فایل ورد کامل بهداشت و ایمنی کار؛ طراحی الگوی آموزشی مبتنی بر مدل کرامپ و ارزیابی تأثیر آن بر مهارت‌های کارآموزان

چکیده:
پژوهش حاضر با هدف « طراحی الگوی آموزشی بهداشت و ایمنی کار بر اساس مدل کرامپ و بررسی تأثیر آن بر ارتقاء سطح مهارت های کارآموزان شهر ایلام »  صورت گرفت. روش پژوهشی مورد استفاده برای این تحقیق از نوع روش شبه آزمایشی با طرح گروههای آزمایش و گواه و پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارآموزان بهداشت کار فنی و حرفه ای شهر ایلام به تعداد ۲۲۳ نفر بودند. نمونه به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، با در نظر گرفتن کلاس به عنوان واحد نمونه گیری انجام شد. حجم نمونه ۶۰ نفر بود که به صورت تصادفی در دو کلاس ۳۰ نفره، در دو گروه آزمایش و گواه قرار داده شدند. جمع آوری داده ها استفاده از دو نوع پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. روایی پرسشنامه های مذکور توسط سه تن از متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (۰.۸۳) محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده در این پژوهش از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی تراکمی) و آمار استنباطی (آزمون T برای دو گروه مستقل) با نرم افزار Spss استفاده گردید. یافته ها نشان داد که استفاده از الگوی طراحی آموزشی کرامپ در ارتقاء سطح مهارت های مرتبط با بهداشت و ایمنی کار کارآموزان، پیشرفت آگاهی از عوامل زیان آور فیزیکی محیط کار(۰.۰۰۰۱p< )، چگونگی استفاده از وسایل حفاظت فردی و تجهیزات مرتبط با بهداشت و ایمنی کار(۰.۰۰۰۱ p< )، ایجاد گرایش و ارتقاء فرهنگ مرتبط با بهداشت و ایمنی کار (۰.۰۰۰۱ p< )، بهبود به یادسپاری عوامل جلوگیری از بروز حوادث ناشی از کار(۰.۰۰۰۱ p< )،  برچگونگی بکارگیری(دانستن نحوه عملکرد در موقعیتی خاص)، مهارت های مرتبط با بهداشت و ایمنی کار (۰.۰۰۰۱ p< )، در بین گروه های آزمایش و گواه تفاوت  معناداری وجود دارد و گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل از نظر ارتقاء سطح مهارتهای بهداشت و ایمنی کار، پیشرفت بیشتری داشت. پس می توان گفت که وجود یک طرح خوب با معیارهای استاندارد شده، موجب افزایش مهارت های کارآموزان در زمینه بهداشت کار می گردد. و به تبع آن، یادسپاری این مطالب نیز افزایش می یابد. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که با توجه به تأثیر مثبت استفاده از این الگو در ارتقاء سطح مهارت های بهداشت و ایمنی کار، در برنامه های آموزشی کارآموزان، مسئولین و دست اندرکاران از این الگو به جای سایر الگوهای آموزشی استفاده نمایند.

کلید واژگان: طراحی آموزشی، الگوی طراحی آموزشی کرامپ، مهارت های کارآموزان، بهداشت کار.

