فایل ورد کامل نوروسایکولوژی و اثرات درمانی آن بر بهبود کارآمدی خواندن در دانش‌آموزان نارساخوان تحولی

فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه     2
۱ـ بیان مسأله     6
۲ـ اهمیت و ضرورت مسأله     13
۳ـ اهداف، سوالها و فرضیه های پژوهش    15
۴ـ متغیرها و تعریف نظری و عملیاتی آنها    18
خلاصه     20
فصل دوم: مروری بر پیشینه تحقیقات
بخش اول: مبانی نظری     22
۱ـ تعریف اختلالهای یادگیری     22
۲ـ سیر تحول تاریخی اختلالهای یادگیری     30
۱) دوره بنیانگذاری: تحقیقات نخستین درباره مغز     30
۲) دوره انتقالی: مطالعه بالینی کودکان     33
۳) دوره یکپارچگی: رشد سریع برنامه های مدارس     43
۴) دوره معاصر (از سال ۱۹۸۰ تا کنون)     44
۳ـ طبقه بندی اختلالهای ویژه یادگیری بر مبنای DSM-IV-IR    44
۱) اختلال خواندن     45
۲) اختلال در ریاضیات     46
۳) اختلال بیان نوشتاری     48
۴) اختلال یادگیری که به گونه دیگر مشخص نشده است (NOS)    49
۴ـ تعریف خواندن     50
۵ـ تحول خواندن     55
۶ـ مدل های خواندن     56
۱) مدل پایین ـ بالا و مدل بالا ـ پایین     56
۲) مدل تعاملی جبرانی    57
۳) مدل پیوندگرایی    59
۴) مدل آوایی    61
۵) مدل ببین و بگو     63
۶) مدل تعادل خواندن بیکر     63
۷ـ نارساخوانی    70
۱) تعریف نارساخوانی    70
۲) نشانه های بالینی نارساخوانی     75
۳) اختلالهای همراه با نارساخوانی    81
الف ـ اختلالهای جانبی شدن     81
ب ـ اختلالهای سازمان یافتگی فضایی ـ زمانی     82
ج ـ نابهنجاری حرکات چشم ها     83
د ـ تأخیر زبان گفتاری     85
هـ ـ اختلالهای ادراکی     86
و ـ اختلال حافظه کوتاه مدت     87
ز ـ اختلال نارسایی توجه (ADD) و ADHD    88
ح ـ اختلالهای رفتاری     91
۴) شیوع نارساخوانی    94
۵) تاریخچه نارساخوانی    95
۶) سبب شناسی نارساخوانی     99
الف ـ عوامل ژنتیکی     100
ب ـ عوامل عصب شناختی     103
ج ـ تقارن نیمکره های مغزی     107
د ـ غلبه طرفی مغز     111
هـ ـ عوامل حرکتی     114
و ـ عوامل شناختی     115
ز ـ عوامل رفتاری     118
ح ـ عوامل محیطی     121
ط ـ عوامل عاطفی     122
۸ـ دیدگاه های مختلف در مورد نارساخوانی     124
۹ـ نارساخوانی از دیدگاه نوروسایکولوژی     124
۱۰ـ طبقه بندی نارساخوانی از دیدگاه نوروسایکولوژی     131
الف ـ نارساخوانی اکتسابی     131
ب ـ نارساخوانی تحولی     140
۱۱ـ فرآیند شکل گیری مدل تعادل خواندن از دیدگاه بیکر     148
