فایل ورد کامل مقاله قرآن و پژوهش‌های قرآنی؛ تحلیل علمی رویکردها، روش‌ها و دستاوردهای مطالعات اسلامی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله قرآن و پژوهش‌های قرآنی؛ تحلیل علمی رویکردها، روش‌ها و دستاوردهای مطالعات اسلامی دارای ۳۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله قرآن و پژوهش‌های قرآنی؛ تحلیل علمی رویکردها، روش‌ها و دستاوردهای مطالعات اسلامی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله قرآن و پژوهش‌های قرآنی؛ تحلیل علمی رویکردها، روش‌ها و دستاوردهای مطالعات اسلامی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله قرآن و پژوهش‌های قرآنی؛ تحلیل علمی رویکردها، روش‌ها و دستاوردهای مطالعات اسلامی :

قرآن و قرآن پژوهى

تعریف قرآن
در فـرهـنـگ اسلام و تشیع قرآن را همواره با صفت کریم به صورت قرآن کریم ( اهل سنت ) با صفت مجید , به صورت قرآن مجید ( اهل تشیع ) مى نامند و این دو صفت منشا قرآنى دارد. از قرآن مجید دوگونه تعریف مى توان به دست داد. نـخـسـت تـعریف ساده و عرفى که قرآن را کتاب مقدس و آسمانى اسلام و وحى الهى بر حضرت محمد (ص ) مى داند. دوم تـعریف علمى که قرآن را وحى نامه اعجازآمیز الهى مى داند که به زبان عربى , به عین الفاظ توسط فرشته امین

وحى , جبرئیل , از جانب خداوند و از لوح محفوظ , بر قلب و زبان پیامبر اسلام (ص ) هـم اجمالا یکباره و هم تفصیلا در مدت بیست و سه سال نازل شده و حضرت (ص ) آن را بر گـروهـى از اصـحـاب خـود خوانده و کاتبان وحى ( از میان اصحاب ) آن را با نظارت مستقیم و مـسـتـمر حضرت (ع ) نوشته اند و حافظان بسیار , هم از میان اصحاب , آن را حفظ و به تواتر نقل کـرده انـد و در

عـصـر پـیامبر (ص ) هم مکتوب بوده ولى مدون نبوده است , و در عصر عثمان با نظارت او طى چند سال , منتهى به حدود سال ۲۸ هجرى , مدون بین الدفتین ,از سوره فاتحه تا ناس , در ۱۱۴ سوره , مى گردد. و متن آن مقدس و متواتر و قطعى الصدور است و تلاوت آن مستحب مؤکد است . ایـمـان بـه قـرآن مـجـید به توصیفى که گفته شد و نیز معجزه الهى و سند نبوت دانستن آن و مـحـفوظ بودنش از خطا و هرگونه افزود و کاست ( تحریف ) , از ضروریات اسلام و مذهب تشیع

است . قـرآن به زبان عربى بسیار شیوایى که مایه اعجاب فصحاى عرب ( و بعدها اقوام دیگر ) گردیده و در تـاریـخ زبـان عـربى , سابقه و همانندى نداشته , در طى مدت بیست و سه سال , یعنى سراسر زمـانـى کـه حـضـرت رسـول (ص ) به وظیفه رسالت و ابلاغ پیام الهى و دعوت به اسلام اشتغال داشـتـه انـد , بـه صورت بخش بخش ( منجما یا نجوما ) بر حضرت رسول (ص ) وحى شده است و چنانچه اشاره شد حافظان , حفظش کرده و کاتبان با نوشت افزارهاى بسیار ابتدایى , با خطى که هـنـوز نـقـطـه و نـشان و ع

لائم اعراب نداشته است , و کوفى نام داشته است , در چندین نسخه بازنویس شده است .
اندازه و حجم و تقسیمات قرآن
قرآن کتابى است که در مقایسه با سایر کتابها , کتابى است متوسط الحجم و مى توان گفت حجم آن برابر است با عهد جدید یا دیوان حافظ. طبق دقیقترین آمار تعداد کل کلمات قرآن ۷۷۸۰۷ کلمه است. قرآن داراى ۱۱۴ سوره و کلا ۳۰ جزء است . هر جزئى چهار ( یا دو ) حزب است . نیز هر پنج آیه را خمس [ خ ] و هر ده آیه را عشر [ ع , و این عمل را تعشیر ] نامیده اند تقسیم درونى و تفصیلى دیگر قرآن , تقسیم آن به رکوعات است . منظور از رکوع , بخشى و گروهى از آیات است

