فایل ورد کامل قاعده نفی سبیل و پیامدهای حقوقی و فقهی آن در نظام اسلامی

فهرست مطالب                                          
چکیده    
واژگان کلیدی
مقدمه ۱  
فصل اول : کلیات ومفاهیم ۴
۱-۱ بیان مساله ۵
۲ – 1 سوابق مربوط به تحقیقات انجام یافته در مورد قاعده نفی سبیل ۷
 3-1 اهداف تحقیق ۱۰
۴ – 1 فرضیه ها و پرسش های تحقیق۱۱
۵ – 1 شرح مفردات۱۱
۱ – 5 – 1  معنای لغوی قاعده ۱۱                                     
۲ – 5 – 1 معنای اصطلاحی  قاعده ۱۱
۳- ۵- ۱ فرق میان قاعده ی فقهی و مسئله فقهی ۱۲
۴ – 5 – 1 تفاوت قاعده فقهی و اصولی . ۱۲  
 6 – 1 فقه . ۱۳
 1 – 6 – 1 فقه در لغت ۱۳
 2 – 6 – 1 فقه در اصطلاح فقها .۱۳
۷ – 1 حکم .۱۳
 1 – 7 – 1 اقسام حکم شرعی ۱۳
 1 – 7  احکام واقعی ۱۳
 2 – 7  احکام ظاهری۱۳
 2 – 7  – 1  اقسام احکام واقعی ۱۴
 1 – 2 – 7 احکام اولی۱۴ 
 2 – 2 – 7 احکام ثانوی۱۴
۸ – 1 قاعده نفی سبیل ۱۴
 1 – 8 – 1 تعریف قاعده نفی سبیل ۱۴
 2 – 8 –1 واژه سبیل در لغت..۱۵
 3 – 8 – 1 واژه سبیل در قرآن کریم۱۵
 9 – 1 مسلمان .. .۱۶

فهرست مطالب                                          

۱۰ – 1 کفر و کافر     16
۱- ۱۰ – 1 واژه کفرو کافر در لغت  16
۲ – 10 – 1 کافر در اصطلاح فقها. ۱۷
۳ – 10 – 1 واژه بیگانه۱۷
۴ – 10 – 1 اقسام کافر۱۸
۱۱-۱ واژه روابط ۱۹
۱۲-۱ تعریف روابط بین الملل ۱۹
۱۳-۱ دارالاسلام ۱۹
۱۴-۱ دارالکفر ۱۹
فصل دوم : ادله و مستندات اثباتی قاعده نفی سبیل ۲۰
۱-۲ ادله نقلی ۲۱
۱-۱-۲ کتاب ۲۱
۱-۱-۱ -۲ آیه نفی سبیل از دیدگاه مفسران ۲۲
۱ – 1- 1  جمع بندی انظار مفسران درمورد آیه نفی سبیل ۲۸
۲-۱-۱-۲ آیه نفی سبیل از دیدگاه فقها و اندیشمندان ۲۸
۳-۱-۱-۲ آیه نفی سبیل از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) ۳۳
۲-۱- ۱   جمع بندی انظار فقها درمورد آیه نفی سبیل ۳۴
۴-۱-۱-۲  اشکال و پاسخ در دلالت آیه نفی سبیل بر قاعده نفی سبیل     35
۱-۴-۱ اشکال اول ۳۵
۲-۴-۱ اشکال دوم ۳۶
۳-۴-۱ اشکال سوم۳۷
۴-۴-۱ اشکال چهارم ۳۸
۵-۱-۱-۲ آیات دیگری که می تواند مستند قاعده نفی سبیل شود ۳۹
۲-۱-۲ حدیث اعتلا ۴۰
فهرست مطالب                                          

۱-۲ سند روایت۴۱
۲-۲ دلالت روایت۴۲
۳-۲ جمع بندی انظار فقها در دلالت حدیث اعتلا بر قاعده نفی سبیل ۴۸
۲- ۲ دلایل عقلی ۴۹
۱-۲-۲ اجماع ۴۹
۱-۱-۲-۲  تامل بر دلیل اجماع ۵۰
۲-۲-۲ مناسبت حکم و موضوع ۵۰
۱-۲- ۲ – ۲ تامل بر دلیل اعتبار . ۵۲
۳-۲-۲ وجوب تعظیم شعائر و حرمت اهانت ۵۳
۱-۳-۲- ۲  تامل بر دلیل وجوب تعظیم شعائرو حرمت اهانت ۵۴
فصل سوم : آثار و کاربرد قاعده نفی سبیل درفقه اسلامی ۵۵
۱- ۳ آثار قاعده نفی سبیل در بیع و معاملات .  56
۱-۱-۳ فروش برده مسلمان به کافر۵۶
۲-۱-۳ عدم صحت اجاره عبد مسلم یاامه ی مسلمه برکافر   . 57
۳-۱-۳ عدم صحت عاریه عبد مسلم یاامه ی مسلمه برکافر    58
۴-۱-۳ فروش قرآن به کافران  58
۵-۱-۳ ربا بین مسلمان و کافر۶۱
۱-۵ تعریف ربا  61
۶-۱-۳ ممنوعیت ارث بردن کافر از مسلمان   63
۱-۶ تعریف ارث۶۳
۲-۶ موانع ارث ۶۳
۷-۱-۳ عدم ثبوت حق شفعه برای کافر ۶۵ 
۱-۷ معانی لغوی شفعه۶۵
۲-۷ شفعه در اصطلاح۶۵
۳-۷ شفعه در مذاهب اسلامی ۶۶

