فایل ورد کامل مقاله کارگاه مطالعات شهری دانشگاه فردوسی؛ بررسی علمی روش‌های پژوهشی و نقش آن در توسعه شهری

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله کارگاه مطالعات شهری دانشگاه فردوسی؛ بررسی علمی روش‌های پژوهشی و نقش آن در توسعه شهری دارای ۳۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله کارگاه مطالعات شهری دانشگاه فردوسی؛ بررسی علمی روش‌های پژوهشی و نقش آن در توسعه شهری  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله کارگاه مطالعات شهری دانشگاه فردوسی؛ بررسی علمی روش‌های پژوهشی و نقش آن در توسعه شهری،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله کارگاه مطالعات شهری دانشگاه فردوسی؛ بررسی علمی روش‌های پژوهشی و نقش آن در توسعه شهری :

کارگاه مطالعات شهری . دانشگاه فردوسی
معرفی درس و چگونگی کار، درس کارگاه مطالعات شهری همان طور که از نام آن معلوم است بررسی و مطالعه روی شهر است. که به دلیل پیچیدگی و گستردگی کار انتخاب به صورت شهرها کوچک و زیر ۳۰۰۰۰ نفر صورت گرفت. شهری که مورد انتخاب ما یعنی گروه ۶ قرار گرفت،شهر قدمگاه بود که حدود ۸۰۰۰ نفر جمعیت را در خود جای داده و روستاهایی هم جزوء حوزه نفوذ خود قرار داده است.

در طول ترم کلاً کار بر روی شهر قدمگاه و روستاهای تحت حوزه نفوذ بوده است، که باکمک طرح هادی شهر که توسط مهندسین مشاور تهیه می شود. تهیه نقشه های مختلف از فرمانداری، شهرداری و; صورت گرفته است.
نقشه هایی مثل نقشه جمعیت، خدمات ، توپوگرافی،زلزله،منابع و;. که در ابتدای کار بر روی کاغذهای پوستی ایجاد شدند و در آخر به صورت نقشه های کامپیوتری (Autocad) جمع آوری و آرشیو شدند. البته کار فقط جمع آوری داده ها و اطلاعات موجود نبود و بسیاری از نقشه ها بصورت پیشنهادی و با توجه به پتانسیل آن روستا یا دهستان جمع -آوری شده اند در طول کار اطلاعاتی هم توسط نرم افزارهای excelجمع آور شدند و اطلاعات نظیر جمعیتوخدمات چه موجود و چه پیشنهادی در این برنامه ها ثبت شدند. نقشه -هایی که در پایان باید ارائه شوند نقشه های تقسیمات کشوری که از بزرگترین جزء یعنی کشور گرفته تا کوچکترین جزء خدمات روستا باید مشخص شوند. نقشه هایی چون خدمات، کمبود خدمات، راه ها، جمعیت که بصورت های مختلف و بیان تصویری مختلف می توانند ارائه شوند.

با توجه به بررسی های لازم بر روی روستاها و دهستانهاوخدمات موجود آنها و منابع و کلیه شرایط دیگر یک سری نقشه های پیشنهادی می توان ارائه داد که حاصل کار و مطالعات صورت گرفته روی آنها می باشد. کلکسیون ارائه شده در آخر باید به صورت لوح فشرده باید که کلیه نقشه ها و برنامه ای excel را در خود بگنجانده است که البته نقشه هایی هم به صورت پلات زندگی ارائه خواهد شد.

تقسیمات سیاسی
با توجه به عکس های تهیه شده ملاحظه می شود که منطقه مورد مطالعه گروه در چه موقعیتی در کشور قرار دارد.، وهمچنین با مطالعه نقشه های کشوری می توان موقعیت شهر قدمگاه و حوزه نفوذ ش را در استان و شهرستان و بخشی که در آن قرار دارد بررسی کرد.

آشنایی اجمالی با منطقه زبرخان

موقعیت جغرافیایی بخش زبرخان
بخش زبرخان بین ۲۵ درجه و ۵۲ دقیقه شمالی و نیز ۵۸ درجه و ۵۲ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۱۸ دقیقه طول شرقی قرار دارد. این بخش یکی از بخشهای ششگانه شهرستان نیشابور می باشد که در دامنه جنوبی رشته کوههای بینالود واقع شده است ، این بخش از شمال به بخش طرقبه مشهد ، از شرق به بخش احمدآباد مشهد و از جنوب به بخش کدکن تربت حیدریه و از غرب به بخشهای مرکزی و میان جلگه نیشابور محدود می شود.

این بخش با وسعتی حدود ۱۱۰۲ کیلومتر مربع و با مرکزیت شهر قدمگاه حدود ۹ درصد از مساحت شهرستان نیشابور را به خود اختصاص داده است. قرار گرفتن این بخش در دشت حاصلخیز پایکوهی بینالود و نزدیکی به دومین شهر پرجمعیت کشور یعنی مشهد مقدس و عبور راه مواصلاتی و راه آهن سراسری تهران – مشهد از داخل این منطقه ، موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی ممتازی را برای این بخش بوجود آورده است که از این نظر می توان دورنمای توسعه آن را روشن دید.

