های مورد نظر بصورت قالب ریزی ریخته شود و بعد زیر دستگاه های فشار با فشار لازم عمل نموده تا خرده چوبها با مواد شیمیایی چسبی فشرده شود و با حرارت مناسب خشک می گردند سپس برای نگهداری نئوپان را روی نوار نقاله به انبار فرستاده وپس از خشک کردن دور آن را با ماشینهای فرز می برند و سپس به ا ندازهای استاندارد درآورده و برای مصرف به بازار عرضه می نماید.
تردید نیست در صورتیکه نیازی به چسبانیدن لایه رویه نظیر فورمیکا یا روکشهای آکاجو و یا گردو و غیره باشد هنگام پرس کردن روکش مورد نظر روی آن چسبانیده می شود.
*تخته سه لایی:
برای ساخت تخته سه لایی ابتدا چوب از درختهای سالم جنگل در رنگهای مختلف بریده می شود و پس از خشک کردن و پخت چوب لایه هائی به ضخامت یک تا دو میلیمتر از آن در می آورند و در دستگاههای مخصوص با توجه به شناخت راه چوب لایه وسط سه لائی را خلاف جهت دو لایه دیگر قرار می دهند. در این صورت دو لایه طولی و یک لایه عرضی تشکیل می شود.در این هنگام با بکاربردن چسبهای مخصوص کاغذ در لایه ها بهم چسبیده می شود سپس به زیر پرسهای سنگین حرکت داده تا با تنظیم حرارت مطلوب خشک گردد. ازاین رو نوع ضخیمتری نیز با تکرار این عمل بدست می آید وسپس با نوار نقاله برای صاف کردن دور آن به زیر ماشین فرز فرستاده می

شود وبعد از انجام این کار روی هم انباشته و بندهای دسته بندی شده تبدیل می گردد و پس از بسته بندی به بازار عرضه خواهد شد.

دکوراسیون داخلی ساختمان
– مقدمه
– تزئینات داخلی ساختمان
– نحوه پارتیشن
– پاراوان
دکوراسیون داخلی ساختمان مهمترین عنصر جلوه دهنده تزئینات داخلی است و نمایسازی داخی و خارجی ساختمان بیانگر هنرنمائی هنرمندان ساختمان می باشد در این مورد انتخاب رنگ و هم آهنگی رنگ امیزی مبلمان و دکوراسیون داخل هر ساختمان در اولویت قرار دارد ابتدا طراحی آن بوسیله طراح با ذوق انجام می پذیرد.
در اینجا حتماً لازم نیست که طراح تحصیلات عالی داشته باشد، بلکه استادکاران با تجربه و خوش ذوق و خوش تشخیص نیز قادر به انجام طرح مبلمان داخی و نماسازی خارجی ساختمان خواهند بود.
طراح حاذق اول هماهنگی رنگ و دوم امکان تهیه مصالح مورد نیاز مبلمان سوم نسبت و اندازه را مشخص می سازد و سپس اندازه های داخلی ساختمان را بصوت پلان بر روی کاغذ با اشل رسم نموده با توجه به امکانات موجود زمان و محل و آب و هوا طرحی برای تهیه مبلمان داخل آماده نموده و رنگ دیوارها و گچ بریها، پرده ها، موکت و فرشهای کف، تزئینات داخلی مانند ساعت و آباژور و حتی لوستر و قاب آینه و پاریشن را هم اهنگ و متناسب با طرح خود در نظر می گیرد. و اما طراح موظف است در اجرا طرح خود نظرت کامل داشته تا عملیات اجرائی آن نیز مطابق با سلیقه خود باتمام برسد و چنانجه در طرح تجدید نظری لازم باشد اعمال نماید. به طور کلی می‌توان یکسری از این وسایل منزل را با یک مصالح خاص در نظر گرفت که از نظر زیبایی و هماهنگی منظر خوشی داشته باشد. ما در اینجا سعی داریم قسمتی از لوازم دکوراسیون منزل را با طراحی مناسب مورد توجه قرار دهیم مانند ساعت، قاب آینه و پاراوان .
نحوه ساخت پارتیشن
برای جدا کردن اطاقا و هال از یکدیگر معمولاً از پارتیشن های گوناگون استفاده می کنند. راحی پارتیشن ها معمولاً با موقعیت ساختمان سنجش داده می شود و احتمالاً تغییراتی در شکل و اندازه طرح خود با طرح جامع برای ساخت پارتیشن مهیا می گردد. پارتیشنها بیشتر از مصالح

