فایل ورد کامل مقاله پدیده سونامی؛ تحلیل علمی علل ایجاد، پیامدهای زیستمحیطی و راهکارهای مدیریت بحران
توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد
فایل ورد کامل مقاله پدیده سونامی؛ تحلیل علمی علل ایجاد، پیامدهای زیستمحیطی و راهکارهای مدیریت بحران دارای ۳۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد فایل ورد کامل مقاله پدیده سونامی؛ تحلیل علمی علل ایجاد، پیامدهای زیستمحیطی و راهکارهای مدیریت بحران کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله پدیده سونامی؛ تحلیل علمی علل ایجاد، پیامدهای زیستمحیطی و راهکارهای مدیریت بحران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله پدیده سونامی؛ تحلیل علمی علل ایجاد، پیامدهای زیستمحیطی و راهکارهای مدیریت بحران :
سونامی چیست
سونامی، واژهای ژاپنی به معنای موج در بندر میباشد. اغلب چنین واژهای توصیفی است برای پدیدههای مشاهده شدهکه در ارتباط با امواج ساحلی یا امواج لرزهای دریا هستند. به کاربردن هر دوی این واژهها دلایل گمراهکنندهای از لحاظ مکانیسم تشکیل آنها را به همراه دارد.
اغلب، در امریکای جنوبی واژه maremoto به کار میرود. در صورتی که کاربرد کلمه سونامی به وسیله دانشمندان و اکثر کشورهای حوضه اقیانوس آرام مورد قبولتر و رایجتر است. برای TWS ها سونامی ها به سه دسته محلی – منطقه ای ( ناحیه ای ) و عرض اقیانوس آرام تقسیم بندی می شوند، و به وسیله این واژه ها گستردگی و دامنه پتانسیل تخریب نسبت به مرکز سونامی توصیف می شود. به طور معمول، سونامیهای محلی در ارتباط با نوع خاصی از سونامی هستند که
پیدایش آن به موجب زمین لرزههای زیردریایی و یا انفجار آتشفشان است. به عنوان مثال سونامی هولناک محلی ۹ جولای ۱۹۵۸ در خلیج Lituya ( آلاسکا )، که ارتفاع امواج از ۴۸۵ متر تجاوز کرد، اما میزان تخریب منطقه محدودی را در بر می گرفت. سونامی های منطقه ای متداول تر هستند. تخریب این نوع سونامی نیز ممکن است در حد محلی باشد، چرا که انرژی آزاد شده برای ایجاد یک سونامی به وسعت عرض اقیانوس آرام کافی نمی باشد و یا اینکه به دلیل ژئومورفولوژی مرکز سونامی پتانسیل تخریب آن را محدود میکند.
سونامیهای عرض اقیانوس آرام کم رواج ترین هستند. اما پتانسیل تخریب بالای آنها تنها به دلیل بزرگی و وسعت خود آنها نیست، بلکه با عبور از عرض حوضه اقیانوس آرام بسیاری از مناطق ساحلی در معرض امواج مخرب قرار می گیرند. به عنوان مثال سونامی ۲۲ می ۱۹۶۰ گسترش تلفات و تخریب در عرض اقیانوس آرام از شیلی تا هاوایی – ژاپن و فیلیپین را در بر می گرفت
.
سونامی سیستمی از امواج ثقلی است که در دریا به موجب یک آشفتگی بزرگ مقیاس در سطح آب دریا در یک محدوده (بازه ) زمانی کوتاه رخ می دهد .در ادامه برای اینکه سطح دریا به حالت تعادل ( هم ترازی) به موجب یکسری حرکات آونگی برسد، امواجی شکل می گیرند که به سمت خارج مرکز سونامی انتشار می یابند. یک سونامی می تواند: توسط فوران آتشفشان زیر دریایی – با جابجایی رسوبهای زیردریایی – به واسطه زمینلرزههای ساحلی به سوی یک خلیج یا بندرگاه
– به وسیله برخورد شهاب سنگ و یا جابجایی قائم پوسته زمین در امتداد یک زون شکستگی که در زیر و یا مرز بستر اقیانوس است – ایجاد شود. مورد اخیر متداولترین علت تشکیل سونامی ها می باشد. نخستین علت تشکیل سونامی ها ( ذکر شده در بالا) قادر به گسترش درعرض یک حوضه اقیانوسی است.