که در یک موضوع آمده و اتحاد مضمونى دارد که با شروع آن موضوع , رکوع آغاز مى گردد و با تغییر و تحول کلام به موضوعى دیگر , ختم مى شود. پیداست که شماره آیات مندرج در هر رکوع , کم و زیاد است , به خلاف جزوها و حزبها که به طور مساوى تقسیم شده است . وجـه تـسـمیه رکوع را مى توان از آنجا دانست که در نمازهاى شبانه روزى , پس از خواندن سوره حمد در رکعت اول و دوم , مى توان به خواندن سوره هاى دیگر , یا لااقل چند آیه اکتفا کرد. پیرو این عقیده , بعضى که قرآن شناس بوده اند , اوایل هر چند آیه اى را که یک عنوان و موضوع را تـشـکـیـل مـى دهد , معین

ساختند و از آن جهت که بعد از قرائت آن بخش , نمازگزار به رکوع مى رود , نام هر بخش را رکوع گذارده اند. عدد رکوعات قرآن طبق مشهور ۵۴۰ رکوع است ( به طور متوسط و تقریبى هر صفحه از قرآن یک رکـوع دارد ) .گفتنى است که در قرون جدید , ابتدا خوشنویسان قرآن نویس در امپراتورى عثمانى و سپس در مـصـر و لبنان و سوریه , کوشیده اند و توانسته اند که قرآن مجید را با رعایت قواعدى از جمله آغاز هـر صـفحه با اول آیه , و پایان صفحه به پایان یک آیه , بنویسند و هر جزء را در

بیست صفحه و لذا کل قرآن را در ۶۰۴ کتابت کنند .در ایـن شیوه کتابت که در معتبرترین قرآن جهان اسلام ( مصحف المدینه , به کتابت عثمان طه , خـطاط هنرمند سورى و طبع دارالقرآن عربستان سعودى در مدینه , و متن مبناى همین ترجمه هم هست نیر رعایت شده , هر صفحه داراى ۱۵ سطر است . بـعضى از غرابت گرایان قرآن را در ۳۰ صفحه عادى ( هر جزء در یک صفحه ) به خط بسیار ریز یا غبار , کتابت کرده اند. و کـسـانى که غرابت گراتر بوده اند , کل قرآن را در یک صفحه – که ابعاد آن از سراسر یک صفحه روزنـامه عادى فراتر نیست – کتابت و چاپ کرده اند که طبعا براى

قرائت نیست , و براى به همراه داشتن از جهت حفظ و تعویذ به قرآن است , و حتى با ذره بین نیز قابل خواندن نیست . همچنین قرآن را با تعداد صفحات عادى , فى المثل همان ۶۰۴ صفحه , ولى با ابعاد بسیار کوچک در حـدود یـک – دو سـانـتـیمتر , بر روى کاغذى بسیار نازک ( حتى نازکتر از کاغذ خاص کتاب مقدس ) به طبع رسانده اند , که آن نیز فایده هاى غیر قرائتى دارد. از سوى دیگر و نقطه مقابل این ابعاد کوچک , قرآن را در ابعاد بسیار بزرگ نیز کتابت کرده اند که یـکـى از

مشهورترین نمونه هاى تاریخى آن , قرآن مکتوب به خط محقق ( ولو معروف به ثلث ) به قلم شاهزاده هنرمند تیمورى , بایسنقر میرزا ( ۸۰۲ – ۸۳۸ ق ) است که اوراق پراکنده آن , به ابعاد تقریبا بیش از یک متر در نیم متر , در موزه ها و کتابخانه ها , از جمله در موزه قرآن کتابخانه آستان قدس رضوى , محفوظ است . کتیبه هاى مساجد در جهان اسلام نیز نمونه اى از درشت نویسى آیات قرآن مجید است .
آیه و سوره
الف ) آیه
واحد کوچک قرآن کریم , آیه است . در بیشتر موارد هر آیه یک جمله است . ولى گاه آیاتى هست که متشکل از چند جمله و یک پاراگراف است ( نظیر مثلا آیه الکرسى یا آیه نور ). و گاه حتى به اندازه چند پاراگراف است . مـانـنـد آیـه دیـن ( کـه آیه تداین و مداینه هم گفته اند ) که بلندترین آیه قرآن است و در کتابت عثمان طه ( مصحف المدینه ) درست یک صفحه پانزده سطرى است . گاه هست که آیه نه فقط از یک جمله کمتر است , بلکه فقط یک کلمه است مانند مدهامتان ( الرحمن , ۶۴ ) , یا از آن هم کمتر مانند اغلب حروف مقطعه یا فواتح سور نظیر طه , یس یا الم . شناخت حد آیه توقیفى و از سوى شارع است . زیرا حتى در فواتح سور فى المثل المص را یک آیه شمرده اند , ولى نظیر آن یعنى المر را یک آیه نشمرده اند. یا حمعسق [ حم . عسق ] را دو آیه شمرده اند.