فصل اول:
کلیات تحقیق

?-?- مقدمه:

گسترش علوم و فنون و پیشرفت های لحظه ای در دنیای مادی، نظام های آموزش و پرورش کشورهای جهان را نیز متحول ساخته است. رشته های مختلف علمی در زمینه تربیت انسان ها، بسیار متحول شده اند و توانسته اند عاملی توانمند برای حرکت و رشد شوند. در این میان ضرورت ایجاد و طراحی یک نقشه اساسی و مطلوب برای پرورش، بیشتر به چشم می خورد. یادگیری هدف علم است. یک هدف یا حتی یک وسیله برای رسیدن به هدفی والاتر. از آنجای که گستره تغییرات در دنیای ما بسیار متحول تر از آنچه می پنداریم است، پس یادگیری آن ها نیز بسیار متحول تر شده است ( لیشن و همکاران، ترجمه فردانش، ۱۳۸۶). وقتی بحث از نیاز و خاستگاه پا به عرصه تعلیم و تربیت می گذارد، توجه به طرح ریزی های اساسی، اصولی و مرتبط برای برآورده کردن آن نیاز بیشتر به چشم می خورد. نگاه به مسائل کلان آموزشی در کشور جمهوری اسلامی ایران این نکته را گوشزد می کند که برای رسیدن به اهداف بزرگ تر و مهمتر، باید اصولی حرکت کرد و اساس پیشرفت را در نقشه های آموزشی دولت پیش بینی کرد ( سیف، ۱۳۸۷).
دیدگاه های نوین آموزشی همواره به این مطالب اشاره دارد که، نگاه به افراد در زمینه پرورش و شکوفایی استعدادها و کسب انگیزه های لازم برای ادامه این حرکت، باید هم جهتی خاصی با رویکردهای اصولی داشته باشد. از آنجا که هدف اغلب محتواهای آموزشی ما در غالب ابزارها و کتاب های درسی، رسیدن به یادگیری مفهوم و کسب اطلاعات است. مسلماً داشتن یک طرح متناسب با درنظر گرفتن اجزاء، همانند هدف، کاربرد، نیاز و امکانات، می تواند توفیق رسیدن به این هدف را تضمین کند. طراحی آموزشی به عنوان دستاورد خاص علمی، توفیق رسیدن به اهداف عالی را در پی خواهد داشت (احدیان، ۱۳۸۲). نگاه منتقدانه به مسائل جاری آموزش در سازمان فنی و حرفه ای کشورمان، به این مسئله می رسد که، چگونه باید از دل هدف های کهنه و خاستگاه های کلیشه ای شده به هدف های اساسی و پویا رسید و انگیزه های لازم را در هر فرد یا گروه حفظ کرد؛ به طوری که خود جایگاه و خاستگاه رسیدن به تعالی باشد.
نگاه ما تکنولوژیست های آموزشی به مقوله یادگیری، نگاهی سطحی و مقطعی نیست، مسلماً ما یادگیری، یادسپاری و بهبود عملکرد را، فرایندی اصولی و سازنده می دانیم که توان ایجاد آن از طراحی های متناسب برمی آید. نگاهی که وقتی آن را وارد حیطه های خردتر نظام آموزشی مانند: برنامه های آموزشی و تربیتی برای پایه های مشخص تحصیلی می کنیم، شاهد افول ضعف ها و پویایی بالنده هستیم. جایگاهی که علم طراحی آموزشی با ساخت و بافت خود آن را در زمینه یادگیری و انگیزه های دانستن به وجود آورده است.
طراحی، به معنی اختراع کردن، اندیشیدن یا تنظیم یک نظریه ذهنی، ترسیم و آماده کردن پیش نویس یک نقشه، اختصاص دادن یا بکار گیری منابع برای دستیابی به یک هدف و بالاخره تهیه یک نقشه کاری برای حصول به آنچه که از پیش تعین شده است، می باشد (رضوی،????).
کار طراح، نقشه کشی برای آینده است، و این طراحی در هر زمینه ای که انجام شود نامی خاص به خود می گیرد. که در اینجا بحث از طراحی آموزشی است که طراح به نقشه کشی و فراهم آوردن برنامه ای برای آموزش دست می زند که طراحی آموزشی نامیده می شود. امروزه وظایف طراحان آموزشی نسبت به گذشته دستخوش تغییراتی شده است و این تغییرات به سبب عواملی از قبیل ظهور دیدگاه های جدید در یادگیری، فن آوری های نوین مانند: فن آوری رایانه و اینترنت، و نیز بروز و ظهور فن آوری عملکرد پدید آمده است (رضوی،????).