فهرست مطالب                                          

۴-۷ تعریف اخذ به شفعه در قانون مدنی..   66  
۵-۷ مسلمان بودن شفیع ۶۶
۸-۱-۳ فروش سلاح به دشمنان دین    68
۱-۸ منظور از دشمنان دین چه کسانی هستند؟      68
۲-۸ مشروع نبودن فروش سلاح و ابزار نظامی به دشمنان دین   .  68
۳-۸ فرق گذاری بین زمان جنگ و صلح  69 
۴-۸ دیدگاه امام خمینی در فروش سلاح به دشمنان دین      71
۹-۱-۳ مسکونیت کافران ذمّی   72 
۱۰-۱-۳ وقف مسلمان بر کافر   72 
۱-۱۰ معنای لغوی وقف ۷۲  
۲-۱۰ وقف در اصطلاح فقها ..   72
۱۱-۱-۳ عدم صحت تولیت کافردر اوقاف مربوط به مسلمین ۷۴
۱۲-۱-۳ وصیت مسلمان بر کافر ۷۵ 
۱-۱۲ تعریف وصیت ۷۵ 
۲-۱۲ وصیت برای کافر ذمی۷۵ 
۳-۱۲ وصیت برای کافر حربی ۷۵  
۴-۱۲ وصیت برای مرتد۷۶ 
۱۳- ۱-۳ وصی قراردادن کافر۷۷ 
۱- ۱۳ تعریف وصایت ۷۷ 
۲-۳ آثار قاعده نفی سبیل در ولایات ۷۸ 
۱-۲-۳ عدم جواز ولایت کافر بر مسلمان۷۸ 
۱-۱ معنی و مفهوم واژه ولایت ۷۸ 
۲-۲-۳ عدم ثبوت حضانت کافر بر کودک مسلمان ۸۰   
۱-۲ تعریف حضانت ۸۰

فهرست مطالب                                          

۳ – 3 آثار قاعده نفی سبیل در عبادات ..۸۱
۱-۳-۳ عدم توقف صحت نذر فرزند مسلمان بر اذن پدر کافر۸۱
۴-۳ آثارقاعده نفی سبیل در سیاست ۸۱
۱-۴-۳ منع طلب مشورت از کافر۸۱
۵-۳ آثار قاعده نفی سبیل در احکام قضایی وداوری ۸۲
۱-۵-۳ وکالت کافران ۸۲
۱-۵ وکالت در لغت۸۲
۲-۵ وکالت در اصطلاح فقهی۸۲
۲-۵-۳ قضاوت کافر برای مسلمان۸۳
۱-۲ قضادر لغت۸۳
۲-۲ قضادراصطلاح۸۴
۳-۲ شرایط معتبر در قاضی  84
۴-۲ شرطیت ایمان و اسلام در قاضی۸۴
۵-۲ وظایف قاضی۸۵
۶-۳  آثار قاعده نفی سبیل در نکاح ۸۶
۱-۶-۳  ازدواج با کافران۸۶
۱-۶ تعریف ازدواج ۸۶
۲-۶-۳ ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان ۸۶
۳-۶-۳ عدم صحت نکاح پس از اسلام زوجه ۸۷
۴-۶-۳ ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان از دیدگاه اهل سنت  89
۵-۶-۳ ازدواج زن مسلمان با مرد ناصبی و غالی  90
۷-۳ آثار قاعده نفی سبیل دراحکام جزایی اسلام    90
۱-۷-۳ عدم ثبوت حق قصاص برای کافر در صورتی که قاتل مسلمان باشد      90
۱-۷ تعریف قصاص۹۰
۸-۳ مستثنیات قاعده نفی سبیل ۹۳

فهرست مطالب                                          

فصل چهارم : کاربرد قاعده نفی سبیل در روابط بین الملل۹۴
۱-۴ روابط بین الملل در قرآن کریم۹۵
۱-۱-۴ روابط با کشورهای اسلامی ۹۵
۲-۱-۴ روابط با کشورهای غیر اسلامی ۹۵
۳-۱-۴ رابطه ی صلح آمیز با کفار ۹۷
۴-۱-۴ تقدم رابطه با مسلمانان۹۷
۵-۱-۴ رابطه با اهل کتاب ۹۸
۶-۱-۴ نفی ولایت اهل کتاب   98
۷-۱-۴ رابطه بر محور مشترکات فرهنگی    99
۸-۱-۴ رابطه ، نه سلطه   99
۹-۱-۴ روابط حرجی  100
۱۰-۱-۴ نتیجه بحث  100
۲-۴ معاهدات و قرار دادهای بین المللی در اسلام    101
۱-۲-۴ تعریف معاهدات بین المللی ۱۰۱
۲-۲-۴ اسلام و مرجع تصویب معاهدات بین المللی     101
۳-۲-۴ تعریف قرار داد ۱۰۳
۴-۲-۴ فرق عقد با قرارداد۱۰۳
۵-۲-۴ قراردادهای بین المللی و اقسام آن در فقه اسلامی    103
۶-۲-۴ تقسیم بندی قراردادهای بین المللی    104
۱-۶-۲-۴ قراردادهای بین المللی معین      104
۲-۶-۲-۴ قراردادهای بین المللی نامعین     104
۱-۲-۶ ادله اعتبار قراردادهای بین المللی نامعین         105
۷-۲-۴ مصادیق معاهدات بین المللی از دیدگاه فقها       105
۱-۷-۲-۴ قراردادهای بین المللی معین  105
۲-۷-۲-۴ قراردادهای بین المللی نامعین ۱۰۶

