فایل ورد کامل بزهکاری؛ مطالعه علل و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری رفتارهای ضد اجتماعی در جامعه

فهرست مطالب
بزهکاری و علل و انگیزه های آن    1
۱ـ مقدمه    1
سوالات پروژه حاضر عبارتند از :    8
۳ـ اهمیت مسأله :    9
هدفهای مطالعه :    14
۵- پیش فرضها – حدود مطالعه و محدودیتها :    16
تعریف بزهکاری:    18
آغاز تحقیقات علمی :    23
تاریخچه بزهکاری :    27
علل و عوامل مؤثر در بزهکاری :    32
عوامل ذاتی و فردی    35
عوامل ذاتی غیر ارثی:    39
الفـ ـ عوامل مربوط به دوران حاملگی:    39
۲ـ سوء تغذیه    40
۷ـ تأثیر تشعشعات رادیو اکتیو:    42
ب ) عوامل مربوط به دوران زایمان:    43
الف ـ نقش خانواده در رابطه با دروغگویی:    47
ج ـ محبت والدین:    50
جو عاطفی خانواده    50
۳- تاُثیر عامل اقتصاذی در بوجود آمدن بزهکاران    53
الف ) رابطه جنگ و جرم    54
ب)رابطه فقر و جرم :    55
۴ـ بیکاری و بی ثمر بودن:    56
۵ـ تأثیر عوامل طبیعی وجغرافیایی در بزهکاری:    57
۶ ـ  تأثیر عوامل مربوط به محیط خارجی    58
۱۰ـ  تراکم و افزایش جمعیت:    60
۱۱ـ نقش تربیت در بزهکاری کودک    60
عوامل زیستی:    61
۲- جنس و نژاد:    63
۴-تأثیر عامل زیست شناسی در بزهکاری:    64
۵-محرکات و علل روانی و جسمی و تأثیر آن در رفتار مجرمانه:    65
۷- آثار حمل و ولادت:    68
۸- تأثیر الکل و مواد مخدر در بزهکاری:    68
۹- تأثیر روان پزشکی:    70
نقش بیماری ها و اختلالات روانی در رابطه با بزه کاری:    79
اسکیزوفرنیا:    80
پسیکوپاتیک(روان و تجورها):    82
نقش روان شناسی در شناسایی بزهکاران:    83
شیوه های تبیین روانی:    87
نقش شخصیت در شناسایی مجرمین:    88
اختصاصات بزهکاریهای اطفال و نوجوانان:    96
بزه های پنهان:    98
نظریاتی چند راجع به بزهکاری:    100
موروثی بودن ( نارسائی کروموزومی):    100
۲- ارضاء نشدن آرزوهای منطقی فرد:    101
۴- نیاز به محبت:    102
۵-جستجو برای هویت:    104
۶-تضاد فرهنگی و دورشدن از ارزشهای فرهنگی سنتی:    106
۸-جامعه شناسی:    107
۹-اضطرابهای بلوغ:    107
۱۱-عوامل مربوط به عدم رشد عاطفی:    109
۱۴-دنیای بیرون:    110
۱۵-الگوی قدرت مردانگی:    110
۱۷-مادران شاغل:    112
پیشینه های تحقیق :    114
نقش خانواده :    138
نقش پلیس :    143
۱ – روش تحقیق :    150
۲- منابع داده ها :    151
۴- توصیف ابزارها و وسایل جمع آوری داده ها :    152
جدول شماره ۱- توزیع فراوانی نوجوانان بزهکار بر حسب محل تولد    154
جدول شماره ۲- توزیع فراوانی وضعیت تاهل والدین نوجوانان بزهکار    155
جدول شماره ۴- توزیع فراوانی داشتن پدر معتاد    157
داشتن پدر بیکار :    158
جدول شماره ۵- توزیع فراوانی داشتن  پدر – نوجوانان بزهکار.    158
جدول شماره ۶- توزیع فراوانی نحوه زندگی خانواده نوجوانان بزهکار    159
۷- مشکلات روانی ( سابقه بستری ) خانواده :    161
متغیر    161
سابقه بستری    161
عدم سابقه    161
جمع    161
فراوان    161
درصد    161
۸- موقعیت زن در خانواده :    162
متغیر    162
خانواده ا و را طرد کرده    162
نا مشخص    162
جمع    162
درصد    162
متغیر    163
پدر    163
مادر    163
خواهر    163
برادر    163
همسر    163
نزدیکان    163
هیچکدام    163
فراوان    163
درصد    163
متغیر    164
اول    164
آخر    164
یگانه فرزند    164
هیچکدام    164
جمع    164
فراوانی    164
درصد    164
متغیر    164