۱۲ـ عملکرد نیمکره های مغزی از دیدگاه بیکر     154
۱۳ـ طبقه بندی نارساخوانی تحولی از دیدگاه بیکر     156
۱) نارساخوانی نوع L (زبان شناختی)     156
۲) نارساخوانی نوع P (ادراکی)     156
۱۴ـ بررسی اعتبار طبقه بندی نارساخوانی نوع P/L    158
۱۵ـسبب شناسی نارساخوانی تحولی نوع P/L    162
۱۶ـ شیوه های درمانی نوروسایکولوژی از دیدگاه بیکر     164
بخش دوم: یافته های پژوهشی     168
خلاصه     180
فصل سوم: روش تحقیق
۱ـ طرح تحقیق     184
۲ـ روشهای آماری     185
۳ـ تعریف جامعه آماری و ویژگیهای آن     186
۴ـ روش نمونه گیری و حجم نمونه     187
۵ـ ابزارهای پژوهشی     188
۱) آزمون وکسلر کودکان     188
۲) آزمون اختلال خواندن     188
۳) آزمون ADHD و آزمون اختلال سلوک اقتباس شده از پرسشنامه    علائم مرضی کودکان (CSI-4) براساس DSM-IV    199
۴) جعبه آموزشی لامسه ای     203
۵) برنامه نرم افزاری HEMSTIM    206
۶ـ فرآیند تشخیص و روش اجرا     209
۷ـ فرآیند طبقه بندی دانش آموزان نارساخوان براساس مدل تعادل خواندن بیکر     211
۸ـ فرآیند اجرای شیوه های درمانی نوروسایکولوژی بر مبنای مدل تعادل خواندن بیکر     212
۱) تحریک خاص نیمکره ها از طریق کانال دیداری (HSS-VIS)    212
۲) تحریک خاص نیمکره ها از طریق کامال لامسه ای (HSS-tac)    221
خلاصه     227
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل
۱ـ ارائه نتایج کمی     229
الف: توصیف داده ها     229
ب ـ تحلیل داده ها     234
ـ تحلیل واریانس آمیخته (۳ ۲)    234
فرضیه اول: نتایج آزمون آماری برای بررسی اثر شیوه های درمانی نوروسایکولوژی بر میزان دقت خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع L:     235
فرضیه دوم: الف) نتایج آزمون آماری برای بررسی اثر شیوه های درمانی نوروسایکولوژی برمیزان درک خواندن دانش آموزان نارساخوان نوعL     241
فرضیه دوم: ب) نتایج آزمون آماری برای بررسی اثر شیوه های درمانی نوروسایکولوژی برمیزان درک خواندن دانش آموزان نارساخوان نوعP    246
فرضیه سوم: نتایج آزمون آماری برای بررسی اثر شیوه های درمانی نوروسایکولوژی برمیزان سرعت خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع p    252
خلاصه     258
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
۱ـ بحث و تحلیل درباره یافته ها     260
۲ـ محدودیتها     270
۳ـ پیشنهادات     271
۴ـ کاربردهای آموزشی و پرورشی     272
منابع
۱) منابع فارسی    274
۲) منابع انگلیسی     276