ولى باز کهیعص یک آیه شمرده شده است . کلمه آیه و جمع آن آیات , به معناى همین جملات یا جمله واره هاى قرآن , در خود قرآن هم آمده است . ( آیه : بقره , ۱۰۶ ; نحل , ۱۰۱ , آیات ; بقره , ۲۵۲ ; آل عمران , ۷ ; یوسف , ۱ ; نور , ۱ ). پـر آیـه تـرین سوره قرآن کریم سوره بقره است ( ۲۸۶ آیه ) ,و کم آیه ترین سوره قرآن , سوره کوثر است ( ۳ آیه ). در تعداد کل آیات اقوال متعددى

هست . طـبـق معتبرترین قول که ابوعبدالرحمن عبداللّه بن حبیب سلمى از امیرالمؤمنین على (ع ) نقل کرده و امام شاطبى آن را در ناظمه الزهر آورده است , تعداد کل آیات قرآن , ۶۲۳۶ آیه است ( تاریخ قرآن , رامیار , ۵۷۰ ). تـرتـیب و توالى آیه ها , اعم از اینکه طى یک فقره وحى یا طى یک سلسله وحى متوالى نازل شده باشد , توقیفى است . یعنى خود این امر نیز جزو وحى است و به امر الهى و رهنمایى جبرئیل انجام گرفته است . در مـواردى هـم کـه حضرت رسول (ص ) آیه یا آیاتى را جابجا مى کردند و مى فرمودند : این آیه یا آیات را در فلان سوره بین کدام آیات قرار دهید

, باز به رهنمود وحى بوده است . بعضى از آیات قرآن , برجستگى و شهرت خاصى یافته اند و با نام کلمه یا معنایى از خود آیه مشهور شده اند که بعضى از آنها عبارتند از : آیه اخوت ( حجرات , ۱۰ ) , آیه اذن یا آیه تصدیق ( توبه ,۶۱ ) ; آیه اکمال ( مائده , ۳ ) ; آیه امانت ( احزاب , ۷۲ ) ; آیه انذار ( شعراء ۲۱۴ ) ; آیه تبلیغ ( مائده , ۶۷ ) ; آیه تداین ( یا دین یا مداینه , بقره , ۲۸۲ ) ; آیه

تسمیه که همان بسم اللّه الرحمن الرحیم است در آغـاز کـلـیه سوره ها , جز سوره توبه ; آیه تطهیر ( احزاب , ۳۳ ) ; آیه حجاب ( نور , ۳۰ – ۳۱ ) ; آیه حـفظ ( حجر , ۹ ) ; آیه خمس ( انفال , ۴۱ ) ; آیه سیف [ آیه قتال ] ( توبه , ۵ ) ; آیه الکرسى ( بقره , ۲۵۵ ) ; آیه مباهله ( آل عمران , ۶۱ ) ; آیه مشیت ( کهف , ۲۳ – ۲۴ ) ; آیه نور ( نور , ۳۵ ) ; آیه و ان یـکـاد ( قـلم , ۵۱ ) ; آیه ولایت ( مائده , ۳ ) ( براى تفصیل و شرح آنها ـ دایره المعارف تشیع , ذیل کلمه آیه ; ) . آیات

قرآنى به مکى و مدنى و ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه تقسیم مى گردد که شرح هر یک خواهد آمد. ب ) سوره . واحد بزرگ قرآن کریم , سوره است . سوره در لغت یعنى بریده شده و در اصطلاح گروهى مستقل از آیات قرآن که مطلع و مقطعى دارد , و گفته اند که به این معنى از سورالمدینه ( دیوار دور شهر ) گرفته شده است . کلمه سوره به همین معنى در خود قرآن هم به کار رفته است ( از جمله در بقره , ۲۳ ; توبه , ۶۴ , ۸۶ ; نور , ۱ ) همچنین جمع آن سور ( بر وزن