فهرست مطالب                                          

۳-۴ اصول کلی حاکم بر قراردادهای بین المللی در اسلام ۱۰۷
۱-۳-۴ قاعده نفی سبیل ۱۰۷
۲-۳-۴ مشروعیت جهت و موضوع قرارداد۱۰۸
۳-۳-۴ دربرداشتن فایده برای مسلمانان  109
۴-۳-۴ قرارداد مخالف آزادی دعوت اسلامی نباشد  109
۵-۳-۴ قرارداد منافی با اصل استقلال مسلمین نباشد  109
۶-۳-۴ تعهدات منافی با اصل سیادت مسلمین نباشد   110
۱-۶-۳-۴ صیانت سیادت در تعهدات بین المللی   111 
۷-۳-۴ اصل عدم مداخله ۱۱۱
۴-۴ اصل وفای به عهد۱۱۱
۱-۴-۴ اصل وفای به عهددر حقوق بین الملل ۱۱۱
۲-۴-۴ اصل وفای به عهد در اسلام۱۱۲
۵-۴ اصل رعایت حسن نیت در توافقات بین المللی۱۱۲
۶-۴ اصل حکمیت و داوری بین المللی  113
۱-۶-۴ حل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی ۱۱۳
۲-۶-۴ عوامل اختلافات بین المللی ۱۱۳
۱-۲-۶اختلافات حقوقی ۱۱۳
۲-۲-۶ اختلافات سیاسی ۱۱۴
۳-۶-۴ حکمیت در نظام حقوقی اسلام۱۱۴
۱-۳-۶-۴ مفهوم حکمیت ۱۱۴
۲-۳-۶-۴ حکمیت در اصطلاح فقهی.. ۱۱۴
۴-۶-۴ نقش حکمیت در حقوق بین المللی۱۱۴
۵-۶-۴ حکمیت یک قرارداد بین المللی است ۱۱۵
۷-۴ شرایط عمومی قراردادهای بین المللی از نگاه فقهای اسلام ۱۱۶

فهرست مطالب                                          

۱-۷-۴ شرایط شکلی۱۱۶
۱-۱-۷ صراحت و روشنی ۱۱۶
۲-۱-۷ مکتوب بودن قراردادها۱۱۶
۲-۷-۴ شرایط ماهوی۱۱۷
۱-۲-۷ اهلیت طرفین۱۱۷
۱-۱-۲-۷ منظور از اهلیت در حقوق بین الملل عمومی۱۱۷
۲-۱-۲-۷ منظور از اهلیت در حقوق اسلامی ۱۱۹
۲-۲-۷ قصد و رضای طرفین ۱۱۹
۱-۲-۲-۷ تعریف قصد و رضا ۱۱۹
۳-۲-۷ مشروعیت موضوع و جهت قرارداد ۱۲۰ 
۸-۴ کاربرد حکومتی قاعده نفی سبیل در دید گاه امام خمینی (ره(۱۲۱
۱-۸-۴ نتیجه بحث ۱۲۳
۹-۴ کاربرد قاعده نفی سبیل در قانون اساسی ۱۲۴
۱۰-۴ کاربردقاعده نفی سبیل در زیر بنای سیاست خارجی    125
۱۱-۴ نمونه های استعمال قاعده نفی سبیل توسط فقهای متاخر اسلام    125
۱-۱۱-۴ واقعه رژی یا تحریم تنباکو ۱۲۶
۲-۱۱-۴ امام راحل و قانون کاپیتولاسیون۱۲۷
۱۲-۴  نتیجه گیری و پیشنهادات۱۳۰
منابع ۱۳۲
چکیده انگلیسی

گروه علوم انسانی

گروه الهیات ، فقه و مبانی حقوق اسلامی

 قاعده نفی سبیل ، آثار و لوازم آن در فقه اسلامی

چکیده

قاعده فقهی نفی سبیل کافر بر مسلمان قاعده معروف و مشهوری است که در اکثر ابواب مختلف فقه جریان دارد و فقها در استدلال به این قاعده احکام زیادی را که موجب سلطه ی کافر بر مسلمان شود استنباط کرده اند . مهم ترین ادله و مستندات این قاعده ؛ کتاب ، احادیث نبوی ، اجماع و تناسب حکم و موضوع می باشد که در دلالت برخی از آن ها براین قاعده تامّل وجود دارد اما مستند اصلی این قاعده آیه ۱۴۱ سوره نساء ؛ « وَلَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا » است که الفاظ قاعده نیز از این آیه گرفته شده است طبق این آیه خداوند متعال هرگز حکمی را که موجب سلطه ی کافر بر مسلمان شود جعل و وضع ننموده است و مراد از جعل در این قاعده جعل تشریعی و تقنینی است نه جعل تکوینی .  هرچند که برخی از بزرگان آن را جعل تکوینی نیز می دانند اما این برخلاف ظاهر آیه است و قاعده نفی سبیل از قواعد ثانویه به شمار آمده و برادله ی اوّلیه احکام حاکم است و حکومت واقعی برادله اولیه احکام داردو آثار این قاعده در مسائل فقهی و حقوقی  از قبیل  معاملات ، نکاح و ولایات و … نمایان و آشکار است و از اصول اساسی حاکم بر روابط بین الملل با کشورهای غیر مسلمان و زیر بنای سیاست خارجی و انعقاد معاهدات و قراردادهای بین المللی اسلام با دیگر کشورهای غیر اسلامی است . طبق این قاعده هرنوع روابط و انعقاد قرارداد و معاهده ای که موجب سلطه ی بیگانگان بر کشورهای اسلامی شود این قاعده جلوی آن را می گیرد و حاکمیت خود را بر آن اعمال می کند وتنها مرجع صلاحیت دار تصمیم گیر در این زمینه امام مسلمین و نمایندگان ایشان است .

