فایل ورد کامل مقاله نقش سیاسی و اجتماعی بیگ، ترخان و تگین در تاریخ اسلام؛ بررسی علمی جایگاه و تأثیرات تاریخی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله نقش سیاسی و اجتماعی بیگ، ترخان و تگین در تاریخ اسلام؛ بررسی علمی جایگاه و تأثیرات تاریخی دارای ۲۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله نقش سیاسی و اجتماعی بیگ، ترخان و تگین در تاریخ اسلام؛ بررسی علمی جایگاه و تأثیرات تاریخی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه فایل ورد کامل مقاله نقش سیاسی و اجتماعی بیگ، ترخان و تگین در تاریخ اسلام؛ بررسی علمی جایگاه و تأثیرات تاریخی

چکیده    
الف ـ بیگ    
ب ـ ترخان    
ج ـ تگین    
نتیجه    
کتابنامه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه فایل ورد کامل مقاله نقش سیاسی و اجتماعی بیگ، ترخان و تگین در تاریخ اسلام؛ بررسی علمی جایگاه و تأثیرات تاریخی

۱ آقسرایى، محمد بن محمد، تاریخ سلاجقه، اساطیر،

۲ ابن بطوطه، محمد بن عبدالله، رحله ابن بطوطه، المکتبه المصریه، بیروت، ۱۴۲۵ق

۳ ابن خرداذبه، عبیدالله بن عبدالله، المسالک و الممالک، دارصادر، بیروت، ]بى تا[

۴ ابن خلف تبریزى (برهان)، برهان قاطع، تهران، امیر کبیر، ]بى تا[

۵ ابن خلکان، شمس الدین احمد، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، بیروت، دار الثقافه، ۱۹۶۸م

۶ ابن اصیبعه، احمد بن القاسم، عیون الأنباء فى طبقات الأطباء، بیروت، مکتبه الحیاه، ]بى تا[

۷ ابن عربشاه، احمد، فاکهه الخلفا و مفاکهه الظرفاء، التراثیه، www.alwarag.com

۸. ابن فضلان، احمد، رحله ابن فضلان، الشرکه العالمیه، ۱۴۱۴ق

۹ ابن کثیر، عمادالدین اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، مکتبه المعارف، ]بى تا[

۱۰ ابن مأکولا، على بن هبه الله، الاکمال، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق

۱۱ ابن ندیم، محمد بن ابى یعقوب اسحاق، الفهرست، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۲ق

۱۲ ادریسى، محمد، نزهه المشتاق فى اختراق الافاق، بیروت، عالم الکتب، ۱۹۸۹ق

۱۳ ذهبى، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، بیروت، الرساله، ۱۴۱۳ق

۱۴ استرآبادى، میرزا مهدى، سنگلاخ، نشر مرکز، ۱۳۶۸

۱۵ اعتماد السلطنه، مرآه البلدان، دانشگاه تهران، ۱۳۶۷

۱۶ اقبال آشتیانى، عباس، تاریخ مغول، تهران، امیر کبیر، ۱۳۷۹

۱۷ اولغون، ابراهیم و جمشید درخشان، فرهنگ ترکى استانبولى به فارسى، انزلى، ۱۳۶۲

۱۸ بدیعى، نادره، فرهنگ واژه هاى فارسى در زبان اویغورى چین، نشر بلخ، ۱۳۷۷

۱۹ بیات، سید حیدر، «خلج در دیوان لغات الترک»، http://

۲۰. بیرونى، ابوریحان محمد بن احمد، آثار الباقیه عن القرون الخالیه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰ ق

۲۱ بیهقى، ابوالفضل، تاریخ بیهقى، به اهتمام فیاض، ایرانمهر، تهران، ۱۳۵۰

۲۲ ثعالبى، عبدالملک ابن محمد، یتیمه الدهر، المکتبه التراثیه، .www.alwarag.com

۲۳. جوینى، محمد، تاریخ جهانگشاى جوینى، تصحیح محمد قزوینى، دنیاى کتاب، ۱۳۸۲

۲۴ چلبى (حاجى خلیفه)، مصطفى بن عبدالله، تقویم التواریخ، تصحیح میرهاشم محدث، احیاء کتاب، ۱۳۷۶

۲۵ حسن، ابراهیم حسن، تاریخ سیاسى اسلام، ترجمه عبدالحسین بینش، آرایه، ۱۳۷۴

۲۶ حسینى کازرونى، سید احمد، پژوهشى در اعلام تاریخى و جغرافیایى تاریخ بیهقى، موسسه آیات، ۱۳۷۴