بررسی و شناخت شهرقدمگاه
شناخت تاریخچه شهر، نام و سابقه تاریخ شهر و منشاء پیدایش و روند گسترش شهر تاکنون
به لحاظ تاریخی قدمگاه از سابقه بسیار طولانی برخوردار است. دورانی با نام شاهپور کری، زمانی با نام قدمگاه حضرت علی(ع) و نیز از زمانی که حضرت امام رضا(ع) در سال ۲۰۰ هجری از مدینه عازم مرو بوده‌اند و در این مکان توقف نموده‌اند، به این نام شهرت یافته و زبانزد مردم شده است. در قسمت شمال شرق باغ قدمگا تپه‌ای وجود دارد که به ده سرخ معروف می‌باشد که در دامنه این تپه خانه‌های روستائیان ساخته شده است. احیاء عمارت قدمگاه را نیز در نیشابور واقع از غایت شهرت محتاج بیان نیست. بناهای ارزشمند تاریخی که در قدمگاه وجود دارند عبارتند از: بقعه قدمگاه، باغ قدمگاه، گرمابه قدمگاه، کاروانسرای قدیم قدمگاه، کاروانسرای جدید، آب انبار و; که وجود این بناها مؤید ارزش تاریخی قدمگاه می‌باشد.

شهر قدمگاه در دو دهه اخیر مورد اقبال و توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان توسعه صنعتی استان خراسان قرار گرفت و با احداث و توسعه شهرک صنعتی شهرستان نیشابور در این منطقه و تعداد زیادی از صنایع پراکنده ، بخش زبرخان چهره صنعتی به خود گرفته است.. بر طبق آمار اداره کل صنایع استان خراسان در سال ۱۳۷۸ حدود ۵۴ واحد فعال صنعتی در زمینه صنایع غذایی و نساجی کاغذ ، چوب و چرم و لوازم خانگی و ; در این منطقه وجود دارد که حدود ۲/۲ درصد از کل صنایع و ۳/۲ درصد اشتغال استان را به خود اختصاص داده در حالیکه کمتر از ۱% جمعیت استان را در خود جای داده و نسبت اشتغال به جمعیت در این منطقه نسبت به استان خراسان و شهرستان نیشابور به بیش از دو برابر می رسد که این امر نشانگر توسعه در بخش زبرخان می باشد.

برخی از خصوصیات شهر قدمگاه
تاثیر بقعه رضوی و قدمگاه امام رضا و حضور و آمد و رفت زوار این قسمت را به یگ گره ترافیکی نسبتا شلوغ تبدیل کرده و اغلب در حاشیه خیابان اصلی که در جهت شرقی – غربی است شکل گرفته و این خیابان را به راسته تجاری شهر تبدیل کرده است. این خیابان بر شبکه اصلی شهر نقش جمع و پخش کننده نیز دارد.
شهر قدمگاه مانند بسیاری از شهرهای دیگر ایران فاقد سیستم شبکه فاضلاب شهری می‌باشد و در حال حاضر در کلیه مراکز خدماتی و واحدهای مسکونی چاههای جذبی حفر شده و از طریق آن فاضلاب دفع می‌شود. به علت شیب عمومی شهر که در جهت شمال به جنوب می‌باشد، آبهای سطحی در این جهت جریان یافته و به زمین‌های پایین دست جاده قدیم مشهد – نیشابور راه می‌یابند.

شهر قدمگاه دارای شبکه برق رسانی می‌باشد و کلیه روستاهای اطراف آن نیز تحت پوشش شبکه برقرسانی قرار دارند. شهر دارای مرکز مخابرات خودکار بوده و امکان برقراری ارتباط بین مشترکین داخل شهر و همچنین مشترکین دیگر شهرهای ایران و جهان را فراهم می‌آورد. در حال حاضر شهر قدمگاه فاقد سیستم گازرسانی است.