واژه های کلیدی :  قاعده ,قاعده نفی سبیل ,کافر ,مسلمان ,روابط بین الملل

مقدمه :

سرآغاز گفتار نام خداست                 که رحمتگر و خلق را رهنماست
        به نام کسی که آفرید، ازعدم              به انسان عطا کرد ، فکر و قلم

سپاس و ستایش فراوان آفریدگاری را سزاست که انسان را به نعمت عقل و دین کرامت بخشید .
درود و صلوات بی پایان خداوند بر همه ی حاملان وحی الهی ؛ به ویژه خاتم پیامبران حضرت محمّد مصطفی ( ص ) و جانشینان معصوم ایشان ، که کاروان بشریت سرگردان را از تاریکی های
جهل به سوی معرفت رهنمون شدند و تشنگان معارف ناب اسلامی را از سرچشمه ی زلال علم و معرفت الهی سیراب نمودند .
سلام همه فرشتگان بر برگزیدگانی که با سخنان گزیده ی خود، فقه پویای اهل بیت ( ع ) را برای پویندگان کوی سعادت ورستگاری به ارمغان آوردند و شاگردان زبده ای را پرورش دادند.
دین مبین اسلام یک دین جامع و معتدل بوده ودر سایه ی این آیین مقدس الهی ؛ زندگی اجتماعی شیرین و لذت بخش است و برای نیل به این هدف ، قوانین و شرایط خاصی را تحت عنوان قواعد فقهی وضع نموده است که در سایه ی عمل به آن قواعد ، آسایش و آرامش در زندگی اجتماعی بشر حکمفرما خواهد بود .
از جمله ی یکی از این قواعد فقهی دین مبین و حیاتبخش اسلام که در اکثر ابواب فقه وحقوق اسلامی ، مثل معاملات ، نکاح ، ولایت و سیاسات و … نقش اساسی داشته و از اصول حاکم بر سیاست و روابط خارجی حکومت دینی و اسلامی می باشد ، قاعده فقهی نفی سبیل است .
براساس این قاعده فقهی اسلام باید همه ی قوانین ، دستورالعملها و مقرّرات واحکام دولت و حکومت اسلامی ، در تمامی زمینه های داخلی ، و خارجی اعمّ از فرهنگی ، علمی ، اجتماعی ، سیاسی و نظامی آن چنان تصمیم گیری و برنامه ریزی و پایه گذاری شود که به هیچ وجه ، کفّار ، مشرکان و بیگانگان ، هیچگونه سیطره و تسلط سیاسی ، فرهنگی و نظامی و … بر مسلمانان و سرزمینها و ممالک اسلامی نداشته و از طرفی ضامن آزادی ، استقلال ، و عزّت و سربلندی اهل اسلام و دین باوران همراه باشد .در بینش الهی و اسلامی،روابط و ارتباطات خارجی با کشورهای غیراسلامی‌ باید براساس این قاعده برنامه زیری و کنترل شود.در صورت عینیت بخشیدن و عملی کردن این قاعده ی فقهی تمام راههای نفوذ،تسلط کفار و بیگانگان در ابعاد مختلف سیاسی،فرهنگی،اطلاعاتی،اقتصادی و…مسدود می‌شود و کوچک‌ترین‌ زمینهء اعمال نفوذ بر رفتار،کنش یا واکنشهای مسلمانان باقی نخواهد ماند.
اندیشه ی بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران امام راحل در این خصوص ، فروغ ویژه ای دارد
وی در تحریر الوسیله می نویسد:«اگر در روابط بازرگانی دولت ها و یا بازرگانان ،با برخی از دولت ها یا تجار بیگانه ،ترس بر بازار مسلمانان و زندگی اقتصادی آنان حاکم باشد، واجب است آن را ترک کنند، و چنین تجارتی حرام می باشد. و در صورت چنین ترسی، بر رؤسای مذهب (واجب) است که کالاها و نیز تجارت با آنان را طبق مقتضیات زمان تحریم کنند.بر امت اسلامی هم پیروی و تبعیت از آنان (واجب) است، همان گونه که بر همه ی آنان واجب است که در جهت قطع این روابط جدیّت کنند.»(خمینی ، ۱۳۶۶ ش ،جلد ۲ ، ص ۳۳۰).
امام راحل بی توجهی سران کشورهای اسلامی را به مقتضای قاعده «نفی سبیل» و اقدامشان را به انعقاد قراردادهایی که زمینه ساز سلطه ی بیگانگان بر کشورهای اسلامی شود ، خیانت خوانده و چنین خیانتی را باعث سلب صلاحیت آنان می دانند:
«اگر سران دولت های اسلامی یا برخی از نمایندگان دو مجلس {شورا و سنا در دوران طاغوت} موجب نفوذ سیاسی یا اقتصادی بیگانگان بر مملکت اسلامی گردند، به گونه ای که از این نفوذ بر {لطمه خوردن به} اساس اسلام یا بر استقلال مملکت –گرچه در آینده – بیم و هراس رود،{این رئیس مملکت یا آن نماینده } خائن شمرده می شود.
و فرضاً {اگر} متصدی شدنِ آن مقام برای او حق باشد، از مقامش- هر مقامی باشد-معزول می گردد و بر امت اسلامی است که گرچه با مقاومت منفی،مانند ترک معاشرت و معامله با وی و رو گرداندن از او،به هر وجهی که ممکن باشد، او را مجازات نمایند، و در اخراج او از اتمام شئون سیاسی و محروم نمودنش از حقوق اجتماعی اهتمام ورزند.» (همان ، ص ۳۲۸)
این اصل و قاعده ی فقهی ضامن حراست و پاسداری از استقلال و آزادی و حریت اسلامی مسلمانان است و بر آنان است که ابتدا آن را بشناسند و سپس به آن‌ عینیت دهند و هرگونه سلطه ی خارجی را از اجتماع مسلمانان بزدایند و زمینه ی طرح‌ حاکمیت جهانی اسلام و نظام دینی اسلامی را فراهم نمایند.

