فایل ورد کامل مقاله عوامل مؤثر در ایجاد آسیب‌های اجتماعی؛ بررسی علمی ریشه‌های فرهنگی، اقتصادی و روانی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله عوامل مؤثر در ایجاد آسیب‌های اجتماعی؛ بررسی علمی ریشه‌های فرهنگی، اقتصادی و روانی دارای ۱۲۹ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله عوامل مؤثر در ایجاد آسیب‌های اجتماعی؛ بررسی علمی ریشه‌های فرهنگی، اقتصادی و روانی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله عوامل مؤثر در ایجاد آسیب‌های اجتماعی؛ بررسی علمی ریشه‌های فرهنگی، اقتصادی و روانی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله عوامل مؤثر در ایجاد آسیب‌های اجتماعی؛ بررسی علمی ریشه‌های فرهنگی، اقتصادی و روانی :

بررسی ارتباط بین میزان انجام فعالیت های بدنی و ورزشی و سطح سلامت روانی ( جسمانی ، اضطراب و اختلال خواب ، اجتماعی ، افسردگی ) دانشجویان پسر

چکیده تحقیق
پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین میزان انجام فعالیتهای بدنی و ورزشی و سطح سلامت روانی ( جسمانی ، اضطراب و اختلال خواب و 😉 دانشجویان پسر کارشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران در سال تحصیلی ۸۶-۸۵ پرداخته است .

جامعه آماری شامل دانشجویان ورودی مهر ۸۲ تا مهر ۸۵ . تعداد کل دانشجویان از لحاظ اموزشی ۹۶ نفر منهای ۱۱ دانشجوی انتقالی و مرخص از تحصیل در ترم مهر ماه ۸۵ بود . یعنی جامعه آماری ۸۵ نفر و طبق جدول که حبسی و مورگان ۷۰ نمونه ( آزمودنی ) شامل سه رشته تحصیلی مشاوره و راهنمایی ، علوم تربیتی و روانشناسی در سطح تحصیلی کارشناسی .

از تعداد ۷۰ نمونه آزمودنی ۴۱ آزمودنی غیر ورزشکار – ۲۹ و آزمودنی ورزشکار بودند . از ۲۹ نفر آزمودنی ورزشکار ۱۶ نفر – ورزشکار رشته هیا ورزشی انفرادی و ۱۳ نفر ورزشکار رشته های گروهی

ابزار گرد اوری داده ها :
۱- پرسشنامه اطلاعات فردی ۲- تست سلامت عمومی گلدبرگ GHQ

روشهای آماری :
آمار توصیفی (فراوانی ، درصد ، میانگین ، انحراف استاندارد ، رسم نمودار و جدول )

روشهای آماری :
آمار استنباطی ( آزمون t مستقل برای میانگین گروههای متفاوت)

محاسبات با نرم افزارهای رایانه ای و روشهای آماری توصیفی و استنباطی
نتایج بدست امده نشان می دهد که ورزشکاران نسبت به ازمودنیهای غیر ورشکار از سلامتی بالاتری برخوردار بودند . تفاوت معنی داری از لحاظ سلامت روانی ما بین ورزشکاران انفرادی و گروهی مشاهده شد .

زیر مجموعه های سلامت روانی ( جسمانی ف علائم اضطراب و اختلال خواب ، کارکرد اجتماعی ، علائم افسردگی ) آزمودنیهای ورزشکار و غیر ورزشکار تفاوت معنی داری وجود داشت . با توجه به اطلاعات بدست امده آزمودنیهای ورزشکار به لحاظ کارکرد اجتماعی و علائم افسردگی وضعیت بسیار مطلوبی را نسبت به آزمودنیهای غیر ورزشکار داشتند .

فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
۱-۱- مقدمه
۲-۱- بیان مسئله
۳-۱- اهمیت و ضرورت تحقیق ( فایده های تحقیق)
۴-۱- موضوع تحقیق
۵-۱- اهداف تحقیق
۶-۱- فرضیه های تحقیق
۷-۱- تعاریف عملیاتی

فصل دوم
۱-۲- مقدمه
۲-۲- ادبیات تحقیق
۱-۲-۲- مفهوم سلامت روانی بر اساس نظریه های مختلف
الف – ۲-۲- نظریه زیست شناسی
ب – ۲-۲- نظریه روانکاوی
ج ۲-۲- نظریه رفتار گرایی

د-۲-۲- نظریه انسانگرایی
۲-۲-۲- فشارهای عصبی (روانی ) و سلامت روانی
۳-۲-۲- نشانه های فشار روانی
۴-۲-۲- فشار عصبی ( روانی) و دانشجویان
۵-۲-۲- واکنشهای دانشجویان نسبت به فشارهای روانی

۶-۲-۲- روشهای مقابله دانشجویان با فشارهای روانی
۷-۲-۲- انجام دادن فعالیتهای بدنی و ورزشی
۸-۲-۲- جمع بندی ادیات تحقق
۳-۲- پیشینه تاریخی تحقیق

۱-۳-۲- اثرات فعالیتهای بدنی و ورزشی و انجام آنها بر سلامت جوامع بیمار
۲-۳-۲- سلامت روانی در انواع رشته های ورزشی و فعالیت های بدنی مختلف
۳-۳-۲- تفاوت افراد ورزشکار و غیر ورزشکار در سلامت روانی و ابعاد آن
۴-۳-۲- جمع بندی و نکات آخر در مورد پیشینه تحقیق

فصل سوم
۱-۳- مقدمه
۲-۳- روش اجرای تحقیق
۳-۳- جامعه آماری
۴-۳- نمونه آماری و روش نمونه گیری
۵-۳- ابزار تحقیق ( اندازه گیری)

۶-۳- روش جمع آوری داده ها ( اطلاعات)
۷-۳- روش آماری تحقیق
فصل چهارم
۱-۴- مقدمه

۲-۴- بخش توصیفی اطلاعات جمع اوری شده ( طبقه بندی داده ها )
۳-۴- جداول و نمودارهای توزیع فراوانی
۴-۴- بخش استنباطی ( اجرای آماری ) پژوهش ( اطلاعات جمع آوری شده
۵-۴- تجزیه و تحلیل مقایسه ای ( بررسی وضعیت فرضیه های تحقیق)
فصل پنجم

۱-۵- مقدمه
۲-۵- نتایج کلی
۳-۵- محدودیت های تحقیق

۴-۵- پیشنهادات
فهرست منابع
ضمائم

فهرست جداول و نمودارها
جداول
جدول علائم جسمانی از مقیاس های چهار گانه ازمون GHQ 28 سئوالی گلربرگ
جدول علائم اضطراب و اختلال خواب از مقیاسهای چهار گانه آزمون GHQ 28 سئوالی گلدبرگ
جدول علائم مربوط به کارکرد اجتماعی از مقیاسهای چهار گانه آزمون GHQ 28 سئوالی گلدبرگ
جدول علائم افسردگی از مقیاسهای چهار گانه آزمون GHQ 28 سئوالی گلدبرگ
جدول شماره ۱ فصل چهارم
جدول شماره ۲ فصل چهارم

جدول شماره ۳ فصل چهارم
جدول شماره ۴ فصل چهارم
جدول شماره ۵ فصل چهارم
جدول شماره ۶ فصل چهارم
جدول شماره ۷ فصل چهارم

جدول شماره ۸ فصل چهارم
جدول شماره ۹ فصل چهارم
نمودارها
نمودار شماره ۱ فصل چهارم
نمودار شماره ۲ فصل چهارم
نمودار شماره ۳ فصل چهارم
نمودار شماره ۴ فصل چهارم
نمودار شماره ۵ فصل چهارم

نمودار شماره ۶ فصل چهارم
نمودار شماره ۷ فصل چهارم
نمودار شماره ۸ فصل چهارم

فصل اول :
طرح تحقیق
۱-۱- مقدمه
۲-۱- بیان مسئله
۳-۱- اهمیت و ضرورت تحقیق ( فایده های تحقیق)
۴-۱- موضوع تحقیق
۵-۱- اهداف تحقیق
۶-۱- فرضیه های تحقیق
۷-۱- تعاریف عملیاتی

۱-۱- مقدمه
در عصر حاضر اختلاف رفتار یو روانی از جمله مشکلات جدی و شایع در جهان است . این پدیده در کشورهای در حال توسعه به ویژه در ایران دامنه وسیعتری دارد و دائما رو به افزایش است . فصل نامه پژوهشهای روانشناختی ، ۱۳۷۱

بر این اساس با وجود پیشرفتهای علمی در یک صد (۱۰۰) سال گذشته که باعث شده است تا بسیاری از بیماریهای عفونی و مسری از زندگی مردم رخت بر بندد، اما بنظر می رسد که اختلالات روانی با انواع و شدتهای متفاوت جایگزین ان بیماریها شده است .

نتیجه برخی از مطالعات ، صنعتی شدن کشورها و تغییرات اجتماعی از قبیل شهر نشینی ، فروپاشی خانواده ها و تغییر در شیوه زندگی مردم و مشکلات اقتصادی را از جمله برخی از علل این مشکلات می داند . جامعه دانشجویان کشور نیز که اغلب درگیر فراگیری علم و دانش هستند به لحاظ استرس های خاص حین سنین بیشتر در معرض این فشارها و مشکلات قرار دارند .

به اعتقاد پرز (۱۹۶۹) انسان یک ارگانیزم است و یک ارگانیزم از محیط خودش مستقل نیتس و به محیطی احتیاج دارد که با آن به تعامل و مبادله بپردازد . انسان تمایل دارد که در جهت چیزهای کل و یا هیئتهای جنب حرکت کند تا از تنشهای خود بکاهد و کلیت خود را به ظهور برساند . بنابراین تمایل اساسی هر ارگانیزمی و از جمله آنان انسان تلاش برای کسب تعادل است .

تعادلی که هرگز به طور ثابت و دایمی حاصل نمی شود . هدف تلاش برای کسب تعادل و موازنه کاهش ششهاست که این برای ارگانیزم لذت بخش است . همین تلاش در فرایند حفظ تعادل است که نظم خود به خودی ارگانیزم را به وجود می اورد با توجه به حساسیت این دوران یعنی دوران دانشجوی که همراه با دوری از خانواده ، فشارهای روحی و روانی و مقتضیات خاص این سنین توجه به تاثیر نامطلوبی که این اضطراب ها و استرس ها در فرایند کلی زندگی دانشجویان دارد لازم است که به سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) آنها توجه شود .

راهکارهای بسیاری جهت مبارزه با فشارهای روانی ارتقاء سطح سلامت روانی و ارتقاء سلامت عمومی جامعه و قشرهای مختلف مردم مانند شناخت موقعیت ، تفریحات سالم و سرگرمیها ( ورزش و شرکت در مراسم ها ) خواب کافی ، همکاری و نوع دوستی ، مشارکت دادن دیگران در کار کسب تجارت و لذت بردن از شغل ارائه شده است ۲ ( ابطحی ، ۱۳۸۰) اما به نظر می رسد از میان آنها عامل ورزش و فعالیتهای بدنی به عنوان یک راهکار مناسب و موثر موبج ارتقاء سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) انان گردد.

با توجه به اهمیت ورزش و فعالیت های بدن یاین پژوهش قصد دارد سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ;. ) دانشجویان پسر دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران را به عنوان یک متغیر مهم مورد بررسی قرار دهد .