همچنین، گسستگی پوسته زمین میتواند یک زمین لرزه اصلی ایجاد کند و توسط دستگاههای لرزهای در سطح دنیا ثبت و اندازهگیری شود. در هر حال این بدان معنی نمیباشد که تمام زمینلرزههای ساحلی ویا نزدیک به ساحل باعث ایجاد سونامی می شوند.
هماکنون، به جز توجه به وقوع و مرکز کانونی زمین لرزه و سپس پی بردن به دریافت امواج خاص سونامی در شبکه ایستگاههای ساحلی، هیچ روش کاربردیای برای بررسی سونامی ایجاد شده، وجود ندارد.
زمانی که زمینلرزهای اتفاق میافتد، انرژی آزاد شده در زمین، در سطح وسیعی از شدت و سرعت، گسترش (انتشار) مییابد. ممکن است اگرچه حرکات قابل تشخیص برای بیننده به منطقهای که زمینلرزه در آنجا رخ داده است محدود شود، فازهای امواج لرزهای کوچک گوناگونی در سطح زمین منتشر می شوند که به وسیله لرزهسنجها ثبت می شوند. سپس یک لرزه نگار، تصویری از حرکت زمین در آن ایستگاه را ترسیم می کند.
برای یک سیستم هشداردهنده سونامی، ۳ موج اصلی لرزه ای مورد بررسی قرار می گیرند.
نخستین موج : موج p ، که یک موج فشارشی است و در درون زمین با سرعت های مختلف حدود ۸ کیلومتر در
ثانیه نزدیک مرز پوسته – گوشته تا ۵۱۳ کیلومتر در ثانیه در مرز گوشته – هسته حرکت میکند.
بنابراین این نخستین فاز لرزهای است که به وسیله هر ایستگاه لرزه ای ثبت میشود و نخستین نشانهای است که فاصله محل وقوع زمین لرزه را نشان میدهد. محل زمین لرزه را می توان به وسیله به دست آوردن بهترین هم پوشانی از طرح ها (الگوهای) موج p دریافت شده در چندین ایستگاه و مقایسه آنها با جدول استاندارد زمان رسیدن موج p برای فاصله ها و عمق های کانونی مختلف، بررسی کردو یا اینکه در مواردی که زمین لرزه ها محلی هستند و درون و یا نزدیک به محدوده یک شبکه نسبتا کوچک لرزهای رخ میدهند، با زمانهای رسیدن محاسبه شده براساس یک مدل سرعت لرزهای محلی پوسته مقایسه شوند.
دومین موج لرزه ای موج S است. این موج به صورت یک موج برشی در درون زمین حرکت می کند و تقریبا همان مسیر موج p را ادامه می دهد اما با سرعتی پایین تر که این سرعت در مرز پوسته – گوشته حدود ۶-۷ کیلومتر در ثانیه و نزدیک هسته تقریبا ۸ کیلومتر در ثانیه است.
این فازهای امواج لرزه ای به عنوان امواج پیکری طبقه بندی می شوند که این عنوان ناشی از انتشار آنها در درون زمین است.
امواج پیکری علاوه بر فراهم آوردن تشخیص مکان زمینلرزه، در ارزیابی اندازه یک زمین لرزه به خصوص زمانی که کانون زمین لرزه در اعماق زمین است مفید هستند.
سومین دسته فازهای لرزهای با عنوان امواج سطحی بیان میشوند؛ که نتیجه گسترش جابجاییهای زمین در طول سطح زمین هستند. این امواج در یک ایستگاه لرزهای به صورت امواج سطحی محلی و منطقه ای مشاهده می شوند و اساس اندازه گیری وسعت زمین لرزه در مقیاس ریشتر هستند. این مقیاس یک مقیاس لگاریتمی است که بهوسیله CHARLES RICHTER ابداع شد و در نوسانات ثبت شده بر روی یک لرزه نگار و فاصله نسبت به مرکز کانونی برای تعیین اندازه آن،
متناسب با زمینلرزه خاصی که در ایستگاههای مختلف اندازهگیری شده است، به کار می رود. BENO GUTENBERG مقیاس ریشتر را گسترش داد تا امواج سطحی و دوردست ) LOVE – RALEIGH ( را نیز در برگیرد. این یک مقیاس لگاریتمی بر پایه ۱۰ است.