گهر ) نیز در قرآن به کار رفته است ( هود , ۱۳ ). قرآن مجید , کلا ۱۱۴ سوره دارد که کمابیش به ترتیب بلندى طول مرتب شده اند. بلندترین سوره قرآن سوره بقره است ( ۲۸۶ آیه , برابر با ۴۸ صفحه در کتابت عثمان طه – مصحف المدینه ) و کوتاهترین سوره , سوره کوثر است ( داراى ۳ آیه ). بـعضى سوره هاى قرآن , نام گروهى دارند : الطوال السبع [ السبع الطوال ] : ( هفت گانه بلند ) کـه عـبارتند از : بقره , آل عمران , نساء , مائده , انعام , اعراف و در مورد هفتم , اختلاف نظر

است کـه آیا شامل انفال و توبه است ( که بین آنها بسم اللّه الرحمن الرحیم فاصله نینداخته است ) یا یونس . الـمـئون [ الـمئین ] : ( صدگانه ها ) به سوره هایى اطلاق مى گردد که تعداد آیات آنها از ۱۰۰ آیه بیشتر است . ( مانند یونس , هود , یوسف , نحل , کهف ). المثانى : سوره هایى است که کمتر از صد آیه دارد ( مانند قصص , نمل , عنکبوت , یس و ص ). المفصل : سوره هاى اواخر

بعضى از سوره ها به مناسبتهاى خاصى نهاده اند. از جمله سوره الم : هفت سوره این که با الم آغاز مى شود. سور مسبحات : ( که با کلمه سبحان , یا سبح , یا یسبح آغاز مى گردد , که عبارتند از اسراء , حدید , حشر , صف , جمعه , تغابن , و اعلى . سـور حـوامیم : هفت سوره که با حم آغاز مى گردد ( مؤمن , فصلت , شورى , زخرف , دخان , جاثیه , و احقاف ). سور طواسین :

سوره هایى که با طس یا طسم آغاز مى شود ( شعراء , نمل , قصص ). سـور عزایم : چهار سوره اى چهار سوره اى که در آنها سجده واجبه هست ( سجده , فصلت , نجم , علق ). الزهراوان : ( بقره و آل عمران ). المعوذتین : دو سوره آخر قرآن ( فلق و ناس ). چهار قل : چهار سوره پایان قرآن که با کلمه قل آغاز مى شود. نام سوره ها ( فاتحه الکتاب , بقره , آل عمران , نساء , تا آخر )

توقیفى یعنى به تعیین رسول اللّه (ص ) بوده است ( نیز ـ تاریخ قرآن , رامیار , ۵۸۱ ). بعضى سوره ها , دو یا چند نام دارد از جمله : فاتحه الکتاب ( حمد , ام القرآن , سبع المثانى ) ; توبه ( برائت ) اسراء ( بنى اسرائیل ) نمل ( سلیمان ) ص ( داود ) مؤمن ( غافر ) , اخلاص ( توحید , قل هو اللّه ) ; مسد ( لهب ). درباره اینکه ترتیب و توالى سوره هاى قرآن که آغاز آنها , فاتحه الکتاب و پایان آنها , سوره ناس است , تـوقـیـفـى اسـت یـا اجتهادى ( اجتهاد صحابه ) و به راى و نظر

گردآورندگان بازمى گردد , اختلاف اقوال است . بعضى گفته اند توقیفى و به امر و ارشاد پیامبر (ص ) و رهنمود وحى است . بعضى گفته اند اجتهادى است و به عهده سامان دهندگان مصحف عثمانى است , چون حضرت رسـول (ص ) بـه دلایـلـى کـه بـعـدا گـفته خواهد شد , قرآن را کتابت و جمع کرده ولى مدون بین الدفتین نکرده بودند. و بعضى گفته اند آمیزه اى از توقیف و اجتهاد است

و این راى پذیرفتنى تر است . نام و نشان سوره هاى ۱۱۴ گانه قرآن مجید در اغلب تاریخهاى قرآن ( از جمله تاریخ قرآن , تالیف رامـیـار , ۵۸۳ بـه بـعـد ) و نیز با آمار و ارقام مربوط به کلمات و حروف هر یک در فرهنگ آمارى کـلـمات قرآن کریم , تالیف محمد روحانى , و نیز در پایان هر قرآن طبع جدیدى آمده است , و به رعایت اختصار , از آوردن آن در اینجا خوددارى مى شود.