۲-۱- بیان مسئله و سئوالات تحقیق
بنابر امد و سازمان بهداشت جهانی ۱۹۹۳ در دنیا حدود ۵۰۰ میلیون نفر از اختلالات روانی رنج می برند که از این عده حدود ۵۲ میلیون نفر به اکسینرو فرین و نزدیک به ۱۵۰ میلیون نفر به انواع اختلالات عصبی دیگر مبتلا می باشند که غالب این موارد در کشورهای در حال توسعه می باشد . ( یعقوبی ، ۱۳۷۴)

یافته های یک بررسی که در فرهنگستان خانواده آمریکا انجام گرفته است ، نشان داد که ۸۰ درصد کارکنان مشاغل اجرایی ۶۶ درصد آموزگاران و منشی ها ، ۴۴ درصد کارکنان تولید پوشاک و ۲۵ درصد کشاورزان تحت فشار و روانی بودند بدیهی است بیماریهای روانی مختص به یک قشر و طبقه خاصی نیست و تمام طبقات جامعه را شامل می شود . از طرفی سلامت روانی و عمومی دانشجویان به واسطه نقش اثر گذار انان بر باورهای فکری و فرهنگی و پیشرفت همه جانبه جامعه از اهمیت خاصی برخوردار است .

به هر حال اغلب محققین ، ورزش را به عنوان راهکاری مناسب جهت ارتقاء سلامت روانی مورد تایی قرا رداده اند پژوهشگران زیادی ارتباط سلامت روان یو خلق و خو را با امادگی قلبی عروقی و شرکت در فعالیتهای بدنی را بررسی کرده اند و دریافته اند که شرکت در فعالیت بدنی با ارتقای سطح سلامت روانی و خلق و خو ارتباط دارد .

همچنین نورول و بلز ( ۱۹۹۳) پلنت و رودین (۱۹۹۰) از نتایج تحقیقات خود به نتایج مشابهی از موارد بالا رسیدند . اگر چه برخی از تحقیقات نیز شواهدی قوی مبنی بر تاثیر ورزش بر سلامت روانی را نشان نداده اند ( سناکس و همکارانش ، ۱۹۹۰ کینگ و همکارانش ۱۹۸۹) تعداد کم مطالعات کلینکی و نتایج متناقض بعضی از این مطالعات تایید این مسئله که ورزش تاثیر قوی و مثبتی بر سلامت روانی دارد را مشکل کرده است . شکی نیست که این زمینه احتیاج به مطالعات بیشتری دارد .

با توجه به ضرورت توجه به نتایج متناقض تحقیقات و همچنین اثرات نامطلوبی که بیماریهای روانی در حوزه های فرهنگی عاطفی ، سیاسی ، اقتصادی ، فردی و اجتمعی ، خانوادگی و انسانی می تواند در جامعه ایجاد نماید پژوهش در پی آن است تا به سئوالات زیر پاسخ گوید و نقش ورزش و فعالیتهای بدنی را در خصوص کاهش این اختلالات مطالعه و روشن نماید .

۱- آیا بین میزان انجام فعالیتهای بدنی و ورزشی و سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) ارتباط وجود دارد ؟
۲- آیا ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی از لحاظ سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) با هم تفاوت دارند ؟

۳- آیا بین سابقه ورزشی و سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) ارتباطی وجود دارد ؟
۴- آیا افراد ورزشکار سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) بهتری دارند ؟

۳-۱- اهمیت و ضرورت تحقیق ( فایده های تحقیق)
بر اساس یافته های علوم انسانی به ویژه روانشناسی ، کنترل فشارهای روانی افراد در همه سازمانها از اهمیت ویژه ای برخوردار است . بدیهی است این اهمیت با حساسیت سازمانها نیز از شدت بیشتری برخوردار است .

در میان سازمانهای اجتماعی ، دانشجویان نیز از اهمیت ویژه و موقعیت حساسی برخوردارند . عمده ترین قشر جامعه که وظیفه کسب دانش امروز را دارند و از استعداد بالقوه ای جهت اداره اینده کشور برخوردارند همین قشر دانشجویان است که بعهدها با توجه به عضو اوین و تصدی مشاغل گوناگون چون معلم استاد دانشگاه افراد مهم جهت ساخت پا به های اقتصادی سیاسی و فهرنگی جامعه پایه های مهم بقای جامعه خواهند شد .

موضوع سلامت روان دانشجویان و تاثیر ان بر سایر زوایای زندگی انان موضوعی است که اکثریت متخصصان تعلیم و تربیت و محققان به ان با عظیمی دارند دانشجویان افرادی هستند که با توجه به موقعیت ویژه انان بیشتر در معرض فشارهای عصی قرار دارند و این تاثیر بهره وری انان را نیز تحت شعاع قرار می دهد .

دانشگاه و جامعه دانشجویان به عنوان عضو فعال ( متخصص جامعه یکی از ارکان و نهادهای توسعه پایدار فرهنگ و اجتماعی هر جامعه محسوب می شوند . بررس سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) دانشجویان که از مهم ترین و موثرترین اعضاء جامعه دانشگاهی کشور به حساب می ایند نیاز به راهکارهای جهت ارتقاء سطح سلامت روانی هستند و باید به پیشگیری از افت سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) آنان پرداخته شود .

به بیان دیگر این پژوهش علاوه بر این که حیطه دانش مربوط به این موضوع را توسعه می بخشد . می تواند توجه مسئولین محترم وزارت علوم و مسئولین محترم دانشگاهها را به این هدف معطوف سازد که : علاوه بر اثرات جسمانی ورزش اثرات روانی ان نیز در نظر گرفته شود . و این پژوهش قدمی است .

 

۴-۱- موضوع تحقیق
بررسی ارتباط بین میزان انجام فعالیتهای بدنی و ورزشی و سطح سلامت روانی _ جسمانی ، اضطراب و اختلال ، کارکرد اجتماعی ، افسردگی ) در بین دانشجویان پسر دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه شهید بهشتی تهران در سال تحصیلی ۸۶-۸۵

۵-۱- اهداف تحقیق
الف ) هدف کلی :
هدف کلی این تحقیق بررسی ارتباط بین میزان انجام فعالیتهای مبدنی و ورزشی با سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) دانشجویان پسر دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی ۸۶-۸۵

ب – اهداف اختصاصی :
موضوع تحقیق حاضر به طور اختصاصی جنبه های زیر را مورد بررسی قرار می دهد :
۱- بررسی ارتباط بین میزان انجام فعالیتهای بدنی و ورزشی با سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) دانشجویان پسر دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
۲- توصیف سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) دانشجویان پسر ( مرد ) ورزشکار

۳- توصیف سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) دانشجویان پسر غیر ورزشکار
۴- مقایسه سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) پسر ورزشکار و غیر ورزشکار
۵- ارتباط سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) پسر ( مرد ) ورزشکار با سابقه ورزشی
۶- توصیف اجمالی سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) پسر (مرد) ورزشکار رشته های انفرادی

۷- توصیف اجمالی سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) پسر ورزشکار رشته های گروهی
۸- مقایسه سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) دانشجویان پسر ورزشکار رشته های انفرادی و گروهی
۹- توصیف اجمالی هر یک از زیر مجموعه های سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) در پسران دانشجوی ورزشکار و غیر ورزشکار

۱۰- مقایسه بین زیر مجموعه های سالمت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) دانشجویان پسر ورزشکار و غیر ورزشکار

۶-۱- فرضیه های تحقیق
فرضیه های این تحقیق عبارتند از :
۱- بین میزان انجام فعالیتهای بدنی و ورزشی و سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) ارتباط معنی دار وجود دارد .
۲- بین سطح سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) و سابقه ورزشی ارتباط معنی دار وجود دارد
۳- سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) دانشجویان پسر ورزشکار و غیر ورزشکار با هم تفاوت معنی دار دارد .

۴- سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) دانشجویان پسر ورزشکار ، رشته های ورزشی گروهی و انفرادی با هم تفاوت معنی دار دارد .
۵- زیر مجموعه های سلامت روانی ( فیزیکی ، اجتماعی و ; ) پسران دانشجوی ورزشکار و غیر ورزشکار با هم تفاوت معنی دار دارد .

۷-۱- تعاریف عملیاتی
۱- سلامت روانی :
سازمان جهانی بهداشت ، سلامت روانی را حالت سلامتی کامل فیزیکی ، روانی و اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری و ناتوانی تعریف می کند . همچنین سلامت روانی را معادل کلیه روش ها و تدابیری می دانند که برای جلوگیری از ابتلا به بیماری به کار می رود که در این پژوهش از پرسشنامه ۲۸ سئوالی گلدبرگ جهت اندازه گیری ان استفاده می شود .

۲- میزان انجام فعالیتهای بدنی و ورزشی :
فعالیتهای بدنی و ورزشی انجام شده که شخص در شبانه روز انجام می دهد با توجه به نوع فعالیت و مدت انجام آن که در این پژوهش به وسیله اندازه گیری میزان انرژی مصرفی روزانه براورد می شود .

۳- ورزشکار :
به دانشجوی اطلاق می وشد که تا زمان برگزاری ازمون سلامت روانی ، حداقل به مدت ۳ سه ماه به طور مستمر و منظم در یک رشته ورزشی انفرادی و یا گروهی مشغول به فعالیت بوده است .

۴- رشته های ورزشی انفرادی :
عبارت است از رشته های ورزشی که رقابتهای آنها به صورت انفرردی برگزار گردد

۵- غیر ورزشکار :
به دانشجوی اطلاق می شود که سابقه هیچ گونه فعالیت ورزشی مستمر و منظمی را نداشته است .

۶- رشته های ورزشی گروهی :
عبارت است از چهار رشته ورزشی فوتبال ، والیبال ، بسکتبال و هندبال

۷- مسابقه ورزشی
عبارت است از مدت زمانی بر حسب ماه که ورزشکار به صورت منظم و مستمر و بدون قطع یا دوری تا زمان انجام ازمون سلامت روانی مشغول به فعالیت در یک یا چند رشته ورزشی بوده است .

فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
۱-۲- مقدمه
۲-۲- ادبیات تحقیق
۱-۲-۲- مفهوم سلامت روانی بر اساس نظریه های مختلف
۲-۲-۲- فشارهای عصبی (روانی ) و سلامت روانی
۳-۲-۲- نشانه های فشار روانی

۴-۲-۲- فشار عصبی ( روانی) و دانشجویان
۵-۲-۲- واکنشهای دانشجویان نسبت به فشارهای روانی
۶-۲-۲- روشهای مقابله دانشجویان با فشارهای روانی
۷-۲-۲- انجام دادن فعالیتهای بدنی و ورزشی

۸-۲-۲- جمع بندی ادیات تحقق
۳-۲- پیشینه تاریخی تحقیق
۱-۳-۲- اثرات فعالیتهای بدنی و ورزشی و انجام آنها بر سلامت جوامع بیمار

۲-۳-۲- سلامت روانی در انواع رشته های ورزشی و فعالیت های بدنی مختلف
۳-۳-۲- تفاوت افراد ورزشکار و غیر ورزشکار در سلامت روانی و ابعاد آن
۴-۳-۲- جمع بندی و نکات آخر در مورد پیشینه تحقیق

۱-۲- مقدمه
امروز فواید فیزیولوژیک و روحی روانی ورزش امری بدیهی و آشکارا و شناخته شده است . نتایج تحقیقات به خوبی نشان داده است که ورزش و فعالیتهای ورزشی موجب افزایش بافت ماهیچه ای موجب سهولت کنترل وزن – کنترل سطح فشار خون و به طور کلی و همه جانبه حفظ سلامت جسمی و روانی می گردد.