انرژی واقعی آزاد شده برای هر درجه در مقیاس ریشتر ضریبی از ۳۲ است. بنابراین انرژی آزاد شده توسط یک زمین لرزه با وسعت ۷ ،۳۲ برابر انرژی آزاد شده بهوسیله زمینلرزهای با وسعت ۶ است و انرژی آزاد شده توسط زمین لرزه ۸ ریشتری بیش از ۱۰۰۰ برابر زمین لرزه ۶ ریشتری است.
سونامیها نسبت به منطقهای که در آنجا ایجاد شدهاند، به سوی خارج در تمام جهات حرکت میکنند و گسترش انرژی اصلی معمولا نسبت به زون گسلش زمین لرزه است.
سرعت آنها بستگی به عمق آب دارد، بنابراین سرعت امواج هنگام عبور ازکف اقیانوسی که عمق های گوناگونی دارد بالا وپایین می آید. در اقیانوس های باز و عمیق، سونامیها با سرعتی در حدود ۱۰۰۰-۵۰۰ کیلومتر در ساعت ( ۶۰۰-۳۰۰ مایل در ساعت ) حرکت میکنند. فاصله بین دو راس متوالی می تواند بیش از ۶۵۰-۵۰۰ کیلومتر باشد (۴۰۰-۳۰۰ مایل). در حالی که در اقیانوس های باز ارتفاع امواج به بیش از ۶۰-۳۰ سانتی متر نمیرسد (۲-۱ فوت) و امواج به آرامی حرکت میکنند. گوناگونی( اختلاف) در انتشار سونامی زمانی ایجاد می شود که ضربه انتشار در یک جهت قوی تر از جهات دیگر باشد که این خود به دلیل جهت یافتگی و ابعاد منطقه پیدایش است و در آنجا اشکال توپوگرافی منطقه ای نشاندهنده شکل موج میباشند. سونامیها موجگونههایی هستند که از داخل آب از سطح دریا به سوی کف اقیانوس انتشار مییابند. این خصوصیت نشان دهنده انتقال میزان بالای انرژی به وسیله سونامیها است.
امواج متوالی سونامی در دریاهای عمیق طول بزرگی دارند و چنین ارتفاع کمی باعث می شود که نتوان آنها را از سطح یک هواپیما ویا یک کشتی تشخیص داد. امواجی که میگذرند دارای یک برآمدگی ( پشته ) ملایم هستند و به سطح آب فرود می آیند. در جریان سونامی ۱۹۴۶ هاوایی، کشتیهایی که در ساحل بودند امواج هولناکی را که در ساحل میشکنند، مشاهده کردند؛اما در آنجا هیچ گونه تغییری در سطح آب دریا گزارش نشد.
با رسیدن به آبهای کم عمق سرعت موج پیشرونده کاهش می یابد وبه دنبال آن طول موج کاهش یافته و ارتفاع آن به مقدار زیادی بالا میرود. شکل خطوط ساحل، شکل بستر اقیانوس و مشخصات امواج پیشرونده نقش مهمی در میزان تخریب سونامی ها در امتداد سواحل بازی میکنند.
در حال حاضر مطالعه سونامیها تنها در نزدیکی سواحل جایی که اثرات آن قابل مشاهده است امکانپذیر است. معمولا نخستین نشانه قابل مشاهده یک سونامی به ساحل کاهش آب دریک فرورفتگی باریک می باشد و بنابراین مشاهده هرگونه نوسانی در آّب دریا را باید به عنوان هشداری برای نزدیک شدن امواج در نظر گرفت. بالا رفتن سطح آب دریا همچنین می تواند نخستین نشانه باشد.گزارشهای به دست آمده از سونامی، ۲۲ می ۱۹۶۰ شیلی نشاندهنده بالا رفتن سطح آب دریا به عنوان نخستین نشانه این سونامی است.
قدرت و اثرات مخرب سونامی ها را نمی توان برآورد کرد. در بعضی جاها قسمت های جلویی و پیشرونده امواج مخرب ترین بخش موج هستند. در آب های کم عمق خلیج ها و بندر ها، در چنین شرایطی حداکثر فعالیت موج بسیار دیرتراز رسیدن نخستین موج است.
سونامی یک موج نیست بلکه دستهای از امواج است. زمان سپری شده بین خط الراس توالی امواج معمولا ۱۰ تا ۴۵ دقیقه است. ممکن است گسترش تخریب، ساعتها و یا چندین روز ادامه داشته باشد تا دریا به حالت عادی خود برگردد.