مخلوط از فلزات آبکاری شده و چوبهای گردو و افرا و ملچ و غیره با رنگ مات یا براق تهیه می شود. در قسمتهای دو طرفه پارتیشن می‌توان بنا به تشیص طراح کابینهائی ساخته که دربها و جعبه های کشویی آن از دو طرف استفاده شود و نیز در پارتیشن جای قرار گرفتن تلویزیون و گلدانهای طبیعی و محل چیدن ظروف تزئینی و کتاب جاسازی شود.
رنگ آمیزی پارتیشن در سنجش رنگ چوب به تفضیل نوشته شده است.

پاراواناها استفاده کرد و یا نیاز به جداسازی تا این حد منفی نیست. مثلاُ برای تقسیم بندی فضای بزرگ پذیرایی یا یک سالن به جهت کاربردی و هم زیبایی می توان از پاراوان استفاده کرد که هم فضا به دو بخش تقسیم می شود و در ضمن در عین حال دو فضی بدست آمده کاملاً با هم در ارتباط هستند و …
پاراوان نیز معمولاً با موقعیت فضا و مکان موجود طراحی می شود و نیز در ابعاد و اشکال مختلف با مصالح مختلفی از قبیل فلز چوب و حتی پارچه و تلفیق اینها ساخته می شود.
پاراوان می تواند به گونه ای طراحی شود که از دو طرف داشته باشد.
پاراوان بر خلاف پارتیشن کاملاً مستقل عمل می کند و عضوی از ساختمان محسوب نمی شود و در بخش تزئینات قرار می گیرد و به دلیل عملکردی تزئینی بسیار سبک و قابل حمل و نقل است و می توان آن را هر لحظه جایی قرار داد.
پاراوان می تواند از سه تخته و یا چهار تخته تشکیل شود که بسته به نوع مصالح بکار رفته از اتصالات مخصوص خود برای زاویه قرار دادن آن استفاده می شود.

مصالحی که می توان برای پاراوان استفاده کرد بسیار متنوع است. به طور مثال می توان از چوب برای سازه ان استفاده کرد و برای زیبایی از تکنیک معرق بهره برد. در مورد معرق در بخش بعدی نوشته شده است.

قبل از اینکه وارد مراحل کار از چوب تا دکوراسیون شویم لازم است مقدمه ای راجه به معرق و نحوه کار و اجرای آن نکاتی گفته شود.

مقدمه ی تاریخی

معرق در معنای کلام «اصولاً هر چیز رگه دار را گویند» ولی مفهوم آن در این نوع بخصوص هنر، ایجاد نقشها و طرحهای زیبایی است که از دوربری و تلفیق چوبهای رنگی روی زمینه ای از چوب یا پلی استر سیاه شکل می گیرد.
پیدایش تاریخی این هنر به درستی مشخص نیست ولی از تطیق ان با هنر کاشی کاری بدون شک رابطه این دو هنر را در می یابیم. برای آشنایی با ریشه این هنر صحیت از تاریخ تکوین کاشی معرق به میان می آید و به عنوان مقدمه از گنبد سرخ مراغه که در زمان ایلخانان ساخته شده می توان یاد کرد. این گنبد نوع بسیار ساده کاشی کاری بدین سبک است.
کاشی کاری معرق در دوران مغولان نیز به همین منوال بود و تداوم آن در عصر صفوی به اوج شکوفایی خود رسید آثاری ارزنده در هنر کاشی کاری پدید آمد. این شکوفایی در زمان افاغنه و زندیه رو ه افول نهاد. در دوران قاجاریه نیز کاشی کاری معرق تقلیدی ناقص از آثار گذشتگان بود. تا این دوران نقشهای که در کاشی کاری معرق به کار برده می شد نقشهای اسلیمی بود. اما با سفر عده ای از نرمندان به اروپا و گزایش به هنر و فرهنگ، اروپایی، تغییرات و دگرگونی های بسیاری در نقشهای کاشی کاری به عمل آمد و از آن پس طرح انسان و دیگر اشکال مانند اسلحه حنگی در هنر کاشی کاری دوران قاجاریه نمایان شد.
از آن دوران تا به امروز این هنر، چونان گذشته، رونق نداشته است و تنها عده قلیلی از هنرمندان در زنده نگهداشتن این هنر کوشا بوده اند.
وجه تشابه کاشی کاری معرق با معرق کاری روی چوب در شیوه عمل است که در هر دو مورد نقشها از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد.
یکی از نمونه های قدیمی موجود آمیزه این دو هنر، در قدیمی و بزرگی است که متعلق به عصر قاجاریه است. و در ضلع شمال غربی محوطه وزارت اموزش و پرورش فعلی قرار دارد. ارتفاع این در حدود چهار و نیم متر و عرض ان سه متر است و سر دری نیم دایره در بالای آن قرار گرفته است.