بررسی محوطه‌های تاریخی شهر
مهمترین و معروفترین بنای تاریخی شهر قدمگاه، بقعه قدمگاه می‌باشد که فضای پیرامون آن به ابعاد ۱۲۰ در ۱۰۰ متر می‌باشد. کاروانسرای قدیم قدمگاه و آب انبار آن نیز از بناهای تاریخی شهر است و این مکانها همه تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی می‌باشند.
از محوطه‌های تاریخی قدمگاه، باغ قدمگاه که بقعه درآن واقع شده است و همچنین زمینی که حمام قدیمی قدمگاه در آن قرار دارد و نیز از جاده ای که از محل بقعه آغاز شده و تا کنار جاده جدید مشهد – نیشابور امتداد دارد، باید نام برد. باغ قدمگاه به عنوان یک محوطه تاریخی دارای یک هکتار مساحت و امتدادی که از بقعه تا جاده جدید مشهد – نیشابور کشیده شده است، با عرض ۳۰ متر و طول تقریبا ۱۲۰۰ متر به عنوان محوطه تاریخی به حساب می‌آید.
آشنایی با روستاهای حوزه نفوذ قدمگاه

پوست فروشان
پوست فروشان جزو روستاهایی است که در آن خدمات نسبتا خوبی موجود است و در حد مطلوب از نظر جغرافیایی این روستا نزدیک به ارتفاعات و دامنه کوه بینالود واقع شده است. و جمعیت آن هم با توجه به وجود خدمات مورد نیاز قابل توجه است.
حاجی آباد:
از نظر جغرافیایی حاجی آباد در دشت در جنوب منطقه حوزه نفوذ قرار داده و جمعیت آن جزو جمعیت های بالای حوزه نفوذ به شمار می رود چون این روستا در امتداد (حاشیه) جاده اصلی مشهد- نیشابور قرار گرفته است از نظر منابع آبی هم غنی است و دارای ۷ چاه عمیق و ۲ قنات می باشد.
دولت آباد:
این روستا در جنوب منطقه حوزه نفوذ قرار دارد و از همه نظر چه جمعیت و چه خدمات در یک سطح معمولی قرار دارد و از نظر منابع هم دارای ۱ چاه عمیق ۱ قنات است و در کل پیشرفت جمعیتی چندانی نمی توان برای آن پیش بینی کرد.

روستای سرتلخ
این روستا از نظر جغرافیایی در یک موقعیت طبیعی و استقرار کوهستانی می‌باشد که راه استفاده شده و راه اصلی آن به شهر به صورت آسفالت و شوسه می‌باشد. از نظر داشتن منابع این روستا دارای قنات و رودخانه می‌باشد که جزء منابع آبی محسوب می‌شوند. و از نظر جمعیتی هم با توجه به امکانات و نوع خدمات آن دارای جمعیت محدود حدود ۳۶۱ نفر است که پیش بینی جمعیتی هم برای آن چشم گیر نیست.

روستای کاریزنو
موقعیت طبیعی و استقرار این روستا جلگه ای است ک هدارای آب و هوای بسیار مطلوبی است و فاصله این روستا تا مرکز شهرستان حدود ۳۰ کیلومتر است که هم به صورت آسفالت و هم به صورت راه شوسه می‌باشد. با توجه به موقعیت آب و هوایی این روستا، زراعت و باغداری در سطح بالاتری نسبت به دیگر روستاها قرار دارد و از نظر منابع آبی هم دارای قنات و هم چاه عمیق است. از نظر جمعیت هم دارای رتبه خوبی است و در حدود ۱۱۳۵ نفر جمعیت دارد که می‌توان پیش بینی جمعیتی مطلوبی هم برآورد کرد.
اسد آباد

این روستا در نزدیکی قدمگاه و تقریبا در داخل آن است و بیشتر از خدمات و امکانات خود قدمگاه استفاده می‌کند. و البته اسدآباد دارای مرکز خدمات کشاورزی است که این مرکز فقط در اسدآباد وجود دارد و روستاهای دیگر فاقد چنین مرکزی هستند. در ضمن در ۷ روستای محدوده حوزه نفوذ فقط اسدآباد است که شعبه نفت ندارد.

نقش غالب اقتصادی شهر در وضع موجود
اقتصاد شهر قدمگاه به دلیل ماهیت روستا شهری متکی بر کشاورزی، و اطراف این شهر را باغات و زمین‌های کشاورزی مربوط به ساکنان این شهر احاطه کرده است. اما طی چند سال گذشته به دلیل تاسیس شهرداری اقتصاد این شهر در بخش خدمات تجاری رشد فزاینده ای داشته است. به طوری که در سال ۱۳۷۹ از کل جمعیت ۲۷۲۱ نفری این شهر حدودا ۶۶۴ شاغل می‌باشند که ۳۴۳ نفر در بخش خدمات مشغول فعالیت می‌باشند. یعنی در حدود ۷/۵۱ درصد شاغلین. از طرفی بسیاری از شاغلین به طور همزمان در بخش‌های مختلف اقتصادی مشغول به فعالیت می‌باشند. پس بدون شک نقش و عملکرد اصلی شهر در وضع موجود کشاورزی می‌باشد، چرا که بخش خدمات در کنار بخش کشاورزی شکل گرفته و جایگزین آن نشده است.