اما اینکه ورزش می تواند موجب ارتقاء سطح سلامت روانی گردد تحقیقات علمی با احتیاط و دقت نظر بیشتری مورد تایید و تاکید قرار می دهند. با توجه به این امر که در این پ‍ژوهش هدف اصلی بررسی ارتباط بین میزان انجام فعالیتهای بدنی و ورزشی با سطح سلامت روانی است، بنا به اصول پژوهش ابتدا به بررسی ادبیات تحقیق (مباحث نظری و تعاریف سلامت روانی و 😉 پرداخته می شود و سپس بعد از این مقوله مروری بر چند و یا شاید بتوان گفت تحقیقات انجام گرفته توسط سایر پژوهشگران در این زمینه، خواهد شد.

۲-۲- ادبیات تحقیق
سلامت روانی و تعریف آن:
فرهنگ فارسی معین سلامت را: ۱- بی گزند شدن، بی عیب شدن ۲- رهایی یافتن، نجات یافتن ۳- امنیت ۴- عافیت و تندرستی ۵- نجات، رستگاری ۶- خلاص از بیماری، شفا ۷- آرامش،‌ صلح ۸- سالم و تندرست بودن معنی کرده است. مفهوم سلامت روانی در واقع جنبه ای از مفهوم کلی سلامت است.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) سلامت روانی را چنین تعریف کرده است: حالت سلامت کامل فیزیکی، روانی و اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری یا ناتوانی.
در واقع می توان گفت یکی از اهداف مربوط به سلامت روانی ایجاد امکانات قابل قبولی برای تامین کردن و ایجاد یک زندگی کامل و مناسب انسان برای فرد فرد افراد است، ‌انسان باید از لحاظ فیزیکی و روانی و اجتماعی در امنیت کامل به سر برد.

(نوربخش،‌۱۳۷۸) ابعاد منفی و مثبت تعریف سلامت روانی از دید سازمان بهداشت جهانی (WHO) توسط داونی و همکارانش (۱۹۹۶) مورد توجه قرار گرفته است. در قسمت اول تعریف آنها،‌ اعتقاد دارند که سلامت به مثابه یک مفهوم مثبت نگریسته می شود. کیفیت مثبت: آسایش و بهزیستی. در قسمت دوم تعریف، آنها به سلامت در بعد منفی به مثابه فقدان بیماری،

‌یا معلولیت. کیفیت مثبت: آسایش و بهزیستی. در قسمت دوم تعریف، آنها به سلامت در بعد منفی به مثابه فقدان بیماری، ‌یا معلولیت نگریسته اند. با در نظر گرفتن این تعاریف،‌ این مطلب مورد تاکید قرار می گیرد که سلامت حقیقی هم شامل پیشگیری از نابهنجاری و بیماری است و هم توجه به ارتقای سلامت در بعد مثبت است که البته این امر کمتر مورد توجه قرار گرفته می شود.

داونی و همکارانش با در نظر گرفتن سلامت به مثابه یک مفهوم نسبی به جای یک مفهوم مطلب مدل جدیدی برای سلامت ارائه داده اند که در زیر به آن اشاره می کنیم.

مدل جدید سلامت ازدوانی و همکاران
سلامتی
جسمانی

اجتماعی روانی مثبت
منفی ( ناخوشی)

ناخوشی
بیماری
بد شکلی تناسب اندام ( صحت) سلامتی و خوشی حقیقی
حالات ناخواسته
جراحات ( ضایعه)
ناتوانی
عقب افتادگی
منبع «مدلی برای سلامت» داونی و همکاران (اقتباس از سهرابی، ۱۳۸۰)

این مدل ابعاد مثبت و منفی سلامت را مطرح می کند که هر کدام با عناصر جسمی،‌ روانی،‌ اجتماعی که از تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO) 1946 نشأت می گیرد مطابقت دارد.

در بعد مثبت که بیشتر مورد توجه داونی و همکارانش بوده است،‌ سلامت روانی را فرایند نیرومندن شدن و قادر بودن توأم با داشتن یک زندگی خوب منعکس می کنند. به عنوان مثال دوستان مناسب،‌ خشنودی از نیازهای مادی، داشتن توانایی کنترل زندگی، ‌قادر بودن برای انتخاب آنچه فرد می خواهد انجام دهد یا قادر بودن به گسترش و توسعه خلاقیت های فردی و داشتن اختیار برای توسعه این کیفیات که ذکر شد.

داونی و همکارانش همچنین بیان می کنند که سلامتی از دیدگاه مثبت آن، اندیشه مناسب اندام و سعی در داشتن تناسب اندام را نیز در بر می گیرد. این مفهوم بر اسنادهای جسمی سلامت متمرکز است و در چهار مقوله قدرت و استحکام، ‌نیروی بدنی،‌ انعطاف پذیری و مهارتهای گوناگون خلاصه می شود. این مقوله های چهارگانه به ما اجازه می دهند

که وظایف و مسئولیتهای روزمره معمولی را بدون ناراحتی بدنی انجام دهیم و نقشها و وظایف بالاتری را نیز اجرا کنیم. در بعد منفی داونی و همکارانش دامنه وسیعی (وسیعی) از شرایط غیر عادی جسمی مثل بیماری و بد شکلی و ; و یا وضعیت های ناخواسته مانند جوش روی پوست یا شرایط ناتوان کننده مانند جراحات اعضای مختلف بدن را به طور بحث برانگیزی مطرح می کند که ممکن است بعضی از این شرایط مستقیما با ناخوشی مربوط نباشد. در پایان داونی و همکارانش بیان می کنند سلامت چه بعد مثبت آن و چه بعد منفی آن با عناصر جسمی، ‌روانی و اجتماعی پیوستگی کامل دارند. اگرچه ارتباط دقیق بین این سطوح مختلف سلامت مبهم است. (سهرابی،‌۱۳۸۰)

علاوه بر این در بعضی از منابع تحقیقی به تعاریفی از سلامت روانی بر می خوریم که در این جا به ذکر نمونه های از آن می پردازیم. لوینسون و همکارانش (۱۹۶۲) سلامت روانی را چنین تعریف کرده اند: سلامت روانی عبارت است از اینکه فرد چه احساسی نسبت به خود، ‌دنیای اطراف،‌ محل زندگی، ‌اطرافیان مخصوصاً با توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران دارد،‌ چگونگی سازش وی با درآمد خود و شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویشتن (به نقل از میلانی فر،‌ ۱۳۷۸). کارل مینجر سلامت روانی را: سازش فرد با جهان اطرافش با حداکثر امکان به طوری که باعث شادی و برداشت مفید و موثر به طور کامل شود می داند. (به نقل از میلادی فر، ۱۳۷۸)

ساعتچی سلامت روانی را اینگونه تعریف می کند: خودی از نظر روانی و عقلی سالم است که درباره خود دچار خطا و وهم نمی شود، اجازه نمی دهد ترسها و پیش داوریها یا نیروی عادات، تصویری را که وی از جهان اطراف خود دارد،‌ تعریف کند. برای خود هدفهای مطلوبی که هر چند دسترسی به آنها امکان پذیر است ولی دسترسی به آنها لزوماً آسان نیست انتخاب می کند و از هر کاری که لازم باشد برای نیل به هدفهای خود بدون تغییر دادن آنها استفاده می کند. (ساعتچی، ‌۱۳۶۹ به نقل از رحمت اله صادقی)

۱-۲-۲- مفهوم سلامت روانی بر اساس نظریه های مختلف
نظریه های گوناگون برای روشن ساختن و تبیین آسیب پذیری و نارسایی های مقابله فرد در برابر فشارهای عصبی ارائه گردیده است. هر کدام از این نظریه ها سلامت روانی رابه زعم خود تعریف می کنند و شرایط بخصوصی را برای پیشگیری بیماریهای روانی و در نتیجه تأمین سلامت روانی انسان پیشنهاد می کند که در ادامه به ذکر چند نظریه پرداخته می شود.

الف) نظریه زیست شناسی
نظریه زیست شناسی در مطالعه رفتار انسان، ‌بیشترین اهمیت را برای بافتها و اعضای مختلف بدن قائل می شود. این نظریه که پایه اصلی روانپزشکی را تشکیل می دهد بیشتر بر بیماریهای روانی تاکید و توجه دارد تا سلامت روانی،‌ زیرا بیماری روانی را جزو سایر بیماریها به حساب می آورد. دیدگاه روانپزشکی برای تبیین بیماری روانی، ‌بر پدیده ها و ; اختلالهای فیزیولو‍ژیک اهمیت می دهد. این دیدگاه از علم پزشکی الهام می گیرد زیرا علم پزشکی معتقد است

که بیماری جسمی در اثر بی نظمی در عملکرد یا در خود دستگاه به وجود می آید. اگر رفتار شخص از هنجار منحرف شود،‌به این خواهد بود که دستگاه روانی او اختلال پیدا کرده است. طبق این دیدگاه اختلالهای روانی بر اثر نیازهای شخصی،‌ عقاید، ‌آرزوهای اجتماعی و ارزشهای که با مخالفت روبرو می شوند بروز نمی کند این پدیده ها به فرایندهای روانی – شیمیایی نسبت داده می شوند. دیدگاه روانپزشکی، درباره فرد دید تعادل حیاتی دارد.

طبق این دید، سلامت روانی عبارت است از نظام متکاملی که خوب کار می کند. اگر تعادل به هم بخورد،‌ بیماری روانی ظاهر خواهد شد. بنابراین می توان رفتار را به پاندولی تشبیه کرد که بین دو قطب بیماری نوسان دارد و سلامت روانی بین آن دو قطب جای می گیرد.

ب – نظریه روانکاوی
سنتی ترین اندیشه و عقیده روانکاوی معتقد است که شخصیت فرد از سه عنصر تشکیل می شود. نهاد،‌ من و من برتر،‌ نهاد تنها عنصر ذاتی شخصیت است و از اصل کسب لذت پیروی می کند. من از تولد به بعد همراه با رشد کودک شکل می گیرد. من تابع اصل واقعیت است،‌ تحلیل می کند،‌ می فهمد و باعث ایجاد سازگاری بین دو بعد شخصیت یعنی نهاد و من برتر می شود.

من برتر از اوایل کودکی به وجود می آید و از اصل آرمانی و وجدان اخلاقی و از کمال جویی پیروی می کند. من برتر برای فرد وجدان اخلاقی فراهم می آورد. او را از ممنوعیت های مختلف آگاه می کند. به نظر برخی روانکاوان،‌ سلامت روانی زمانی تضمین می شود

که من با واقعیت سازگار شود. همچنین تکانش های غریزی نهاد به کنترل درآید. حتی برخی روانکاوان، از قابلیت سازگاری فراتر می روند و می گویند که فرد باید بتواند بین سه عنصر شخصیت (نهاد،‌ من، ‌من برتر) تعادل برقرار کند. بنابراین اگر بین نهاد و من برتر تعارض به وجود آید،‌بیماری روانی ظاهر خواهد شد و بر حسب این که در مقابل یک نیروی قوی و یا به عبارتی یک نهاد قوی (شخصیت بزهکار و ضد اجتماعی که بر اصل لذت تأکید دارد) قرار گرفته باشیم

به صورت های مختلف تجلی خواهد کرد. نهاد ، من ، و من برتر در ارتباطی تنگاتنگ با هم قرار دارند. و من در این میان نقش مهم تری را ایفا می کند . در واقع من باعث ایجاد تعادل بین نهاد و من برتر می شود . من از آگاهی به واقعیت برخوردار است و قادر به ادراک و دستکاری محیط فرد است و مطابق با آنچه فروید اصل واقعیت نامیده عمل م یکند . من به دو صاحب اختیار یعنی نهاد و من برتر خدمت می کند و به طور ثابت میان خواستهای متعارض آنها میانجیگری و مصالعه جویی می نماید .