بیش از ۸ نفر    164
بهزیستی    164
فراوانی    164
درصد    164
۱۲- از لحاظ اجتماعی بودن پدر :    165
متغیر    165
دوستان زیاد داشته باشد    165
تنها باشد    165
جمع    165
فراوانی    165
درصد    165
متغیر    166
بلی    166
خیر    166
اظهار شده    166
جمع    166
فراوانی    166
درصد    166
متغیر    167
بلی    167
خیر    167
اظهار نشده    167
جمع    167
فراوانی    167
درصد    167
متغیر    168
کاملاً موافق    168
موافق    168
مخالف    168
کاملاً مخالف    168
جمع    168
فراوانی    168
درصد    168
متغیر    168
کاملاً موافق    168
موافق    168
مخالف    168
کاملاً مخالف    168
جمع    168
فراوانی    168
درصد    168
۱۷ ـ از لحاظ مشکلات مالی :    170
۱۸ ـ از لحاظ اقتصادی خانواده :    171
جدول شماره ۱۸ ـ توزیع فراوانی نحوه چگونگی وضع اقتصادی خانواده    171
۲۰ ـ شغل مادر :    173
جدول شماره ۲۰ ـ شغل مادر نوجوانان بزهکار    173
۲۲ ـ سواد فرد :    174
۲۴ ـ ضعف بنیادهای دینی و مذهبی :    176
۲۶ـ اعتراض پدر به وضع رفتاری  و اخلاقی مادر :    178
۲۷ ـ سرپوش گذاشتن بر مسائل شخصی :    179
۲۸ ـ پوچی زندگی :    179
۱ـ بیان مجدد مسئله :    180
۲ ـ توضیح روشهای بکار برده شده :    182
۳- یافته های اصلی نتیجه ها:    184
۴-توصیه برای پژوهشهای بعدی    194
فهرست منابع    194

۱ـ مقدمه
بزهکاری و علل و انگیزه های آن ، از جمله مشکلات اجتماعی است که از دیرباز چشم تیزبین و ذهن روشن محققین و دانشمندان از آن به دور نبوده است . مطالعه پژوهشهای متخصصان علوم انسانی در طی دو سه قرن گذشته نشان می دهد که عده زیادی از آنان همواره وقت خود را مصروف این مهم کرده اند ،تا شاید کشف علل بزهکاری و از میان برداشت عوامل موثردر پیدایش آن راه گشایی در جهت رفع این آفت اجتماعی باشند. افزایش میزان تبهکاری و بزهکاری از نیم قرن پیش یعنی از اواخر قرن نوزدهم وپس از دو جنگ بین الملل اول و دوم ،که منجر به متلاشی شدن خانواده ها وسرگردانی کودکان گردید، مورد بحث محافل بین الملل قرار گرفت. در سال ۱۹۸۴ در اعلامیه حقوق بشر و اعلامیه های سایر سازمانهای بین المللی لزوم توجه به حقوق اساسی و ارزشهای بشری و حفظ حقوق اساسی و ارزشهای بشری وحفظ حقوق حقه کودکان منظور گردید و به رسمیت شناخته شد.
بزهکاری نوجوانان یکی از انواع ناسازگاری زیستی روانی اجتماعی است و چنانکه لاوری میگوید،
سلوک رفتاری که خود شخص را ارضاء نماید ولی مورد پسند جامعه نباشد سلوک دشوار یا بزهکاری و حتی در برخی موارد جنایت نامیده می شود . صرف نظر از قوانین تدوین شده برای این پدیده، بزهکار دیگر به عنوان یک فرد ضد اجتماعی که برای مصالح اجتماع باید مجازات شود شناخته نمی شود، بلکه جوانی است مبتلا به اختلال در رشد شخصیت که بزه وی نیز با توجه به الگوی شخصیتی و تاثیرات خانواده و رفتار و موازین آنها و شرایتی که جرم اتفاق افتاده است ارزشیابی می شود. بطور کلی، عقاید گوناگونی در مورد افزایش بزهکاری ذکر شده است.
کانگر (۱۹۸۳) ازدیاد جرم و جنایت و تشکیل باندهای بزهکاری را توسط نوجوانان از اختصاصات جوامع کنونی دانسته و معتقد است که تحرک جامعه امروزی از قبیل صنعتی شدن کشورها، ازدیاد مهاجرت، نفوذ فرهنگهای مختلف در یکدیگر ،ازدیاد مشکلات اجتماعی، اختلاف طبقاتی و فقر، فقدان اعتقادات مذهبی و اخلاقیات، منازعات خانوادگی، وغیره انگیزهای برونی و درونی نوجوانان را در ارتکاب بزه تشکیل می دهد.