منابع فارسی:
۱-    احدیان، محمد (????). مقدمات تکنولوژی آموزشی، تهران: انتشارات بشری.
۲-    اژدری، محمد رضا (۱۳۸۱). بررسی میزان حوادث ناشی از کار در کارخانه سیمان غرب کرمانشاه طی سالهای ۷۹-۸۰، خلاصه مقالات سمینار بهداشت و تغذیه، اصفهان، اردیبهشت ۱۳۸۱.
۳-    امیرتیموری، محمدحسن و مهدوی، محمدرضا (۱۳۸۹). بررسی تأثیر استفاده از الگوی طراحی آموزش مریل بر میزان یادگیری و انگیزه پیشرفت در درس زیست شناسی سال اول دبیرستان، فصلنامه اندیشه های تازه در علوم تربیتی، سال ششم، شماره ۲.
۴-    بگلوحسین،امینه(۱۳۸۱). بررسی و مقایسه الگوی طراحی آموزشی کمپ و الگوی پیش سازماندهنده در زمینه های پیشرفت تحصیلی، یادداری و انگیزش دانش آموزان دختر. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
۵-    بهنودی، زهرا (????). بهداشت محیط و ایمنی کار، انتشارات نشر و تبلیغ بشری.
۶-    پور محمود، علیرضا (۱۳۷۶). مقایسه پیشرفت دانشجویان دانشکده فنی تبریز بر اساس تکنولوژی و طراحی منظم آموزشی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فنی- مهندسی تبریز.
۷-    تقدیسی، محمد حسین، مددزاده، نگین، شادزی، شهین و حسن زاده، اکبر (۱۳۸۷). بررسی تأثیر مداخله آموزشی بر اساس مدل بزنف بر عملکرد ایمنی کارگران کک سازی ذوب آهن اصفهان، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره شانزدهم، شماره ۳ .
۸-    جلالی، جلیل؛ رضاعلی، محمدباقر؛ امیرخانی، رضا و علیمرادی، فرهاد (۱۳۸۱). بررسی مقایسه تأثیر آموزش ایمنی و بهداشت کار به دو روش جاری و پویایی در ارتقاء سطح دانش و نگرش کارگران معادن شرق شهرستان اصفهان، مجله راز بهزیستن، زمستان ۸۲، شماره ۲۷ و ۲۸.
۹-    حلم سرشت، پریوش و دل پیشه، اسماعیل (۱۳۷۴). بهداشت کار و اصول و مبانی بهداشت محیط، انتشارات: چهر.
۱۰-    حلم سرشت، پریوش و دل پیشه، اسماعیل (????). بهداشت کار، انتشارات چهر.
۱۱-    چوبینه، علیرضا؛ امیرزاده، فرید (۱۳۷۸). کلیات بهداشت حرفه ای، شیراز: انتشارات کوشامهر.
۱۲-    ربیعی، عطیه(۱۳۸۵). بررسی و مقایسه تأثیر به کارگیری و عدم به کارگیری الگوی طراحی مریل در تدوین محتوای درس دستور زبان فارسی با استفاده، از چند رسانه ای های آموزشی در یادگیری و یادداری دانش آموزان دختر پایه دوم متوسطه منطقه ?? شهر تهران.. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
۱۳-    رضوی، سید عباس (????). مباحث نوین در فناوری های آموزشی، اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران.
۱۴-    رشیدی، رجب (۱۳۸۰). بررسی تأثیر آلودگی های صوتی و عوامل مؤثر بر آن درمیزان رعایت اصول بهداشت کار در صنایع و مشاغل شهرستان ایلام، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، سال هشتم و نهم، شماره ۲۹ و ۳۰. 
۱۵-    رشیدی، رجب (۱۳۸۲). بررسى میزان آگاهى کارگران صنایع داراى خانه بهداشت کارگرى استان ایلام نسبت به مسائل ایمنى و بهداشت کار، مجله راز بهزیستن، تابستان ۱۳۸۲، شماره۲۵.
