فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره ماهیت و پیامدهای قراردادهای بهره‌برداری از حقوق مؤلف در نظام حقوقی


در حال بارگذاری
10 جولای 2025
فایل ورد و پاورپوینت
20870
1 بازدید
۹۹,۰۰۰ تومان
خرید

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره ماهیت و پیامدهای قراردادهای بهره‌برداری از حقوق مؤلف در نظام حقوقی دارای ۵۱ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره ماهیت و پیامدهای قراردادهای بهره‌برداری از حقوق مؤلف در نظام حقوقی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره ماهیت و پیامدهای قراردادهای بهره‌برداری از حقوق مؤلف در نظام حقوقی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره ماهیت و پیامدهای قراردادهای بهره‌برداری از حقوق مؤلف در نظام حقوقی :

 

برخی از منابع:

کاتوزیان ن.؛ حقوق اموال و مالکیت؛ چ۱، تهران: انتشارات دادگستر، .۱۳۷۶

[۳] کاتوزیان ن.؛ عقود معین؛ ج ۱، چ ۴، تهران: شرکت انتشار، .۱۳۷۱

]۴[ صادقی نشاط ا.؛ حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرمافزارهای کامپیوتری؛ چ ۱، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، .۱۳۷۶

[۵] شهیدی م.؛ حقوق مدنی ] ۶عقود معین ج. [۱؛ چ ۱، تهران: انتشارات مجد، .۱۳۷۹

[۶] موسوی بجنوردی س.م.؛ استفتائات؛ قم: رهنمون،۲-۳؛ .۱۳۷۱

[۷] محمدی ده چشمه پ.؛ حقوق مؤلّف؛ پایاننامه کارشناسی ارشد حقـوق خـصوصی و اسلامی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، .۱۳۷۶

 واگذاری حقوق خود، آنها را مورد بهرهبرداری قرار دهند. در حقوق برخی از کـشورها بـه لحاظ ویژگیهای شخصی پدیدآورنده و ماهیت حقوق وی، نظام معینی بـرای قراردادهـای او پیشبینی شده است. در حقوق ایران، چنین مقرراتی دیده نمیشود. بنـابراین یـافتن ماهیـت و آثار قراردادهای مربوط به بهرهبرداری از آثار اهمیت عملی فراوانی دارد. به این منظور باید گفت مراد از قراردادهای بهرهبرداری از آثار »قراردادهایی است کـه پدیدآورنـده یـا قـائم مقـام وی برای واگذاری تمام یا بخشی از حقوق مـالی خـود بـرای مـدتی بـهطـور قـانونی یـا بـهطـور قراردادی مشخص، به صورت معوض یا مجانی، منعقد میشود.۱«

قراردادهای بهرهبرداری از حقوق مؤلّف پارهای اوصاف اساسی۲ دارد که موجب تمـایز آن از قراردادهای دیگر میشود. اینک این سـؤال مطـرح مـیشـود کـه آیـا مـیتـوان بـدون فراموشکردن اصول عقود معین و اینگونه قراردادها آنها را به هم نزدیـک کـرد. بـه عبـارت دیگر آیا میتوان قراردادهای بهرهبرداری از حقوق مؤلّف را بیع، اجاره، هبه، یـا عقـد دیگـری معرفی کرد یا آنکه مجموعه اوصاف ذکر شده مانع از آن است کـه قراردادهـای مـذکور عقـد معین »بیع« یا »اجاره« یا »هبه« یا »غیره« عنوان شود.

روشن است، یکی دانستن قراردادهای بهرهبرداری از حقوق مؤلّـف بـا هـر یـک از عقـود مذکور ما را در بسیاری از موارد از جستجوی احکام آنها بـینیـاز مـیکنـد. چنـین برداشـتی بویژه در حقوق ایران که احکام خاصی در زمینه قراردادهای مذکور وجود ندارد، بـه طـرفین عقد کمک اساسی میکند. علاوهبر این، در این صورت محدودیتهای قانونی راجع به انعقاد و اجرای عقود مذکور باید در قراردادهای مؤلّف نیز مراعات شود. این موضوع را مـیتـوان بـه گونهای دیگر مطرح کرد و آن اینکه آیا اصولاً به موجب قراردادهـای بهـرهبـرداری از حقـوق مؤلّف انتقال مالکیت حقوق مؤلّف صورت میپذیرد یا صرفاً اعطای مجوز اسـتفاده از حقـوق مطرح میشود. یافتن پاسخ مناسب برای سؤال مذکور، شناخت ماهیت، اثر عمل حقـوقی و در