تحقیقات و آمارها روشنگر رو به گسترش نهادن بزهکاری نوجوانان در اکثر جوامع می باشد. طبق گزارش موسسه تحقیق جرم و جنایت آمریکا(۱۹۸۷)، ۹۰ درصد از نوجوانان آمریکایی حداقل یکبار مرتکب بزهکاری شده اند. همچنین آمار منتشره در سال ۱۹۸۴ در ایالت متحده آمریکا نشان می دهد که ۵۰۰۰۰ نوجوان به جرم ارتکاب بزهکاری در کانون اصلاح و تربیتی نگهداری می شده اند (پاپالیا و الدز، ۱۹۸۵ ، صفحه ۶۱۷ ).
گزارش دیگری در همین زمینه نشان می دهد که خشونت و تبهکاری در جامعه آمریکا به طرز روزافزونی رو به گسترش نهاده است. به عنوان مثال در سال ۱۹۸۰ میزان جنایت در حدود ۱۴۸ درصد و شامل بیشتر از ۱۱ تا ۱۳ درصد کل جمعیت آمریکا بوده است، گزارش دیگری از موسسه تحقیق جرم و جنایت در آمریکا نشانگر این مهم بوده است که بین سالهای ۱۹۸۹ـ۱۹۸۰ میزان جنایت ۶۹% ، تجاوزات جنسی ۱۱۶ درصد. وبالاخره مشاجرات توام با خشونت ۱۰۲ درصد نسبت به سالهای قبل افزایش داشته است. این آمار بخصوص در مورد بزهکاری نوجوانان هشدار دهنده بوده، و نشان داده است که بین سالهای ۱۹۶۷ـ۱۹۵۸ در حدود ۳۰۰ درصد سرقت توسط نوجوانان انجام گرفته است. ضمنا با آمار فوق باید ۴۰% تبهکاری و بزهکاریهای گزارش نشده را نیز اضافه کرد . بطور نسبی بغیر از اتحاد جماهیر شوروی ، سایر کشورهای اروپای غربی آمار مشابهی در این زمینه داشته اند . از کشورهای اروپای شرقی آمار دقیقی در زمینه بزهکاری نوجوانان در دست نیست و به نظر می رسد بزهکاری نوجوانان یا بسیار محدود بوده، و یا با معانی دیگری تعبیر شده است(دی فلوئر و دیگران، ۱۹۸۷ ،صفحه ۷۸).
 
۲ـ بیان مساله :
هرگاه صحبت از بزهکار یا ناسازگاری جوانان و نوجوانان یا اجتماع می شود بلافاصله این فکر به خاطر خطور می کند که از چه راه و با چه وسایلی می توان اعمال ضد اجتماعی و نابهنجار این گونه افراد را پیشگیری و یا کنترل نمود؟
امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا، طرق و وسایل خاصی برای این مسئله حاد اجتماعی در نظر گرفته اند که یکی از آنها تربیت مجدد اطفال و نوجوانان در کانونهای اصلاح و تربیت است . ولی باید توجه داشت برای اینکه بتوانیم نوای جوانی را، که در داخل خانواده خود به خوبی تربیت نشده و بر اثر عدم هماهنگی جامعه خویش به صورت یک فرد بزهکار قانون شکن و ضد اجتماع در آمده است مجددا تربیت نموده وبا اصول و موازین حاکم بر اجتماع تطبیق دهیم می بایستی علاوه بر وجود وسایل و تجهیزات لازم ، وقت و فرصت کافی نیز برای این کار در اختیار داشته باشیم که خود دلیلی بر ارائه خدمات آموزشی در محله های بزهکار خیز است .
امروزه این مطلب مسلم است که جوان یا نوجوانی که به سرقت و جیب بری و قاچاق مواد مخدر و نظایر این گونه اعمال ضد اجتماعی عادت کرده است به صرف توقف سه ماه یا شش ماهه در کانون اصلاح و تربیت تغییر روش نخواهد داد و هرگاه از زندان و یا کانون اصلاح و تربیت آزاد شود مجددا چون حرفه و کار شرافتمندانه نمی داند و ترک عادات قدیمی برایش مشکل است به محیط سابق و زندگی فساد آمیز خود مراجعت خواهد کرد .
بنابراین متفکرین و متخصصین اجتماعات غربی با ابداع و استقرار سیستم صدور حکم محکومیت به مدت نا معین مسئله اصلاح و تربیت و نوجوانان را به نحو مطلوب حل کرده و به موازات آن با تشکیل سازمانهای اختصاصی وابسته به دادگاههای اطفال برای استقرار یک نظم نوین در زندگی بی بندوبار نوجوانان بزهکار و ناسازگار راه حل های جدیدی یافته و بدین گونه از فشار بار دادگاه های اطفال نیز به نحو محسوسی کاسته و تعداد پرونده های ناشی از ارتکاب جرم جوانان بزهکار را بطور چشمگیر تقلیل داده اند .