هر طرف ین در به سه قسمت مربع شکل تقسیم شده است:
مربع بالایی آن شیشه و دو مربع پایینی چوب برجسته و مسطحی است که نقشهای اسلیمی معرق کاری شده در این قسمت جای گرفته است.
سابقه معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال ۱۳۰۹ ه.ش بر می‌گردد. در آن سال به پایمردی استاد حسین طاهرزاده بهزاد گروهی از هنرمندان نام آور هنرهای سنتی

از سراسر کشور در تهران گرد هم آمده و مدرسه صنایع مستظرفه را بنیاد گذاشتند. این مؤسسه از دیر باز تا به امروز با عنوانهای گوناگونی مانند: مدرسه صنایع قدیمه و هنرستان هنرهای ملی، اداره هنرهای ملی و مدتی نیز به عنوان یکی از واحدهای اداره کل افرینش هنری و ادبی در وزارت فرهنگ و هنر سابق در تعالی و تکامل هنرهای سنتی سهم بسزایی داشته است. این اداره کل در ۱۳۴۶ به اداره کارگاههای هنری تغییر نام داد و سرانجام در سال ۱۳۵۷ به عنوان یکی از واحدهای دفتر پژوهش و آفرینش به حیات خود ادامه داده است. پس از پیروزی انقلاب، اداره مذکور به اداره کارگاههای هنری تغییر نام داد و فعالیتهای خود را در اداره کل هنرهای سنتی دنبال کرد. تا این زمان هنرجویان آن را منحصراً افراد علاقه مندی تشکیل می دادند که در طی فراگیری به استخدام رسمی در می آمدند.
از سال ۱۳۶۰ به استناد موافقتنامه معاونت فرهنگی وقت، واحد آموزش مستقلی برای تعلیم هنرهای سنتی آغاز به کار کرد و آموزش این اداره کل، برای عموم مشتاقان به فراگیری هنرهای سنتی، سرآغاز نوینی بر تداوم این هنرها شد و در کنار آن کارگاه منبت و معرق به سرپرستی استاد سید کمال میر طیبی همچنان به فعالیت های هنری خود ادامه می دهد.
در طی سالیان، معرق همپای رکت زمان پیشرفت کرد و تحولات و نوآوریهای مختلفی در آن پدیدار شد. برای آشنایی با مسیر حرکت این هنر به اولین کارگاه منبت و معرق که در سال ۱۳۱۰ تحت سرپرستی استاد احمد امامی تأسیس شد باید اشاره کرد و همچنین از اساتید متقدمی چون پرویز زابلی، عباس شهمیرزادی عی و خلیل امامی و احمد رعنا یاد کرد. ابتدا اهم فعالیت آن کارگاه، منبت کاری بود و به تدریج در کنار آن هنر معرق پای گرفت.
این هنر در آغاز برای تزیین سطح میز، بوفه، در، تکیه گاه صندلی به کار برده می شد، و تنها نقشهای اسلیمی یا گره با پنج رنگ محدود چوبهای ابنوس، فوفل، گلابی، سنجد و توت مورد استفاده قرار می گرفت و گاه برای تنوع، از برشهای خاتم برای اشباع نقشها استفاده می کردند. رنگ خاتمها به همان پنج رنگ فوق الذکر محدود بود و به خاتم چوبی شهت داشت.
در آن ایام شیوه معرق کاری در مقایسه با روش امروزی بسیار متفاوت بود و بیشتر به روش معرق هندی اجرا می شد. بدین طریق که هنرمندان ابتدا به وسیله کارد مخصوص منبت، محل قرار گرفتن نقش ها را می کندند و سپس نقشها را از چوبهای رنگی به وسیله مته ای که اختصاص به تعمیر چینی داشت و سوهانهای مخصوص قدیمی و اره ای به نام چکی، دوربری می کردند و در محل مقرر قرار می دادند.

