فایل ورد کامل مقاله طبقه‌بندی قالی‌های عثمانی بر اساس طرح و نقشه؛ بررسی تاریخی سبک‌های هنری و ویژگی‌های بصری

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله طبقه‌بندی قالی‌های عثمانی بر اساس طرح و نقشه؛ بررسی تاریخی سبک‌های هنری و ویژگی‌های بصری دارای ۲۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله طبقه‌بندی قالی‌های عثمانی بر اساس طرح و نقشه؛ بررسی تاریخی سبک‌های هنری و ویژگی‌های بصری  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله طبقه‌بندی قالی‌های عثمانی بر اساس طرح و نقشه؛ بررسی تاریخی سبک‌های هنری و ویژگی‌های بصری،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله طبقه‌بندی قالی‌های عثمانی بر اساس طرح و نقشه؛ بررسی تاریخی سبک‌های هنری و ویژگی‌های بصری :

تقسیم بندی قالیهای عثمانی بر اساس طرح و نقشه

مقدمه
ترکیه‌ی امروز در منتهی‌الیه غرب آسیا و شرق اروپا قرار دارد. سه درصد خاک ترکیه در قاره اروپا و بقیه در قاره آسیا قرار دارد و به همین دلیل از گذشته‌های دور به این منطقه آسیای صغیر گفته‌اند. باید اذعان نمود که معرفی و طبقه‌بندی طرحهای مهم فرش ترکیه به علت خصوصیات خاص آن و از همه مهمتر گرایش بیش از اندازه به طرحهای هندسی، کاری مشکل می‌باشد. اصولاً کاربرد

کلمه‌ی نقوش ساده شده در مورد بسیاری از آنها نیز باید با احتیاط صورت بگیرد. چرا که هویت بسیاری از نگاره‌ها برای ما مبهم است. به این ترتیب نمی‌توان نقوش فعلی را استلیزه یا تجرید یافته‌‌ی نقوش و حتی اشکال حقیقی دانست. در واقع کاربرد عبارت نماد (سمبول) و موارد مشا

به نیز برای طرحهای فرش ترکیه تا حدودی با مشکل توأم است زیرا اصولاً ‌سمبولیسم نیز به آن مفهومی که در فرشهای چین و ترکستان وجود داشته و دارد، در این منطقه رایج نبوده و نیست. شاید بهترین راه برای یافتن پاسخ مناسب، انجام یک بررسی کوتاه از تاریخ شروع فرشبافی در این منطقه باشد که خود نیازمند یک بررسی تاریخی از منطقه آناتولی می‌باشد.

تاریخچه
بر اساس بررسیهای تاریخی هیتیها اولین گروه از ساکنین این منطقه بوده‌اند که حکومت پادشاهی هیتیها را تشکیل دادند هیتیها دارای تمدنی درخشان بودند و سنگ نبشته‌های زیادی از آنها باقی مانده است. اقوام لیدی نیز در این منطقه سکونت داشته‌اند. لیدیها قومی صنعتگر بودند که بویژه در رنگرزی شهرت بسیار داشتند.
کوروش پادشاه ایران آخرین پادشاه لیدی را شکست داد و این سرزمین مدتها ضمیمه امپراتوری ایران گردید.
اقوام متعدد هند و اروپایی و دیگر اقوام همچون یونانیها، ترکمنها، تاتارها، ارمنیها کردها و عربها و خلاصه بسیاری از اقوام مختلف با فرهنگ‌ها و صنایع بومی خود کوهستانهای آناتولی را مورد تعرض قرار داده، یا به این منطقه مهاجرت کرده‌اند و برای مدتی حتی کوتاه بر ساختار سیاسی، اقتصادی و هنری آن سرزمین تاثیر گذاشته‌اند.