در کشورهای غربی معمولا در جوار دادگاههای اطفال ، موسسات خاصی وجود دارد (کانون اصلاح و تربیت) که عهده دار تربیت اطفال بی سرپرست بوده و قاضی اطفال این گونه کودکان را به آن موسسات تحویل می دهد . تجربه نشان داده است که تشدید مجازاتها از تعداد قرون وسطائی نتوانسته عامل لازم و کافی برای پیشگیری و اجتناب از ارتکاب جرم و تکرار آنها باشد ولی آموزش توسط نهادهای مختلف شهری بر اساس نیازهای خاصی آن محیط ها توانسته نگرش اعضای آن جامعه خاص را تغییر دهد .
بنابراین باید بدنبال روشهای آموزشی و فرآیندهای آگاهی رسانی که موجب جلوگیری از وقوع جرائم می شود، و از راه کشف آن علل که بیشتر از فساد محیط یا از عکس العملهای احساسات و تمایلات ناآگاه مجرم سرچشمه می گیرد ، از وقوع حوادث ناهنجار و جرائم کاست و شخصیتهای معلول و حادثه جو را از بسیاری کارها که سبب اتفاق جرمها می شود منع کرد .
جامعه شناسی کیفری با اندیشه های نو ، افکار جدید و ارزندهای که مربوط به اعاده حیثیت افراد است ، می کوشد تا واقعیت را بصورتی که باید جلوه گر سازد و بی عدالتیهایی را که تا کنون رواج داشته است و باز هم ادامه دارد به وجهی شایسته آشکار نماید .
علم جامعه شناسی کیفری اثبات می کند که بزهکاران حیوانی وحشی نیستند که باید کشته بشوند، میکروب به شماره نمی آیند که باید در نابودیشان کوشید ، زشت و پلید و نابکار و غیر قابل اصلاح نمی باشند که به دیار نیستی رهسپار گردند . بلکه انسانند و می توانند مانند سایرین دارای اندیشه های عالی و منشها و اخلاقیات شایسته باشند و حتی در زمره بهترین انسانها در آیند به همین جهت ریشارد می نویسد :
که فراموش شده است که بزهکاران میکروب نیستند بلکه انسانند و جرم تنها عیب برخی از افراد استثنایی نیست ، بلکه تهدیدی است اخلاقی که بر رفتار همه مردم ، سنگینی خود را تحمیل می کند .
امروزه به خوبی به ثبوت رسیده است که خشونت و اجرای مکافات باعث ستیزه گری بیشتر بزهکاران می شود و هیچگاه و در هیچ زمانی و مکانی خشونت وسیله ارشاد و اصلاح نیست ، بلکه با آ موزش و آگاهی انسانی به اعضای جامعه می توان پیشگیری یا علاج واقعه قبل از وقوع را انجام داد.
ژرژ ویدال بوسیله آمارهایی که از بزهکاران در فرانسه بدست آورد ، اثبات کرد که رقم جرائم در این کشور و پس از اجرای کیفرهای بسیار سنگین افزایش یافت در حالیکه پس از آموزش های خاص مشروط بطور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا کرد وبه همین جهت الن کی استاد تعلیم و تربیت در مورد سیاست کیفری صحیح می نویسد :
نرمش و ملایمت در جلسات آموزش به مراتب با ارزش تر از خشونت و شدت عمل است .
 
سوالات پروژه حاضر عبارتند از :
آیا بین ویژگی های فردی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های اخلاقی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های خانوادگی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های مذهبی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های اقتصادی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های فرهنگی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های اجتماعی نوجوانان وبزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟

۳ـ اهمیت مسأله :
در ایران طبق گزارشهای آماری ،‌ تا سال ۱۳۴۵ تعداد بسیار کمی از نوجوانان در کانونهای تربیتی نگهداری می شدند . ولی از سال ۱۳۵۶ به بعد سرقت از ناحیه صغار کمتر از ۱۸ سال ۶۵ درصد ،‌ میزان ضرب و جرح و چاقو کشی و قاچاق ۴۵% افزایش داشته است . با توجه به آمارهای منتشر بطور خلاصه می توان گفت که ۵۰% از جرائم نوجوانان ،‌جرا ئمی علیه اشخاص از نوع ضرب و جرح غیر عمدی ۴۵%‌ از نوع منازعه  و چاقو کشی و یا ضرب  و جرح منتهی عضو بوده است ،‌ و فقط ۵% بقیه مربوط به قتل های عمدی می باشد ( صلاحی ۱۳۵۷،صفحه ۴۸و ۱۷۸) .