ضمائم:
۱ـ آزمون وکسلر کودکان
۲ـ فرم تاریخچه موردی
۳ـ آزمون اختلال خواندن
۴ـ آزمون اختلال سلوک و ADHD اقتباس شده از پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) براساس DSM-IV

 
فهرست جدول ها و نمودارها
جدول ها

جدول ۱: مشخصات گروههای آزمایشی و گواه نوع L    229
جدول ۲: مشخصات گروههای آزمایشی و گواه نوع P    229
جدول ۳: میانگین و انحراف معیار حاصله از اجرای آزمون  اختلال خواندن (مولفه خطای خواندن) برای گروههای آزمایشی و گواه نوع L    230
جدول ۴: میانگین و انحراف معیار حاصله از اجرای آزمون اختلال خواندن (مولفه درک خواندن) برای گروههای آزمایشی و گواه نوع L    231
جدول ۵: میانگین و انحراف معیار حاصله از اجرای آزمون اختلال خواندن (مولفه درک خواندن) برای گروههای آزمایشی و گواه نوع P    232
جدول ۶: میانگین و انحراف معیار حاصله از اجرای آزمون و اختلال خواندن (مولفه سرعت خواندن) برای گروههای آزمایشی و گواه نوع P    233
جدول ۷: نتایج تحلیل واریانس آمیخته برای بررسی اثرات گروه و آزمون در نمرات خطای خواندن نوع L    235
جدول ۸: نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر برای بررسی اثرات آزمون در نمرات خطای خواندن گروه آزمایشی و گواه نوع L    238
جدول ۹:  نتایج آزمون آماری t وابسته برای مقایسه چندگانه میانگین های عامل آزمون (مولفه خطای خواندن)    240
جدول ۱۰: نتایج تحلیل واریانس آمیخته (۳ ۲) برای بررسی اثرات گروه و آزمون در نمرات درک مطلب گروههای آزمایشی و گواه نوع L    241
جدول ۱۱: خلاصه نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر برای بررسی اثرات آزمون بر درک مطلب گروههای آزمایشی و گواه نوع L    244
جدول ۱۲: نتایج آزمون آماری t وابسته برای مقایسه چندگانه میانگین های عامل آزمون (مولفه درک خواندن ـ نوع L)    245
جدول ۱۳: نتایج تحلیل واریانس آمیخته (۳ ۲) برای بررسی اثرات گروه و آزمون در نمرات درک خواندن گروههای آزمایشی و گواه نوع P    247
جدول ۱۴: نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر برای بررسی اثرات آزمون بر درک خواندن گروههای آزمایشی و گواه نوع P    249
جدول ۱۵: نتایج آزمون آماری t وابسته برای مقایسه چندگانه میانگین های عامل آزمون (مولفه درک خواندن ـ نوع P)     251
جدول ۱۶: نتایج تحلیل واریانس آمیخته (۳ ۲) برای بررسی اثرات گروه و آزمون در نمرات سرعت خواندن گروههای آزمایشی و گواه نوع P    252
جدول ۱۷: نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر برای بررسی اثرات آزمون بر سرعت خواندن گروههای آزمایشی و گواه نوع P    255
جدول ۱۸: نتایج آزمون آماری t وابسته برای مقایسه چندگانه میانگین های عامل آزمون (مولفه سرعت خواندن ـ نوع P).     257

نمودارها
۱ـ نمودار اثر متقابل آزمون و گروه: (مولفه خطای خواندن ـ نوع L)    237
۲ـ نمودار اثر متقابل آزمون و گروه: (مولفه درک خواندن ـ نوع L)    242
۳ـ نمودار اثر متقابل آزمون و گروه: (مولفه درک خواندن ـ نوع P)    248
۴ـ نمودار اثر متقابل آزمون و گروه: (مولفه سرعت خواندن ـ نوع P)    253
 
