فایل ورد کامل تحقیق جایگاه معنویت در الگوهای اصلی سلامت روان؛ بررسی علمی رویکردهای روانشناختی و دینی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل تحقیق جایگاه معنویت در الگوهای اصلی سلامت روان؛ بررسی علمی رویکردهای روانشناختی و دینی دارای ۳۸ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل تحقیق جایگاه معنویت در الگوهای اصلی سلامت روان؛ بررسی علمی رویکردهای روانشناختی و دینی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه فایل ورد کامل تحقیق جایگاه معنویت در الگوهای اصلی سلامت روان؛ بررسی علمی رویکردهای روانشناختی و دینی

چکیده  
مقدمه  
ضرورت تعریف سلامت  
تعریف سلامت  
نقد و بررسی  
دیدگاه‌ها‌ی مربوط به سلامتی و بیماری  
الگوهای عمده در تعریف سلامت  
تعریف‌های «سلامت روان»  
عوامل مؤثر بر سلامت روان  
الگوهای عمده سلامت روان  
نقد الگوی زیستی ـ پزشکی  
نقد الگوی سیستمی  
نقد الگوی چند‌ بعدی  
نقد الگوی ارتقا  
لزوم توجه جدّی به الگوهای معناگرای سلامت روان  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه فایل ورد کامل تحقیق جایگاه معنویت در الگوهای اصلی سلامت روان؛ بررسی علمی رویکردهای روانشناختی و دینی

اصفهانی، محمدمهدی و دیگران، آئین تندرستی، تهران، تندیس، ۱۳۸۳

باباپورخیرالدین، جلیل و همکاران، «بررسی رابطه بین شیوه‌های حل مسئله و سلامت روانشناختی دانشجویان»، روانشناسی، ش ۲۵، سال هفتم، ش، بهار ۱۳۸۲، ص۱۶ ـ ۳

تبرائی، رامین، و همکاران، «بررسی سهم تأثیر جهت گیری مذهبی بر سلامت روان در مقایسه با عوامل جمعیت شناختی»، روان شناسی و دین، سال اول، شمار سوم، پاییز ۱۳۷۸، ص ۳۷ ـ ۶۲

حبی، محمدباقر، «سلامت روانی در چشم اندازی گسترده‌تر»، حوزه و دانشگاه، سال دهم، ش ۴۱، زمستان ۱۳۸۳ ص ۱۰۶ـ۱۲۲

خدایاری فرد، محمد و همکاران، «گستر پژوهش‌های روانشناختی در حوز دین»، اندیشه و رفتار، سال ششم، ش ۴، بهار ۱۳۸۰

رفیعی‌نیا، پروین و همکاران، «رابط سبک‌های ابراز هیجان با سلامت عمومی در دانشجویان»، روانشناسی، ش ۳۷، سال دهم، ش ۱، بهار ۱۳۸۵، ص ۸۴ ـ ۱۰۵

سارافینو، ادوراد. پ.، روان‌شناسی سلامت، ترجمه گروهی از ترجمه الهه میرزایی، تهران، رشد، ۱۳۸۴

شولتز، دوان. پی، و سیدنی الن شولتز، تاریخ روان شناسی نوین، ترجمه علی‌اکبر سیف و همکاران، تهران، دوران، ۱۳۷۸

شولتز، دوان. پی، و سیدنی اِلِن شولتز، ترجمه یحیی سیدمحمدی، نظریه‌های شخصیت، تهران، ویرایش، ۱۳۸۷

شولتس، دوآن، روان‌شناسی کمال: الگوهای شخصیت سالم، ترجمه گیتی خوشدل، تهران، پیکان، ۱۳۸۸

شهیدی، شهریار و همکار، اصول و مبانی بهداشت روانی، تهران، سمت، ۱۳۸۱

قمری‌گیوی، حسین، «معنویت، هویت و بهداشت روانی در گستر زندگی»، روان شناسی و دین، سال اول، ش ۴، زمستان ۱۳۸۷، ص۴۵ ـ ۷۱

کرتیس، آنتونی جیمز، روان‌شناسی سلامت، ترجمه علی فتحی‌آشتیانی و همکاران، تهران، مؤسسه انتشارات بعثت، ۱۳۸۲

کوهن، تامس. اس،ساختار انقلاب‌های علمی جهان، ترجمه: احمد آرام، تهران، سروش، ۱۳۶۹

گردی، فلور، و همکاران، «رابط سلامت روانی با تفکرات غیرمنطقی در دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی»، پژوهش‌های روانشناختی، ش ۱۶، زمستان۱۳۸۳، ص۶۱ ـ ۴۵