در طول دوره ۱۰۱ ساله از سال ۱۹۰۰ تا ۲۰۰۱ حدود ۷۹۶ سونامی در اقیانوس آرام توسط آزمایشگاه NOVOSIBRISK به ثبت رسیده است. ۱۱۷ رویداد از این سونامی ها باعث خرابی و خسارت تنها در نزدیک منشا رخداد شدند و حداقل ۹ سونامی عامل خرابی های گسترده در سطح اقیانوس آرام بودند. بیشترین تعداد سونامی در یک سال مربوط به سال ۱۹۳۸ می شود که ۱۹ سونامی رخ داد، اما تمام آنها کوچک بوده و خسارات و ویرانی نداشتند و هیچ سالی در این دوره نبوده که سونامی در آن رخ نداده باشد.
۱۷ درصد کل سونامی ها در ژاپن و یا نزدیک به آن رخ می دهند. گسترش سونامیها در بخش های دیگر دنیا به شرح زیر است:
آمریکای جنوبی ۱۵ درصد- جزایر گینه نو ۱۳درصد- اندونزی ۱۱ درصد- جزایر Kuril وکامچاتکا۱۰ درصد، مکزیک و آمریکای مرکزی ۱۰ درصد، نیوزیلند و تونگا ۷ درصد، آلاسکا، ساحل غربی کانادا و ایالات متحده ۷ درصد و هاوایی ۳ درصد.
وسعت سونامی:
اشکال ساحلی و دور از ساحل می توانند بزرگی و شدت برخورد امواج سونامی را ارزیابی کنند.
ریف ها – خلیج ها – مصب رودخانه ها – اشکال زیر دریا و شیب ساحل همه برای توصیف سونامی که خط ساحلی را مورد حمله قرار داده است مفید اند. هنگامی که سونامی به ساحل می رسد و به سمت خشکی حرکت می کند، سطح آب می تواند چندین متر بالا رود. در موارد گستردهتر: سطح آب بیش از ۱۵ متر ( ۵۰ فوت) برای سونامیهایی که از مرکز فاصله دارند و بیش از ۳۰ متر
( ۱۰۰ فوت ) برای امواج سونامی تشکیل شده نزدیک به کانون زمین لرزه، بالا می رود.
ممکن است اولین موج رسیده، بزرگترین موج از امواج نباشد. ممکن است در یک مرکز ساحلی، هیچ اثری از خسارت امواج دیده نشود. در حالی که در یک مرکز ساحلی دیگر نزدیک به آنجا امواج مخرب و هولناکاند. سیل می تواند در خشکی تا ۳۰۰ متر ( ۱۰۰۰فوت) گسترش یابد و باعث شود بخش عظیمی از خشکی به وسیله آب و آوارها پوشیده شود. از آنجایی که دانشمندان نمیتوانند زمان دقیق زمین لرزه را پیشگویی کنند، در نتیجه به طور دقیق نمی توانند زمان ایجاد یک سونامی را تخمین بزنند. اگرچه، با نگاهی به سونامیهای تاریخی گذشته، دانشمندان می دانند که سونامیها اغلب در چه مناطقی تشکیل می شوند. اندازهگیریهای ارتفاع سونامی گذشته در پیشگویی سونامی آینده و محدودههای مسیل در مکان های خاص و مراکز ساحلی مفید و
کاربردی هستند. تحقیقهای درباره سونامیهای تاریخی میتوانند برای بررسی تکرار وقوع سونامی ها مفید باشند.
در طول هر یک از ۵ قرن گذشته، ۳ تا ۴ سونامی به وسعت عرض اقیانوس آرام به وقوع پیوسته است که اغلب آنها در سواحل شیلی ایجاد شده اند.
میزان سرعت سونامی:
در جایی که اقیانوس بیش از ۶۰۰۰ متر عمق دارد: امواج سونامی با سرعت یک هواپیمای جت ( بیش از ۸۰۰ کیلومتر در ساعت )
( تقریبا ۵۰۰ مایل در ساعت ) حرکت می کنند. در کمتر از یک روز، این امواج می توانند از یک س
وی اقیانوس آرام به آن سوی اقیانوس مهاجرت کنند. این سرعت بالای سونامی بیانگر این نکته مهم است که باید به محض ایجاد سونامی آگاه و هوشیار بود. دانشمندان می توانند زمان رسیدن سونامی به مکانهای مختلف را به وسیله مشخصات مرکز زمین لرزه ای که موجب ایجاد سونامی شده و همچنین مشخصات بستر دریا در طول مسیر این مکان ها، پیشگویی کنند. سونامی ها در آب های ساحلی کم عمق تر، جایی که ارتفاع امواج آنها به طور ناگهانی افزایش می یابند آهس
ته تر حرکت می کنند.