اکثر دانش پژوهان رشد و شخصیت نظیر فروید و اریکسون بر این عقیده می باشند که دوران اولیه کودکی دورانی سرنوشت ساز و دوران نوجوانی یک بحران محسوب می شود . بدین جهت است که رعایت بهداشت روان و بررسی بسیاری از ناهنجاریهای رفتاری نوجوانان می باشد . به موجب آمارهایی که توسط متخصصین امور تربیتی و جرائم اطفال در بلژیک بدست آمده است از تعداد ۴۲۲۱ مجرم صغیر تعداد ۱۶۰۷ نفر آنان یتیم بوده اند که از این عده ۴۰۶ نفر آنها هم پدر و هم مادر خود را در طفولیت از دست داده اند ،‌ضمناً‌تعداد ۱۲۰۱ کودک منتسب به پدران و مادران این گروه مجرم می باشند ،‌که طبق همان آمار ۹۳۷ نفر از پدران ۲۶۴ نفر از مادران این گروه معتاد به مشروب بوده اند . تعداد ۵۴۶ نفر از این اطفال دارای نامادری و یا نا پدری بوده و تعداد ۳۱۶ نفر آنان پدران و یا مادران معتاد به مواد مخدر داشته اند . علاوه بر این ،‌ تعداد ۲۲۸ نفر از اطفال مذکور از ازدواجهای غیر قانونی متولد شده ،‌ یعنی فاقد پدر قانونی بوده اند . ضمناً ۱۸۹ نفر از کودکان فوق الذکر  نیز پدر و مادر مجرم  و محبوس داشته اند . و بالاخره تعداد ۱۳۹ نفر از اطفال بزهکار مورد مطالعه پدر و یا مادرشان قبلا به موجب حکم دادگاه به حبسهای بیش از ۳ ماه محکوم شده و بقیه نیز بر اثر سوء‌ معاشرت و عدم تربیت صحیح به ارتکاب جرم دست زده اند برخی یافته ها حاکی از آن است که ، فشارزاهای روانی ـ اجتماعی در قالب رویدادها و تغییرات زندگی ،‌می تواند علت تغییر و دگرگونی عجیب در رفتار نوجوانان و جوانان باشد (هولمز وراهه ،۱۹۶۷ ، ص ۱۱۶) . قوی ترین و متقاعد ترین شواهد ،‌از مطالعه هایی به دست آمده که در شرایط مختلف ،‌پیامدهای فشارزاها مورد بررسی قرار گرفته اند . شرایط یا رخ دادهای طبیعی یا مصائب وارده (مصیبتها ) رویدادها یا تغییرات شدید شخصی ـ‌ اجتماعی ،‌ از مجموعه منابع بنیادی این مفهوم می باشند ( براهنی و همکاران ،۱۳۶۶ص ۲۶۸)
ارتباط فشار زاهای شدید که مغایر با تغییرات به هنجار هستند ،‌ جزء‌ شواهدی محسوب می شوند که از لحاظ اولویت بر دیدگاه اختلالهای رفتاری ارجعیت یافته اند . گزارشهای بالینی و نتایج بررسیهای آماری -‌ پژوهشی ،‌ نشان دهنده آن است که عمده ترین تأثیر رویدادها یا تغییرات زندگی این است که کارکرده های روانی اجتماعی شخصی را دچار نقص کرده و پیامد این تجربه ناخوشایند ،‌ رفتار بزهکارانه خواهد بود (‌ پور افکاری ،‌ 1368،ص۳۹ )
مساله بزهکاری نوجوانان و جوانان به طور کلی ،‌ از اهمیت فوق العاده زیادی برخوردار است . این مشکلات که قسمت عمده آنها ریشه در خانواده و محیط زندگی دارد ،‌باعث می شود که شخصیت سالم و نوجوان امروز آسیب پذیر و نوجوان فردا ،‌ در آینده به عنوان فردی که دچار اختلالهای روانی – رفتاری است جلوه گر شود (بیلر ،۱۹۷۴،کدیور، ۱۳۷۱،ص۹۶ )
در مطالعه تکوینی نوجوانان مقطع دبیرستان ،‌  وضعیت آموزشگاهی و محیط اجتماعی مربوط به آن عامل اصلی انجام هویتی در مقابل آشفتگی هویتی ،‌ کاربرد یافته است ،‌ نظریه مارشیا که بحث از وجود تعهد و بران در چهار وضعیت مختلف آموزشگاهی از لحاظ ویژگیهای روانی – رفتاری اختصاصی یافته به سطح آموزشگاه از لحاظ اقتصادی و اجتماعی می نگرد و پیامد این نظر ایجاد طبقات از لحاظ عوامل ایجاد کننده بهداشت روانی دانش آموزان مطرح هستند(سیف،‌1373، ص ۱۱۶)