۱ همه قراردادهایی که پدیدآورنده برای اجرای حقوق مالی خود منعقد میکند به انتقال و واگذاری حقوق مالی وی منتهی نمیشـود؛ بهطور مثال قرارداد نمایندگی و وکالت، با این وصف قرارداد سفارش خلق اثر موضوع ماده ۱۳ قـانون حمایـت حقـوق مؤلّفـان؛ محققان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸ و قرارداد کار برای خلق اثر به لحاظ آنکه موجب انتقال حقوق مالی اثـر بـه سـفارش دهنـده و کارفرما میگردند، قرارداد بهرهبرداری از اثر محسوب میشوند.
۲ عمدهترین ویژگیهای این قراردادها عبارتند از: داشتن موضوع غیرمادی، لازم بودن، ایجاد حق استفاده بـرای انتقـالگیرنـده، قائم به شخصبودن، رضایی بودن، موقت بودن.

۱۴۶

فصلنامه مدرس علوم انسانی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ دوره ۱۲، شماره ۳، پاییز ۱۳۸۷

نهایت تعریف قراردادهای مؤلّف (مبحـث سـوم) مـستلزم بررسـی نظامهـای موجـود در ایـن زمینه، ناقل مالکیتبودن قراردادها (مبحث اول) و اعطای مجوز (مبحث دوم)، مـیباشـد. ولـی قبل از آن، ناگزیر باید به فواید عملـی بحـث تمـایز ماهیـت قراردادهـای مؤلّـف اشـاره شـود. روشن است که اگر قراردادهای مؤلّف، بیع یا اجاره یـا هـر عقـد ناقـل مالکیـت عنـوان شـود، براحتی خود را از ذکر احکام این عقود بینیاز کردهایم. به طور کلی اگر قراردادهـای مؤلّـف را تملیکی (اعم از بیع یا اجاره یا قرارداد موضوع ماده ۱۰ قانون مدنی یـا یکـی دیگـر از عقـود) بدانیم، ناگزیر- حداقل از حیث وحدت ملاک _ میتوان قواعد عقود معین تملیکی را درمـورد آنها اجرا کرد. در صورتی که اگر اثر قراردادهای بهـرهبـرداری، انتقـال مالکیـت بـه مفهـوم واقعی نباشد، این قواعد قابل اجرا نمیباشند. بهعنوان نمونهای از آثار عملی، میتـوان چنـین گفت:

-۱ اگر اثر قرارداد بهرهبرداری از حقوق مالی مؤلّـف انتقـال مالکیـت حـق باشـد، پـس از انعقاد عقد، مؤلّف نسبت به آنچه منتقل شده است، بیگانه و بدون حق میباشد. منتقلالیـه مالـک جدید مال محسوب میشود و مثل هر مالکی حق استعمال مال خود را دارد. برای منتقلالیـه حق استعمال شامل حق عدم استفاده و بهکارگیری مال نیز میباشد و صاحب مال اجبـاری در بهکارگیری مال خود ندارد.

-۲ اگر قرارداد بهرهبرداری از حقوق مؤلّف ناقل مالکیت باشد، پس از انعقاد عقـد، منتقـل-الیه، هم چون هر مالکی بر ثمرات و منافع و عواید مال خود سلطه مطلق دارد (ماده ۳۰ قـانون مدنی). در این صورت منطقی نیست که بخشی از ثمرات مال خود را بـه مؤلّـف بدهـد و مـثلاً بخشی از درامد حاصل از فروش بلیط فیلم در سالنهای سـینما را بـه مؤلّفـان اثـر سـینمایی بدهد؛ زیرا مالک جدید بر این عواید مالکیت دارد (ماده ۳۲ قانون مدنی).

-۳ علاوه بر این، مالکیت منتقلالیه شامل همـه شـیوههـای بهـرهبـرداری از اثـر، از جملـه شیوههای جدید آن میشود. اگر او را مالک جدید حقوق اثر بدانیم، هر شیوه جدیدی که برای بهرهبرداری از مال او به وجود آید، جزو تبعات مالکیت او بر اصل حق محسوب مـیشـود و مؤلّف نمیتواند ادعایی بر آن داشته باشد.
-۴ اگر قراردادهای مؤلّف موجب نقل مالکیت حقوق اثـر بـشود، بازگـشت ایـن حقـوق بـه

۱۴۷

;__ _____ ____ _________ ___ _ _____ ___________________________________________ _____ ___

مؤلّف پس از پایان مدت قرارداد یا مدت قانونی مستلزم وجود مبنایی قانونی است.۱ به عبارت دیگر، سلب مالکیت از منتقلالیه فعلی در پایـان مـدت قـانونی یـا قـراردادی و انتقـال و ایجـاد مالکیت به سود مؤلّف یا ورثه وی هر دو مستلزم مبنای قانونی خواهد بود.