همچنین تکرار برخی جریانات تاریخی و وقایع که بعدها در سرنوشت اقوام ایرانی و ترک موثر بود، در فراگیری بهتر و بیشتر فنون قالیبافی ترکها از ایرانیان تاثیر زیادی داشته است. از جمله پس از شروع حملات خانمانسوز مغولان در سال ۶۱۶ هجری قمری به خراسان و دیگر بلاد ایران و عثمانی، به تدریج بسیاری از ترکان مجبور به مهاجرت به طرف سرزمینهای غرب شدن. به این ترتیب تعداد زیادی از صنعتگران و هنرمندان ایرانی نیز برای رهایی از آسیب حمله مغولان با حرکت اقوام ترک همراه شدند. اینان مهارت و هنرهایشان را نیز با خود به سرزمینهای جدید بردند و ترکان به خوبی آنان را به خدمت گرفتند و از مهارتهایشان استفاده کردند.

همچنین سلطان سلیم اول(سلطان ترک) در سال ۱۵۱۴ میلادی تبریز را فتح کرد. این واقعه بیست سال بعد توسط جانشین وی سلطان سلیمان اول تکرار شد. و نیروهای فاتح صنعتگران و هنرمندان را از تبریز به آسیای صغیر کوچ دادند. به این ترتیب تاثیر ادواری هنرمندان ایرانی در قالیبافی ترکیه امری است اجتناب‌ناپذیر که بدون شک از روشن و بدیهی آن تقلید و استفاده از نقوش و حتی شیوه‌های بافت است. پایان

آنچه راه را برای دسته‌بندی فرشهای ترکیه (عثمانی) ‌مشکل می‌سازد استفاده وسیع از نقوش هندسی می‌باشد. به اعتقاد برخی شاید این امر متأثر از اعتقادات مذهبی ترکان باشد. چرا که ا غلب ترکها سنی مذهب هستند و بر اساس اعتقادات مذهبی خود مجاز به نمایش تصویر انسان و حیوانات و سایر اشکال طبیعی و زنده در فرش نبوده‌اند. اما ایرانیان شیعه مذهب در این امر محدودیتی نداشتند و به همین دلیل برخی از فرشهای نفیس بافته شده در آسیای صغیر در اثر مراودت و سکونتهای یکجا میان ایرانیان و ترکها برگرفته از هنر ایرانی و به تبع آن آزادی عمل در خلق نقوش می‌باشد که طرحهای گردان و ملهم از طبیعت از نشانه‌های آن می‌باشد.

تقسیم‌بندی قالیهای عثمانی بر اساس طرح و نقشه:
۱) قالیهای بافت کارگاههای شاهی که در واقع به سفارش دربار و وابستگان آنها بافته می‌شده است. نظیر کارگاههایی که سلطان سلیمان در شهرهای قسطنطنیه و بروسه تأسیس کرده بود. اغلب فرشهایی که در این کارگاهها بافته شده‌اند، ملهم از نقوش گردان و گل برگهای طبیعی می‌باشد. برخی از فرشهای این گروه دارای پشم زبرتر و خشن و رنگهای شفاف است که احتمالاً ‌در کارگاههای خصوصی بافته شده‌اند. اما برخی دیگر که دارای الیاف لطیف‌تر و رنگهای ملایم و

زیباتری هستند احتمالاً ‌در کارگاههای شاهی بافته شده‌اند. زمینه‌ی اغلب قالیهای این گروه چه در متن و چه در حاشیه قرمز رنگ است و طرحهای تزئینی به رنگهای زرد، سبز، قرمز و آبی با گرده‌ی سفید می‌باشد. با توجه به طرحهای این فرشها می‌توان گفت که قدیمیترین آنها مربوط به اواخر قرن شانزدهم میلادی است. بافت این نوع فرشها که عموماً ‌بر اساس گل و برگهای گردان و نقوش زیبای طبیعی است هم اکنون در ترکیه رواج دارد.