من این ارباب خردمند است که فرد را وا می دارد همچنان به شغلی که شاید چندان به دلخواه نباشد اومد دهد . یا موجب شکیبایی در برابر افرادی می شود که ممکن است از آنها خوشش نیاید و این همه به خاطر این است که واقعیت چنین رفتاری را به عنوان راهی مناسب برای ارضای خواستهای بی پایان نهاد ایجاد می کند .

کارکرد کنترل گری و تعویق اندازی خود باید به طور پیوسته به کار گرفته شوند و گرنه تکانهای نهاد بارز می شوند و خود خرد گرا را مغلوب می سازند .
اما قسمت دیگر شخصیت از دیدگاه روانکاوان من برتر ( فراخود ) نامیده می شود . این وجه اخلاقی شخصیت معمولا در سنین ۵ تا ۶ سالگی فرا گرفته می شوند و بیش از هر چیز در برگیرنده قاعده های رفتاری منع شده از سوی والدین است . کودک رفتارهای را که از نر والدین نادرست و یابد قلمداد می شوند در اثر تنبیه یاد می گیرد . و یا از طریق تحصین و یا مثال

از این رو کودک یک رشته قاعده هایی نظیر تو باید تو نباید را یاد می گیرد که پذیرش و یا طرد آنها موجب پذیرش و یا طرد کودک می شوند . فرا خود یا همان من برتر ( نهاد ، خود ، فراخود : نهاد ، من ، فرامن ) در نقش داور اخلاقی و به منظور حفظ پی جویی دایمی برای کمال اخلاقی ، مصمم و حتی بی رحم است . فرامن ( من برتر ) از نظر شدت و نامعقولی و پافشاری ناسنجیده و پی گیرانه بر فرمانبرداری تفاوتی با نهاد ندارد . قصد آن نه به تعویق انداختن خواستهای لذت جومایه نهاد ، بلکه بازداری همه آنهاست.

بدین ترتیب ما تعارض مستمری را درون شخصیت انسان می بینیم. نظر فروید که اساساً نظریه روانکاوی از اوست انسان را اینگونه توصیف می کند: «انسان اساساً‌ یک میدان کارزار است. وی به مثابه سرداب تاریکی می ماند که در آن یک پیر دختری مبادی آداب (من برتر) و یک میمون دیوانه جنسی (نهاد) در یک پیکار دائمی اخلاقی هستند و این درگیری نیز به یک کارمند بانک نسبتا عصبی (من) ارجاع شده است. (دوان شولتز، مترجمان،‌ نظریه های شخصیت).

ج- نظریه رفتار گرایی
مکتب رفتارگرایی که بنیان گذار اصلی آن آقای واتسون روانشناس مشهور و معروف امریکایی است معتقد است که سلامت روانی به محرک ها و محیط وابسته است. رفتارگرایی بر خلاف روانکاوی، بر فرایندهای ناآگاه تاکید ندارد و سلامت رواین و بیماری را در مقابل هم قرار نمی دهد. این مکتب سعی دارد که رفتار را با عبارات عملیاتی یعنی قابل مشاهده و اندازه گیری تعریف و مشخص نماید. بنابراین رفتارگرایی،‌ برای آن که از رفتار دید عینی و ملموسی بدست بدهد بر مشاهده رفتار و تعامل بین آن رفتار و محیط تاکید کرده و تأکید دارد.

محرک ارگانیسم پاسخ
آنچه که مکاتب دیگر روانشناسی و روانپزشکی و پزشکی به عنوان بیماری روانی به حساب می آورند از دیدگاه رفتارگرایان رفتاری است که مثل سایر رفتارها آموخته شده است. مسلما این رفتار با رفتاری که در برخی موقعیت ها به طور طبیعی انتخاب و پذیرفته می شود

مطابقت نمی کند،‌ با این همه رفتار آموخته شده و طبق قوانین یادگیری کنش گر،‌ هر کاری بر آموخته شدن باید تقویت شود. در مورد رفتار ناسازگار یا غیر انطباقی نیز همین طور است. رفتار ناسازگار مثل هر رفتار دیگر،‌ بر اثر تقویت آموخته می شود. بنابراین از دید رفتارگرایی، سلامت روانی رفتاری است که با محیط معینی،‌ با نوعی بهنجاری رفتاری، ‌سازگاری دارد.

اصطلاح سازگاری قضاوت ارزشی مشاهده گر،‌ والدین،‌ معلم را در برمی گیرد. به طور کلی مکتب رفتارگرایی در تعریف سلامت روانی،‌ بر سازگاری فرد با محیط تاکید می کند و معتقد است که رفتار ناسالم نیز مانند سایر رفتارها در اثر تقویت آموخته می شود. بنابراین سلامت روانی نیز رفتاری است که آموخته شده و می شود.

اگر تغییرات محیطی تقویتی فراهم نمکند چه در جهت ایجاد بیماری روانی و چه تقویت در جهت از بین بردن و یا ایجاد سلامت روانی. احتمال تکرار آن رفتار کاهش خواهد یافت. (اسکینر،‌۱۹۷۶)
د- نظریه انسان گرایی
یکی از مشهورترین روانشناسان انسان گرا آبراهام مزلو است. مزلو معتقد است که نیازهای انسان،‌ متناسب با نیرومندی به پنج طبقه یعنی نیازهای زمینی، نیازهای ایمنی،‌ نیازهای تعلق و عشق،‌ نیازهای عزت نفس و نیازهای خود شکوفایی تقسیم می شود.

به عقیده او سلامت روانی عبارت است از دو حالت کسی که از نظر نیازهای بنیادی آن قدر ارضاء‌ شده است که می تواند برای خود شکوفایی انگیزه داشته باشد. بنابراین مفهومی که مزلو از سلامت روانی دارد بر رشد فرد در جهت خود شکوفایی تاکید می کند این تمایل جنبه همگانی دارد و سعی می کند برآورده شود.

هر عاملی که این نیرو را به حرکت در آورد، ‌فرد را در جهت سلامت روانی و خلق نیازهای بالاتر هدایت خواهد کرد. بر عکس کسی که تمام تلاشهای او به ارضای نیازهای زیستی محدود شود،‌رشد نخواهد یافت و به سلامت روانی کامل نخواهد رسید.

مزلو برای تحقق عزت نفس و خودشکوفایی، سیزده معیار بالینی را به شرح زیر پیشنهاد می کند ۱) ادراک خوب از واقعیت ۲) پیشرفت در قبول خود، دیگران و طبیعت ۳) پیشرفت در داشتن اراده ۴) پیشرفت های نسبی در مسایل اصلی ۵) آزاد بودن و شوق زندگی داشتن ۶) خود مختاری فزاینده و مقاومت در تشکیل گروه ها ۷) ابتکار داشتن در قضاوت و غنی بودن در انگیزه ۸) فراوانی تجربه های بسیار بالا ۹) همانند سازی خوب با انسانیت ۱۰) بهبود روابط با دیگران ۱۱) راحتی در قبول دیگران ۱۲) رشد خلاقیت ۱۳) تحرک و تحول در نظام ارزشها.

به نظر روانشناس انسان گرا ، برای داشتن سلامت روانی ، تا اندازه ای باید انعطاف پذیر بوده با واقعیت انقدر فاصله گرفت که بتوان بیشترین خود مختاری و مسئولیت پذیری را بدست اورد این فاصله گرفتن یا رها شدن از وقاعیت به معنی بی علاقگی یا طرد نیست بلکه بیشتر تحلیل کسب اگاهی قبول تجربه روانی و ذهنی فرد است . برخلاف مزلو که بر رشد مطلوب ارگانیسم تاکید دارد کارل راجرز یکی دیگر از انسان گرایان مشهور از سلامت روانی مفهوم دیگری ارائه م یدهد . این مفهوم ریشه در مفهوم اصالت وجودی دارد و بر فرضیه تمایل بنیادی انسان به خود شکوفایی استوار است .

از طرف دیگر توانایی خود شکوفایی به محیط وابسته است ، محیطی که رشد فرد را ممکن می سازد و برای او احساس پذیرفته شدن نامشروط و ارزشمندی را فراهم می اورد . طبق تبیین راجرز ، بیماری روانی یا نبود سلامت روانی بر اثر پذیرفته شدن برخی رفتارها به وجود می آید . در واقع همه رفتارها پذیرفته نمی شوند و همه رفتارها مورد تایید و تاکید دیگران قرار نمی گیرند.

این عدم پذیرش یعنی تصویر که شخص از خود دارد ( خود پنداره ) و تصویری که واقعیت برای او فراهم می اورد ، انحراف و مشکل ایجاد می کند . این جاست که شخص وسایل پوشانیدن واقعیت را فراهم می کند بدین وسیله سازگاری و بقا را برای خود ممکن می سازد به طور کلی مکتب انسان گرایی معتقد است که سلامت روانی یعنی ارضای نیازهای سطوح پایین نگه دارد و از خود شکوفایی او جلوگیری کند اختلال رفتاری را به وجود خواهد اورد .

بیشترین تلاش خود را صرف انچه که انجام می دهند می کنند و پس از انجام ان نیز خرسندی نصیبشان می شود ( نبی جمالی ، ۱۳۷۰)

۲-۲-۲- فشارهای عصبی (روانی ) و سلامت روانی
به نظر الیس ترس که یکی از جنبه های فشار عصبی است عبارت است از دنبال کردن عقیده و یا نگرش و یا جملات به درون افکنده شده . الیس اختلالات عاطفی را نتیجه طرز تفکر غیر منطقی و غیر عقلانی می داند . ( شفیع ابادی عبدالله و غلامرضا ناصری نظریه های مشاوره و روان درمانی ، ۱۳۸۴)

میلانی فر سلامت روانی را معادل کلیه روشها و تدابیر می داند که برای جلوگیری از ابتلا به بیماری روانی به کار می روند . امروزه با قاطعیت می توان گفت که انسان نه جسم است و نه روان بلکه تلفیقی از این دو عنصر است این انسان دو وجهی در محیط ی زندگی می کند که پیوسته در معرض فشارهای گوناگون است و هر لحظه حالت تعادل او را متزلزل می کند .

شاید بتوان گفت که سلامت روانی نزدیک شدن به حالتی است که مناسب و شایسته وی یعنی انسان بهنظر می رسد البته در مقطع و دوره ای معین . بنابراین لازم است که مفهوم سلامت روانی نیز به موازات رشد و تکامل انسان و سیستم تفکر او رشد و تکامل یابد . انچه مسلم است شیوه زیستن یک فرد در این جهان در حفظ و حراست تمامیت و استقلال روانشناختی او باشد یعنی فرد به گونه ای زندگی کند که بتواند در جهت سازگاری هر چه بهتر با گروه و در عین حفظ اصالت خویشتن حرکت کند نه این که در گروه حل شود

و از بین برود و هویت و اصامت خویش را از دست بدهد . بنا به گفته تعدادی از دانشمندان ، تمام بیماریهای موجود در انسان از جهاتی با فشار عصبی ارتباط دارد این بیماریها تنها شامل امراض روانی و یا بیماریهای روان تنی نمی شود بلکه در بر گیرنده تمام امراض جسمانی ازز قبیل سرطان سل و مانند ان نیز می وشد و شاید بتوان گفت که دایره ای وسیع را در بر می گیرد .