۱۶-    رمی زفسکی، ای.جی. طراحی نظام های آموزشی. تصمیم گیری در برنامه ریزی درسی و طراحی  برنامه درسی، ترجمه: هاشم فردانش (????)، تهران: انتشارات سمت.
۱۷-    سراجی، فرهاد (۱۳۸۲). مقایسه الگوی طراحی آموزشی مریل با شیوه سنتی در یاد گیری ریاضی دوم ابتدائی شهرستان میانه. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
۱۸-    سوری، معصومه (۱۳۷۸). بررسی مقایسه الگوهای مختلف طراحی آموزشی در یادگیری علوم پنجم  دبستان در شهرستان کرج، منطقه ۳ در سال تحصیلی ۷۸-۷۷. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده روان شناسی و  علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
۱۹-    سیف، علی اکبر(????). روش های یادگیری و مطالعه، تهران: انتشارات دوران.
۲۰-    سیف، علی اکبر (????). روان شناسی پرورشی: روان شناسی یادگیری و آموزش، تهران: انتشارات آگاه.
۲۱-    سیف، علی اکبر (????). روانشناسی پرورشی نوین روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران : انتشارات دوران.
۲۲-    شریعت پناهی، محمد (????). مبانی بهداشت محیط، انتشارات دانشگاه تهران.
۲۳-    صالح پوردهکردی، زهرا (۱۳۸۸). بررسی وضعیت بهداشت و ایمنی محیط فیزیکی مدارس ابتدایی دولتی شهر کرد بر اساس مدل ADDIE در شهر کرد، فصلنامه پژوهشی دانشکده بهداشت یزد، سال نهم، شماره ۱.
۲۴-    عابد اصفهانی، رضا (۱۳۷۶). تعیین میزان استفاده از طراحی آموزشی در دانشکده اصفهان، مجله دانشکده روان شناسی دانشگاه اصفهانف سال سی و دوم شماره ۲.
۲۵-    عظیمی، عباس؛ ستایش، یوسف؛ صالحی فدردی، مرضیه و فتحی، سعید (۱۳۸۳). بررسی چگونگی تأثیر استفاده از طراحی ها و برنامه ریزی های آموزشی در استفاده از عینک های محافظ چشم در تراشکاران فلز شهر مشهد، مجله دانشکده علوم پزشکی مشهد، سال چهل و هشتم، شماره ۸۷.
۲۶-    علیجان، خدیجه (۱۳۷۲). مطالعه تاثیر آموزش بهداشت بر میزان آگاهى کارکنان سلف سرویس دانشگاه علوم پزشکى تهران در زمینه بهداشت فردى، بهداشت محیط وبهداشت مواد غذایى، پایانامه کارشناسى ارشد دانشگاه علوم پزشکى تهران.
۲۷-    فردانش، هاشم (????). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی، تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، انتشارات سمت.
۲۸-    فردانش، هاشم (????). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی، تهران: انتشارات سمت.
۲۹-    فریدلاند، لنارت. راهنمای ایمنی، بهداشت و شرایط محیط کار، ترجمه: حامد میرزایی (????)، انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی.
۳۰-    کاردان، محسن و سرمد، امیر(????). ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا، انتشارات سیمای دانش.
۳۱-    کریم آقائی، احد (????). نگرشی بر ایمنی و بهداشت محیط کار، انتشارات نوید شیراز.
۳۲-    کمپ و همکاران. طراحی آموزش اثر بخش، ترجمه: غلامحسین رحیمی دوست (????)، اهواز: انتشارات دانشگاه شهید  چمران.
۳۳-    کلانترى، فضل الله (۱۳۸۰). بررسى وضعیت موجود بهداشت حرفه اى در کارگاههاى کوچک شهر اصفهان سال ۸۰ خلاصه مقالات سمینار بهداشت و تغذیه، اصفهان. . اردیبهشت ۸۱.