بر این اساس این پایان نامه در راستای تشریح مفاد قاعده نفی سبیل و آثار آن در فقه اسلامی مورد بررسی قرار گرفته ودر چهار فصل تنظیم و تدوین شده است که عبارتند از :
۱ – فصل اول  :کلیات و مفاهیم
۲ – فصل دوم : ادله و مستندات قاعده نفی سبیل
۳ – فصل سوم : آثار قاعده نفی سبیل در فقه اسلامی
۴ – فصل چهارم : کاربرد قاعده نفی سبیل در روابط بین الملل
ودر آخر هم منابع و ماخذ آمده است .
امید است که با بررسی و تبیین هرچه بیشتر و بهتر این قاعده ی مهم فقهی بر معرفت ، بینش و فهم و بصیرت و درایت ما نسبت به داشته ها و دارایی های دین شامل و بینش و کامل و مترقیمان ، یعنی اسلام عزیز انشاالله بیش از پیش افزوده گردد ، و قدر این گوهر ناب و دین سعادتمند و شرافتبخش را بهتر دانسته و بدان ارج نهیم ، روحیه خودباوری و سیادت را در جامعه ی اسلامی تقویت نموده و با ایجاد اتحاد و اخوت و وحدت اسلامی در بین مسلمانان جهان بتوانیم ارتباطی ، منطقی ، عقلانی و صحیح و عادلانه را  میان جوامع اسلامی با جهان غیر مسلمان با تبیین صحیح و روشن نمودن قاعده فراهم آوریم .

   
فهرست منابع

الف : کتب فارسی

الهی قمشه ای ، ( ۱۳۸۷ ) . قرآن کریم ، قم ، انتشارات فاطمه الزهراء ، چاپ هشتم .
دشتی ، محمد، ( ۱۳۷۹ ) . ترجمه نهج البلاغه ، قم ، انتشارات مشرقین ، چاپ چهارم .
ابراهیمی ، محمد ، (۱۳۷۷ ). ازدواج با بیگانگان، قم، مرکز انتشارات تبلیغات اسلامی، چاپ اول
 انصاری ، شیخ مرتضی ، ( ۱۳۸۹ ). المکاسب ، ترجمه و شرح محی الدین فاضل هرندی ، قم ،
بوستان کتاب ، مرکز چاپ و نشردفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ، جلد ۲ .
امیری قائم مقامی ، عبدالحمید ، ( ۱۳۵۶ ) . حقوق تعهدات ، تهران، انتشارات دانشگاه تهران .
بجنوردی، محمد موسوی ، (۱۳۷۲ ) .القواعد الفقهیه، تهران ،سازمان انتشارات و آموزش انقلاب
بهرامی احمدی، حمید،(۱۳۸۸ ). قواعد فقه ، تهران ، دانشگاه امام صادق ، جلد اول .
جوادی آملی ،عبدالله، ( ۱۳۸۹ ) .تسنیم ؛ تفسیر قرآن کریم ،تحقیق حجج اسلام مجید حیدری فر و روح الله رزقی ،قم، نشر اسراء، چاپ اول ،جلد ۲۱ .
 جعفری، یعقوب ، (۱۳۷۶ ) .تفسیر کوثر ،قم، انتشارات هجرت ، چاپ اول ، جلد ۲ .
 خوئی ، آیهالله سید ابوالقاسم، (۱۳۹۰) .  مبانی تکملهالمنهاج، به اهتمام علیرضا سعید، تهران ،خرسندی ، جلد ۱ و ۲
 خامنه ای ، علی ، ( ۱۳۸۹ ) . اجوبهالاستفتائات ، ترجمه علی خامنه ای ، تهران، پیام عدالت ،چاپ دهم .
خوشوقت، محمد حسین،( ۱۳۷۵ ).تجزیه و تحلیل تصمیم گیری در سیاست خارجی ، دفترمطالعات سیاسی وبین المللی وزارت امورخارجه .
 روحانی، سید حمید، (بی تا). بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی (ره )، انتشارات راه امام .
اسلامی، چاپ دوم، جلد ۱ .
 سبحانی ، جعفر، ( ۱۳۸۵ ). ترجمه الموجز فی اصول الفقه ، ترجمه محسن غرویان ، قم ، دارالفکر، جلد ۲ .
 شریعتی ، روح الله ، ( ۱۳۸۷ ) . قواعد فقه سیاسی ، قم ، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی .
شکوری ، ابوالفضل، ( ۱۳۶۱ ) . فقه سیاسی اسلام ؛ اصول سیاست داخلی اسلام ، قم ، نشر حرّ، جلد ۱
، ( ۱۳۶۱ ). فقه سیاسی اسلام ؛ اصول سیاست خارجی اسلام ، قم ، نشر حرّ ، چاپ اول ، جلد ۲ .
صفدری ،محمد، (۱۳۴۰ ) . حقوق بین الملل عمومی ، انتشارات دانشگاه تهران، جلد ۱ .
صفایی ،حسین ، امامی ، اسدالله ،( ۱۳۹۰). مختصر حقوق خانواده ، تهران ، نشر میزان ، چاپ بیست و ششم .
 ضیایی بیگدلی ، محمد رضا ، (۱۳۸۵ ). اسلام و حقوق بین الملل ، تهران،گنج دانش ،چاپ هشتم.
 عظیمی شوشتری ، عباسعلی ،( ۱۳۷۸ ). حقوق قراردادهای بین المللی در اسلام ، قم ، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی ، مرکز انتشارات ، چاپ اول .
 عمید زنجانی ، عباسعلی ، ( ۱۳۵۱ ) . حقوق اقلیت ها ، تهران ، انتشارات کتابخانه صدر .
، (۱۳۸۶ ). قواعد فقه بخش حقوق عمومی ، تهران ، سمت ، جلد ۳ .
، ( ۱۳۸۸ )، فقه سیاسی ؛ حقوق معاهدات بین المللی و دیپلماسی در اسلام ، تهران ، چاپ ششم ، انتشارات سمت .
، ( ۱۳۷۷ ) . فقه سیاسی ، تهران ، انتشارات امیر کبیر ، چاپخانه سپهر ، چاپ چهارم ، جلد ۲ .
، ( ۱۳۷۷ ) . فقه سیاسی ، تهران ، انتشارات امیر کبیر ، چاپخانه سپهر ، چاپ چهارم ، جلد ۳ .
 علوی ، محمود ، (۱۳۸۵ ) . مبانی فقهی روابط بین الملل، تهران ، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم .
علامه طباطبایی، محمد حسین ، (بی تا) . تفسیر المیزان ،ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی ، چاپخانه دفتر انتشارات اسلامی، جلد ۵ .  
فیض، علیرضا،(۱۳۸۰ ). مبادی فقه و اصول ، تهران ، چاپ و انتشارات دانشگاه تهران .
 فارسی ، جلال الدین ، ( ۱۳۶۷ ) . حقوق بین الملل اسلامی ، تهران ، نشر جهان آرا .
کاتوزیان ، ناصر،(۱۳۸۸ ). حقوق مدنی : قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ هشتم ، جلد اول .
مطهری ، مرتضی ،( ۱۳۷۰ ). ولاء ها و ولایت ها ، تهران ، انتشارات صدرا ، چاپ ششم .
معین ، محمد ، ( ۱۳۸۷ ) . فرهنگ فارسی معین ، تهران ، معین ، جلد ۱ .
مکارم شیرازی،آیهالله ناصرو جمعی از نویسندگان. ( ۱۳۸۶ ) . تفسیر نمونه ،چاپ سی و سوم، تهران دار الکتب الاسلامیه ،  جلد ۴  
 ،( ۱۳۷۶ ) . رساله توضیح المسائل ، مشهد ، هاتف .
منصور، جهانگیر ، (۱۳۸۹) . قانون مدنی ،نشر دوران ،چاپ بیست و یکم ، جلد ۱ .
 ، (۱۳۸۹ ) . قانون اساسی ، نشر دوران ، چاپ بیست و یکم ، جلد ۱ .
 نصیری ، محمد ، ( ۱۳۷۲ ). حقوق بین الملل خصوصی ، تهران ، نشر آگاه .
ولایت ،عیسی،( ۱۳۸۷  ) . قواعد فقهی ، قم، انتشارات دار الفکر، چاپ اول
یزدی،سید مصطفی محقق داماد ، (۱۴۲۶ ق ). ایقاع ، اخذ به شفعه ، تهران ، مرکز نشر علوم اسلامی ، چاپ اول ، جلد ۱