۲) دسته‌ی دوم از فرشهای ترکیه را می‌توان در گروهی جای داد که ساختار اصلی نقوش آنها بر پایه‌ی طرحهای هندسی و شکسته قرار دارد. بر اساس نمونه‌های قدیمی باقی مانده از قالیهای این گروه می‌توان گفت که برخی از نمونه‌های این فرش‌ها نیز احتمالاً‌ در کارگاههای شاهی و به سفارش دربار و برای موارد خاص بافته شده است. اما اغلب فرشهایی که در روستاها و مناطق مختلف قالیبافی ترکیه بافته شده، براساس همین اسلوب و گرایش به طرحهای هندسی عرضه شده‌اند.
تقسیم‌بندی فرشهای عثمانی بر اساس دوره‌های تاریخی
الف) قالیهای قرن ۱۳ میلادی یا قالیهای مشهور به سلجوقی:
قدیمی‌ترین نمونه‌های شناخته شده‌ی فرش ترکیه شامل چهار فرش و دو قطعه (پاره) فرش است. احتمال داده می‌شود که این فرشها در زمان حکومت سلطان علاء‌الدین (۱۲۳۶ ـ ۱۲۱۹ میلادی) برای مسجد قونیه بافته شده‌اند. قدر مسلم این قالیها مربوط به زمان سلاجقه‌ی روم است که حکومت آنان در قونیه، در قرن پانزدهم میلادی توسط ترکان عثمانی ساقط شد. نقوش این فرشها کاملاً‌ هندسی است و در حاشیه‌ی دو قطعه از آنها نوشته‌هایی شبیه به خطوط کوفی

وجود دارد. رنگهای استفاده شده در این فرشها نیز عمدتاً‌ آبی، قرمز و زرد می‌باشد. این قالیها که به قالیهای قونیه شهرت یافته‌اند. قدیمیترین قالیهایی هستند که احتمال می‌رود بافت ترکیه باشند چرا که گره قیوردس یا همان گره‌ی ترکی در آنها به کار رفته است. این فرشها در موزه‌ی اوقاف در استانبول نگهداری می‌شود.

بحث آزاد: ما در خصوص تکه فرشهای بجا مانده و قالیهای دوره سلجوقی که در دو مسجد شهر فستات پیدا شده‌اند گفتگو کردیم فرض بر این است که این قالیها در شهر قونیه که در آن دوران اصلی‌ترین مرکز بافندگی بوده است بافته شده‌اند. و یا اینکه در یکی ز شهرهای سیواس یا قیصری که برای بافندگی بازسازی شده باشند شهرهایی که مارکوپولو از آنها دیدن کرده بود. حدوداً‌ در قرن ۱۳ عثمان بنیانگذار سلسله عثمانی و یکی از چند فرمانروایی که بعد از سقوط دوره سلجوق

یان به قدرت رسید در سال آخر عمر خود یعنی ۱۳۲۶ شهر (بورسا) ‌که (اغلب امروزه بروسا خوانده می‌شود) را پایتخت قرار داد. چهل سال بعد از اصلی‌ترین شهر عثمانیها شهر باستانی و تاریخی بیزانس اعلام گردید شهری که هم اکنون (ارمن) نام دارد.
ب) فرشهای قرون ۱۴ و ۱۵ میلادی یا فرشهای حیواندار و پرنده‌ای:
در نقاشیهای ایتالیایی قرن چهاردهم و پانزدهم، تصویر فرشهایی دیده می‌شود که روی آنها تصاویر حیوانات و پرندگان با خطوط هندسی در مناطق مستطیل شکل یا هشت ضلعی کشیده شده است. این فرشها در ایتالیا مورد توجه بوده و از طریق شهرهای ونیز و جنوا از آسیای صغیر وارد ایتالیا می‌شدند. گفته می‌شود که از این فرشها فقط سه نمونه باقی مانده است که همگی دارای گره ترکی هستند. قدیمیترین آنها قطعه ایست که در منطقه فسطاط در مصر پیدا شده و متعلق به قرن ۱۴ میلادی بوده و هم کانون در موزه متروپولیتین نیویورک نگهداری می‌شود. این سه فرش دارای نقوش تزئینی هستند که از شکل یک پرنده به رنگ پرتقالی، سبز، قرمز در داخل یک هشت گوشهای سبز و آبی تشکیل یافته‌اند
در وزه‌ی تاریخی استکلهم نیز یک قطعه قالی از این نوع وجود دارد که متعلق به قرن ۱۵ میلادی است. این فرش که در کلیسای ماربی پیدا شده و به همین نام شهرت یافته است. دو منطقه کاملاً‌ مشخص به صورت هشت ضلعی دارد که داخل آنها تصویر پرندگان رو به رو با اسلوب هندسی کشیده شده که بین آنها درخت ترسیم شده است. فرشی دیگر از این نوع در موزه‌‌ی برلین وجود دارد که به جای تصاویر پرندگان، تصویر اژدها و سیمرغ را نشان می‌دهد که احتمالاً‌ برگرفته از هنر و حکمت چینی می‌باشد.