نخستین تاریخی که در رابطه با اشباع نقشهای کنده شده به وسیله چوبهای رنگی نقش دو سوارکار است که به وسیله احمد رعنا ساخته شده است و متعاقب آن تابلوی دیگری مربوط به سال ۱۳۱۴ با نقش یک زن است که توسط عباس شهمیرزادی اجرا شده است.
هم اکنون دو تابلوی مذکور در نمایشگاه اداره کل هنرهای سنتی نگهداری می شوند.
عباس شهمیرزادی هنگام اجرای تابلوی بعدی خود به جای کندن سطح چوب به فکر ایجاد زمینه ای در اطراف نقشها افتاد و از کنار هم قرار دادن قطعات چوب فوفل زینه ای در اطراف نقشها به وجود آورد. این تابلو، با مقطع بیضی، نشانگر نقش دو زن بوده است.

نخستین نمونه های موجود این روش، دو تابلوی مربوط به سالهای ۱۳۱۷ و ۱۳۱۹ است که نقش پیکار دو سوار با یک شیر را نشان می دهد. این تابلوا در ارتباط با امتحان کلاس معرق علی و خلیل امامی است و هم اکنون در موزه هنرهای ملی نگهداری ی شوند.
به دنبال این دگرگونی ها، در سال ۱۳۱۶ احمد رعنا با اثر ابداعی خود به نام شکارگاه، کعرق را از حالت مسطح خارج کرد و به صورت نیم برجسته مطرح گردانید که همین شیوه تا امروز با نام منبت معرق متداول است. زمینه فکری این نواوری از نقشهای منبت کاری شده رهای کاخ مرمر شکل گرفت.
تا سال ۱۳۳۴ اجرای معرق با همان پنج رنگ محدود، متداول بود و محمد طاهر امامی که در پی تنوع رنگ بیشتری در معرق بود در اندیشه بکارگیری مواد شیمیایی رنگی شد و جهت آزمون، نقشهایی روی یک راکت تنیش روی میز با استفاده از مواد یاد شده به وجود آورد. بدین منوال در پی شناسایی گوناگونی رنگ، انواع چوبهای صنعتی شاخته شد. این پیگیری همچنان ادامه دارد.
در سال ۱۳۳۵ تعدادی پاراوان و بوفه معرق کاری شده از طرف دولت چین به دولت ایران اهداء د که به هنگام حمل، تعدادی از آنها خسارت دید! مرمت بعضی از آنها با زمینه سیاه به محمد غفوری محول شد. وی با تهیه ماده سیتهی ترکیب یافته از جوهر نیکروزین، پارافین و لاک الکل قسمتهای اسیب دیده را ترمیم کرد. لازم به توضیح است که تا قبل از شناخته شدن جوهر نیکروژین برای سیاه کردن زمینه اشیای چوبی، صفحات موسیقی را می کوبیدند و سپس در الکل حل کرده و مقداری پارافین به آن اضافه می کردند و ماده سیاه به دست آمده را به وسیله پنبه بر روی شئ مورد نظر منتقل می کردند.

این گونه آزمون های پیاپی موجب پیدایش اندیشه نوینی در هنر معرق شد و بدین سان در سالهای ۳۶ یا ۳۷ یک پاراوان کوچک با نقش گل و مرغ توسط عزیزالله ویزایی با زمینه سیاه که به شیوه معرقهای چینی بود ساخته شد و بدین ترتیب این سبک معرق در میان انواع آن جای گرفت.
در ادامه این تحولات در سال ۱۳۴۴ محمد طاهر امامی تابلویی با عنوان مرغ و اشیانه به وجود اورد که مرغ تماماً برجسته است و تنها به وسیله یکی از بالهایش به زمینه تابلو متصل شده است. وی با اجرای این تابلو به معرق تمام برجسته دست یافت.