در طی تحقیقات بعدی در زمینه سونامی، میزان طغیان آب و بالا آمدن سطح آب اندازه گیری شد تا اثرات سونامی را توصیف کند. طغیان حداکثر فاصله افقی در خشکی است که یک سونامی می تواند در برگیرد. بالا آمدن آب حداکثر ارتفاع عمودی از میانگین ارتفاع سطح دریا است که دریا در طی یک سونامی با آن مواجه میشود. ارتفاع حقیقی امواج سونامی می تواند بهوسیله نشانههای تلاطم امواج در سطح تراز دریا و یا توسط دستگاههای ساحلی اندازهگیری شود.
زمین لرزه های سونامی :
زمین لرزه دوم سپتامبر ۱۹۹۲ ( بزرگی۲/۷) تنها توسط ساکنان در طول ساحل نیکاراگوا احساس شد. ۲۰ تا ۷۰ دقیقه پس از وقوع زمین لرزه یک سونامی با ارتفاع امواج ۴ متر ( ۱۳ فوت) از سطح عادی دریا در بیشتر مناطق با ساحل نیکاراگوا برخورد کرد و در بعضی قسمت ها حداکثر ارتفاع امواج به ۷ تا ۱۰ متر( ۳۵ فوت ) می رسید. امواج، ساکنان مناطق ساحلی را غافلگیر کرد و باعث خسارت های بسیاری به اموال آنها شد. این سونامی در نتیجه یک “زمین لرزه سونامی” به وجود آمده بود (زمین لرزه سونامی: زمین لرزه ای است که یک سونامی عظیم نسبت به بزرگای زمینلرزه ایجاد می کند). زمین لرزه های سونامی به وسیله عمق کانونی بسیار کم عمق، جابه جایی
گسل بیش از چندین متر و سطوح گسل بسیار کوچکتر از یک زمین لرزه عادی، مشخص می شوند. این زمین لرزه ها همچنین زمین لرزه های آرام و آهسته ای است همراه با لغزش در طول گسل در زیر بستر دریا که بسیار آهسته تر از لغزش در زمین لرزه های عادی به نظر می آید
.
تنها روش شناخته شده برای تشخیص سریع زمین لرزه سونامی، برآورد شاخصی به نام همان لرزه ای است که برای امواج لرزه ای با دوره تناوب بسیار طولانی استفاده می شود .
دو سونامی مخرب و ویرانگر که نتیجه زمین لرزه سونامی بودند، در سال های اخیر در جاوا- اندونزی ( ۱۹۹۴) و پرو ( ۱۹۹۶) رخ داده است.
سونامی های پیشین
پدیده سونامی، بیشتر اوقات در اقیانوس آرام روی می دهد، اما یک پدیده جهانی است که ممکن است هر جا که پیکرهای عظیم آب باشد، حتی در دریاچه ها روی دهد.گاهی اوقات به دنبال هر رویداد سونامی، بزرگ ترین بسامد آن در مقاله مربوط به آن شرح داده می شود که ما می خواهیم در زیر به نمونه هایی از آنها اشاره میکنیم.
سال پیش از میلاد و قبل از آن
در شمال اقیانوس آتلانتیک، Storegga Slides حرکات عمده ناگهانی، خشکی ها را به زیر آب برد .
سال پیش از میلاد مسیح – سانتورینی جزیره یونان
در سال های بین ۱۶۵۰ و ۱۶۵۰ پیش از میلاد مسیح ( که هنوز مورد بحث است)، جزیره آتشفشانی یونانی سانتورینی فوران کرد و باعث رخداد پدیده سونامی به ارتفاع ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر شد که ساحل شمالی جزیره یونانی کرت ” Crete” 70 کیلومتر (۴۵ مایل) آنطرف تر را ویران کرد و باعث از بین رفتن تمدن باستانی عصر مفرغ جزیره کرت در امتداد ساحل شمالی آن شد .