میلانی‌فر، بهروز، بهداشت روانی، تهران، قومس، ۱۳۷۶

میلر، ای. جرالدین، ترجمه علیرضا شیخ شعاعی و رامین تبرائی، تلفیق دین و روان شناسی در درمان، مسایل و توصیه‌ها، پژوهش و حوزه، سال هفتم، ش ۱، بهار ۱۳۸۵، ص ۱۶۹ ـ ۱۸۴

وولف، دیوید. ام، روانشناسی دین، ترجمه محمد دهقانی، تهران، رشد، ۱۳۸۶

Culliford, Larry, Healing from within spirituality and mental health.Advances in Psychiatric Treatment.8, 2002, pp 249-

Gartner, J., Larson, D. B., & Allen, G. D, Religious commitment and mental health: a review of empirical literature. Journal of Psychology and Theology, 1991, 19, 6-

Hackney, C. H., & Sanders, G. S, Religiosity and mental health: A metaـanalysis of recent studies. Journal for the Scientific Study of Religion, 2003, 42,43-

Hills, P., Francis, L. J, et al. Primary Personality trait correlates religious practice and orientation. Personality and Individual Differences, 2004, 36, 61-

Nelson, M.James,. Psychology, Religion, and Spirituality, New York: Springer,

Maltby, J. Religious orientation and Eysenk’s personality dimensions. Personality and Individual Differences, 26, 1999, p.105-

Paloutzian, F. Raymond. & Park, L. Crystal, Handbook of the Psychology of Religion and Spirituality, New York: The Guilford Press,

Payne, I. R., et al, Review of religion and mental health: Prevention and the enhancement of psychological functioning. Prevention in Human Services, 9, 1991, 11-

Saroglou, V, Religion and the five factors of personality: a mete\aـanalytic review. Personality and Individual Differences, 32, 2002, 15-

Sheridan, Ch. L. & Radmacker, S. A, Health Psychology, Challenging the Biomedical Model, New York: Wiley, 1992, p.1-

Timothy, W. Smith, “Religion and Spirituality in the Science and Practice of Health Psychology: Openness, Skepticism, and the Agnosticism of Methodology” in Plante, Thomas G. and Allen, C. Sherman (eds.), Faith and Health: Psychological Perspectives. New York and London: The Guilford Press, 2001, pp. 355-

Wills, Margaret, Connection, action and hope, an invitation to reclaim the spiritual in health care. Journal of Religious Health. 8, 18, 2007, p.423-

چکیده

این نوشتار با روش تحلیلی، به نقد و بررسی سه الگوی پیشین «سلامت» پرداخته است که با بروز بحران در حوز سلامت دچار چالش شده‌اند. پدیدآیی بحران‌ها، نشانگر زمان مناسب برای روی آوردن به الگوهای پیشرفته‌تر «سلامت» است. الگوهای نظری «سلامت روان» که همواره تابعی از الگوهای نظری سلامت بوده‌اند نیز در تبیین واقعیت‌های مرتبط ناکافی هستند. بنابراین، جریان علمی روان‌شناسی نیز با بی‌توجهی به ابعاد روحانی و معنوی در الگوهای پیشین سلامت روان، نتوانسته است برای توصیف، تبیین و انحلال بحران‌های سلامت روان کافی باشد. در نتیجه، تأسیس الگویی با توجه به ابعاد معنوی ضروری است. البته پرهیز از التقاطی‌نگری و به‌کارگیری سازه‌های ناهمگون و ناسازگار با ابعاد روحی و معنوی و در نهایت توجه به تفاوت ماهوی مفاهیم «روان»، « نفس» و «روح» نیز ضروری است

کلیدواژه‌ها: الگوهای سلامت، الگوهای سلامت روان، معنویت، الگوی زیستی ـ روانی ـ اجتماعی

 

مقدمه

مفهوم سلامت، و واژه‌ها‌ی هم‌تراز آن، همچون واژه سلامتی، از مفاهیمی‌اند که همواره انسان بدان توجه کرده و برای دستیابی به آن ‌کوشیده است. «سلامتی کیفیتی از زندگی است که تعریف آن مشکل، و اندازه‌گیری واقعی آن تقریباً غیرممکن است» ؛ اما به هر حال، مطالعه درباره «سلامت»، ابعاد آن وعوامل پیش‌بینی‌کننده و ارتقا‌دهنده آن، به دلیل اهمیت فراوان، همواره مورد توجه پزشکان، فیلسوفان، و روان‌شناسان بوده است