-۵ اگر قراردادهای مؤلّف موجب نقل مالکیت حق به منتقلالیه بشود، علاوه بر سـلب حـق از مؤلّف یا ورثه وی، منتقلالیه را صاحب حق انتقال مـال خـود بـه دیگـران مـیکنـد. در ایـن صورت، اصل بر قابلیت امکان انتقال حقوق مالکانه به وسیله منتقلالیه میباشد.
-۶ اگر قراردادهای مؤلّف ناقل مالکیت باشد، منتقلالیه از هر حیث باید در جایگـاه مؤلّـف قرار بگیرد. در این صورت تعیین قلمرو مکانی، زمانی و شیوههای بهرهبـرداری بـرای مالـک جدید، با اثر قرارداد در تعارض قرار میگیرد.
-۷ اگر قرارداد بهرهبرداری از حقوق مؤلّـف انتقـال مالکیـت حقـوق مـذکور را بـه همـراه داشته باشد، در صورت اعراض و انصراف مالک فعلی از حقوق مالی خـود، مؤلّـف یـا ورثـه وی نیز مثل تمام جامعه حق استفاده از مال مذکور را دارنـد و هـیچ حـق تقـدمی بـر دیگـران ندارند.
-۸ در فرضی که قراردادهای مؤلّف موجب نقل مالکیت حقوق او میشود، دیگر حقـی بـرای وی باقی نمیماند تا در صورت لزوم با طرح دعوا علیه نقض کننده آن احقاق نماید.
-۹ بیع دانستن انتقال حقوق مالی مؤلّف مستلزم وجود خیارات ویژه عقد بیع (تأخیر تادیه ثمن و مجلس) خواهد بود.
-۱۰ اگر این قراردادها ناقل مالکیت تلقی شوند، تعیین مدت انتقال بـا وصـف دائمـیبـودن مالکیت سازگار نیست.
بنابراین لازم است تا بررسی شود اثر قراردادهـای مؤلّـف چیـست: نقـل مالکیـت حـق یـا حقوق مالی یا اعطای مجوز برای استفاده از حق. بـا بررسـی ایـن مـوارد شـناخت کـاملی از قرارداد انتقال و قرارداد مجوز (اعم از انحصاری و ساده) حاصل میشود.

.۱ اسباب ایجاد مالکیت به شرح ماده ۱۴۰ قانون مدنی مشخص شدهاند و در این مورد هیچ یک از آن اسباب وجود ندارد: ارث،

قراردادها و تعهدات، حیازت مباحات، اخذ به شفعه.

۱۴۸

فصلنامه مدرس علوم انسانی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ دوره ۱۲، شماره ۳، پاییز ۱۳۸۷

-۲ مبحث اول؛ انتقال مالکیت

در حقوق ایران، عقود تملیکی متعددند: برخی عقود موجب انتقال مالکیت عین اموال میشوند: بیع، معاوضه و قرض. برخی عقود نیز انتقال مالکیت منافع بـرای مـدتی محـدود را موجـب میشوند: صلح منافع، اجاره. علاوه بر این، از حیـث تعهـدات ناشـی از ایـن عقـود، در برخـی موارد تملیک بطور مجانی واقع میشود: هبه. آنچه در همه این عقود مهم مـیباشـد، آن اسـت که پس از تحقق عقد – که ممکن است رضایی باشد یا عینی (هبه)- انتقال مالکیت مال موضوع عقد (از ناقل به منتقلالیه) صورت میپذیرد، به نحوی کـه پـس از تحقـق عقـد، از ناقـل سـلب مالکیت می شود و او نمیتواند در مورد آن چه واگذار کرده است، حقی داشته باشـد. انتقـال، دائمی است و منتقلالیه قائم مقام ناقل میشود.