بحث آزاد:
اولین فرشهای دوره‌ی عثمانی متعلق به قرن ۱۴ میلادی بوده‌اند و یکی از این قالیها قابل بحث در میان مشهورترین قالیهای موجود مسلماً آن است که به عنوان بلندترین قالی در میان محققان شناخته شده است این قالی با نقش اژدها و سیمرغ در سال ۱۸۸۶ میلادی توسط (ویلهم فون بود) ‌اداره‌کننده موزه برلین (جایی که امروزه قالی در آن نگهداری می‌شود) در یکی از کلیساهای مرکزی ایتالیا کشف شد. به دنبال آن قالیچه‌ی دیگری در همان دوره به نام قالیچه‌ی ماربی در یک کلیسای سوئدی کشف گردید.
که در حال حاضر در موزه‌‌ی (هیتسوریسک

و استکهلم) به معرض نمایش گذاشته شده است. هیچ یک از این قالیچه‌ها در طرح ویژه خود نشان نقش ابتدائی ندارند و هر دو از طرح و سبک بالایی برخوردار می‌باشند. قالیچه‌ای که در برلین است بر روی زمینه زرد روشن بافته شده است که متأثر از سفارشات چینی است. و به دو مربع تقسیم می‌شود که هر یک نمایانگر یک صحنه نبرد میان دو جانور می‌باشند. یکی از آنها در هیبت یک اژدها به سادگی قابل تشخیص است. اما دیگری نقش پرنده‌ای است با دمی دارای سه پر فرض گردیده است. و دیگر اشکال هندسی، نشأت گرفته از مطالعه پرندگان به عنوان سیمرغ هویت داده شده است. بنابراین تمایل وجود دارد تا این طرح را تصویری چینی از آسیای غربی تلقی کنیم.

با درجه بالایی از دقت می‌توان با توجه به فرشهایی با شکل مشابه در نقاشی دیواری که توسط دومینکودی بارتولا در بیمارستان سانتاماریالااسکالا در هر سینا واقع است که بین سالهای ۱۴۴۰ تا ۱۴۴۴ اجرا شده‌اند تاریخ‌گذاری کرد. همینطور دیگر فرشهایی که در اوایل قرن ۱۴ توسط نقاشان ایتالیایی انجام شده‌اند. همانطوری که در شکل کاملاً ‌مختصر در موضوع قطعه فرشهای سلجوقی توضیح داده شد. شواهدی بر وجود نقش حیوانات و پرندگان در بافندگی ترکی هست که به قبل از آغاز قرن ۱۵ میلادی بر می‌گردد. یک قطعه کوچک که پرنده تنهایی را در هشت وجهی نشان می‌دهد در شهر فستات کشف و تخمین زده شد که مربوط به قرن ۱۴ می‌باشد که همانند اژدها و سیمرغ و قالیچه‌ها ربی با گره‌های ترکیب زده شده است.