لیسبون، پرتغال – ۱۷۵۵
دهها هزار نفر پرتغالی که از زمینلرزه مهیب ۱۷۵۵ لیسبون، جان سالم بهدر برده بودند با سونامی که سی دقیقه پس از آن رخ داد، کشته شدند زیرا بسیاری از اهالی شهر که این نواحی را از آتش سوزی و ریزش مخروبه های پسلرزهها ایمن می دانستند، به اسکله ها گریخته بودند. پیش از برخورد دیوار عظیم آب به اسکله، آب دریا عقبنشینی کرد و با شکسته شدن کشتی ها محموله
های دریایی خسارت دید. زمینلرزه، سونامی و آتش سوزی متعاقب آن، بیش از یک سوم مردم لیسبون از جمعیت ۲۷۵ هزار نفری را پیش از وقوع زمینلرزه کشت. نوشتههای تاریخی اکتشافات سیاحتی ” Vasco da Gama” و “Christopher Columbus” نشان می دهد که ساختمان های بیشماری تخریب و نابود شد( که شامل ساختمان هایی با معماری ویژه ثروتمندان قرن شانزدهم پرتغالی ها معروف به ” Manueline architecture” است).
پیش از برخورد دیوار آب به ساحل، بسیاری از حیوانات خطر را حس کردند و به ارتفاعات گریختند و نخستین ملاک از وقوع چنین پدیده ای در اروپا، زمینلرزه لیسبون است ؛ این پدیده در زمینلرزه سال ۲۰۰۴ میلادی اقیانوس هند در سریلانکا نیز ثبت شده است . بعضی از دانشمندان فکر می کنند که ممکن است حیوانات دارای یک حس مادون سرعت سیر صوت امواج ” Rayleigh ” زمینلرزه باشند که از دقایق و یا ساعت ها پیش از برخورد سونامی به ساحل آن را حس می کنند.
آتشفشان انفجاری کراکاتوآ – ۱۸۸۳
جزیره آتشفشانی کراکاتوآ در اندونزی با ویرانی شدید سال ۱۸۸۳ میلادی فعال شد، با انفجار حجره ماگمایی، زیر زمین تا اندازه ای خالی شد؛ به طوری که زمین های روی آن و بستر دریا به داخل آن سقوط کرد. امواج عظیم سونامی از محل انفجار به وجود آمد که ارتفاع بعضی از آنها، به بیش از ۴۰ متر از سطح آب های آزاد می رسید. امواج سونامی در سراسر اقیانوس هند، اقیانوس آرام، سواحل باختری امریکا، جنوب امریکا و حتی تا کانال انگلیس دیده شد. بر روی سواحل جاوا و سوماترا سیلاب دریا، مایل ها پیش رفت و سبب تلفات زیادی شد.
سونامی اقیانوس آرام – ۱۹۴۶
در سونامی زمینلرزه جزیره آلوتین ” Aleutian” تنها ۱۶۵ نفر در هاوائی و آلاسکا کشته شدند که ناشی از ایجاد سامانه هشدار دهنده در سال ۱۹۴۹ میلادی در کشورهای نواحی اقیانوس آرام بود.
سونامی شیلی – ۱۹۶۰
زمینلرزه عظیم شیلی بزرگای ۵/۹ مهیب ترین زمینلرزهای است که تا کنون به ثبت رسیده است. ساحل جنوب مرکزی شیلی یکی از مخرب ترین سونامی های قرن بیستم را ایجاد کرد. این سونامی در سراسراقیانوس آرام، با امواجی به بلندای بیش از ۲۵ متر گسترش یافت. هنگامی که سونامی به ”اوناگاوا“ ژاپن برخورد کرد، تقریبا ۲۲ ساعت پس از وقوع آن زمینلرزه بود که بلندای امواج آن بیش از ۳ متر بود. شماری از مردم با این زمینلرزه و سونامی متعاقب آن کشته شدند که رقم آن بین ۴۹۰ تا ۲۲۹۰ نفر برآورد میشود.
سونامی ” گود فرایدی“ -۱۹۶۴
پس از زمینلرزه گود فرایدی با بزرگای ۲/۹ ، سونامی (متعاقب آن) به آلاسکا، انگلستان، کلمبیا، کالیفرنیا و شهرهای سواحل شمال باختری اقیانوس آرام برخورد کرد و ۱۲۲ نفر کشته شدند. این سونامی بیش از ۶ متر بلندا داشت و ۱۱ نفر در ”کرسنت سیتی“ کالیفرنیا در فاصله دور از ساحل کشته شدند.