جمعیت و مساکن
بخش زبرخان دارای سه شهر به نامهای قدمگاه ، درود و خروین می باشد و همچنین دارای سه دهستان به نام دهستان اردوغش ، اسحاق آباد و زبرخان که در مجموع شامل ۱۰۹ آبادی دارای سکنه می باشد. جمعیت این بخش مطابق سرشماری سال ۱۳۸۱ هجری شمسی ۵۹۹۴۵ نفر می باشد که ۲۰۵۱۸ نفر در مناطق شهری و ۳۹۴۲۷ نفر در مناطق شهری ساکن می باشد. و از این تعداد ۳۰۱۰۸ نفر را مردان و ۲۹۱۳۷ نفر را زنان تشکیل می دهند.

تراکم جمعیت در این بخش ۸/۵۵ نفر در کیلومتر مربع می باشد که در مقایسه با بخشهای دیگر شهرستان نیشابور ، متراکم ترین بخش به شمار می رود.که این امر بیانگر شرایط مساعد محیط طبیعی و آب و هوایی و برخورداری از منابع آب سطحی و زیرزمینی کافی و همچنین سهولت ارتباطات جاده ای و توسعه صنایع کارخانه ای می باشد. از نقطه نظر سکونتگاهی و موقعیت مکانی حدود ۲۳% روستاهای این بخش در مناطق کوهستانی ۳۳% در اطراف جاده مواصلاتی مشهد – نیشابور و ۴۶% در داخل دشت متمرکز شده اند. بر اساس سرشماری سال ۱۳۷۵ از کل جمعیت بخش حدود ۷۵% باسواد بوده اند که این نسبت برای مردان ۷۹/۱ درصد و برای زنان ۶۹/۳ درصد بوده است و از نظر درصد جمعیت باسواد در شهرستان نیشابور از وضعیت مطلوبی برخوردار می باشد.که عواملی از قبیل برخورداری اکثر روستاهای این منطقه از مراکز آموزشی مناسب ، سهولت دسترسی ارتباطی و جاده ای در این زمینه تاثیر داشته است و بالا بودن درصد با سوادان زن در این بخش نشانگر غنای فرهنگی و اهمیت سواد برای زنان در این بخش بوده است. منطقه زبرخان از نادر مناطقی است که ۳ شهر را در خود جای داده است که هرکدام از این
شهردارای ویژگی ها و بتانسیل خاص خود می باشد.
توضیحات در مورد جمعیت
نرخ رشد طبیعی در مجموع روستاها در حدود ۸/۱ درصد می‌باشد. همچنین متوسط نرخ رشد سی ساله جمعیت این روستاها حدود ۶۳/۲ درصد می‌باشد. از طرفی وجود بقعه باعث رونق بخشی خدمات تجاری در شهر قدمگاه گردیده و در کنار امکانات اداری و خدماتی دیگر باعث بالا رفتن قیمت زمین در این شهر گردیده است و پیش بینی می‌شود به طور فزاینده ای این رشد ادامه داشته باشد. بنابراین با افزایش مهاجرت به شهر قدمگاه مواجه خواهیم شد. از طرفی دورترین روستای حوزه نفوذ حداکثر ۵ کیلومتر تا این شهر فاصله دارد و استفاده از خدمات این شهر برای آنها مشکل نبوده و هزینه زیادی ندارد. وجود امکانات موجود در روستاها و برنامه‌های عمرانی پیش بینی شده از طرف ادارات و پیشنهادات برای حوزه نفوذ در حفظ جمعیت روستاها تاثیر به سزایی خواهد داشت. با توجه به عوامل بالا از برآیند آنها نرخ رشد ۲ درصد برای مجموع روستاهای حوزه نفوذ قدمگاه پیشنهاد می‌گردد. این نرخ رشد تقریبا برابر با رشد طبیعی جمعیت می‌باشد

بررسی و شناخت حوزه نفوذ مستقیم شهر
تعیین حوزه نفوذ شهر و نحوه توزیع جمعیت در منطقه حوزه نفوذی و تعیین آبادی‌های که وابستگی درجه یک دارند.
بررسی و شناخت حوزه نفوذ شهرها یکی از مسائلی است که نقش تعیین کننده در طرحها دارد. جمعیتی که برای دریافت خدمات و یا انجام برخی از امور روزانه به شهر یا روستا مراجعه می‌کنند و بعد برای استراحت به روستا و یا شهر مبداء خود برمی‌گردند در طول روز نیاز خدماتی خود را از شهر و یا روستای مقصد تهیه نموده و بعد به عنوان سربار جمعیتی برای آن تلقی شده و نیاز به برنامه‌ریزی دقیقی برای اینگونه مراجعات می‌باشد تا خللی در خدمات‌رسانی به شهروندان آن محل ایجاد نشود. از طرف دیگر تقسیمات سیاسی و ضوابط اداری بدین گونه است که جمعیت شهرستان برای دریافت خدمات اداری و انتظامی خود به مرکز شهرستان می‌روند و این مطلب با الگوی جاده‌های ارتباطی که عمدتاً به مرکز شهرستان منتهی می‌شود و همچنین سرویسهای رفت و آمد وسائط نقلیه تشدید می‌شود. در برنامه‌ریزی شهری و بررسی حوزه نفوذ شهرها خدماتی که مردم به صورت روزمره نیاز داشته و ممکن است هر روز برای دریافت آن نوع خدمات به یک مرکز مراجعه نمایند مد نظر قرار گرفته و به عنوان حوزه نفوذ مستقیم انتخاب می‌شود. در حالی که ملاحظه می‌شود