منتقلالیه صاحب حق عینی اصلی میشود و میتواند برای احقاق حق خود از طریق طـرح دعوا در دادگاه علیه کلیه اشخاص (غاصب یا مزاحم یا متـصرف عـدوانی)، حتـی خـود ناقـل، اقدام کند. به عبارت کاملتر، منتقلالیه براساس ماده ۳۰ قانون مدنی از حق همه گونه تصرف در مال و بهرهبرداری از حقوق مالکانـه خـود بهـرهمنـد اسـت. ایـن حقـوق شـامل اسـتعمال، استثمار و اخراج از مالکیت میباشد ۱]، ص ۱۶۹؛ ۲، ص .[۱۰۶ بنابراین مالک حق دارد از مال خود بهرهبرداری کند یا آن را معطل گذارد، آن را تخریب کند یا بهطـور شخـصی و از طریـق واگذاری به دیگران استفاده کند و… منتقلالیه (مالک) جز مواردی کـه ممکـن اسـت بـه حکـم قانون محدود شود (اصـل۴۰ قـانون اساسـی – مـاده ۱۳۲ قـانون مـدنی) و جـز در صـورت تعارض با قواعد آمره و نظم عمومی و اخلاق حسنه میتواند از همه حقوق مالکانـه خـود بـه طور کامل بهرهمند شود. این حقوق و امتیازهای کم و بیش در مقررات اکثر کـشورها، بـویژه کشورهای مطالعه شده در این تحقیق وجود دارد.

پس از این توضیحات مختصر لازم اسـت تـا چگـونگی و وضـعیت حقـوق و اختیـارات منتقلالیه حقوق مالی مؤلّف بررسی شود. در این زمینه برخی معتقدنـد عقـد واقـع شـده بـین مؤلّف و طرف قرارداد وی بیع است و برخی آن را اجاره میدانند. شباهتهای قرارداد مؤلّف با عقد صلح نیز قابل بررسی است. در مواردی که انتقال حقوق مجانی است، شباهت قـرارداد بهرهبرداری از حقوق مؤلّف با عقود مجانی زیاد است. در قسمت بعد انتقـالات مجـانی شـامل ارث، وصیت و هبه بررسی میشود.

۱۴۹

;__ _____ ____ _________ ___ _ _____ ___________________________________________ _____ ___

-۱-۲ انتقالات معوض

به لحاظ اختلاف ماهیت عقود معوضِ ناقل مالکیت آنها و بهطور جداگانه بررسی میشود.

-۱-۱-۲ واگذاری حقوق مؤلّف: بیع

بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم (ماده ۳۳۸ قانون مدنی). پـس از تحقـق بیـع، خریدار مالک مبیع میشود و حق همهگونـه تـصرف در مـال خـود دارد. خریـدار ملـزم بـه پرداخت ثمن است و تا تسلیم مبیع از حق حبس برخودار میباشد. او حق دارد از مال خـود استفاده کند یا آن را راکد بگذارد یا حتی از بین ببرد و یا مجانی به دیگران منتقل کند. مالک در بهرهبرداری از مال خود علیالاصول تابع اراده هیچ کس نیست. به منظور انجام بررسی دقیق و انطباق این آثار با نتایج قراردادهای بهرهبرداری از حقوق مؤلّف، حقوق کـشورهای مختلف بررسی میشود.

۲-۱-۱-۲حقوق ایران

قانونگذار ایران در قانون حمایت حقوق مؤلّفان، مصنفان و هنرمندان۱ مـصوب ۱۳۴۸ از انتقـال یـا واگذاری حقوق مالی یاد کرده است و نامی از بیع یا هر عقد دیگری به میان نیاورده است. در ایـن که آیا قرارداد مؤلّف برای انتقال و واگذاری حقوق مالی میتواند بیع باشد یا خیـر، رویـه قـضایی ساکت است و دکترین نیز بندرت در این مورد اظهار نظر کرده اسـت. یکـی از حقوقـدانان پـس از آنکه قرارداد واگذاری حقوق مؤلّف را جزو عقود معین مـیدانـد در ایـن نظـر تأمـل مـیکنـد و در مبحثی تحت عنوان »بیع اموال غیر مادی« ضمن نقد ماده ۳۳۸ قانون مدنی در خصوص ضـرورت »عین« بودن مبیع مینویسد: »اگر در رابطه انسان و اشیا اندک تأملی شود، این نکته آشـکار اسـت که آنچه موضوع حقوق و تکلیف قرار میگیرد، داد و ستد میشود و به مالکیت در میآید؛ در واقع حقوق غیر مادی و اعتباری است که از نظر سهولت بیان و به مناسبت قوام آن حقوق بر پایههـای مادی حق را با موضوع خود نام میبریم۳] «، ص ۱ ؛ ۴، ص .[۳۵ ایشان اضافه میکنـد در فـروش یک زمین تنها علاقه مالکیت تغییر میکند و »آنچه را مال یا مالکیت یا حق مینامید همه از یک سنخ است و هیچکدام مادی و خارجی نیست، حق مالکیت و ارتباط اعتباری و معنوی خـود را بـا زمـین

.۱ از این به بعد، از این قانون با عنوان » قانون ایران« نام برده میشود.

اشتراک‌گذاری:

  راهنمای خرید:
  • لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
  • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
  • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.