در مسیر تحقق این هدف، با گذر از دوره‌ها‌ی مختلف تاریخ علم پزشکی که در هر کدام از آنها شاهد حاکمیت افکار و روش‌ها‌ی گوناگون درباره بیماری و درمان هستیم، تحول سریع و جهش‌های بزرگ در علوم پزشکی در قرن بیستم به ارتقای سلامت و تدوین نظام‌ها‌ی بهداشتی و درمانی پیشرفته‌منجر شده است. در نتیجه، امروزه با منسوخ شدن عقاید دخالت نیروهای شیطانی یا خدایان در پدیدآیی بیماری‌ها، گذر از بیماری‌ها‌ی واگیردار در قرن‌های هفدهم تا نوزدهم، کشف عوامل عفونی، کشف واکسن و آنتی‌بیوتیک‌ها ـ مانند پنی سیلین در سال ۱۹۴۷ ـ در قرن نوزدهم، و افزایش اقدام‌های پیشگیرانه، الگوهای پیشین «بیماری» تا حدود زیادی از بین رفته‌اند که این مسئله به کاهش مرگ‌ومیر، و همزمان افزایش امید زندگی منجر شده است. با وجود این، روشن است که در نتیجه افزایش طول عمر، بیماری‌هایی با الگوی جدید جای آنها را گرفته، و علل اصلی ناخوشی و عوامل بیماری‌ها بسیار متفاوت شده باشد

با در نظر گرفتن آنچه بیان شد و با توجه به تغییر الگوهای بیماری، می‌توان دریافت که الگوهای فرضی درباره سلامت نیز دستخوش تغییر شده باشند و ضرورتاً الگوهای جدیدتر جایگزین الگوهای پیشین شوند؛ تنها در این صورت است که نظریه‌های سلامت توسط گزینه‌های جدید، با کارآمدی و کفایت بیشتری خواهند توانست وضعیت موجود را تبیین،‌و راه‌حل مناسبی را برای آن ارائه کنند

فلاسفه علم مکرّر ثابت کرده‌اند که همیشه بیش از یک ساختمان نظریه‌ای می‌تواند بر روی یک مجموعه معین از داده‌ها قرار بگیرد. تاریخ علم نشان داده است که مخصوصاً در نخستین مراحل رشد یک نمونه جدید، حتی اختراع کردن چنین گزینه‌ها (آلترناتیوها) چندان دشوار نیست. در علم ـ همچون در کارخانه ـ عوض کردن افزارها کاری فوق‌العاده است و به زمانی اختصاص دارد که نیازی برای آن پیدا شود. اهمیت بحران‌ها در آن است که نشانه‌ای برای آن فراهم می‌آورند که وقت عوض کردن افزارها فرا رسیده است

در این میان، یکی از عمده‌ترین ملاحظات و بازنگری‌ها درباره نظریه‌های مربوط به سلامت و سلامت روان، حول محور «معنویت» و لزوم گنجاندن آن در تعریف‌ها و الگوهای سلامت روان بوده است

 

ضرورت تعریف سلامت

«تندرستی» و «روان‌درستی» همواره مورد توجه دانشمندان در دو حیطه پزشکی و روان‌شناسی بوده است. به نظر می‌رسد از وحدت مفاهیم تندرستی و روان درستی، مفهوم مهم‌تری، به نام «سلامت عمومی» به وجود می‌آید

پیش از بازشناسی مفهوم «سلامت روان»، لازم است مفهوم «سلامت» را به طور دقیق تعریف، و بازشناسی کنیم؛ زیرا تا مفهوم و مؤلفه‌های سلامت تعیین نشوند، رابطه، جایگاه و نقش سلامت روان به مثابه یکی از اجزای سلامت تعیین نمی‌‌شود؛ همچنین رابطه آن با سایر اجزا و مؤلفه‌های سلامت نیز نامشخص خواهد بود

استون (۱۹۷۹) یادآور می‌گردد که ما تا زمانی که نتوانیم بر سر معنا و چگونگی اندازه‌گیری سلامت به یک توافق دست یابیم، نخواهیم توانست به مسائلی پاسخ دهیم که مرتبط با این است که چگونه می‌توان آن را حفظ کرده، توسعه داده و بهبود بخشیم»

تعریف سلامت

در ابتدا یادآوری این نکته ضروری و مناسب است که «سلامت عمومی»، مفهومی متناظر با «سلامت کلّی» است و نباید آن را با مفهوم «سلامت بدنی» یکسان دانست

متخصصان، تعریف‌های متعددی از این مفهوم ارائه داده‌اند؛ هرچند تقریباً همه آنها موضوع مشترکی دارند و آن «مسئولیت در قبال خود و انتخاب سبک زندگی سالم» است. برای مثال، سلامتی از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی عبارت است از: «حالت بهزیستی کامل جسمانی، روانی و اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری یا ناتوانی»

در تعریف دیگر، دان سلامتی را یک روش کنش‌وری وحدت‌یافته‌ای می‌داند که هدفش به حداکثر رساندن توان فرد است. به نظر وی، سلامتی مستلزم این است که فرد طیف تعادل و مسیر هدف‌مند را با محیط، یعنی جایی که کنش‌وری خود را در آن آشکار می‌سازد، نگه دارد