صورت و سبک قرآن
از آنجا که قرآن , متنى مقدس و قدسى است , نمى توان و از ادب شرعى به دور است که درباره آن , هـمـانـنـد سـایـر کـتـابـها سخن گفت , یا آن را در معرض پژوهشهاى زبانشناسى و مخصوصا سبک شناسى آورد. ولى از سوى دیگر از آنجا که قرآن یک سند عظیم الشان زبانى و یک اثر بسیار مهم ادبى است , لذا شـایـد بـا قید احتیاط و رعایت احترام جنبه قدسى قرآن , بتوان به ضرورت بحث و تحقیق از این زاویه نیز به آن نگریست و درباره آن بحث کرد. نثر در زبان عربى , در عصر

جاهلیت و اوان ظهور اسلام , سابقه و نمونه چندانى ندارد. نمونه هایش یا بعضى خطبه هاست یا سجع کاهنان . و در قـرآن سـجـع فراوان هست , که احتراما و براى آنکه به سجع کاهنان و شعر شبیه نشود به آن فاصله مى گویند و مراد از آن کلمات مشابه پایانى هر آیه است . قرآن با شعر

عربى هم که سابقه درخشانى دارد , شباهت ندارد. قـرآن , قول کسانى را که مى گویند قرآن شعر و پیامبر (ص ) شاعر است , به شدت نفى مى کند و مى فرماید که به او شعر نیاموخته ایم و سزاوار او نیست ( یس , ۶۹ نیز ـ الحاقه , ۴۱ ). اما در قرآن , جوهر شعرى بسیار است . یعنى بیان ظریف و مجازى و انواع استعاره ها و تمثیلات و تشبیهات هنرى . همچنین آیات موزون یا موزون افتاده قرآن نیز از یکصد فقره بیشتر است . با وجود این , و با آنکه نفوذ قرآن در شعر و ادب عربى و فارسى , بسیار عظیم است , ولى قرآن شعر نیست . این نکته و واقعیت هم حیرت آور است که به فرد و تافته اى است جدا بافته . ارزش موسیقایى کلمات و جملات قرآن نیز از دیرباز مورد توجه محققان بوده است . قابلیت خوشخوانى قرآن و ترتیل و تغنى و همخوانى آن کم نظیر یا بى نظیر است . از سوى دیگر , قرآن با آنکه اینهمه قصص و حکایات در بر دارد , قصه هم نیست . و با وجود اشارات تاریخى , تاریخ هم نیست . امـا مـهمترین مشخصه و خصیصه ساختارى قرآن که شاید قدما نیز به آن توجه داشته اند , اسلوب چند وجهى و بلاتشبیه گسسته نماى آن است . یـعـنى شاخه به شاخه شدن معانى و مضامین و قطع پیاپى توالى یک مضمون و مدام از معنایى به معناى دیگر پرداختن . این گسسته نمایى ظاهرى قرآن مجید , در فرهنگ و ادب فارسى نظیر دارد. دو کـتـاب عـظیم که از شاهکارهاى جاویدان زبان فارسى هستند , نیز همین اسلوب و ساختار را دارند. نخست مثنوى معنوى اثر مولانا جلال الدین بلخى ( م ۶۷۲ ق ). دوم غزلهاى خواجه شمس الدین حافظ ( م ۷۹۲ ق ). در مـورد مـثـنـوى , مرحوم فروزانفر بر آن بوده اند که تحت تاثیر قرآن , این سبک و سیاق را پیدا کرده است . در مـورد غزلهاى حافظ که به اصطلاح بعضى فارسى زبانهاىپاکستان پاشان ( از پاشیدن ) است , نگارنده براى نخستین بار این نظر را مطرح کرده است که حافظ با انقلابى که ( به قول آربرى ) در غزل کرده است , نه تحت تاثیر سنت شعرى و تاریخ غزل فارسى است ( چنانکه غزلش هیچ شباهت صـورى و سـاخـتارى با غزل بزرگترین سلفش سعدى ندارد ) , بلکه تحت تاثیر ساخت و ساختار سوره هاى قرآن کریم است . مسلمانها اعم از عرب و غیر عرب , گویى بیم داشته اند که به این خصیصه اشاره کنند. قـدیـمـتـریـن اشـاره اى که در این باب دیده مى شود حدیثى است که یکى از معاصران پیامبر که یـهـودیى به نام سلام بن مشکم بوده است از سر شکوه و گلایه به حضرت (ص ) عرض مى کند : چـگـونـه از تـو پیروى کنیم حال آنه قبله ما را ترک کرده اى و کتابى هم که آورده اى آن طور که تورات متناسق است , تناس