نمونه‌ای هم در یکی از کارهای استاد زنیس به نام جیوانی دی پائولو پیدا شده که به اواخر قرن ۱۵ بر می‌گردد. و در رم در یک گالری یک تخت با عنوان ازدواج دختر جوان (باکره) وجود دارد. جفتی از پرندگان نیز در رد نقاشیها نشان داده می‌شود در میان دیگر آثار استادی همچون لیپوممی که تقریباً‌ به سال ۱۳۵۰ مربوط می‌شود و در کار بانودیپتروس تحت عنوان نامزدی دختر جوان (رم واتیکان ـ پیاناکونیکا) ‌وجود دارد و در (مانتگناس لیر) اثری به نام شهادت استی کریستوفر در منبر ادی میتانی پدووا متعلق به حدود سال ۱۴۵۱ دیده می‌شود. یک جفت حیوان چهارپا در نقاشی مریم مقدس در برف مربوط به سایستااستاد زنیس نمایان می‌باشد.

رویداد‌های اینچنینی در آثار نمایش در آمده در قرنها افزایش می‌یابد ولی طبق گفته اردمن در حدود قرن ۱۵ میلادی متوقف می‌شود. این آثار همچنین در کارهای اروپای شمالی و در هنر اسپانیا پیدا شدند. یک قالیچه اژدها و سیمرغ در کارهای (میمی لین به استحمام) و همچنین در کار اسپانیا زوجیم سوگت مریم مقدس در تخت نمایان شد که ممکن است در سنه ۱۴۵۰ اجرا شده است. و آنجا قالیچه‌ای با پرندگان منقوش جدا از هم وجود دارد.

ج) فرشهای قرون ۱۵ و ۱۶ و ۱۷ میلادی
بسیاری از فرشهایی که در قرن سیزدهم میلادی به بعد توسط تجار ایتالیایی و ونیزی به کشورهای اروپایی غربی فرستاده شدند، به تدریج مورد توجه نقاشان اروپایی قرار گرفته و زیبایی و جلوه‌ی برخی از طرحهای هندسی این قالیها الهام بخش آنها شد.

نقاشانی همچون یان وان آیک، مملینک، مابوزه، مورانی، گیرلاندو، آندره سولاریو، ولیام لارکین، را فائل دلگاریو و بالاخره دو تن از معروفترین آنها به نامهای (لورنز لوتو) و (هانس هولبین) از طرحهای این قالیها درارهای خود استفاده کردند. مخصوصاً‌ طرحهای خاص استفاده شده در کارهای دو نقاش آخری بعدها و حتی امروز به نام آنها شهرت یافته است. طرحهایی به نام «لوتو»‌ و «هولباین»‌.
بحث آزاد
صرفنظر از نظریه اردمن درباره این که هیچ قطعه‌ای بعد از قرن پانزده میلادی در آثار اروپایی نمایان نشده است باید توجه داشت که هر چند ناچیز در اوائل قرن ۱۷ در انگلیس با عنوان (خانم روروس) کاری به نمایش گذاشته شد. و دلایل بیشتری از ادامه تولد قالیهایی با نقوش حیوانات و از این دست تولیدات توسط دی مند ارائه شده که تصویر می‌کند یک قالی با نشان پرنده مانند با یکی از

آنهایی که در آثار نقاشیهای هوگت پدیدار شده شبیه است. و هم اکنون در موزه مرولانا وجود دارد. (A.G.A هوبل) در کتاب قالبها و قالیچه‌های برلین و استکهلم را متعلق به قرن ۱۵ نمی‌داند. تکه فرش قنات خیلی بعد از دو قالی دیگر بافه شده است. جان میلز در یک بحث خوب در متن جزوی خود به نام قالیها در تصاویر به چند اصل مهم و اساسی در خصوص قالیچه‌های قدیمی با نقوش حیوان و پرنده مورد بحق قرار داده است. اول اینکه آنها بزرگ هستند. دوماً ‌بصورت مفیدی روی زمین به نمایش گذاشته می‌شوند، بر خلاف آنچه بر حسب عادت در استفاده از تکه‌های ترکی بعنوان