برداشت‌های متفاوتی درباره تعریف سلامت از دید سازمان جهانی بهداشت وجود دارد؛ اما نمی‌توان این تعریف از سلامتی را با تعریف سلامت روان مشتبه کرد

در سال (۱۹۴۶) سازمان جهانی بهداشت، سلامت را به “حالت صحت کامل جسمانی، روانی و اجتماعی و ; نه صرفاً فقدان بیماری یا عارضه تعربف کرد”. تعریف این سازمان مشابه روان‌شناسان انسان‌گرایی مانند مزلو (۱۹۷۱) است

نقد و بررسی

«از نظر داونی و همکارانش(۱۹۹۶)، این تعریف، جنبه‌ها‌ی مثبت و منفی دارد. به اعتقاد آنها، در قسمت اول این تعریف، سلامت در عبارت مثبت بیان شده (یعنی حضور یک کیفیت مثبت: خوب بودن). در قسمت دوم تعریف، سلامت از دیدگاه منفی در نظر گرفته شده، چرا که کلمات «فقدان بیماری» یا «ناتوانی» را به کار برده است (کلماتی که معنای منفی به همراه دارند). این تعریف با در نظر گرفتن هر دو جنبه، این مطلب را القا می‌کند که سلامت واقعی هم شامل پیشگیری از بیمار شدن (مانند ناخوشی، آسیب و بیماری) است و هم ارتقای سلامت مثبت را دربرمی‌گیرد، که از مورد اخیر تا حدود زیادی غفلت شده است»

این تعریف نگاهی حداقلی به سلامت روان دارد و سلامت انسان را صرفاً محدود و منوط به سه بعد جسمانی، روانی و اجتماعی می‌کند؛ در حالی که سایر عوامل نیز در سلامت روان مؤثر هستند

بن‌یارد (۱۹۹۶)، تعریف سازمان بهداشت جهانی را به این دلیل مورد انتقاد قرار داده است که به دست آوردن حالت خوب بودن کامل، از نظر جسمی ـ روانی و اجتماعی در دنیای واقعی، بسیار مشکل است. در ضمن این تعریف، عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که می‌توانند به این وضعیت کمککنند را نادیده می‌گیرد. در ادامه این‌طور القا می‌کند افرادی که کامل نیستند، سالم هم نیستند!

دیدگاه‌ها‌ی مربوط به سلامتی و بیماری

الف) دیدگاه دومقوله‌ای

«در دیدگاه دو مقوله‌ای، فرد یا بیمار و یا سالم تلقّی می‌شود. همان‌طور که یک خانم یا باردار است یا باردار نیست، یک شخص هم یا مریض است یا مریض نیست. بدین ترتیب، به ما هم یکی از این دو عنوان را می‌دهند: ما یا بیمار هستیم یا سالم»

برخی بر این باورند که این تفکر بیشتر ناشی از یک عادت روزمره درباره تمام مسائل است. این مفهوم به طور گسترده‌ای نقد شده است؛ زیرا این دیدگاه توجهی به گستره نقاط بین بیماری و سلامت ندارد

«ظاهراً بین روان‌شناسان سلامتی، اجماعی بر سر اینکه سلامتی صرفاً فقدان بیماری نیست وجود دارد». همچنین باید توجه داشت «شخصی که صرفاً یک بیماری خفیف دارد، به هیچ وجه شبیه فردی که بیماری‌های جدّی گوناگونی دارد نیست». از سوی دیگر، گاه ممکن است فرد در معرض یک خطر قرار داشته باشد (مانند فردی که برای مدت متمادی در معرض آلودگی و مسمومیت توسط ذرات سرب معلق در هوا و ;. قرار داشته است)؛ این دیدگاه، همچنان اصرار تا او را در طبقه و مقوله افراد سالم جای ‌دهد؛ با این حال، به خوبی مشخص است که او بسیار متفاوت با کسی است که در سلامت کامل و پایدار به سر می‌برد

ب) دیدگاه پیوستاری

«در دیدگاه پیوستاری، موقعیت هر یک از افراد انسان به‌گونه‌ای ترسیم می‌گردد که در یک طرف این پیوستار حالتی ترسیم می‌شود که شخص به شدّت در معرض خطر مرگ زودرس است و در طرف دیگر این پیوستار، بهترین حالت سلامتی قرار دارد که شخص در آن حالت کاملاً در برابر بیماری مقاوم است». بر اساس این دیدگاه، سلامتی و بیماری را باید مقوله‌ای نسبی دانست که افراد بسته به جایگاه‌شان، همزمان درجه‌ای از سلامتی و ناخوشی را تجربه می‌کنند

الگوهای عمده در تعریف سلامت