اگرچه خانواده می تواند تا حد زیادی نوجوانان و جوانا ن را در ارضای نیازهایش کمک کند ،‌ولی همیشه منابع محیطی و سطوح مختلف طبقات اجتماعی به شیوه ای کاربردی در رشد و سازگاری یا در مقابل ناسازگاری نوجوانان و جوانان و به تصویر کشیدن نشانه های آشفتگی های روانی –رفتاری مؤثر بوده اند. دلیل بزرگ این ادعاء این است که همیشه در برخی از محیطهای زندگی با سطوح اقتصادی و اجتماعی یا پایین تر،‌وضعیتهای اجتماعی ـ اقتصادی حاکم بر آن الگوساز رفتارهای ناسازگارانه بوده و همچنین طبق پژوهش های مشاهده ای سازگاری دارند و پیوسته با نیروهای قضایی و حقوقی درگیر هستند . وضعیت نارسای اقتصادی و اجتماعی خانواده ها (والدین)
گاهی نیازهای اساسی فرزندان راناکام می گذارند و گاهی عوانل مستعد کننده ای که در شخصیت نوجوانان وجود دارند ،‌ مانع سازگاری کافی آنان می شوند . نتیجه مطالعه یابررسی بسیاری از پژوهشهای روانشناسان پرورش موید آن است که سطوح مختلف طبقات اجتماعی ،‌خود تعیین کننده وضعیت اقتصادی نوجوانان و جوانان بوده و این عمل اجتماعی ،‌یعنی نشانه های روان ـ‌رفتاری مشاهده می شو د که دانش آموز برای ارضای نیازهای خود در جهت نادرستی قدم می گذارد ،‌لازم است که هرچه زودتر آنرا مشخص کنیم ،‌هرچه دانش آموز بیشتر به مکانیسمهای دفاعی یا واکنشهای نورتیک (روان رنجورانه ) پناه ببرد ،‌ غیر قابل انعطاف تر می شود و در مقابل تغییر ،‌ بیشتر مقاومت می کند . یکی از بزرگترین مشکلاتی که روانشناسان آموزشگاهی برای متقاعد کردن دانش آموزان مدارس سطح پایین جامعه با  آن درگیرند ،‌ تغییر الگو های رفتاری همکلاسان یا همسالان در محیط مدرسه و اصلاح یادگیریهای که به صورت مشاهده ای ،‌ نقش سرمشق را بازی می کنند (جی. ا. جانسون ۱۹۶۷).
برآوردهای بسیار درمورد درصد نوجوانان و جوانانی که در یک فرآیند تغییر رفتار نوعی کاملاً سازگار شده اند و آنهایی که سازگار نیستند وجود دارد . این برآوردها با توجه به معیارها یاملاکهای آشفتگیهای روانی ـ رفتاری و ابزارهای ارزشیابی شخصیت یانیم رخ روانی به دست آمده است و نشان دهنده تفاوت بین شاخصها در محیطهای تحصیلی و زندگی متفاوت می باشند . ولی دو مجموع ارقام ارائه می شود تا شاخص از آنچه در فعالیتهای آموزش براین تغییر رفتار نوجوانا ن و جوانان انتظار می رود داشته باشند . ایران منش و همکارانش (۱۹۸۹)برآورد زیر را بر اساس درجه بندی ۸۰۰ نوجوان ده جوان که تحت آموزش تغییر رفتار محلی قرار گرفته اند ارائه داده اند :
سازگار کامل :۲۰ %
بدون مشکل مشخص :۵۲%
دارای اختلال رفتاری : ۲۰%
دارای اختلال در سازگاری :۸%
سی. ای . اولمن (۱۹۸۲) دریافت که وقتی کارشناسان تغییر رفتار نوجوانان و جوانان به طور مستقل به قضاوت می پردازند ،‌همگی متفق القول اند که حدود ۸% نوجوانان پسرها به دخترها،‌ چهار به یک بوده است و رفتار بزهکارانه پسرها به علت ثب قانونی بیشتر از دخترهاست .
آر . جی استنت برآورد کردکه حدود ۲۲%‌ از دانش آموزان دبیرستانی یک ناحیه آموزش و پرورش سطح پایین جامعه که خدمات رایگان دولتی برخوردارند ،‌به طور جدی یامتوسط از نظر اختلالات رفتار بلوکی (بزهکاری) دارای نشانه های آشفتگی شدید یا حتی در برخی از مناطق عمیق هستند .