۲۷ حموى، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ]بى تا[

۲۸ دایره المعارف آذربایجان شوروى ، باکو، ۱۹۸۲م

۲۹ دهخدا، على اکبر، لغتنامه، دانشگاه تهران، (CD)

۳۰. رامپورى، غیاث الدین، غیاث اللغات، کانون معرفت، ]بى تا[

۳۱ شبارو، عصام محمد، دولت ممالیک و نقش سیاسى و تمدنى آنان در تاریخ اسلام، ترجمه شهلا بختیارى، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۰

۳۲ شیرازى، عبدى بیگ، تکمله الأخبار، تهران، نشر نى، ۱۳۶۹

۳۳ فضل الله، رشید الدین، جامع التواریخ، دنیاى کتاب، ۱۳۶۴

۳۴ قزوینى، زکریا، عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات، تهران، سبوحى، ۱۳۴۰

۳۵ قلقشندى، شهاب الدین، صبح الاعشى، المکتبه التراثیه، .www.alwarag.com

۳۶. کاشغرى، محمود، دیوان لغات الترک، استانبول، مطبعه عامره، ۱۳۳۳ق

۳۷ لاپیدوس، ایرام، تاریخ جوامع اسلامى، ترجمه على بختیارى زاده، تهران، اطلاعات، ۱۳۸۱

۳۸ مسعودى، على بن حسین، مروج الذهب، قم، دارالهجره، ۱۳۶۳

۳۹ مصاحب، غلامحسین، دایره المعارف فارسى، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۰

۴۰ نامى اصفهانى (موسوى)، میرزا محمد صادق، تاریخ گیتى گشا، اقبال، ۱۳۶۸

چکیده

عنوان هاى حکومتى، جایگاه خاصى را در تشکیلات سیاسى ـ ادارى دوره اسلامى به خود اختصاص داده است. گرچه برخى از این عناوین و القاب، از دوران پیش از اسلام به دوران اسلامى به ارث رسیده، لکن بیشتر آن ها در دوره هاى تاریخى و سرزمین هاى مختلف جغرافیایى، تأثیرات زیادى را از ملل و اقوام مختلف پذیرفته است. پذیرش دین اسلام از سوى ترکان و مغولان و مهاجرت آنان به نقاط مختلف جهان اسلام، پیامدهاى مهمى را به همراه داشته است. یکى از آن ها، ورود عناوین، القاب و اصطلاحات خاص ترکى و مغولى در تشکیلات اسلامى و تداوم آن در دوران هاى مختلف تاریخى است که بخش مهمى از عناوین و اصطلاحات سیاسى ـ اجتماعى و ادارى تشکیلات اسلامى را تشکیل داده است

بر همین اساس، مقاله حاضر ضمن ریشه یابى سه عنوان از عناوین سیاسى ـ حکومتى، یعنى «بیگ»، «ترخان» و «تگین» در تاریخ تشکیلات اسلامى، درصدد است تا جایگاه، مفاهیم و کاربرد آن ها را در مقاطع مختلف تاریخى بررسى کند. امید است این اقدام، سرآغازى براى تحقیقات بعدى باشد

واژگان کلیدى: بیگ، ترخان، تگین، لقب، عنوان، ترکى، ترک، پادشاه، حکمران و تشکیلات اسلامى.

الف ـ بیگ

بیگ،۲ بگ،۳ بک،۴ بى۵ و باى،۶ واژه اى ترکى است و معناى لغوى آن، آقا، شوهر، مهتر، دارا و ثروت مند، بلند و بزرگ و عالى مقام مى باشد.۷ محمود کاشغرى (۴۶۶ ق) در دیوان لغات الترک، بک را امیر و فرمانروا معنا کرده۸ و نویسنده فرهنگ ترکى به فارسى سنگلاخ در دوره افشاریه (۱۰۲۹ ـ ۱۱۴۸ق)، بیگ را مخفف بُییگ۹ و به معناى بلند، رفیع و بزرگ و مجازاً به مفهوم مولا، سلطان، حاکم و امیر دانسته است.۱۰ در غیاث اللغات هم، این واژه، به صورت بگ و به معناى امیر آمده است.۱۱گاهى «بَى» را با «بَغ» اوستایى در ارتباط دانسته و آن را خداوند و صاحب معنا کرده اند.۱۲ نیز در فهرست واژه هاى دیوان لغات، با اشاره به انعکاس واژه بگ بیش از پنجاه بار در دیوان لغات الترک آن را به مرد خانه دار، پیر و کهنسال معنا کرده اند