چکیده
در پژوهش حاضر، اثرات درمان نوروسایکولوژی در کارآمدی خواندن دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی تحولی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور انجام این پژوهش، ابتدا تعداد ۱۶۵ نفر از دانش آموزان مشکوک به نارساخوانی در مقطع ابتدایی از پایه های سوم، چهارم و پنجم به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای  به صورت تصادفی انتخاب و سپس از میان آنها تعداد ۶۰ دانش آموز پس از اجرای آزمونهای تشخیصی ( از جمله آزمون هوشی وکسلر کودکان، آزمون اختلال خواندن، آزمون ADHD و آزمون اختلال سلوک ) به صورت هدفمند برگزیده شدند. سپس، آزمودنیهای نارساخوان بر مبنای مقیاس طبقه بندی بیکر، درچهارگروه آزمایشی وگواه نوع L/p ( تعداد هر گروه ۱۵ نفر ) به صورت تصادفی جایگزین شدند. پس از اجرای پیش آزمون در هر دو گروه، گروههای آزمایشی نوع L/p به مدت ۲۰ جلسه، تحت درمان شیوه های نوروسایکولوژی (HSS ) قرار گرفتند. اما گروههای  گواه نوع L/p، هیچگونه روش درمانی را دریافت نکردند. پس از آن، در هر دو گروه آزمایشی و گواه، پس آزمون ( بلافاصله پس از اتمام درمان ) و آزمون پی گیری ( پس از گذشت ۴ ماه ) به اجرا درآمد. در پایان داده های بدست آمده با روش آماری تحلیل واریانس آمیخته، تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و آزمونt  وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهشی حاکی از آن بود که اولاً مداخله های نوروسایکولوژی بر مبنای مدل تعادل خواندن بیکر سبب افزایش میزان دقت و درک خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع L گردید. همچنین این شیوه ها موجب افزایش میزان درک وسرعت خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع p گردید. ثانیاً، کاربرد این شیوه های درمانی موجب پایداری اثرات درمان  ( پس از گذشت ۴ ماه ) در این گروه از کودکان شد.
منابع
۱) منابع فارسی
– احدی، حسن. کاکاوند، علیرضا ( ۱۳۸۲ ). اختلالهای یادگیری ( از نظریه تا عمل ) تهران. انتشارات ارسباران.
 – تقوی، سعید ( ۱۳۸۰ ). مقایسه مهارتهای حرکتی دانش آموزان عادی و نارسا خوان پایه های اول، دوم و سوم ابتدایی شهر تهران با استفاده از مقیاس رشد حرکتی لینکلن ـ اورزتسکی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران.
 – خیرالدین، جلیل باباپور. قراملکی، ناصر صبحی ( ۱۳۸۰ ). اختلالات یادگیری: رویکرد تشخیصی و درمانی. تهران. انتشارات سروش.
– دادستان، پریرخ ( ۱۳۷۹ ). اختلالهای زبان: روشهای تشخیص و بازپروری ( روان شناسی مرضی تحولی ۳ ). تهران. انتشارات سمت.
 – دلاکاتو، کارل. هـ . ( ۱۳۶۸ ). شیوه ای نو در درمان کودکان مبتلا به اختلال در خواندن. ترجمه فاطمه سرحدی زاده. تهران. انتشارات اطلس
– دلاور، علی ( ۱۳۷۸ ). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی تهران انتشارات رشد.
– دلاور، علی. نقشبندی، سیامک( ۱۳۸۰ ). تحلیل آماری در روان شناسی و علوم تربیتی. تهران. انتشارات ارسباران.
 – سیف، سوسن ( ۱۳۷۵ ). ناتوانیهای یادگیری. تهران. انتشارات نورکاظم.
– سادوک، بنیامین جیمز. سادوک. ویرجینیا الگوت ( ۲۰۰۳ ). خلاصه روانپزشکی. ترجمه حسن رفیعی و فرزین رضایی ( ۱۳۸۳ ). تهران. انتشارات ارجمند.
– شهیم، سیما ( ۱۳۷۳ ). مقیاس تجدید نظر شده هوشی وکسلر برای کودکان. شیراز. انتشارات دانشگاه شیراز.
– شیولون، ریچارد ( ۱۳۶۸ ). استدلال آماری در علوم رفتاری. ترجمه علیرضا کیامنش، تهران. انتشارات جهاد دانشگاهی.
 – کریمی، یوسف ( ۱۳۸۰ ). اختلالات یادگیری. تهران. انتشارات ساولان.
– محمد اسماعیل، الهه ( ۱۳۸۳ ). بررسی اعتبار، روایی و تعیین نقاط برش اختلالهای پرسشنامه علائم مرضی کودکان (GSI-4) بر روی دانش آموزان ۱۴-۶ ساله مدارس ابتدایی و راهنمایی شهر تهران. تهران انتشارات سازمان آموزش و پرورش استثنایی .
– معظمی، داود ( ۱۳۷۸ ). مقدمات نوروسایکولوژی. تهران. انتشارات سمت.
 – نصفت، مرتضی، همکاران (۸۰ ۱۳). آزمون تشخیصی اختلال خواندن. گزارش نهایی طرح پژوهشی. تهران.
– والاس، جرالد. مک لافلین، جیمز. ( ۱۳۷۶ ). ناتوانیهای یادگیری: مفاهیم و ویژگیها. ترجمه تقی منشی طوسی، مشهد. انتشارات آستان قدس رضوی.