روتختی و قالیچه‌های خواجه‌نشین و یا قالیچه‌های آویزان بکار می‌رفت. این تصویر وجود دارد که تکه‌های قدیمی‌تر توسط صاحبانشان زیاد قابل توجه نبودند، سوماً‌ در بسیاری از قالیهای به وضوح ردیفهای افقی بافته شده و قابل تشخیص می‌باشند و در حالی که از یک بافت خیلی ریز و یک نوه گره مخصوص ویژه است. چهارم اینکه این قالیها حاشیه ندارند. به نظر میلز این قالیچه‌ها ممکن است دنباله سنت بیزانس در تولید قالیهای زمینی باشند. و ممکن است از بافت نوع حلقه‌ای (پیچ

باف) باشند. بطور قطع تکه فرش قنات حاکی از این است که قالیها با گره‌ای و با طرح مشابه‌ای تولید می‌شود. اما کیفیت آن نسبت به قالیچه‌های برلین و استکهلم برتری داشت. اگر بخواهیم کمی از تئوری هوبل استفاده کنیم باید گفت که دو قالب برلین و استکهلم ۳۰۰ سال بعد از زمانی که تقریباً ‌همه نویسندگان پیشنهاد کننده بوده‌اند. این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که آنچه بعنوان پرندگان تکی بزرگ به نظر می‌رسند روی قالیچه‌های کوچک که برای آویزان کردن از بالکنها استفاده می‌شده است. که در یک قاب عکس مربوط به اواسط قرن ۱۵ در لندن، ‌گالری ملی به نمایش

درآورده است. این عکس همچنین چند قالیچه با طرحهای هندسی و نمونه‌هایی تکراری الماسهای لوزی شکل را نشان می‌دهد و به گفته میلز این تنها نقاشی قدیمی است که در آن قالیچه‌هایی با نقش پرنده و هندسی با هم به نمایش در میآید. این نشان می‌دهد که طرحهای هندسی که در ابتدا در قالیچه‌های دوره سلجوقی مورد استفاده بوده در تعدادی از نقاشیهای اروپایی در قرن ۱۴ و ۱۵ دیده شده‌اند.

فرشهای دربار عثمانی (فرشهای مملوک):
تاریخ‌گذاری در خصوص فرشهای مملوک به وسیله نظریه‌پرازان در خصوص به اصطلاح فرشهای دربار ایجاب شده است. دو گروه با سبکهای مشابه اما ساختار متفاوت بافندگی، توسط اکثریت محققان چه به صورت تکی و چه به صورت جزئی به قاهره نسبت داده بودند. اما دی مند آنها را به کارگاه بافندگی عثمانی در بورسا با استانبول نسبت داده است تعیین نادرستی بین طرحهای خالص مملوک دیگری که در نسبت دادن آن به مصر هیچ شکلی نیست و فرشهای گلدار دربار عثمانی

بسیار مشکل است. گروه دیگری از فرشهای مربوط به طرح آمیخته گلدار ـ هندسی وجود دارد که به شکلی مختلف قالیچه‌های حاشیه شطرنجی و بخش قالیچه‌های سبک مصری، نامگذاری شده بودند. این گروه پیوندی اصولاً‌ به آناتولی نسبت داده‌اند. همچنین ارتباطش با فرشهای مملوک به همان اندازه قوی است که به بافندگی سنتی ترکی و به ویژه به کلاس فرشهای هولباین مربوط می‌شود و آن تاثیر اضافی به علت گره بافته شده فارسی است.

پیشنهاد دیگر دو قسمتی هستند. برخی از تقسیم فرشها در قرن ۱۶ و ۱۷ در مصر بافته شده بودند و طرحهای سنتی مملوک را استفاده می‌کردند. در پیشنهادی که مبدأ‌این طرح ممکن است کارخانه‌های بورسا باشد برای او سخت بود که توضیح دهد چرا که عثمانیها نمونه‌های بافته شده را به قاهره فرستاده بودند.