حوزه نفوذ خصوصاً مراکز شهرستان با توجه به تقسیمات سیاسی شامل کلیه نقاط شهری و روستایی آن شهرستان می‌باشد. شهر قدمگاه یکی از نقاط شهری کوچک در داخل شهرستان تحت نفوذ شهر نیشابور است و شهر قدمگاه مرکز بخش زبرخان است. در تقسیمات سیاسی کشوری گروهی از خدمات برتر و متناسب با مرکزیت بخش در این شهر ارائه می‌گردد. بنابراین بخش عمده خدمات مورد نیاز جمعیت روستایی و بعضاً شهری بخش زبرخان در این شهر تأمین می‌گردد. روستاهایی که خدمات روزمره قدمگاه را تهیه می‌کنند در حوزه نفوذ مستقیم آن قرار دارند که شامل روستاهای پوست فروشان، دولت‌آباد، حاجی‌آباد، سرتلخ، سخدر و کاریزنو می‌باشند. جمعیت این روستاها و حتی شهر قدمگاه برای دریافت خدمات برتر به مرکز نیشابور مراجعه می‌نمایند.

خصوصیات کلی جغرافیایی و اقلیمی و اقتصادی منطقه:
شهرستان نیشابور در مرکز منطقه خراسان شمالی واقع شده این شهرستان از سمت شرق با شهرستان مشهد، از سمت شمال با شهرستانهای چناران و قوچان، از سمت غرب با شهرستانهای سبزوار و اسفراین و از سمت جنوب با شهرستان تربت حیدریه و کاشمر مرز مشترک دارد.

خصوصیات جغرافیایی و اقلیمی شهر
بررسی وضع توپوگرافی شهر و شیبهای اصی مؤثر در طرح، عوارض و عوامل طبیعی و همچنین عوامل محدود کننده شهر
شهر قدمگاه در دشت نیشابور واقع در بخش مرکزی و در مسیر جاده ارتباطی مشهد ـ نیشابور قرار دارد. از نظر مختصات جغرافیایی شهر قدمگاه در ۳۶ درجه و ۸ دقیقه عرض شمالی و ۵۹ درجه و ۳ دقیقه طول شرقی قرار دارد. ارتفاع این شهر از سطح دریا حدود ۱۳۰۰ متر می‌باشد. در جنوب این شهر ادامه دشت نیشابور و در شمال آن ارتفاعات بینالود واقع شده است. فاصله شهر قدمگاه تا نیشابور ۲۴ کیلومتر و تا مشهد حدوداً ۱۱۰ کیلومتر می‌باشد. شهر قدمگاه را از نظر کالبدی به دو بخش تقسیم کرده است. در بخشهای شمالی و شمال شرقی شهر قدمگاه ارتفاعات بینالود واقع است که تعیین کننده شیب اصلی و عمومی شهر می‌باشد.

بررسی مرغوبیت زمین جهت توسعه آینده با توجه به جهت باد، اتصال به شبکه موجود، شیب زمین، سیل‌گیری، نحوه دفع آبهای سطحی و منابع تأمین آب شهر، نوع اراضی کشاورزی، مالکیت و جهات توسعه شهر در گذشته.
بررسی‌ها حاکی از این است که در بخش جنوبی شهر قدمگاه وجود زمینهای کشاورزی مانع از توسعه شهر در این قسمت می‌باشد. علاوه بر آن این قسمت نزدیک به حریم جاده مشهد ـ نیشابور می‌باشد.

زمین شناسی و ژئو مورفولوژی:
شهرستان نیشابور در حوزه وسیعی از رسوبات مربوط به دوران چهارم واقع گردیده است.در قسمت جنوب این شهرستان تشکیلات ولکانیکی همراه با توف که مربوط به دوره ائوسن می باشد و کنگلومراهای پلیوسن و سنگهای اذرین درونی دوران سوم قرار دارد .در جنوب شرقی شهرستان نیشابور کنگلومراهای پلیوسن همراه با لایه های قرمز رنگ میوسن و کنگلومراهای پالئوسن و تشکیلات شمشک دوره ژوراسیک قرار دارد و تا بعد از دلبران دنباله لایه های قرمز رنگ میوسن به طرف مشهد ادامه دارد.
در شمال غرب شهرستان نیشابور ولکانیک های ائوسن و لایه های قرمز میوسن و گراولهای پلیو –پلیوستوسن و ماسه سنگهای ائو الیگوسن قرار دارد و بعد از ماسه سنگها خطا الراس ،هسته اصلی رشته کوه بینالود را تشکیلات شیلی و کوارتز و شیستی در پهنه وسیعی تشکیل می دهد که مربوط به دوره ژوراسیک می باشد .یعنی دو سری تشکیلات ژوراسیک در رشته کوه بینالود تشکیلات شیل و دولومیتی مربوط به دوره پالئوزوئیک واقع است.