۳-۲-۲- نشانه های فشار روانی
نشانه های فشار روانی فراوانند و در افراد مختلف می توانند بسیار گوناگون باشند به هر جال برخی تظاهرات فشار روانی متداول تر از سایرین هستند و بیشتر توسط افارد مورد استفاده قرار می گیرند . از نشانه هیا فیزیکی فشار روانی می توان به فشار خود زخم معده جوش های صورت التهاب پوست اگزما و برخی تحریک های پوستی سوء هاضمه و موارد دیگر اشاره کرد . و از نشانه های روانشناختی فشار نیز می توان از مشکلات مربوط به حافظه ، تفکر تکراری ( تفکر مکرر درباره عقایدی ویژه ) و کم خوابی نام برد ( تنفر ، ۱۳۷۰)

دکتر ابطحی در مقاله مدیریت و فشارهای روانی علائم دیگری را که نشان دهنده فشار روانی در فرد است را نام برده اند که با حذف موارد ذکر شده در بالا می توان از خستگیهای جسمی و روانی روحی درون گرایی طپش قلب سردرد خشک شدن دهان دردهای عضلانی دردهای استخوانی پرخاش کردن به دیگران و دلمردگی نام برد.

۴-۲-۲- فشار عصبی ( روانی) و دانشجویان
در رابطه با فشار عصبی روانی شغلی که در واقع دانشجو بودن به عنوان شغل چند سامه و مربوط به زندگی تعریف می شود . گروهی از محققان از قبیل فیتلر و توکار ۱۹۸۶ فشار عصبی را بر اساس هنجارهای سازمانی ابهام نقش و تعارض نقش و تاثیر انها بر فرد تبیین می کنند . فلدمن فشار عصبی شغلی را واکنشهای افراد نسبت به عوامل جدید یا تهدید کننده در محیطهای کار افارد تعریف می کند

. فشار عصبی شغلی را به عنوان تجارب ناخوشایند دانشجویان ، احساسات منفی مانند شش اضطراب ناکامی عصبی بودن و افسردگی در جنبه های گوناگون زندگی دانشجوی و زندگی خوابگاهی تعریف کرد .

محرکهای فشار زا را در کار و نقش دانشجو می توان به سه مورد تقسیم کرد : مورد اول مشکلات ناشی از پذیرش نقش دانشجو
مورد دوم : مشکلات ناشی از شرایط نامطلوب مانند فشار های فیزیکی فشارهای مال یو فشارهای درسی
مورد سوم به مشکلات رفتاری و برخوردهای نامناسب میان یک فرد دانشجو و دیگران پیش می اید اشاره می کند .

نمی توان گفت که تحقیقات مناسب و یا زیادی در مورد فشارهای عصبی روانی وارد بر دانشجویان صورت گرفته اما می توان به جسارت گفت که اکثر و یا حتی تمامی امن تحقیقات نادیده گرفته شده اند و تنها به عنوان شعار و حرفی قابل ذکر جهت جذب افکار عمومی بخصوص دانشجویان مورد استفاده گروههای مختلف قرار گرفته اند .

در ادامه سعی می وشد که تعدادی از عوامل فشار زا به صورتی شفاف تربیان شوند که شباهت زیادی به دیگر اقشار نسبتا دارد .
۱- کمبودهای اقتصادی رفاهی و بهداشتی
۲- احساس عدم منزلت و احترام در میان اقشار جامعه
۳- کمبود امکانات آموزشی

۴- کمبود امکانات تفریحی سرگرمی و ورزشی
۵- داشتن مشکلات ارتباطی با سایر افراد به خصوص همکلاسیان و هم اتاقی ها
۶- تا حدودی طولانی بودن مدت تحصیل و اجبار به گذراندن واحدهای غیر مورد نیاز رشته تحصیلی
۷) عدم تناسب موارد درسی با رشته تحصیلی

۸) غیر علمی بودن و تاکید بر تدریس سنتی توسط اساتید
۹) عدم کسب توانایی لازم جهت احراز شغل مناسب و یا در صورت احراز شغل عدم توانایی انجام صحیح مسئولیتهای محول شده
۱۰) وجود موانع و دشواریهای به مراتب استرس زا در راه ادامه تحصیل برای دانشجویان
۱۱) ضعیف بودن مدیریت اموزشی و تحویل افرادی غیر متخصص با اعتماد به نفس پائین به جامعه
۱۲) دخالت و بر هم زدن نظم یادگیری توسط اختلالات یادگیری و کمترین سعی جوامع دانشگاهی در رفع این موارد

۱۳) ناهماهنگی تحصیلی در زمینه های تعویض زمینه تحصیلی در دبیرستان به رشته ای غیر در دانشگاه
۱۴) واکنشهای مسئولان و دلسری جامعه دانشجوی و البته مواردی دیگر

۵-۲-۲- واکنشهای دانشجویان نسبت به فشارهای روانی

واکنشهای دانشجویان در قبال فشارهای عصبی روانی تقریبا تا حدود زیادی شبیه سایر افراد جامعه است و البته در مواردی نیز اختصاصی واکنشهای دانشجویان در قبال فشار های عصبی را شاید بتوان پنج دسته تقسیم کرد
۱- پاسخهای رفتاری و ۲- پاسخهای هیجانی ۳- پاسخهای عاطفی ۴- پاسخهای فکری و روانی و ۵- پاسخهای جسمانی . می توان پاره ای از این واکنشها را که توسط دانشجویان به کار گرفته می شود را عنوان کرد واکنشهای که هر روزه می توان در جوامع دانشگاهی شاهد انها بود و البته بدون کوچکترین واکنشی از کنار انها گذشت .

حساسیت بیش از اندازه نسبت به انتقاد احساس عدم امنیت پاسخهای نامطلوب نسبت به دیگران احساس عدم شادابی و نشان دادن و بروز افسردگی در مقابل فشارهای مختلف احساس عدم شایستگی احساس عدم اطمینان احساس فرسودگی جسمی فکر و روحی روانی احساس بیزاری و خستگی احساس تلف شدن وقت و عمر سر درد احساس عدم توانایی مقابله با مشکلات احساس عدم توانایی در کسب مسئولیتهای سنگین تحریک پذیری و بیقراری تدریس نامناسب دراینده به عنوان اموزش دهنده همراه داشتن تمامی مشکلات در همه جا و همه وقت عدم تمایل به مشاوره و روان درمانی عصبی بودن پریدن از خواب و استرس فکری و عملی اندیشیدن به مشکلات بزرگ جلوه دادن سختیها

۶-۲-۲- روشهای مقابله دانشجویان با فشارهای روانی
محققان و روانشناسان راههای گونانگونی را برای مقابله با فشارها و اضطرابهای مربوط به افراد مختلف و اقشار مختلف جامعه ارائه کرده اند . برای مثال برخی از روانشناسان فعالیتهای از قبیل ورزش استراحت باز خورد زیستی از دیگران و از محیط رفتن به حالت نیمرخواب و بیداری تاوام با تفکر و اندیشه ارام بخش ریکیشن استفاده از غذای مناسب ارمیدن اگاهانه برای تشنشهای ناشی از فشارهای روزانه یا به عبارتی استراحتی مناسب هدفدار و مفید

در جهت از بین بردن اثرات نامناسب و منفی وقت گذرانی با دوستان صمیمی در تفریحات سالم و مهمانی استفاده از هوای پاک و درگیر شدن در کارهای مورد علاقه برای اکثریت افراد مناسب و یا به گفته ویل کارنگی پرداختن به امور مورد علاقه تعدادی البته نسبتا زیاد در همین زمینه راه حلهای کلی و مفید پیشنهاد کرده اند که افارد و اقشار مختلف جامع و دانشجویان که یکی از مهمترین اقشار جامعه هستند با استفاده از انها بتوانند ارامش از دست رفته خود را دوباره بدست برخی از این روشها به شرح زیر است :

۱- همه مسایل را از جوانب مختلف مد نظر داشته باشید
۲- خود و موقعیت خود را تحلی لکنید و به درستی در انها به کند و کاو بپردازید
۳- محدودیتهای خود را درک و تشخیص دهید .
۴- خود را در اسایش نگه دارید

۵- سعی کنید ارامش خود را بازیابید . زیاد مشکلات را جدی و سخت نگیرید.
میچن بام ۱۹۸۳ استدلال می کند که چند پیشنهاد و زیر می تواند در زندگی افاردی که شدیدا کار و تلاش می کنند و سعی در کتال گرایی دارند و سخت کوشی را سر لوحه کار و برنامه های خود قرار داده اند تغییرات زیاید به وجود اورد کسانی که به خود فریاد از حد سخت می گیرند .
۱- سعی کنید به مراقبت و تسکین و ایجاد ارامش عمیق در خود مبادرت کنید .
۲- کارها را یکی یکی انجام دهید

۳- هیچ گاه سعی نکنید در یک زمان چند کار را با هم و فشرده انجام دهید
۴- وقت زیادی را برای کارهای از قبیل خوردن صحیح کارکردن مناسب صحبت کردن گوش دادن و بازی کردن به خود اختصاص دهید
۵- بیاموزید که وقت خود را برای لذت بردن از کارها صرف کنید از قبیل لذت بردن از موسیقی مطالعه ورزش و سرگرمیهای مورد علاقه

۶- انجام کارها جهت لذت بردن از انها و نه فقط صرف انجام دادن انها
۷- سعی کنید از تجارب لذت بخش برای غنا بخشیدن به زندگی خود استفاده کندی .
ورزش مطالعه و سرگرمی و به طور کلی ایجاد ارامش روحی را خهرگز به سحاب وقت تلف کردن نگذارید وب ه عنوان امتیازی برای نمایش دادن تفوق و برتری خود نسبت به دیگران تلقی نکنید . و حال پرداخت به یکی از موردهای اساسی و اصلی در ایجاد و ثبات سلامت روانی یعنی انجام فعالیتهای بدنی و ورزشی

۷-۲-۲- انجام دادن فعالیتهای بدنی و ورزشی
از ورزش و فعالیتهای گوناگون و شاخه های مختلف ان به عنوان یکی از مهمترین عوامل ایجاد و یا حفظ سلامت روانی یاد شد و کمتر کسی پیدا می شود که از این تاثیر مثبت ورزش بی خبر باشد . به تبع فعالیتهای بدنی و ورزشی که بیشتر مودر نظر پوژهش حاضر است بیشتر باید به ان پرداخته شود . و حال باید این نکته ذکر شود که خود فعالیتهای ورزشی و بدنی بنا به درجه سختی و میزان مصرف انرژی و کالری دارای درجه بندی خاص خود است

. یک یاز روشهای درجه بندی سختی فعالیت ورزشی بر جسب تحمل فشار ایجاد شده توسط انجام حرکات ورزشی و فعالیت ورزشی این است که اعمال ورزشی و بدنی را بر حسب نسبت انرژی لازم برای انجام فعالیتها نسبت به انرژی استراحتی یا پایه درجه بندی شود .

مطابق با توضیح بالا یان کار به سه روش تقسیم می شود :
۱- کار سبک :
چون پژوهش در مورد پسران و مردان است برا یمردان به عهنوان کاری تعریف شده که اکسیژن مصرفی یا انرژی مصرفی را تا سه برابر نیاز حالت استراحت بالا می برد .

۲- کار سنگین :
کاری است که مستلزم شش تا هشت برابر سوخت و ساز حالت استراحت است .

۳- کار بیشینه
هر گونه عملی است که نیاز به سوخت و ساز و انرژی تا میزان ۹ نه برابر و یا حتی بیشتر از حالت استراحت بالا می رود .