ب : کتب عربی
ابن منظور، ( ۱۴۱۴ ق ) . لسان العرب ، باتحقیق علی شیری ، دارالاحیاءالتراث العربی ، بیروت ، لبنان ، جلد ۱۱
،( ۱۳۶۳ ) .  لسان العرب ، باتحقیق :علی شیری، دارالاحیاءالتراث العربی، بیروت لبنان ، جلد ۳
، (بی تا ).  لسان العرب ، باتحقیق: علی شیری ،  دارالاحیاءالتراث العربی ،بیروت لبنان ، جلد ۱۵
 ابوالصلاح الحلبی،( ۱۴۰۳ ق  ) . الکافی فی الفقه ، تحقیق؛ شیخ رضا استادی، اصفهان، کتابخانه امیر المومنین
ابن ادریس حلی ، محمد ،( ۱۴۱۱ ق  ). کتاب السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی،  قم ، موسسه نشر اسلامی ، چاپ دوم،  جلد ۲و۳
امینی، علیرضا، آیتی ،محمد رضا، ( ۱۳۸۵).  تحریر الروضه فی شرح اللمعه، با مقدمه؛ ابوالقاسم گرجی، تهران، سمت ، جلد ۱ و ۲
 ابن قدامه، عبدالله، ( بی تا) . المغنی، تحقیق ؛ جماعه من العلماء، دارالکتب العربی، بیروت ، لبنان ، جلد ۷
ابن ادریس شافعی ، محمد ،( ۱۴۰۳ق ). الامّ ، بیروت ، لبنان ، دارالفکر ، چاپ اول ، جلد ۷
ابن زهره حلبی،  سید حمزه،( ۱۴۱۷ ق  ) . غنیهالنزوع الی علم الاصول و الفروع، تحقیق؛ شیخ ابراهیم بهادری ،قم، اعتماد، چاپ اول 
ابن حزم الاندلسی، سعید ، (بی تا  ) . المحلی ،تحقیق ؛احمد محمد شاکر، دارالفکر، بیروت ، لبنان، جلد ۹ 
 بجنوردی ، محمد حسن موسوی ، (۱۳۸۶ ) . القواعد الفقهیه ، تحقیق : مهدی مهریزی و محمد حسین درایتی ، انتشارات دلیل ما ، چاپ سوم،  جلد ۱
تهانوی ، محمد اعلی بن علی ،(۱۹۶۷ ).  کشاف اصطلاحات الفنون ، تهران ،کتابخانه خیام  ،جلد ۲
 حلی الهذلی، یحیی بن سعید،( ۱۴۰۵ ق ). الجامع للشرایع، تحقیق؛ شیخ سبحانی ،قم، موسسه سیدالشهداء
 حسینی مراغی ، میر عبد الفتاح، ( بی تا ) . العناوین الفقهیه ، موسسه نشر اسلامی ، جلد ۲
حکیم ، محسن طباطبایی ، (۱۳۴۶ ) . نهج الفقاهه ، قم، انتشارات بیست و دو بهمن
خمینی ،روح الله موسوی، ( ۱۴۱۵ ق ).  کتاب البیع ، موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی ، چاپ پنجم ،جلد ۲ .
، ( ۱۳۸۵ ). تحریرالوسیله ، ترجمه علی اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی ،جلد ۱
، ( ۱۳۶۶ ). تحریرالوسیله ، ترجمه علی اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، جلد ۲
، ( ۱۳۸۸ ). تحریر الوسیله، ترجمه موسوی همدانی، قم، انتشارات دار العلم چاپ ششم ،جلد ۳
، ( ۱۳۸۶ ). تحریر الوسیله ،ترجمه موسوی همدانی، قم ،انتشارات دار العلم چاپ چهارم،  جلد ۴
، ( ۱۳۸۵ ). المکاسب المحرمه ، تهران ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، چاپ سوم ، جلد اول .
خویی ، آیهالله سید ابوالقاسم ، (۱۴۱۹ ق  ) . محاضرات فی اصول الفقه ، قم ، موسسه نشر اسلامی، جلد ۱
رشید رضا ، محمد ، (بی تا ). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر؛ بتفسیر المنار، لبنان ، بیروت ، دارالمعرفه ، چاپ دوم جلد ۵ .
روحی البعلبکی ، ( ۱۳۸۵ ) . فرهنگ عربی – فارسی المورد ، ترجمه محمد مقدس ،تهران ، انتشارات امیر کبیر .
راغب اصفهانی،( ۱۴۱۲ ق ) .  معجم مفردات الفاظ القرآن ،قم،  دارالکتب العلمیه.
 زیدان ،عبدالکریم، (۱۹۷۶  ) . احکام الذمیین والمستامنین فی دارالاسلام،  جامعه بغداد
  شهرستانی، محمد بن عبدالکریم،( بی تا ) . الملل والنحل ، دارالمعرفه ،بیروت ، لبنان ، جلد ۱و۲
شیخ مفید ،(۱۴۱۰ ق  ). المقنعه،  قم،  موسسه نشر اسلامی ، چاپ دوم
شیخ صدوق، ابن بابویه ،(۱۳۹۰ ق ). من لایحضره الفقیه ،تهران، دارالکتب الاسلامیه، جلد ۴
 شهید اول، محمد بن مکی،( ۱۳۷۹).  لمعه دمشقیه ،ترجمه علی شیروانی، قم، دارالفکر، چاپ سیزدهم و یازدهم ، جلد ۱و ۲
شهید ثانی ، زین الدین بن علی ، ( ۱۳۸۸ ) . شرح لمعه دمشقیه ، ترجمه مسجد سرایی ، قم حقوق اسلامی چاپ دوم
 صادقی تهرانی ،محمد ، ( ۱۴۲۹ ق ) .الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و بالسنه ، قم ، دارالتراث الاسلامی،  اسماعیلیان ، جلد ۶
طوسی ، ابو جعفر محمد بن الحسن ، ( ۱۴۰۹ ق ).  التبیان فی تفسیر القرآن ، تحقیق و تصحیح : احمد حبیب قصیر العاملی ، مکتب اعلام الاسلامی ،  جلد ۳
طباطبایی یزدی ، سید محمد کاظم ، (۱۴۰۹ ق ) . العروه الوثقی ، لبنان، بیروت، چاپ اول دارالاسلامی، جلد ۱
طوسی، محمد بن حسن،( ۱۴۰۹ ق  ). النهایهفی مجرد الفقه و الفتاوی ،دارالکتاب العربی، بیروت ، لبنان
 ،(۱۴۱۷ ق ).  الخلاف، تحقیق ؛سید علی خراسانی ،قم، موسسه نشر اسلامی، جلد ۴و۵
 طباطبایی ،سید علی، ( ۱۴۱۴ ق ) . ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل ،قم ،آل البیت ، جلد۲
 طبرسی، ابوعلی فضل بن الحسن،( ۱۳۵۰) .  مجمع البیان ، تهران ،انتشارات ناصر خسرو ، جلد ۶