زمینلرزه سال ۲۰۰۴ اقیانوس هند با بزرگای ۹۰ سونامیهای مهلکی را در تاریخ ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ موجب شد که بیش از ۲۸۰ هزار نفر (بیش از ۲۲۰ هزار نفر تنها در اندونزی) کشته شدند و این مهلک ترین سونامی ثبت شد. در ت اریخ است. در این حادثه مردم بسیاری در گستره وسیعی، از محل نزدیک به زمینلرزه در اندونزی، تایلند و شمال باختری سواحل مالزی تا هزاران کیلومتر دورتر در بنگلادش، هند، سریلانکا، مالدیو و حتی نقاطی دورتر تا سومالی، کنیا و تانزانیا در خاور افریقا کشته شدند. بر خلاف اقیانوس آرام، هیچ پوشش هشدار دهنده در اقیانوس هند نصب نشده است. از سال ۱۸۸۳ میلادی (آتشفشان «کراکاتوآ») که ۳۶ هزار نفر جان باختند، رویدادهای بزرگ سونامی در این قسمت از دنیا ملاحظه نشده بود.
دیگر سونامی های تاریخی
دیگر ر ویداد های سونامی، شامل موارد زیر است:
۲۰ ژانویه ، ۱۶۰۶/۱۶۰۷: در امتداد ساحل کانال «بریستول» (از متون معتبر)، هزاران نفر غرق شدند، خانه ها و روستاهای بسیاری نابود شد و کشتزارها و دام های بسیاری با سیلاب ازبین رفت که ممکن است در پی یک رویداد سونامی باشد. عامل این سیلاب هنوز به لحاظ هواشناسی و بیشینه وقوع جزر مد، مورد بحث است.
۲۶ ژانویه ،۱۷۰۰: زمینلرزه «کاسکادیا» ( با برآورد بزرگای ۹۰ ) سبب پیدایش سونامی عظیمی در سراسر شمال باختری اقیانوس آرام و« آوا»ی ژاپن شد.
کشف سونامی
کشف سونامی در ژرفای اقیانوس
در سال ۱۹۹۵ میلادی ”اداره کل بین المللی اقیانوس و هوا شناسی“ (NOAA) ، ”سامانه ارزیابی و گزارش سونامی در ژرفای اقیانوس“ (DART) را توسعه داد و تا سال ۲۰۰۱ میلادی آرایش شش ایستگاه در اقیانوس آرام گسترش یافت.
در آغاز سال ۲۰۰۵ میلادی در نتیجه افزایش آگاهی و سونامی ناشی از زمینلرزه اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴ میلادی، اجرای بیش از ۳۲ طرح از شناورهای DART تا اواسط سال ۲۰۰۷ میلادی مطرح شد؛ درحالی که سونامیها هنوز از ساحل دور هستند، این ایستگاه ها اطلاعات دقیقی در باره آن ها ارائه می دهند. هر ایستگاه شامل یک نگارنده فشار در کف بستر دریا می باشد (در عمقی در حدود ۶ هزار متر) که مسیر یک سونامی را ردیابی و اطلاعات آن را با امواج صوتی”سونار“ (sonar) به شناور سطحی مخابره می کند. آنگاه شناور سطحی، این اطلاعات را به کمک ”مرکز هشدار دهنده سونامی اقیانوس آرام“ (PTWC) به سامانه ماهواره ای GOES مخابره رادیویی می کند. نگارنده فشار کف بستر دریا در صورتی که شناور سطحی هر سال تعویض شود، برای دو سال دوام دارد. این سامانه برای پیش بینی و هشدار سونامی در اقیانوس آرام خیلی بهبود یافته است.
در طول سونامی اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴ میلادی، داده های رادار چهار ماهواره، بلندای امواج سونامی را دو ساعت پس از وقوع زمینلرزه، بیشینه ۶۰ سانتی متر (دو فوت) ثبت کردهاند. این مشاهدات برای نخستین بار در الگو سازی اصولی و ظریف سونامی کمک کرد.
باید توجه داشت که مشاهدات ماهواره ای سونامی اقیانوس هند، تاثیر بسزایی در اعلان خطر آن نداشت، چون پردازش این داده ها حداقل پنج ساعت طول می کشید و فرصتی برای پالایش داده های ماهواره ایی، در آن زمان نبود. به هر حال در آینده ممکن است ، مشاهدات فضایی در سامانه های هشدار دهنده سونامی نقش اساسی داشته باشند.