۸-۲-۲- جمع بندی ادیات تحقق
جامع ترین تعریف از سلامت روانی توسط سازمان بهداشت جهانی ۱۹۴۶ ارائه گردیده است که سلامت را حالت سلامت کامل فیزیکی روانی و اجتماعی می داند نه فقط فقدان بیماری یا ناتوانی ، در واقع می توان گفت که سلامت حجقیقی هم شامل پیشگیری از نابهنجاری ها و بیماریها و هم ارتقای سلامت مثبت است

یعنی ایجاد امکانات قابل قبول برای تامین یک زندگی انسانی خوب که از نظر فیزیکی روانی و اجتماعی در امنیت کامل به سر برد عاملی که سلامت روانی افارد را تهدید می کند فشارهای عصبی و روانی است که به عنوان عکس العمل فرد برای سازگاری نسبت به محرکی که الزامات فیزیکی و روانی گسترده ای را برای فرد به وجود می اورد تعریف می شود . ( نوربخش ، ۱۳۷۸)

برخی از این فشارهای عصی مربوط به شغل می باشد که اکثر روانشناسان ان را به عنوان واکنشهای افراد نسبت به عوامل جدید یا تهدید کننده در محیط های کارشان تعریف می کنند و بسی مسلم و روشن است که یکی از اقشار جامعه که تحت فشارهای گوناگون عصبی و روانی هستند دانشجویانند.

می توان تعدادی از فشارهای گوناگونی را که به دانشجویان وارد می شود م یتوان بر حسب مقدار فشار ایجاد کننده تا حدودی دسته بند یکرد :
۱- فشارهای روبرو شدن با محیط جدید و نا اشنا و همراه داشتن این محیط و جدید بودن ان از لحاظ توانای و یا ناتوانی از لحاظ سازگار شدن با محیط جدید

۲- جدا شدن از محیط گرم و صمیمی خانواده و احساس تنهایی که این جدایی م یتواند با خود همراه داشته باشد .
۳- گوشه گیری و ناتوانی در برقراری ارتباط با سایر افراد در محیط خوابگاه و دانشگاه
۴-نا اشنا بودن دروس دانشگاهی و ایجاد گونه ای سردر گمی در دانشجویان تازه ورود
۵- شیوه تدرسی و رفت و اساتید و البته رفتار کارمندان دانشگاه و سایر افارد .

۶- نا اشنا بودن فرهنگ شهری که دانشجو فرد تازه وارد به دانشگاه با ان قدم گذاشته و البته بسیاری دیگر که می توان ذکر کرد . چون محیط خوابگاه چگونگی کنار امدن با اساتید با سایر دانشجویان هم اتاقی که سئوالان دادن نظم و ترتیب به امرو شخصی در نبود بزرگترهای خود مسئول تمام امور خود شدن
نظریه های گوناگونی برای تبیین اسیب پذیری و نارسائیهای مقابله شخص بر فشار عصبی ارائه گردیده است . هر یک از این نظریه ها سلامت روانی را تعریف کرده شرایط ویژه ای را برای پیشگیری از بیماریهای روانی و در نتیجه تامین سلامت روانی انسان پیشنهاد شده و پیشنهادی کننده به خلاصه ای از انها اشاره خواهیم کرد .

طبق نظریه زیست شناسی که در پیش امده سلامت روانی زمانی وجود خواهد داشت که بافتها واندام های بدن به طور سالم کار کنند . هر نوع اختلال در دستگاه عصبی و فرایندهای شیمیایی بدن اختلال روانی را به همراه دارد . نظریه روانکاوی در صفحات قبل به طور کامل شرح داده شد . سلامت روانی را کنش متقابل و موزون بین سه عنصر تشکیل دهنده شخصیت نهاد من خود فرامن فراخود می داند و معتقد استکه زمانی که من بتواند بین تعاض های نهاد و فرامن تعادل ایجاد کند سلامت روانی فراهم می گردد.

بهر حال برای داشتن سلامت روان باید به نحوی با فشارهای روانی مقابله کرد که محققان و روانشناسان راههای گوناگون را برای مقابله و رویاروی با فشار های روانی پیشنهاد کرده اند . برخی از روانشناسان فعایتهای از قبیل ورزش استراحت استفاده از غذاهای مناسب ارمیدن اگاهانه وقت گذرانی با دوستان تفریح سالم و مناسب را پیشنهاد می کنند .

برخی از روانشناسان هم برای افرادی که سخت کار می کنند و سخت گیری را در کارها را سر لوحه زندگی خود قرار داده اند پیشنهاد می کنند که این افراد باید بیاموزند که برا یکارهای از قبیل لذت بردن از موسیقی مطالعه و ورزش و سرگرمیهای مورد علاقه وقت زیادی بگذارند . همانطوری که اشاره شد یکی از راههای مقابله با فشارهای روانی مشارکت در فعالیتهای بدنی و ورزشی و انجام دادن این امور است در ادامه به تحقیقاتی که تعداد محققان انجام داده اند اشاره خواهد شد .

۳-۲- پیشینه تاریخی تحقیق
با توجه به این نکته که تحقیقات فراوانی در زمینه ارتباط بین ورزش و سلامت روانی صورت گرفته و هر کدام جنبه یا جنبه هایی خاص را مورد توجه و ارزیابی قرار دهند در این بخش از پژوهش کوچک خود سعی می کنیم تا ارتباط ورزش و سلامت روانی را از جنبه های مختلفی با تکیه بر تحقیقات انجام شده ذکر کنیم و مورد توجه قرار دهیم .

موسسه بین المللی بهداشت روانی در سال ۱۹۷۸ پس از بررسی نظریات گروههای متخصص عنوان کرده است که :
۱- تمرینات امادگی جسمانی دارای تاثیر مثبت و احساس خوب بودن و سلامت روانی است .
۲- تمرین بدنی تاثیر مثبت در کاهش فشار روانی از جمله اضطراب دارد.
۳- اضطراب و افسردگی از مشکلات بهم پیوسته روانی است که می توان به وسیله تمرینات و فعالیت بدنی انها را کاهش داد .

۴- مشکلات بهم پیوسته چون اضطراب و پیوستگی ان با سایر مشکلات دیگر را می توان با تمرین بدنی که تاثیر مثبت و غیر قابل انکاری در کاهش انها دارد را تقلی داد.
۵- مشاهدات کلینیکی نشان داده است که تمرین بدنی به عنوان یک شیوه درمانی در تمام سنین و در مرد و زن دارای تاثیر مثبت می باشد

جامعه بین المللی ورزش و در واقع جامعه بنی المللی روانشناسی ورزش نیز طی مقاله ای در مرود اثرات مثبت روانی فعالیتهای بدنی بیان یم رداد که هر دو گروه از تمرینات بدنی کوتاه مدت و بلند مدت موجب ارتقای سلامت فکری و روانی انسان می شود . این گروه از فعایتها با ایجاد اثرات مثبت بر رشد عزت نفس زمینه های کاهش فشار خودن بالا تاخیر در شروع برخی از بیماریها نظیر بیماری پوکی استخوان کاهش قند خون در بزرگسالان و سایر اختلالات پزشکی که خود پایه گذار بیماریهای روانی هستند می شود .

همچنین بیان می دارد که فعالیتها بدنی اثرات مفید دیگری مانند روان درمانی کاهش اضطراب حالتی کاهش سطح افسردگی خفیف تا شدید کاهش تحریک پذیری جهت عصبانی شدن و مضطرب شدن کاهش شاخص های مختلف فشار روانی کمک به رفع درد های بدنی و در اخر بسیاری از اثرات مفیدی در زندگی آدمی خواهد شد .

راس و هاین در تحقیقی ۱۹۸۸در تحقیق تحت عنوان تمرین و سلامت روانی در عموم مردم اعلام کردند که بین تمرین و سالمت روانی همبستگی مثبتی وجود دارد وتمرینات ورزشی با کاهش علائم افسردگی اضطراب و احساس بیماری در عموم جامعه همراهند .
کوپر و همکارانش ۱۹۹۱ در تحقیق ارتقاء سطح سلامت ورانی بر اثر تمرینات بدنی را نشان دادند . تمرینات شامل ۹۰ دقیقه تمرین ، سه روز در هفته با حداکثر فشار ۶۵ تا ۷۵ درصد و به مدت یکسال که ادامه داشت . در پایان میانگین نمره شاخص سلامت روانی عمومی افزایش معنی داری را نشان داد .

همچنین امادگی بدنی افراد نیز افزایش معنی داری را نشان داد .
براون ۱۹۹۲ در تحقیقی با عنوان فعالیت بدنی سن و سلامت روانی بیان کرد . فعالیت بدنی باعث بهتر شدن سلامت روانی افارد خیلی جوان و میانسال می شود ولی شواهد تجربی کمی برای تایید اینکه فعالیت بدنی بر بهبود سلامت روانی افارد سالخورده موثر است وجود دارد . ان هم بخاطر وجود مشکلات تحقیقی کم بودن مطالعات دقیق کنترل شده و یافته های مبهم

براون و همکارانش ۱۹۹۲ طی پژوهش تجربه روانی حاصل از ۱۶ هفته شرکت در برنامه تمرینی باشدتهای متوس طو کم را با راهبردهای شناختی در زنان و مردان بزرگسال مورد مطالعه قرار دادند .
ازمودنیهای تحقیق از ۴ گروه یک گروه گروه کنترل و سه گروه تجربی تشکیل یافته بودند . گروههای تجربی در طول تحقیق سه نوع فعالیت ۱- راه رفتن با سرعت کم ۲- راه رفتن با سرعت کم همراه با ارام سازی جسمی و فکری ۳) راه رفتن با سرعت متوسط را انجام دادند . نتایج ضمن تایید اثرات مفید فعالیتهای بدنی و برخی از ویژگی های روانشناختی ازمودنیها نظیر افزایش سطح رضایت کاهش اختلالات خلقی و ارتقای وضعیت سلامت عمومی روانی این فرضیه که تمرینات بدنی همراه با راهبردهای شناختی در مقایسه با برنامه های تمرینی موثر تر است را تایید کرد .

دیشمن ۱۹۹۵ در مقاله ای انتقادی با عنوان فعالیت بدنی و سلامت عمومی سلامت روانی در کل بیان کرد که مطالعات عموما کاهش متوسطی درخطر ابتلا به افسردگی در میان افرادی که فعالیت بدنی دارند را نشان می دهند همچنین تحقیقات تجربی بر روی گروههای کوچک عموما کاهش های متسوطی در افسردگی اضطراب و بعضی علائم جسمانی را نشان داده اند ولی در این مطالعات معمولا کنترل ازمایشی ضعیفی وجود داشته در ضمن افارد نمونه کسانی بوده اند که وضعیت بیمار نداشته اند . لذا اعتبار درونی و قابلی تعمیم این تحقیقات ازمایشی ضعیف می باشد .
در اینجا لازم می دانم که توضیحات بیشتری را ارائه دهم تا همه جوانب امر روشن شود و نکته ای ناگفته باقی نماند .

۱-۳-۲- اثرات فعالیتهای بدنی و ورزشی و انجام آنها بر سلامت جوامع بیمار
هر چند آقای دیشمن در مقاله انتقادی خود اشاره به انجام تحقیقات بر روی افارد سالم کرده و بیان داشته که افراد نمونه ها اغلب بیمار نبوده اند اما محققین بسیاری به بررسی ارتباط فعالیتهای بدنی و ورزشی و سطح سلامت روانی در افراید پرداخته اند که دچار بیماریهای روانی بوده اند و بیشتر این مطالعات ارتباط مثبت بین ورزش و سلامت روانی در جوامع بیمار را نشان داده اند . در ادامه به چند مورد و بررسی و مرور انها می پردازیم .

پلهام و کامپاگنا ۱۹۹۱ در رابطه تاثیر روانی جسمانی و اجتماعی ورزش بر افراد سالم و بیماران اسکینر و فرینا تحقیقی داشتند . ابزار مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه و مصاحبه بود و برنامه های ورزشی شامل کار بر روی دوچرخه کار سنج به صورت چهار روز در هفته و هر جلسه به مدت ۳۰ دقیقه نتایج تحقیق نشان داد که تمایل عمومی در کاهش افسردگی افزایش عمومی خوب بودن و بهبود امادگی هوازی وجود دارد .