ق ( نظم و نسق ) ندارند , کتابى بیاور که مانوس و متعارف باشد وگرنه ما هم نظیر اینکه تو آورده اى مى آوریم . سپس خداوند این آیه را [ در مقام تحدى ] نازل کرد : قل لئن اجتمعت الانس و الجن ; [ اگر انس و جـن هـمـدسـتى کنند که نظیر این قرآن را بیاورند , نظیر آن را نخواهند آورد , ولو آنکه بعضى پشتیبان بعضى باشند ] .اگر آن یهودى را بهانه جو و نادان و سـخـن نـشـنـاس بـدانیم , در سخن دانى و قرآن شناسى طه حسین , تردیدى نیست که بحث مـبسوطى در این باره دارد و مى نویسد : مثلا موضوعهاى سوره بقره بسیار و از هم بیگانه اند , و ایـن خـود دلیل است که این

سوره یکمرتبه نازل نگشته , بلکه به تدریج و خرد خرد نازل مى شده است . سپس دهها موضوع و مضمون متنوع سوره بقره را براى نمونه یاد مى کند. از قرآن پژوهان اروپایى گویا ابتدا نولدکه اسلامشناس آلمانى که مهمترین تاریخ قرآن را نوشته اسـت , در مقاله قرآن که براى طبع یازدهم دایره المعارف بریتانیکا نوشته است به این خصیصه از سبک قرآن اشاره کرده و گفته است اصولا ذهن هر پژوهشگر امروزین اروپایى سبک قرآن را به اصطلاح ناپیوسته و پاشان مى یابد. ریـچـارد بـل یـکى از برجسته ترین قرآن پژوهان غربى , در کتاب مقدمه بر ترجمه قرآن به این خـصـیـصه اشاره و آن را ناشى از بیدقتى و اشتباه ناسخان و کاتبان وحى مى داند ولى مونتگمرى وات , قـرآن شـنـاس اسکاتلندى معروف که این مقدمه او را تهذیب کرده و گسترش داده است , تعلیل او را

نادرست مى شمارد. آرتـور جـان آربـرى کـه از بزرگترین اسلامشناسان و قرآن پژوهان غربى است در مقدمه ترجمه قـرآنش به انگلیسى , و نیز فریتیوف شوآن در کتاب فهم اسلام , بهتر از دیگران به اهمیت هنرى و زبانى – ادبى این خصیصه ساختارى قرآن پى برده اند و آن را حسن و هنر قرآن شمرده اند , نه عیب و ایراد آن . به نظر مى رسد که اعجاز و سبک تقلید ناپذیر و خارق العاده قرآن , جز از این طریق میسر نمى شد. اگر بیان اندیشه با رعایت ترتیب و توالى منطقى و مضمونى در کتابهاى دیگر خطى باشد , شیوه بـیـان انـدیـشـه قـرآن حـجـمى و حلقوى و بلکه اگر غریب ننماید کروى است و به قول آربرى کنترپوآنى و پلى فونیک است . اگـر قـرآن مـى خـواسـت هـر مضمون را از فى المثل اندیشه توحیدى و نفى شرک و تعدد آلهه تا هشدار به کافران و منافقان تا قصص

یکایک انبیاء تا توصیف جهنم و بهشت , تا تسلى دادن حضرت رسـول (ص ) تـا اشـارات و تلمیحات تاریخى به غزوه ها هریک را در جاى خود و از آغاز تا انجام و یـکـبـار براى همیشه بیاورد , سبکش عادى و شاید ملال آور و حداکثر شبیه به تورات ادعایى آن یهودى , یا فى المثل تاریخ طبرى مى شد. و هرگز نمى توانست همانند صورت فعلى هنرى باشد. هنر در این تلفیق و تلفیق هنرى است .