در رشته کوه بینالود گسلهای متعددی که جهت شمال غرب به جنوب شرقی دارند ملاحظه می شود .
همچنین ارتفاعات شمالی دشت نیشابور را اهکهای سیاهرنگ کریستالزه شده و شیستهای دوران اول زمین شناسی به طور محدودی می پوشاند .بعلاوه سازند های دوران دوم زمین شناسی شامل اهک ،اسلیت ،کوارتزیت و ماسه سنگ در این منطقه به چشم می خورد.

حاشیه بلندیهای جنوبی و شمالی توسط رسوبات دوران سوم از گنگلومرا ،ماسه سنگ ،مارن های قرمز رنگ نمکدار و سنگهای ولکانیکی لا ئوسن و نئوژن اشغال شده است .رسوبات دوران چهارم مخروط افکنه ها ،تراسهای ابرفتی ،شنهای روان ،واریزه ها می باشد که سطح دشت را می پوشاند و سفره اب زیرزمینی را بوجود می اورد.

زلزله :
پیشینه های تاریخی حکایت از ان دارد که شهر نیشابور و منطقه پیرامون ان بدور از خطرات احتمالی زلزله های مخرب و ویرانگر نمی باشد .در کتاب تاریخ زمین لرزه های ایران ،وقوع ۸ زلزله مخرب از سال ۱۰۹۹ میلادی تا ۱۸۵۱ میلادی در منطقه نیشابور گزارش شده است .بنابر نوشته خلیفه نیشابوری ،نیشابور از زمان نخستین بنیانگذاری تا سده یازدهم ،هیجده بار در اثر زمین لرزه ها ویران شده است .نتایج مطالعات تاریخی درباره رویداد زلزله مبین انست که دوره های بازگشت هزار ساله برای زلزله های ویرانگر ناحیه دور از انتظار نیست .در هر برنامه عمرانی بخصوص توسعه های کالبدی می باید محاسبات مربوط به زلزله را در اولویت قرار داد لذا توصیه می شود در ساخت و سازهای مسکونی و غیر مسکونی این شهرستان ضوابط و مقررات مربوط به زلزله کاملا مورد توجه قرار گیرد .از جمله این ضوابط و مقررات، ایین نامه ۲۸۰۰ در مورد امور ساختمانی و عمران می باشد.

راهها
بررسی راههای ارتباطی موجود بین شهرها و آبادیهای منطقه
کل راههای حوزه استحفاظی شهرستان نیشابور ۳/۲۳۹۶ کیلومتر می‌باشد که از این مقدار ۷/۶۷۳ کیلومتر آن آسفالته و ۶/۱۷۲۲ کیلومتر راه شنی می‌باشد.
شهرستان نیشابور، دارای ۱۹۱۹ کیلومتر راه روستایی، ۱۳۱ کیلومتر راه اصلی، ۱۹۶ کیلومتر راه فرعی و ۱۵۰ کیلومتر راه دسترسی می‌باشد. از ۱۳۱ کیلومتر راه اصلی این شهرستان ۲۴ کیلومتر آن چهار خطه و ۱۰۷ کیلومتر عریض می‌باشد. از ۱۵۰ کیلومتر راه دسترسی در شهرستان نیشابور، ۱۰۶ کیلومتر آن آسفالته و ۴۴ کیلومتر شنی می‌باشد.
همانطور که قبلاً اشاره شد، این شهرستان دارای ۱۹۱۹ کیلومتر راه روستایی است که این راهها، تحت عنوان نظارت جهاد سازندگی می‌باشد. از این تعداد ۲۴۱ کیلومتر آن آسفالته، ۱۰۶ کیلومتر شوسه با ابنیه، ۲۳۷ کیلومتر شوسه بدون ابنیه و ۱۳۲۵ کیلومتر دسترسی می‌باشد. یکی از مهمترین راههای ارتباطی موجود در شهرستان نیشابور، محور قدیم نیشابور به مشهد می‌باشد که شهر قدمگاه در بخشی از طول این جاده قرار گرفته است.