لاپریر و همکارانش ۱۹۹۴ در مقاله ای با عنوان تمرین وامین شناسی عصبی – روانی اعلام کردند که شواهد قابل استنادی نشان داده اند که تمرینات ورزشی باعث بهبود سلامت روانی کار غدد درون ریز اعصاب و عملکرد سیستم ایمنی می شوند . این مطالعات نشان داد که یک تمرین با برنامه ورزشی تعادل یافته و منظم می تواند در افرادی که دارای نشانه های HIY در خودشان هستند می تواند عوامل ناسازگار فشار اورنده عصبی را تقلی دهد و در جهت مثبت تغییراتی در سیتم ایمنی و وضعیت روانی انها حاصل کند .

بعلاوه نتایج تحقیق نشان داد که تمرینات هوازی مداوم ممکن است در افزایش تعداد سلولهای CD4 تعدادی از سلولهای لنفوسیت که در تشدید پاسخ ایمنی نقش کلیدی دارند . عملکرد یان سلولها توسط ویروس ایدز دچار نقصان می شود . و همکاران سیتسم ایمنی بدن موثر باشد . همچنین پتانسیلی در فرد برای کم کردن سرعت پیشرفت بیماری ایجاد می کند . در کل تمرینات بدنی در مفهوم ایمن شناسی عصبی – روانی بعنوان روش بسیار پیشرفته ای برای درمان بیماری و ارتقاء سلامتی افراد محسوب می شود .

فالکنر و اسپارکس ۱۹۹۹ در مورد تاثیر ورزش به عنوان یک روش درمانی در افراد مبتلا به اسکینر فرینا با ۱۰ هفته برنامه ورزشی دوبار در هفته کمکی در جهت کاهش درک یا احساس خیالات مبهم شنوایی و بالا بران اعتماد به نفس بهبود خواب بیماران و رفتارهای عمومی انها می باشد .
در ارتباط شدت انجام فعالیتهای بدن یو ورزشی محققان زیادی تحقیقاتی انجام داده اند و نظر خود را عنوان کرده اند . کینگ می گوید : ۱۹۸۹ نوع و شدت تمرین نیست که فواید روحی را به وجود می آورد بلکه تداوم تمرینات و شرکت مستمر خود در تمرینات مهم است .

گلین می گوید ۱۹۹۰ تمرینات بدنی حامی بسیار خوبی برای حفظ و توسعه سلامت روانی می باشند . تمرینات می توانند اثرات مهمی در بهبود وضعیت روانی خلق و خو و احترام به خویشتن دارد . ولی همین تمرینات می توانند اثرات زینانباری در سلامت روانی فرد به وجود اورد . افراد بیش از حد به تمرین و فعالیت بدنی وابسته می شوند که این حالت می تواند موجب اختلالاتی در خلق و خو و بدتر کردن سلامتی بدنی انها می شود .

در ورزشهای همچون رشته های استقامتی که تمرینات سخت و بیش از حد سنگین لازم باشد . قطعا ناراحتیهای خلق و خویی افارد شکرت کننده در انها افزایش خواهد یافت : بنا به دلایلی تمرینات شدید ممکن است موجب مزمن شدن علائم بدنی و ذهنی امراض در فرد شوند که این وضعیت اجراهای بدتر و ناراحتیهای رفتاری از قبیل افسردگی را به همراه خواهد داشت . بلو منتال و ایمرسی ۱۹۹۱ اثرات بلند مدت تمرین روی عملکرد روانی زنان و مردان بزرگسال و کهنسال را بویژه مورد بررسی قرا ردادند .

نتایج تحقیق نشان داد افرادی که به مدت ۲۴ ماه تمرینات ورزشی هوازی را انجام داده بودند یک بهبود ۱۰-۱۵ درصدی در ظرفیت هوازی داشتند و در تعدادی از نشانه های روانی نیز بهبود داشتند .

مک ماهان ۱۹۹۵ در مورد بهره روانی تمرین به دنبال تمرینات شدید بیان کرد که امکان دارد تمینات هوازی شدید موجب بهبودی و پیشرفت زیادی در عزت نفس و افسردگی گردد

۲-۳-۲- سلامت روانی در انواع رشته های ورزشی و فعالیت های بدنی مختلف
گلدولتر و کولینر ۱۹۸۵ اثرات دو نوع تمرنی یا به عبارتی برنامه تمرینی را بر امادگی قلبی – تنفسی و احساس و اضطراب در مردان ۱۹ تا ۳۰ ساله را مرود مطالعه قرار دادند . این محققان پس از کسب اطمینان از سلامت جسمانی ازمودنیهای خود با استفاده از ازمونهای گوناگون پزشکی انها را به طور تصادفی به دو گروه تقسیم کردند . یک گروه از ازمودنیها به مدت ۶ هفته و هفته ای ۵ روز در یک برنامه امادگی جسمانی و پویا شام

ل شنا و فوتبال با فشار نسبتا زیاد شرکت کردند . گروه دوم در یک برنامه امادگی حسمانی با فشار متوسط نظیر بدمینتون به مدت ۶ هفته و هفته ای ۲ روز شرکت کردند . امادگی قلبی – عروقی و میازن اضطراب هر دو گروه پس از شرکت در بنرامه های ورزشی فوق با استفاده از روشهای علمی موجود ارزیاب یگردید. نتایج نشان داد که ازمودنیهای گروه اول هم از نظر امادگی جسمانی پیشرفت یافتند و هم سطح اضطراب انان کاهش یافت .

اسلاشر ۱۹۶۴ تفاوتهای میان ورزشهای رشته های کشتی شنا بیسبال و فوتبال را مطالعه کرد و اظهار کرد که گروه شنا کمترین عصبانیت را داشت و فوتبالیست ها و کشتی گیران در خصوصیات روانی با یکدیگر مشابه بودند و بسکتبالیست ها افسردگی ملایمی داشتند .

حمید حمیدی تبار ۱۳۷۲ در مقایسه ورزشکاران رشته های گروهی و انفاردی با جنبه های مختلف افسردگی به این نتیجه رسید که ۵/۱۲ درصد از ورزشکاران رشته های گروهی و ۴/۹ درصد از ورزشکاران رشته های انفرادی دارای افسردگی متوسط هستند که این اختلاف تا حدی از نظر اماری معنی دار نیست ولی ورزشکاران انفرادی در این متغیر وضعیت مطلوب تری را نسبت به ورزشکاران رشته های گروهها دارند .

مجید فروزش ۱۳۷۳ طی تحقیق به این نتیجه رسید که میزان اضطراب بین دانش اموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی در سطح ۵ % اختلاف معنی داری وجود دارد و نشان می دهد که ورزشکاران رشته های گروهی اضطراب کمتری نسبت به ورزشکاران رتشه های انفرادی دارند .

رضا احمدی ۱۳۷۸ در تحقیق با عنوان مقایسه وضعیت سلامت روانی دانش اموزان پسر ورزشکار و غیر ورزشکار دبیرستانهای شهر سنندج به مقایسه سلامت روانی ورزشکاران رشته های گروهی فوتبال والیبال بسکتبال و هندبال و رشته های انفرادی دو و میدانی شطرنج کاراته تکواندو کشتی بدمینتون جودو تنیس روی میز با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ پرداخت نتایج نشان داد که در سطح ۵ % ارتباط معنی داری بین سلامت روانی دانش آموزان پسر ورزشکار رشته های انفاردی و گروهی وجود ندارد .

۳-۳-۲- تفاوت افراد ورزشکار و غیر ورزشکار در سلامت روانی و ابعاد آن
حسن خلجی در یک بررسی با استفاده از ازمون چند وجهی مینه سوتا MMPI 1367 صفات شخصیتی ورزشکاران استقامتی در گروههای سنی جوانان و بزرگسالان را بررسی و با گروه غیر ورزشکار مقایسه کرد و پس از استخراج نتایج اعلام کرد که ورزشکاران جوان و بزرگسالان در شاخسهای بالینی از نظر اماری با افراد عادی یا همان غیر ورزشکاران تفاوت معنی داری دارند .

همچنین در صفات شخصیتی چون اجتماعی بودن ورزشکاران اجتماعی تر از افارد غیر ورزشکار بودند .
دکتر شکوه نوابی نژاد میازن پراکندگی افسردگی در بین زنان ورزشکار و غیر ورزشکار را مورد بررسی و مطالعه قرار دادند . نمونه اماری این تحقیق ۱۴۰ زن و رزشکار و ۱۴۰ زن غیر ورزشکار بودند نتایج نشان دادند که میزان افسردگی در میان زنان غیر ورزشکار بیشتر از زنان ورزشکار بود .
رضا احمدی ۱۳۷۸ سلامت روانی دانش اموزان پسر ورزشکار و غیر ورزشکار را مرود بررسی و مطالعه قرار داد . نتایج نشان داد که سلامت روانی دانش اموزان پسر وطرزشکار بهتر از دانش اموزان غیر ورزشکار بود .

و در ادامه به لحاظ نیاز این پژوهش با توجه به کاربرد تست سلامت عمومی گلدبرگ و مورد بررسی قرار دادن چند جنبه چون افسردگی خواب اضطراب و نیاز دیدم که در ادامه به جنبه های که این تست مورد بررس قرار م یده اشاره ای کوتاه به این جنبه ها و نظریاتی که در باب انها هست نیز اشاره ای کرده باشم .

۱-۳- ورزش و اضطراب
نتایج یک تحقیق نشان داد که حدود ۳/۷ درصد ازی جمعیت بزرگسالان ایالات متحده دچار اختلال اضطراب هستند و ناگزیر از درمان می باشند . اضطراب معمولا یک نوع ارزیابی شخصی شناختی منفی از خود است که همراه با دلواپسی نگرانی تردید و ترس می باشد . همچنین اضطراب معمولا زمانی رخ می دهد که نیازها و تقاضاهای محیطی بالاتر از توانای شخص باشد .

لاندرز و پتریزلو پس از بررسی و مرور ۲۷ مطالعه تحقیقی دریافتند که ۸۱ درصد از محققان ورزش و تاثیر ان بر کاهش اضطراب را تایی کرده اند . همچنین نتایج ۶ تحقیق فرا تحلیلی که دامنه مطالعاتی ۱۵۹ مطالعه داشت نشان دادند که ورزش به طور معنی داری موجب کاهش اضطراب می شود .

۲-۳- ورزش و افسردگی
افسردگی مسئله ای رایج در جوامع امروزی است . در روان پزشکی افسردگی را تغییر خلق و خو را در جهت غمگینی می دانند . سالیانه ۲ تا ۵ درصد امریکائیان به کلینیکهای افسردگی مراجعه می کنند .

هزینه مراقبت از افرادی که افسرده اند سالیانه ۵/۱ بیشتر از افراد غیر افسرده است . و بیمارانی که تحت درمان داروهای ضد افسردگی قرار دارند ۳ برابر بیشتر از سایرین هزینه دارند . همچنین هزینه های بالا امروز عامی شده است که کلینیکهای درمانی از روشهای کم هزنیه تر مانند ورزش درمانی در کنار سایر روشهای درمانی استفاده کنند . تحقیق در زمینه رابطه بین ورزش و افسردگی تاریخچه ای طولانی دارد .