۲) منابع انگلیسی

– Bakker,D.J. ( 1990 ).Neuropsychological  treatment  of  Dyslexia.New  york: oxford  university  press.

– Bakker,D.J., Bouma,A.,&Gardien, c.J.( 1990 ).Hemisphere – specific treatment   of   dyslexic   subtypes: A   Field   experiment.  Journal  of  learning  disabilities,vol. 23,No.3,pp.433-438.

– Bakker, D.J.,& licht,R. (1986 ) learning  to  read: changing  horses  in  midstream.. New  york: wiley.

– Bakker, D.J.,moerland, R., & Goekoop- Hoefkens,M. ( 1981 ). Effects  of  hemisphere specific  stimulation  on   the  reading   performance   of  dyslexic  boys: A  pilot  study. Journal  of  clinical  Neuropsychology,vol3,No.5,pp.155-159.

– Bakker, D.J.,& vinke,j. ( 1985 ).Effects  of  hemisphere – specific  stimulation  on  brain   activity  and  reading  in  dyslexics. Journal  of   clinical  and  Experimental   Neuropsychology,vol.7,No.4,pp. 505 – 525.

– Bakker, D.J. ( 2002 ). Teaching  the  brain.  In A.y.springer, E.L. cooley, & A.L. christensen ( Eds ), pathways  to  prominence  in   Neuropsychology: Reflections  of  20 th  century  pioneers. Philadelphia,pA: psychology  press.

– Bakker, D.j. ( 1992 ). Neuropsychological  classification  and  treatment  of  Dyslexia.  Journal  of  learning Disabilities. Vol. 25, No.2,pp. 102 – 109.

– Bakker, D.J. ( 2004). Treatment     of   Developmental  dyslexia: A  Review. Pediatric  Rehabilitation, in  press.

– Bodien,p. ( 1996 ). Using   scrambled  text  with   an  L-type   dyslexic: A  teaching    case   study. Dyslexia  Review,vol.7,No.7,pp.7,20-23.

– Byrnes,J.p ( 2001). Minds, Brains,  and  learning . New york  London. The  Guilford   Rress.

– cohen, B.H ( 2001 ). Explaining  psychological  statistics. ( second  Edition ). New york  university. John   wiley  &  sons, Inc publisher.

– Debray – Ritzen,p.& Debray, F.J. ( 1979 ).Comment  depister  une  dyslexia  chez  unpetit  ecolier. Paris: Nathan.

– Dryer,R.,Beale,J.,& lambert, A.. ( 1999 ). The  Balance   model  of  dyslexia  and  Remedial  training: An  evaluative  study. Journal  of  learning  Disabilities, vol.32, No.2,pp.174-186.

– Goldstein  B. H.& obrzut, J.E.(2001). Neuropsychological treatment  of  dyslexia   in   the  classroom  setting.  Journal  of  learning  Disabilities, vol. 34, No.3 ,pp.276-285.

– Grace, G.m. ( 1990). Effects   of  hemisphere – specific   stimulation   on  academic  performance  and  eventrelated   potentials  in  dyslexic   children. Unpublished  doctoral   dissertation, Victoria    university, Victoria, Canada.

– Hunt, N. & marshall, k ( 2002 ). Exceptional  children  and  youth.  Houghton  Mifflin  compary. Boston. New york.

— kappers, E.J. ( 1988 ). Neuropsychological   treatment   of   initial  dyslexia. In  A. vander  leij   &  J.  Hamers ( Eds ), Dyslexce 1988 ( pp. 57 – 68 ). Lisse. The  Netherlands : swets     &     zeitlinge.

– kappers,E.J. ( 1994 ). Neuropsychological  treatment   of   dyslexia   in  clinical  practice.  In    k.p.  van   den  Bos,l.s.  siegel   D.J.  Bakker, &   D. share  ( Eds. ), current    directions  in  dyslexia   Research ( pp. 235 – 250 ). Amsterdam / lisse, The  Netherlands: swets  zeitlinger.