بحثهای جمعیتی ـ اجتماعی:
مشخصات جمعیت حوزه نفوذ مستقیم شهر:
بررسی تحولاتی جمعیتی روستاهای حوزه نفوذ:
بررسی و مطالعات جمعیتی روستاهای حوزه نفوذ شهر قدمگاه حکایت از رشد جمعیت در این روستاها دارد. در دو دهه (۵۵-۴۵) و (۶۵-۵۵) جمعیت این روستاها، تقریباً دارای رشد یکسانی بوده است. ولی در دهه (۷۵-۶۵) رشد جمعیت به طور قابل ملاحظه‌ای کم شده است و این را می‌توان ناشی از اعمال مجدد سیاستهای کنترل موالدی و همچنین مهاجرت روستاییان در نقاط شهری شهرستان است. در مجموع روستاهای حوزه نفوذ مستقیم شهر قدمگاه طبق سرشماری ۱۳۴۵، دارای ۲۳۰۲ نفر جمعیت بوده‌اند که در سال ۱۳۷۵ جمعیت آن به ۵۰۲۰ نفر رسیده است.

در مورد بررسی بعد خانوار و رشد جمعیتی آبادی‌های حوزه نفوذ باید گفت در مجموع بعد خانوار در روستاهای حوزه نفوذ مستقیم شهر قدمگاه ۸۴/۴ نفر بوده است. در سال ۱۳۷۵ روستای حاجی‌آباد با ۲۸۰ خانوار دارای بیشترین تعداد خانوار و روستای سر تلخ با ۶۱ خانوار دارای کمترین تعداد خانوار بوده است. در این دوره سرشماری بالاترین بعد خانوار مربوط به اسدآباد با ۵۵/۵ نفر و کمترین آن مربوط به سخدر با ۳۰/۴ خانوار می‌باشد.

در طی سی سال گذشته اکثر روستاهای حوزه نفوذ مستقیم شهر قدمگاه نرخ رشد مثبت داشته و بعضی از آنها به دلیل شرایط خاص نرخ رشد بیشتری داشته‌اند. به عبارت دیگر عوامل دیگری علاوه بر رشد طبیعی جمعیت در افزایش میزان جمعیت آن‌ها مؤثر بوده است. برخی دیگر هم دارای نرخ رشد منفی بوده‌اند که دلیل اصلی آن مهاجرت یا کوچ ساکنان از روستا بوده است.
تعیین روستاها به صورت مراکز منظومه در حوزه نفوذ شهر
به منظور سطح بندی مراکز روستایی در محدوده نفوذ شهر قدمگاه چند مطلب مد نظر قرار گرفته است.
۱- تعدا د جمعیت هر روستا و خدمات موجود در آنها
۲- توجه به سطح بندی مراکز سکونت گاهی مندرج در طرح جامع شهرستان نیشابور
۳- مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در رابطه با الگوی سطح بندی مناطق و مراکز روشتایی.

در طرح جامع شهرستان نیشابور مراکز سکونتگاهی، زیر عنوان منظومه‌های خدماتی (با درجات مختلف) سطح بندی شده اند. مرکز شهرستان (شهر نیشابور) به عنوان مرکز خدمات رسانی اصلی در نظر گرفته شده است. که تامین کننده خدمات برتر در سطح شهرستان می‌باشد. شهر قدمگاه به عنوان یک مرکز منظومه معرفی شده است که تامین کننده خدمات اقماری می‌باشد. این روستاها خدمات مورد نیاز خود را از این مرکز کنظومه تامی ن می‌نمایند. کاریزنو، سخدر سرتلخ، پوست فروشان، دولت آباد و حاجی آباد به عنوان روشتاهای اقماری شهر قدمگاه معرفی شده اند. قابل ذکر است که منظومه‌های خدماتی درجه ۱ و درجه ۲ تحت عنوان حوزه‌های همیار سطح بندی شده اند. بر این اساس روستاهای حاجی آباد به عنوان مرکز حوزه همیار در نظر گرفته شده است که با روستاهای کاریزنو، دولت آباد و قره داش یک منظومه خدماتی درجه ۲ تشکیل می‌دهند. ضمن اینکه روستای دولت آباد خود مرکز منظومه خدماتی درجه ۳ معرفی شده است.

و اما براساس تعریف و تقسیم بندی مندرج در مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران قدمگاه و مجموع روستاهای حوزه نفوذ آن با داشتن حدود ۷۰۰۰ نفر جمعیت تشکیل یک مجموعه روستایی را می‌دهند و شهر قدمگاه مرکز این مجموعه می‌باشد. درستاهای حاجی آباد همراه با کاریزنو و دولت آباد و قره داش تشکیل یک حوزه روستایی را می‌دهند و حاجی آباد به عنوان یک کانون برتر جمعیتی مرکز حوزه به حساب می‌آید. براساس مصوبه ذکر شده مجموعه روستایی از تجمع مجموعه روستایی از تجمع چند حوزه روستایی و همچنین منظومه روستایی از تجمع چند مجموعه روستایی تشکیل می‌شود.