فرانز و هامیلتون ۱۹۰۵ و واکس ۱۹۲۶ پیشنهاد کردند که بین کاهش افسردگی و ورزش ارتباط معنی داری وجود دارد . در طی سالهای ۱۹۰۰ بیش از ۱۰۰ تحقیق این ارتباط را بررسی کرده اند .

۳-۳- ورزش و عزت نفس
تعدادی از محققین تلاش کرده اند تا به ارائه یک مدل نظری در مورد رابهط بین شرکت منظم در فعالیتهای بدنی و رشد روانی را بیان کند . این محققان معتقدند که این مدل تلاش می کند که برای شناخت مکانیزمهای موجود بین شرکت در فعالیتهیا بدنی و مزایای روانشناختی ان طرحی قابل قبول ارائه کند .

در واقع مدل روانشناختی که شرح ان گذشت بر این فرض استوار است که شرکت منظم در فعالیتهای بدنی و ورزشی قابلیتهای جسمانی را بالا برده و موجب رشد عزت نفس انسان می گردد . به بیان دیگر ، محققان معتقدند ادراک توانائیهای جسمانی که خود پیش نیاز رشد این کیفیت روانی است به عنوان واسطه ای بین فعالیتهای بدنی و رشد عزت نفس عمل می کند . ( اصلا نخانی ، ۱۳۷۷)

عزت نفس

گرایش به فعالیت تربیت بدنی تخمین توانای جسمانی

کسب توانایی جسمانی

فعالیت بدنی

پیچ و همکارانش ۱۹۹۵ طی پژوهشی رابطه موجود بین نزدیک بودن و ارتباط داشتن بین تمرین و خجالتی و گوشه گیر وبدن را در گروهی از دانشجویان دانشگاههای مختلف مطالعه و بررسی کردند .

تجزیه و تجلیل اطلاعات بدست امده از این پژوهش نشان داد افرادی که ورزش نمی کنند با نمی کردند و یا فعایت جسمانی منظم نداشتند ، نمرات بالایی ودر ویژگیهای خجالتی بودن و گوشه گیری داشتند . در مقابل افرادی که در هفته ۷ باز ورزش می کردند در مقایسه با افارد کم تحرک که علاقه ای به فعالیتهای جسمانیی نداشتند ، از نظر ویژگیهای خجالتی و گوشه گیر بودن تفاوت معنی دار اماری داشتند .

گریبر ۱۹۸۶ بیان کرد ورزشهای هوازی اثرات بیشتری از ورزشهای غیر هوازی بر عزت نفسی دارد همچنین فعالیتهای جسمانی در افارد معلول و ناتوان تر موثر تر است .

۴-۳- ورزش و خلق و خوی
محقان گزارش کردند که ورزش سبب بهبود خلق و خو می شود . اما متاسفانه تحقیقات در این زمینه کم است

لنگاس و همکارانش در سال ۱۹۹۰ به بررسی اثر ۱۳ هفته ای تمرینات هوازی روی خلق و خوی طبیعی مردان و زنان معمولی غیر افسرده پرداختند . نتایج نشان داد که اگر چه گروه نمونه پیشرفت معنی داری در امادگی حسمانی نشان دادند ولی هیچ تغییر معنی داری در خلق و خوی انها در جهت مثبت وجود نداشت و نتیجه گرفتند که علرغم اثرات تمرین روی افسردگی بالینی به نظر نمی رسد که تمرینات اثر مفید بلند مدتی روی افراد غیر افسرده معمولی و طبیعی که بستری نبوده اند داشته باشد .

۵-۳- ورزش و خواب
در مورد اثرات ورزش بر خواب دو تحقیق گزارش شده است . هر دوی این بررسی ها نشان می دهند که ورزش سبب افزایش قابل توجه ای در کل زمان خواب و همچنین ارامش بیشتر در خواب می شود .
به طور کلی ورزش زمانی اثرات بهتری بر خواب راحت داشت که : ۱- افراد ازمودنی مونث مسن و امادگی کمی داشته باشند . ۲- مدت ورزش طولانی باشد ۳- در ساعات اولیه روز انجام گیرد .

۴-۳-۲- جمع بندی و نکات اخر در مورد پیشه تحقیق
و اما اخرین نکات در مورد پیشینه تحقیق مرور ادبیات تحقیق نشان می دهد که امروز مدارک بیشتری در دسترس است که ارتباط ورزش و بهبود سلامت روانی را تایید می کنند . خصوصا در حوزه های اضطراب و افسردگی این تحقیقات نشان می دهند که ورزش فقط اضطراب و افسردگی را کاهش نمی دهد .

بلکه به نظر می رسد که سبب افزایش عزت نفس بهبود خلق و خو خواب راحت و کمک به برگشت سریع از استرسها روانی نیز می شود . هیچ کدام ا زاین فواید ورزش بر اسسا نتایج یک تحقیق نیست بلکه بر اساس تحقیقهای فراوانی که صورت گرفته گرفته شده است . الگوی کلی این تحلیلها و بررسی ها نشان می دهد که ورزش می تواند نقش مهمی در ارتاقء سطح سلامت روانی بازی کند .

در توجیه این فواید نظرات گوناگونی هست . طبق عقیده روانپزشکان و گروه متخصصین موسسه بین المللی بهداشت روانی ورزش و تمرین بدنی تاثیر مثبتی بر روی بهداشت روانی فرد دارد و طبق تحقیقات انجام شده برخورد مثبتی بین فعالیت جسمانی و تصور بدنی وجود دارد و رضایت حاصل از فعالیت جسمانی موجب لذت و رضامندی در زندگی می وشد و ممکن است این احساس رضضایت و لذت به سایر جنبه های زندگی سرایت می کند .

برخی از متخصصان معتقدند تمرین و فعالیتهای بدنی بدین خاطر اثرات مثبت روانی دارد که موجب می گردد تا ذهن افراد به ویژه هنگام پرداختن به فعالیتهای از مشکلات و ناکمیهای زندگی دور گردد و طبیعی است که تکرار تمرینات و عادت به دوری جستن از تفکرات منفی رمربوط به مشکلات می تواند دارای اثرات روانی بوده و به جنبه های دیگر زندگی انسان منتقل گردد . اصلانخانی ۱۳۷۸
علاوه بر موراد بالا توضیحات دیگری بیان شده از جمله اینکه فعالیتهای بدنی موجبات تغییرات بیوشیمیایی بدن را فراهم می کند .

و این تغییرات به نوبه خود بر بهداشت روانی فرد اثر می گذارد . ورزش و فعالیتهای بدنی موجب افزایش سطح اندروفین در بدن می شود که این ماده در تنظیم احساس و ادراک درد نقش بیش مهمی دارد . افزایش اندروفین سب کاهش ادراک درد می گردد و از این طریق می تواند سبب ارتقای سطح سلامت روانی گردد هر چند که این رابطه هنوز اثبات نشده است . اصلا نخانی ۱۳۷۸ – به هر حال اشکاراست که تحقیقات بیشتری برای روشن شدن بهتر این موضوع نیاز است .

فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۱-۳- مقدمه
۲-۳- روش اجرای تحقیق
۳-۳- جامعه آماری
۴-۳- نمونه آماری و روش نمونه گیری
۵-۳- ابزار تحقیق ( اندازه گیری)
۶-۳- روش جمع آوری داده ها ( اطلاعات)
۷-۳- روش آماری تحقیق

۱-۳- مقدمه
در این فصل یعنی روش اجرای تحقیق روش اجرای تحقیق جامعه اماری که قصد نمونه گیری و پس از اجرا قصد تعمیم یافته ها را به ان جامعه داریم حجم گروه نمونه شیوه گزینش نمونه ها ابزار اندازه گیری در تحقیق مراحل اجرای ازمون نحوه اجرای تحقیق شیوه نمره گذاری و روشهای اماری به کار برده شده در تحقیق بیان خواهد شد .

۲-۳- روش اجرای تحقیق
این تحقیق از نوع تحقیقات همبستگی و توصیفی می باشد که با استفاده از پرسشنامه و بهص ورت میانی انجام می گیرد .

۳-۳- جامعه آماری
جامعه اماری پژوهش را دانشجویان پسر دوره کارشناسی سه رشته تحصیلی راهنمایی و مشاوره روانشناسی و علوم تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران در سال تحصیلی ۸۶-۸۵ تشکیل می دهند و همگی شانس مساوی جهت شرکت دراین تحقیق برخوردار می باشند .

تعداد کل ازمودنیها ۹۶ نفر به لحاظ اموزشی و تعداد ۱۱ نفر انتقال و مرخص از تحصیل هرمی ۸۵ بودند یعنی تعداد جامعه به صورت صحیح ۸۵ نفر و طبق جدول کریمی و مورگان تعداد نفرات نمونه را ۷۰ دانشجوی پسر دوره کارشناسی دانشکده تشکیل می دهند .

۴-۳- نمونه آماری و روش نمونه گیری
نمونه گیری به روش تصادفی ساده است . زیرا همانگونه که ذکر شد در این تحقیق هدف ان است که همه اعضای جامعه شانس مساوی برای انتخاب شدن به عنوان نمونه شانس مساوی داشته باشند و جهت دادن شانس مساوی به همه اعضای جامعه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است .

تعداد کل ازمودنیها با توجه به حجم جامعه اماری بر اساس جدول کرجسی و مورگان انتخاب گردیده و جمعا تعداد کل دانشجویان پسر دوره کارشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ۹۶ نفر می باشد . از این تعداد ۵۰ نفر دانشجوی رشته راهنمای و مشاوره و تعداد ۱۹ نفر از رشته روانشناسی و تعداد ۲۷ نفر دانشجوی رشته علوم تربیتی می باشند .

ضمنا تعدادی دانشجو در سه رشته راهنمایی و مشاوره روانشناسی و علوم تربیتی بر اساس سال ورودی ۸۲ به بعد در ترم ششم فارغ التحصیل شده اند و یا اصلا جهت ادامه تحصیل به دانشگاه مراجعه نکرده اند که جزئیات در ذیل خواهد امد .

لازم به ذکر است که از تعداد ۹۶ دانشجوی بالا از رشته مشاوره ۴ نفر اصلا مراجعه نکرده اند و ۳ نفر نیز در مرخصی بوده اند در ترم مورد پژوهش و از رشته روانشناسی ۱ نفر مراجعه نکرده است ۱ نفر انتقالی گرفته اند و ۲ نفر از دانشجویان ورودی ۸۵ نیز در مرخصی تحصیلی بوده اند . جمعا ۱۱ نفر و کل جامعه ۸۵ نفر از رشته علوم تربیتی نتوانستم اماری از دانشجویان پسر غایب تهیه کنم به دلیل نبود امار اموزشی

۵-۳- ابزار اندازه گیری: ( ابزار تحقیق)
جهت اندازه گیری و کسب اطلاعات لازم از پرسشنامه های زیر استفاده شده است .
۱- پرسشنامه ویژگیهای فردی
برای حمع اور یاطالعات لازم در مرود ویژگیهای فردی از پرسشنامه ای کوتاه که توسط اقای رحمت ا; صادقی دانشجوی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی در رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی استفاده شده است .

مشخصاتی که در این پرسشنامه از داوطلب خواسته می شود عبارتند از : من ازمودنی ب رحسب سال وزن ازمودنی بر حسب kg کیلوگرم ، سطح تحصیلات و اینکه ایا در فعالیت یا رشته ورزشی بخصوصی به به صورت منظم و مستمر دارای فعالیت می باشد یا خیر ؟ و همچنین سابقه ورزشی داوطلب بر حسب ماه

۲- پرسشنامه سالمت عمومی ۲۸ سئوالی GHO-28
جهت اندازه گیری سلامت روانی ازمودنیها از پرسشنامه GHQ-28 استفاده شده است .