باید در نظر داشت که هیچ سامانه ای نمیتواند ما را در برابر س
ونامیهای ناگهانی و قریب الوقوع حمایت کند. سونامی ویرانگری در پی زمینلرزه ۱۲ جولای ۱۹۹۳ در ساحل ”هوکایدو“ ژاپن روی داد و صد ها نفر مفقود الاثر و مجروح شدند. این سونامی سه تا پنج دقیقه پس از زمینلرزه به ساحل اصابت کرد و بیشتر قربانی ها از بازماندههای زمینلرزه بودند که به ارتفاعات و محل های امن می گریختند.
سامانه هشدار دهنده سونامی می تواند در افزایش پتانسیل مقابله با انهدام ناگهانی موثر باشد. برای مثال اگر زمینلرزه بسیار بزرگی (با بزرگای ۰/۹ ) در پهنه فرورانش، در ساحل باختری ایالت متحده روی دهد، برای مثال، مردم ژاپن پیش از رسیدن سونامی به ساحل کشورشان، ( با دریافت هشدارهای احتمالی از سامانه های هشدار دهنده هاوایی و دیگر نقاط)، برای تخلیه نواحی آسیب پذیر احتمالی بیش از ۱۲ ساعت وقت دارند
فاجعه سونامی ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴
به گزارش سازمان زمین شناسی آمریکا (USGS) در سعات ۰۰ و ۵۸ دقیقه و ۴۹/۸۰ ثانیه (به وقت جهانی) برابر با ساعت ۴ و ۲۸ دقیقه و ۴۹/۸۰ ثانیه (به وقت ایران) زمین لرزه ای به بزرگای گشتاوری Mw=9 در ۲۲۵ کیلومتری جنوب، جنوب خاوری بانداآچه ایالت سوماترای اندوزی به وقوع پیوست. این زمین لرزه پنجمین زمین لرزه بزرگ جهان از سال ۱۹۰۰ میلادی تا کنون و بزرگترین زمین لرزه از سال ۱۹۶۴ میلادی (زمین لرزه آلاسکا) می باشد (جدول ۱). مختصات رو مرکز این زمین لرزه ۳/۲۴ درجه عرض شمالی و ۹۵/۸۲ درجه طول خاوری می باشد. عمق این زمین لرزه حدود ۱۰ کیلومتر گزارش شده است. در اثر این زمین لرزه امواج سهمگین (سونامی) در ۸ کشور جنوب و جنوب خاوری آسیا بیش از ۱۶۰ هزار نفر (تا زمان تهیه این گزارش)÷ را کشت و خسارات فراوانی به سواحل این کشورها وارد آورد. تا کنون بیش از ۱۳۰ پسلرزه به بزرگای M=4/4-7/5 در منطقه روی داده است (شکل۱و۲).
-۲لرزه زمینساخت منطقه
ناحیه اندونزی یکی از فعالتذرین نواحی لرزه خیز جهانی می باشد. این ناحیه متشکل از جزایری قوسی در ناحیه ای با ویژگی های خاص تکنونیکی چون زونهای فرورانش و جزایر آتشفشانی می باشد. در این ناحیه صفحات متعددی همچون صفحه اوراسیا، صفحه استرالیا و صفحه اقیانوس آرام با یکدیگر تلاقی کرده و زمینلرزه های مهیبی همچون رویداد اخیر را بوجود می آورند.
-۳ سابقه لرزه خیزی منطقه
منطقه اندونزی و نواحی مجاور آن در طول سالهای گذشته نیز شاهد وقوع زمینلرزه های بزرگی بوده است. از جمله این موارد می توان به زمینلرزه سال ۱۹۹۲ ناحیه فلورس با بزرگی ۷/۵، زمینلرزه سال ۲۰۰۰ آیریان جایا با بزرگی ۸/۱، زمینلرزه سال ۲۰۰۰ سوماترا با بزرگی ۷/۴ و زمینلرزه سال ۲۰۰۳ هالماهرا با بزرگی ۷/۰ اشاره کرد.
متأسفانه دانش بشری تنها برای حوضه اقیانوس کبیر هشدار دهنده تاسیس نموده است و این یکی از کم توجهی هائی است که در حوضه اقیانوس هند را زیر پوشش دستگاههای اخطار دهنده قرار نداده است. سونامیهای واقع شده در جهان تا کنون در جدول (۲) آمده است.
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
یزد دانلود |
دانلود فایل علمی 