– kapper, E.J.,Bos,w.N. (1991).Effecten   van   neuropscholgische   behandeling   van  dyslexieen. In  A, vander   leiJ   & E.J kappers ( Eds.), dyslexic. Lees  en  spellingproblemen: diagnostiek  en   interventie (pp.91 -114).
Leuven, Belgium: Acco.

— kappers, E. J., & Hamburger, H.B. ( 1994 ). Neuropsychological  treatment  of  dyslexia   in   outpatients. In R.  lict  &  G.  spyer ( Eds ), the  Balance  model    of   dyslexia: theoretical  and  clinical  progress (pp. 101 – 133 ).Assen,the  Netherlands: van   Gorcum.

– kappers, E.J. &  Dekker,M. ( 1995 ).Bilingual  effects   of  unilingual  neuropsychological  treatment   of  dyslexic  adolescents: A  pilt  study. Journal  of  the  international  Neuropsychological  society, vol.1,No.5,pp.494-500.

– kappers, E.J. (1997). Out  patient  treatment   of  dyslexia   through  stimulation  of  the  cerebral  hemispheres. Journal   of  learning  Disabilites, vol30,pp. No.1,100-125.

– lerner,J.W. (1997 ). Children  with  learning  disabilities: theories, diagnosis  and  teaching  strategies. Boston: Houghton  Mifflin.

– Lorusso. M.L ( 2004 ). The time  course  of  attentional  Focusing  in  dyslexic  and  normally  reading  children.  Journal of  Brain   and   cognition. Vol 53. 181-184.

– lorusso,M. l ( 2004 ). Hemispheric, attentional,  and  processing  speed  Factors  in  the  treatment  of  Developmental  dyslexia, Journal  of  Bran  and  cognition, vol. 55,No.5,pp.341-348.

– martin, G.N. ( 1998 ). Human  Neuropsychology. Prentice  Hall Europe

– Mash,E.J.& Barkley, R.A.( 1996 ). Child  psychopathology. New york: GuilFord  press.

– osman, B.B. ( 2000 ) learning  Disabilities  and  the  Risk of  psychiatric  Disorders  in  children  and  Adoleseents..American  psychiatric  press, Inc.

– Reid, G. ( 2003 ). Dyslexia: A  practitioner,s  Handbook. Third   Edition. John  wiley  &  sons  ltd,

– Robertson, J. ( 2000 a ). Neuropsychological  intervention  in  dyslexia: two  studies  on  British  pupils.  Journal  of  learning  Disabilities,vol.33,No.2pp.137-148.

– Robertson,J  and  D. J. Bakker ( 2002 ). The Balance model   of  Reading   and  Dyslexia.  Wiley, J  &  sons,ltd  publisher.

– Robertson,J. ( 2000 ). Dyslexia  and  Reading : A  Neuropsy  chological  Approach.  whuRR  publishers. London  and  philaDelphia.

– Russo, A.E. ( 1993 ). Effects  of  the  presence  of  pathological  left  handedness  indications  on  the  efficiency  of  a  neuropsychological   intervention  with  low achieving   Readers. Unpublished   doctoral  dissertation,university   of  Pennsylvania, Harrisburg.

– shapiro, J  &  Rich,R ( 1999 ). Facing   learning   Disabilities  in  the  Adult  years. New  york. oxford, university  press.

– smith,D.D.( 1998 ).Introduction  to  special  Education. Allyn  and  Bacon. University  of  New  mexico.

– smythe, I & Everatt, J and  salter, R ( 2004 ). International  book  of  Dyslexia  a  cross – language   comparison   and  practich  Guide. John  wiley   &   sons  ltd. The Atrium, southern   Gate,  chichester, west   Sussex  po19  Bsa , England.

– van  strien, J.w. Bakker, D.J., Bouma,A.  &  koops, w. ( 1990 ). Familial  resemblance  for  cognitive   abilities  in  Familis  with   p-type  dyslexic, L   type  dyslexic, or normal  reading  boys. Journal  of  clinical  and  Experimental  Neuropsychology, vol.12,No.5,pp. 843-856.