تعیین معیارها و ضوابطی که باید در طرح ریزی کالبدی شهر مورد توجه قرار گیرند
۱- رعایت نظام سلسله مراتب شبکه معابر
۲- توجه به طرح‌های مصوب قبلی و رعایت ضوابط این طرح‌ها
۳- حفظ باغات و اراضی کشاورزی
۴- حفظ حریم کاربری‌های تاریخی، مسیلها و جاده‌های بین شهری
۵- توجیه اقتصادی طرح در رابطه با سطح کاربری‌های خدماتی
۶- توجه به شیب رمین برای دفع آبهای سطحی
۷- توجه به جهت غالب در مکان گزینی محل دفع زباله
به منظور مدیریت صحیح و اجرایی شهر، سلسله مراتب تقسیمات شهری بهعنوان اولین اصل در طرح ریزی مدنظر قرار گرفته است. تقسیم شهر به واحدهای کوچکتر چه از نظر پیش بینی خدمات برای ساکنین آن و چه از نظر مدیریت شهری به گونه ای است که با کمترین هزینه، بهترین و بیشترین خدمات به شهرواندان ارائه گردد. در این تقسیم بندی شرایط اجتماعی، فرهنگی و عرفی و همچنین شبکه معابر نقش اساسی را ایفا کرده اند.
با توجه به توضیحات فوق شهر قدمگاه و با نوجه به جمعیت افق طرح گستردگی عرضی کم نسبت به طول شهر و با توجه به معیارهایی که برای تقسیم بندی شهر به منطقه،‌ فاصله و ; وجوددارد. قابلیت تقسیم شدن به دو محله اصلی که نسبت به مسیر جاده تا بقعه و خیابان اصلی در شرق و غرب آن واقع شده اند، را دارد که هر محله به دو زیرمحله تقسیم شود.

به منظور ایجاد یک ترافیک روان و دارای امنیت در طرح ریزی کالبدی شهر قدمگاه سلسله مراتب دسترسی‌ها تا حدودی مدنظر قرار گرفته است. به گونه ای که تنها امکان دسترسی کاربری‌های مقیاس شهری و ناحیه ای از شبکه‌های شریانی مسیر است و به هیچ عنوان کاربری‌های مقیاس محله ای و کاربری مسکونی از شبکه‌های شریانی داده نشده است. حتی از نظر دسترسی و تقاطع با معابر دیگر به طور کلی یک درجه اختلاف و استثنائا تا دو درجه اختلاف وجود خواهد داشت. به عبارت دیگر از شبکه‌های شریانی درجه یک تنها شبکه‌های درجه دو مجاز به دسترسی گرفتن هستند و از شبکه‌های شریانی درجه دو تنها معابر جمع و پخش کننده می‌توانند دسترسی بگیرند. به این ترتیب تقاطع‌ها در شبکه‌های سریع و شریانی متناسب با سرعت مسیر و در فاصله‌های مناسب تعیبه گردیده است.
بررسی کمبودات و مشکلات تاسیسات و تجهیزات شهری

شهر قدمگاه دارای پست برق، مخابرات، آب و لوله کشی می‌باشد که در حال حاضر پاسخگوی نیازهای شهر می‌باشد.
تعداد مشترکین تلفن: ۴۰۸ مشترک مسکونی، ۴۰ مشترک تجاری و ۵ مشترک خدماتی می‌باشند که از لحاظ کمی و کیفی وضعیت نسبتا مطلوبی دارد.
در زمینه برق، پیش بینی فضاهایی جهت احداث پست‌های زمینی ضروری است و رعایت فواصل و متراژها جهت نصب شبکه‌های برق نیز باید مورد توجه قرار گیرد. قدمگاه فاقد کشتارگاه می‌باشد و گوشت مصرفی این شهر با داشتن چهار دربند قصابی، بدون هیچگونه کنترل بهداشتی توزیع می‌شود. این شهر دارای آتش نشانی می‌باشد، ولی فقط یک پرسنل دارد و همچنین فاقد تجهیزات کافی جهت اطفاء حریق است.

گورستان قدمگاه به دلیل مکان یابی در داخل محدوده مرکزی شهر، باید مورد تجدیدنظر قرار گیرد. غسالخانه این شهر نیز فاقد چاه و فاضلاب آن در سطح زمین پخش می‌شود که به لحاظ بهداشتی باید مورد بررسی و تجدید نظر قرار گیرد.
تجهیزات زیربنایی
معابر شهر قدمگاه از نظر عملکردی و طول و عرض و مقطع عرضی به ۴ گروه زیر تقسیم می‌شود که هز یم مقررات و ضوابط ویژه خود را دارا می‌باشد.
۱- جاده بین شهری؛ یک بخش از این جاده قسمتی از محور قدیم مشهد – نیشابور است. بخش دیگر محور جدید نیشابور – مشهد می‌باشد که به موازات طول شهر و در بخش جنوبی شهر قدمگاه امتداد می‌یابد که این معابر تحت نظاریت وزارت راه و ترابری می‌باشد.