در میان آثار معرق روی چوب که تا کنون به وجود آمده معرق خاتم، چنانکه از نامش بر می آید، ترکیبی از دو هنر بیان شده است که مقام ویژه خود را از دیرباز حفظ کرده است.
از بدو پیدیش کارگاه منبت و معرق، نوع ساده معرق خاتم در میان شمسه قشهای گره با همان پنج رنگ طبیعی محدود اولیه به کار گرفته می شد.
در سال ۱۳۳۷ در کارگاه خاتم سازی میز تحریری با نقش سیمرغ و اژدها به سرپرستی شادروان علی نعمت تهیه شد و برای اشباع نقشهای مذکور از برشهای خاتم با رنگهای متنوع استفاده کردند که همه به شیوه معرق، دوربری و جاسازی شده بود. این تجربه انگیزه خلق تابلویی با طرح یک طوطی از خاتمهای رنگی شد که در سال ۱۳۴۲ توسط عزیزالله ویزایی، خارج از محیط کارگاهها به مرحله اجرا در آمد و در سال ۱۳۴۹ اکبر سریری نخستین هنرمندی بود که از این شیوه جهت ایجاد نقش یک پرنده بر روی تابلوی استفاده کرد و بدین ترتیب این سبک معرق با نام معرق خاتم متداول شد.
در ادامه این دگرگونیها در سال ۱۳۴۹ تابلویی به سبک امپرسیونیسم از طیعت یک روستا که توسط رضا شهابی «یکی از پاگردان کمال الملک» نقاشی شده بود به وسیله محمد ظاهر امای با رعایت اصول سبک یاد شده به صورت معرق ساخته شد.
از آن پس تا به امروز شاهد تحولاتی چند در هنر معرق بوده ایم.
این تحولات عبارتد از:
– نمایش بعد از طریق فضاسازی که تحولی در ترکیب بندی های سطح گذاشته است.(تابلو بزم درویشان)
– -استفاده از فلزات و سنگ(تابلو گلدان و زنان عشایر)
– نمایش نقش در دو سطح(دو پلانه)
– نشان دادن عمق با استفاده از پولیستر.(تابلو عقاب)

انواع معرق
ثمری که از بررسی تاریخچه و سیر تکامل معرق روی چوب حاصل شد تنوع در به وجود آوردن اشکال، به طریق معرق است که با نامهای معرق با زمینه رنگ، معرق زمینه چوب، معرق اتم و معرق منبت شهرت یافته است.
در این مبحث به شرح شیوه ساخت هر یک از انواع می پردازیم.

معرق با زمینه رنگ
د بعضی از مواقع به علت عدم دسترسی به فوفل و گاه بنابر ذوق و سلیقه معرق را به وسیله ترکیب دو ماده خمیر سیاه و پلی استر رنگ می کنند.مراحل مختلف معرق با زمینه سیاه به قرار زیر است:
۱ مراحل کار به ترتیب تا ردیف ۸ مبحث گذشته می باشد.
۲ پس از پرس شدن نقشا روی زمینه، به علت حذف شدن چوب فوفل، بین نقشها تا زمینه ای که به آنها متصل شده ۳ یا ۴ میلیمتر ارتفاع سطح به وجود می آید.
۳ محیط شئ را به وسیله نوار چسب کاغذی به طریقی که ۲ یا ۳ میلیمتر آن از سطح شئ بالاتر قرار بگیرد، محصور می کنند.

۴ خمیر سیاه را با پلی استر کاملاً مخلوط کرده و سپس در ظرف گودی می ریزد.
۵ تمام سطح معرق شده را به وسیله خمیر سیاه به اندازه ای می پوشانند که خمیر یک میلیمتر از نقشهای برجسته بالاتر قرار بگیرد.
۶ پس از ۲۴ ساعت که خمیر خشک شد به وسیله سمباده شماره ۴۰ سطح کار را پرداخت می کنند و این عمل تا مرحله ای که همه نقشهای معرق شده کاملاً در میان زمینه سیاه نمایان شود، ادامه می یابد.
۷ در خاتمه مجدداً یک قشر پلی استر می پاشند و پس از خشک شدن آن مطابق اصولی که در ردیف ۱۲ و ۱۳ مبحث قبل توضیح داده شده سطح شئ مورد نظر را جلای بیشتری می دهند.