هدفهای مطالعه :
از نظر هدف ،‌ متخصصین امور بزهکاری ،‌ مجموعه اقداماتی که د رزمینه پیشگیری به عمل می آید،  از سه زاویه قابل طرح و بررسی است :
۱.    کوشش کنیم به صورت زود رس و قبل از موقع و مدتها پیش از آنکه اعمال بزهکارانه از فرد سر بزند کشف کنیم که بزهکاران بالقوه چه کسانی هستند و اقدامات لازم را در مورد شان به عمل آوریم ،‌تا به عمل پیشگیری تحقق بخشیده باشیم .
۲.    اقدامات مربوط به پیشگیری را در سطح قبل از وقوع بزهکاری اعمال کنیم . منظور این است که مرتباً در صدد کشف افراد خطرناک جامعه باشیم،‌ افرادی که وجود اختلالات در آنها به ما هشدار می دهند که باید در مورد کنشها به موقع به عمل پرداخت ،‌تا بتوان از بزهکاری قریب الوقوع آنها جلوگیری کرد.
۳.    پیشگیری را در سطح تکرار جرم انجام دهیم ،‌ یعنی سعی کنیم کسانی که یک با ر به بزهکاری دست زده اند باری با ردوم مرتکب جرمی نشوند . پیشگیری و برخورد با بزهکاریها نوجوانان ، باید ابتدا عوامل ایجاد آنها را شناسایی کرد بزهکاریها ،‌مشکلاتی نیستند که بیست و چهار ساعته ایجادشده باشند با برای آنها راه حلهای کوتاه ،‌   آسان و سریع وجود داشته باشد . لوسین بودت مشاور بهداشت روانی سازمان بهداشت جهانی ،‌ مخرج مشترک معالجه و درمان نوجوانان بزهکار را عبارت از کسب احساس ایمنی مجدد برای آنان م داند تا در نتیجه این ایمنی،‌بتوانند روابط قابل اطمینان و محبت آمیزی با دیگران داشته باشند. بنابراین در آموزش و فرآیند آگاهی رسانی به آنها احساس امنیت را القاء‌کنیم.
انحراف رفتار و بزهکاری حاصل یک سلسله عکس العمل های طولانی و بغرنج است و همانگونه که میلر می گوید : “‌ نوجوان بزهکار بیش از هر نوجوانی با مسائل ناگوارتر و حاد تری درهویت و موجودیت خویش روبروست اضطراب او بیشتر و دشمنی و عداوتش قوی تر است رفتار بزهکاری در بسیاری از موارد راه حلی است که نوجوان در اختیار دارد و غالباً به منزله بهترین و مهیج ترین اعتراض علیه وضعیت موجود و آینده غیر قابل قبول و ملال انگیز است . وقتی چنین باشد ،‌راه حل عبارت از کمک به بزهکار درشناخت خویش  و محیط است که تنها با آموزش قابل اجراست . در کمک به بزهکاران برای ایجاد تصویر مثبتی از خویش ،‌باید آنان را آدمهای غریبه و جدای از سایر انسانها ندانیم . به استثنای ،‌رفتار بزهکارانه که معمولاً نوجوان رامطرود میکند فرد بزهکار ،‌انسانی دارای نیازها ،‌ احساسات و عواطف مانند سایرین است در راه حلها، بایستی بازیابی ارزش شخصی بزهکاران ،‌گنجانده شود . مابه افراد متخصص برای بررسی علل بزهکاری و ارائه و اجرای راه حل برای آنها نیاز داریم . وجود این افراد به طرح برنامه ها و نحوه اجرای آن کمک می کند و جلو اشتباه کاری رامی گیرد وجود برنامه از اقدامات بدون طرح و نقشه جلوگیری می کند و شامل برنامه کوتاه مدت و بلند مدت می شود .
۵- پیش فرضها – حدود مطالعه و محدودیتها….

فهرست منابع

۱-    آزرمی ، ایرج ، ضرب و شتم نوجوانان ، انتشارات توحید ، تهران ، ۱۳۷۵
۲-    احدی ، حسن – محسنی . نیکچهر (۱۳۷۴) ، روان شناسی رشد (مفاهیم بنیادی در روان شناسی نوجوانی و جوانی )چاپ پنجم ، نشر بنیاد ، تهران.
۳-    آزاد ، حسین (۱۳۷۲) ، آسیب شناسی روانی ، چاپ اول ، انتشارات بعثت ، تهران.
۴-    امار فعالیتهای سازمان بهزیستی کشور ، سالهای ۶۶-۶۳ ، تهران، ۱۳۶۷ .
۵-    براهنی ، محمد نقی (۱۳۷۱) ، روان آزمایی، آناستازی، آ، چاپ سوم ، انتشارات دانشگاه تهران ، تهران.