در مجموع، واژه بک به صورت هاى مختلف، به عنوان «لقب» یا عنوان کلىِ «نجبا و بزرگان ترک» در غالب ممالک اسلامى و نیز در ایران بعد از اسلام و از قرن پنجم هجرى به بعد در آخر بعضى اعلام، همچون طغرل بک، آقا سنقربک و خواجه بک به کار رفته است

در تاریخ سلاجقه آمده است که «در زمان عزالدین یوتاش بکلربکى و آرسلاندغمش آتابک و صاحب فخر الدین… سریلیغ هاى خواقین داشت».۱۵ در قرن نهم هجرى کلمه بک بعد از اسامى امراى ترکمان آذربایجان و دیار بکر، مثل حسن بک، یعقوب بک، و در ماوراء النهر هم مقارن استیلاى اوزبک، این عنوان در آخر اسم حکام محلّى استفاده مى شد و در عهد صفویه، بک عنوان تشریفاتىِ افراد قزلباش بود و بعد از آن نیز در بیشتر شهرهاى ایران و ماوراء النهر عنوان حکام محلى بوده است. در عهد قاجاریه نیز این کلمه به تدریج عنوان تشریفاتى به خود گرفته است. و هرچند شغل حکومتى همیشه از پدر به پسر به ارث نمى رسیده، لکن این عنوان معمولا از پدر به پسر انتقال مى یافته است

کلمه بک بعدها و در دوران هاى مختلف تاریخى، عنوان بسیارى از صاحب منصبان دولتى و سیاسى و نیز وجه تسمیه خاندان هاى حکومت گر شد که سلسه دولت هاى اتابکان از جمله آن هاست. اتابک بین ایرانیان لقبى بوده که به پادشاه و حکمدار این نواحى اطلاق مى شد.۱۷ گفته شده اتابک در اصل، اطابک و به معناى پدر امیر است و اولین کسى که این لقب را گرفت، نظام الملک، وزیر سلطان ملکشاه سلجوقى بود. و آن بدین صورت بوده است که وقتى ملکشاه اداره امور مملکت را در سال ۴۶۵ ق بدو سپرد، به او القابى، از جمله اتابک، به معناى امیر پیر داد. نیز گفته شده که معناى اتابک پدر امیر، یعنى امیر کهنسال و به طور عادى بعد از نایب قیم، بزرگ ترین امراى بلند پایه بوده است. اتابک به معناى مربى هم آمده است، زیرا «اتا» به معناى مربى و پدر، و بک به معناى امیر مى باشد.۱۸ نویسنده مرآه البلدان اتابیک را در مجموع به معناى «لَلِه» و مربى دانسته است

پدید آمدن منصب حکومتى اتابک باعث بهوجود آمدن دوره اى از تاریخ اسلام شد که به دوره حکومتى اتابکان معروف شد. و آن به این صورت بود که فرماندهىِ سپاه در روزگار سلاجقه به دست غلامان ترکى که به بلند قامتى و زیبایى اندام معروف بوده و با مال خریدارى مى شدند، واگذار شد. آنان اسلام آورده و در دربار خلیفه یا سلطان، تربیت خالص اسلامى مى یافتند و از این رو رابطه محکمى با امراى سلجوقى پیدا مى کردند. این امیران که عموماً از بلاد قبچاق در شمال دریاى خزر و سیاه آورده مى شدند، وظایف چندى مانند ریاست خدمت کاران و نظم کاخ ها به آنان سپرده مى شد، چنان که برخى از آن ها در زمره محافظان خلیفه یا سلطان در مى آمدند. البته هر گاه این غلامان براى دولت خدمات شایانى مى کردند یا لیاقت خاص یا هنر جنگى ممتازى از خود بروز مى دادند و دوستى و وفادارى شان را ثابت مى کردند، به بزرگ ترین مناصب سپاه و دربار ترقى مى نمودند یا حکومت منطقه اى از دولتِ پهناور سلجوقى به آنان سپرده مى شد. این شیوه پیامدهاى بزرگى به دنبال داشت، زیرا این بردگان شجاع و ثابت قدم وقتى به سن کمال مى رسیدند و لیاقت هایشان آشکار مى گردید و حکومت یکى از ولایت ها به آنان سپرده مى شد، بر رؤساى خود مى شوریدند و به جاى آن ها حکومت ولایات را به دست مى گرفتند. به این ترتیب، ناتوانى در پیکره دولت سلاجقه راه یافت و این امپراطورىِ بزرگ را تجزیه و به دولت هاى کوچکى تبدیل کرد و در این دوران، قدرت و نفوذ سیاسى به این غلامان منتقل شد که به افتخار سلاطین در معرکه هاى نبرد مى جنگیدند و سرپرست یا اتابک فرزندان آنان مى گردیدند