 طریحی ، شیخ فخر الدین ، ( ۱۳۶۷ ) .  مجمع البحرین ،  قم،  دفتر نشر فرهنگ اسلامی،  جلد ۳
  عاملی، حرّ ،( ۱۴۱۴ ق ). وسائل الشیعه ، چاپ دوم، قم، مهر ،جلد ۱۲ و ۱۷ 
علم الهدی، مرتضی ، (۱۴۱۵ ق ) . الانتصار ، قم،  موسسه نشر اسلامی
عبدالعزیز دیلمی، سلار، (۱۴۱۴ ق ) . المراسم، تحقیق؛ سید محسن حسینی امینی ،قم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
علامه حلی ،جمال الدین حسن بن یوسف بن علی بن مطهر،( بی تا ). تذکره الفقهاء، المکتبهالمرتضویه، لاحیاءالآثارالجعفریه ، جلد ۱
، (۱۴۱۴ ق ) . قواعد الاحکام ،قم، موسسه نشر اسلامی، چاپ اول، جلد ۲
،( ۱۴۰۹ ق ).  شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تحقیق؛ سید صادق شیرازی، تهران، انتشارات استقلال ،چاپ دوم، جلد ۴ و ۲
، ( بی تا ). تحریر الاحکام ، تحقیق ؛ ابراهیم بهادری ، قم ، اعتماد ، چاپ اول ،جلد۱
 عاملی، جمال الدین حسن بن زین الدین ، ( ۱۴۱۸ ق ) .معالم الدین و ملاذ المجتهدین ، قم موسسه نشر فقه ، جلد ۱
 عبدالباقی، محمد فوائد، (۱۳۷۴  ) . معجم المفهرس، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دوم ،جلد ۶
فخر رازی ، (بی تا ) . تفسیرالکبیر،  دارالکتب العلمیه، تهران ، جلد ۱۱
فخرالمحققین، ابوطالب محمدبن الحسن بن علی بن مطهر الحلی ،(۱۳۸۷ ).  ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد، نشر موسسه کوشانپور ،چاپ علمیه ،قم، جلد ۲ 
فاضل مقداد، مقدادبن عبدالله ،(۱۳۸۸ ). کنزالعرفان ، ترجمه بخشایشی ،قم ،نوید اسلام ، جلد ۲
 قاضی بن براج، عبدالعزیز،( ۱۴۰۶ ق ).  المهذب، تحقیق؛ شیخ سبحانی، قم، موسسه نشر اسلامی، جلد ۲
قیروانی ، عبدالله بن ابی زید، (۱۴۱۹ ق ) .  الکافی فی فقه اهل المدینه ، مطبوع در المصادره الفقهیه ، جلد  39.
قمی، میرزا ابوالقاسم ، ( ۱۴۱۳ ق) جامع الشتات، تحقیق؛ مرتضی رضوی ،چاپ اول ،موسسه کیهان، جلد ۲ 
  قرشی، سید علی اکبر، ( ۱۴۱۲ ق ) . قاموس قرآن ، دارالکتب الاسلامیه ، تهران، چاپ ششم ، جلد ۳و ۶
قرطبی ، محمد بن احمد ، ( ۱۴۲۵ ق ) . الجامع لاحکام القرآن ،  تحقیق : عبد الحمید هنداوی بیروت ، صیدا ، جلد ۳
کاشانی، ملا حبیب الله شریف، ( ۱۴۰۴ ق ) .  مستقصی مدارک القواعد و منتهی ضوابط الفوائد، قم ایران، چاپخانه علمیه .
کرکی ،علی بن حسین (محقق ثانی ) ، (۱۴۱۱ ق ) .جامع المقاصد فی شرح القواعد ، بیروت ،آل بیت ( ع)، جلد ۱۲      
لنکرانی ،فاضل ،(۱۴۱۸ ق ).  القواعد الفقهیه ، قم ،نشر اعتماد ، جلد ۱
لویس معلوف ، ( ۱۳۶۲ ) . المنجد فی اللغه و الاعلام  ، دارالمشرق، بیروت، لبنان ،چاپ هفدهم
مصطفوی، سید محمد کاظم، ( ۱۳۷۹ ) .القواعد ،  قم ، موسسه نشر علوم اسلامی
مغنیه ، محمد جواد ، (۱۳۸۳ ) . تفسیر کاشف ، ترجمه موسی دانش ، قم، بوستان خراسان ، جلد ۲
 محمد بن عبدالقادر ، (۱۴۱۰ ق ).  مختار الصحاح ، بیروت ، لبنان ، دارالکتب العلمیه ، چاپ اول  جلد ۱
محقق اردبیلی ، ( ۱۴۱۱ ق ) . زبده البیان فی احکام القرآن ، کتابخانه مرتضویه ،لاحیاء الآثار الجعفریه ، جلد ۸
مکارم شیرازی، آیهالله ناصر، ( ۱۴۱۰ ق ) . القواعد الفقهیه ،انتشارات کتابخانه صدر، جلد ۱
 محقق حلی، ابوالقاسم نجم الدین جعفر بن الحسن،( ۱۴۱۰ ق ). المختصرالنافع فی فقه الامامیه، تهران، موسسه البعثه ،چاپ دوم
 مسعود کاشانی ، ابوبکر ، ( ۱۴۰۹ ق ). بدائع الصنائع ، المکتبهالحبیبیه، پاکستان ، جلد ۲
 محقق سبزواری ، محمد باقر، ( بی تا ) . کفایه الاحکام ، قم ، مهر. مدرسه صدر
محقق بحرانی ، شیخ یوسف ، ( بی تا ) . الحدائق الناظره فی احکام العترهالطاهره ، تحقیق ؛ محمد تقی ایروانی ، قم ،موسسه نشر اسلامی . 
مدنی کاشانی ، رضا، ( ۱۴۱۰ ق ) . کتاب القصاص ، قم ، مؤسسه النشر الاسلامی ، چ دوم.
نجفی، محمد حسن،( ۱۳۶۸). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق؛ شیخ علی آخوندی ،تهران ،دارالکتب الاسلامیه ،چاپ نهم، جلد ۲۲
،(بی تا). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق؛ شیخ محمد قوچانی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، جلد ۳۰ و ۳۱
، (۱۳۶۹). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق؛ شیخ محمد قوچانی ،تهران، دارالکتب الاسلامیه ،چاپ سوم، جلد ۳۶
 ،  ( 1362 ) . جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق ؛شیخ محمد قوچانی ،تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، جلد ۳۹ و ۴۰
،(۱۳۶۷).  جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق؛ شیخ محمد قوچانی، تهران، دارالکتب الاسلامیه ،چاپ سوم، جلد ۴۱ 
ج : نرم افزار
نرم افزار المعجم ، ( ۱۳۸۳ ) . قم ، مدرسه آیت الله العظمی گلپایگانی ، مرکز معجم فقهی، نسخه سوم 