۶-    بهرامی ، هادی ، تاثیر ساخت خانواده در شخصیت کودکان ، تهران ، نشریه روان شناسی رازی ، شماره ۱۳.
۷-    بهنام ، جمشید – ساختارهای خانواده و خویشاوندی در ایران – تهران ۱۳۴۸ .
۸-    بیرجندی – پروین – روانشناسی رفتار غیر عادی ، ۱۳۴۶ .
۹-    پور افکاری ، نصزت الله (۱۳۷۳) ، فرهنگ جامع روان شناسی و روانپزشکی ، جلد اول ، چاپ اول ، انتشارات دانشگاه تهران ، تهران .
۱۰-پور افکاری ، نصرت الله (۱۳۷۳) ، فرهنگ جامع روان شناسی و روانپزشکی ،جلد دوم ، چاپ اول ، انتشارت دانشگاه تهران ، تهران .
۱۱-پودات ، نسرین – سیف ، علی اکبر – فیض میترا (مترجمان ) ، رفتار درمانی کاربرد و بازده ، تالیف اولیه ری ، دانیل ترنس – ویلسون ۱۹۷۵ – تهران – انتشارات رشدیه – چاپ دوم ۱۳۶۶.
۱۲-دلاور ، علی (۱۳۷۴) ، روشهای آماری در روان شناسی و علوم تربیتی ، چاپ هفتم ، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران .
۱۳- دلاور ، علی (۱۳۷۵) ، روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی ،چاپ اول ، نشر ویرایش ، تهران.
۱۴- رحمانیان ، نور الدین (مترجم) روان شناسی رشد – گروه نویسندگان خارجی – تهران – نشر آگاه ۱۳۶۷.
۱۵-ساراسون ، باربارا۰ا۰ ،روان شناسی مرضی، ترجمه بهمن نجاریان و همکاران ، انتشارات رشد ، ۱۳۷۱.
۱۶-ستوده ، هدایت ا… (1373) ، آسیب شناسی اجتماعی،تهران ، انتشارات آوای نور.
۱۷-سلیمی اشکوری ، هادی – تازه های روان پزشکی کودکان و نوجوانان تهران – انتشارات چهر . ۱۳۵۵.
۱۸-سیف نراقی- مریم – نادری-عزت ا…- اختلالات رفتاری کودکان و روشهای اصلاح و ترسیم آن، ۱۳۷۰.
دفتر تحقیقات و انتشارات بدر.
۱۹-سیف ، علی اکبر(۱۳۷۴) روان شناسی پرورشی، چاپ سیزدهم ، انتشارات آگاه ، تهران.
۲۰-شاملو ، سعید(۱۳۶۸) ، آسیب شناسی روانی .چاپ دوم ، انتشارات رشد ، تهران.
۲۱- شریفی ، حسن پاشا (۱۳۷۲) ، اصول روان سنجی و روان آزمایی ،چاپ اول ، انتشارات رشد ، تهران.
۲۲-شریفی ، حسن پاشا ، نجفی زند ، جعفر (۱۳۷۴)، روشهای آماری در روان شناسی ، علوم تربیتی ، اجتماعی(علوم تربیتی)، چاپ ششم ، نشر دانا ، تهران.
۲۳-شریفی حسن پاشا- نگارش و ترجمه- اصول روان سنجی و روان آزمایی، انتشارات رشد ، چاپ اول ، ۱۳۷۲.
۲۴-شریفی ، حسن پاشا-طالقانی ، نرگس(مترجم) روشهای تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری- بست- جان(مؤلف) – تهران – انتشارات رشد ، ۱۳۶۹.
۲۵-عظیمی . سیروس، روان شناسی عمومی، انتشارات صفار ، چاپ اول ، ۱۳۷۰.
۲۶-کرومبولتز. جان . دی ، کرومبولتز‌، هلن ، بی (۱۹۸۹)، تغییر دادن رفتارهای کودکان ونوجوانان، (ترجمه یوسف کریمی، ۱۳۷۲)، تهران ، انتشارات ستاره .
۲۷-معتمدی ، زهرا. رفتار با نوجوانان، (۱۳۷۲) ، تهران ، انتشارات لک لک.
۲۸-منشی طوسی ، م تقی، (مترجم) اختلالهای رفتاری کودکان ، ویکس نلسون ایزرائل، (مؤلف) ، انتشارات آستان قدس رضوی.۱۳۶۹.
۲۹-میلانی فر – ناصر – روان شناسی کودکان و نوجوانان – نشر قومی ۱۳۷۰.
۳۰-نوابی نژاد – شکوه، رفتارهای بهنجار و نا بهنجار کودکان –                                                                               تهران – زمستان ۱۳۷۰.