Abstract :

Pagan Muslim religious rule denying mustache The rule is known The current law in most of

the chapters are And jurists argued that this rule Many provisions of the infidel domination

over Muslim Have concluded The most important rule of evidence and documentation;

Books, Prophetic Hadith, consensus and fit is a matter of judgment and Thus implying that

some of them are hesitate rule Dardama Surah Nisa verse 141 of this rule is documented; and

Allah will not give the disbelievers any way ( of success ) against the believers. This verse is

taken from the words of the rule According to this verse, God never infidel domination over

Muslim decree that counterfeiting is not the situation And the meaning of counterfeiting.

counterfeiting legislation and legislation in this rule is not a hoax formative.

However, some scholars consider it to be a hoax, but the opposite appears Developmental

verses. The whiskers are the negation Vqadh Vbradlh primary secondary rules governing

ordinances and state laws are actually the primary reasons This rule works in jurisprudence

and legal issues such transactions, marriage Vvlayat and …  onmouseover. From basic

principles governing international relations with non-Muslim countries And underpinning the

foreign policy and international treaties and agreements with other countries, Islam is not

Islamic. Under this rule, any contractual relationship or a treaty of foreign domination of the

Islamic world is This rule is in front of it and it can exert its sovereignty. And the only

authority competent to make decisions in this regard are the Imam of Muslims and their

representatives.

Key words  :   regulation, rule denying mustache, atheist, Muslim, International Relations