۳۴-    کیانی دوست، کیان (????). بهداشت و ایمنی کار، انتشارات راه رشد.
۳۵-    گانیه، رابرت میلز و بریگز، لسلی جی و ویگر، والتر دبلیو.  اصول طراحی آموزشی، ترجمه: خدیجه علی آبادی (????)،  تهران: انتشارات دانا.
۳۶-    گرامی نژاد، ابوالقاسم (۱۳۸۹).  بهداشت کار بر اساس آخرین استانداردآموزش فنی و حرفه ای کشور، تهران: انتشارات آیلار.
۳۷-    گرامی نژاد، ابوالقاسم (????). حفاظت و ایمنی بر اساس آخرین استانداردهای فنی و حرفه ای حفاظت و ایمنی گروه برنامه ریزی درسی بهداشت و ایمنی کار، انتشارات اتحاد و جهان نو.
۳۸-    لشین، سینتیابی و پولاک، جولین و رایگلوث، چارلز ام. ترجمه:  هاشم فردانش (????)، تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، انتشارات سمت.
۳۹-    لشین، بی.پولاک و رایگلوث. راهبرد ها و فنون طراحی آموزشی، ترجمه: هاشم  فردانش (????)، تهران: انتشارات سمت.
۴۰-    مسعود، شهریار (۱۳۷۹). طرح پویایى آموزش بهداشت در مراقبتها، مرکز بهداشت استان اصفهان.
۴۱-    موریسون، گری آر؛ روس، استیون ام و کمپ، جرالد ای. طراحی آموزش اثر بخش، ترجمه: غلامحسین رحمیی دوست (????)، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
۴۲-    میرزایی، رضا و رحیمی، فرشاد (۱۳۸۴). استفاده ایمن از وسایل و تجهیزات کار، مجله کار و جامعه، شماره ۶۳.
۴۳-    نظری، شهناز؛ حسینی، لیلا (۱۳۸۳). شناسایی و ارزیابی خطرات محیط کار، مجله کار و جامعه، شماره ۵۷.

منابع لاتین:
۴۴-    Belbin, E and Belbin, R M (1972). Problems of Adult Retraining. Heinemann: London.
۴۵-    Bowsher,J.E.(1989)”Educating America:lessons learned in the nations corporations”.new York:john wiley&sons.
۴۶-    Briggs,L.J.,Gustafson,K.L.,&Tillman,M.H.(EDs).(1991)”Instructional design:principles and applications”(2nd ed).Englewood cliffs,NJ:educational technology publication.
۴۷-    Dean,P.J.(2009)”Examining the practice of Human performance technology”.performance improvement quarterly,9(1),66.
۴۸-    Dick,W.,Carey,L.,&Carey,J.(2005)”the systematic design of instruction”(6th ed.)Boston:Allyn&Bacon.
۴۹-    Dong Xiuwen,  Entzel Pamela (2004). Men Young, Risana Chowol, et al. Effects of safety and health training on work related injury among construction labors.
۵۰-    Fong L.P., Taouk Y.(1995). The role of eye protection in work related eye injuries. P 101-6
۵۱-    Gagne,R.M.,wager.w.w.,Golas,k.C.,&Keller,J.M.(2005)”principles instructional design”(5th ed.)Belmont,CA:wadsworth.
۵۲-    Gilbert,T.(1987)” human competence:Engineering worthy performance”.new York:Mc Graw-Hill.
۵۳-    Gustafson,K.L.,&Branch,R.(1997)”Revisioning models of instructional development”.educational technology research and development,45(3)m73-89.
۵۴-    Kaufman,R.(2000)”Mega planning:practical tools for organizational success”.thousand Oaks,CA:sage.
۵۵-    Kent.L.Gustafson and Robert M.Branch.(2009)”wath is instructional design? “Chapter 2.university of Georgia.
۵۶-    Mager,R.(1997a)”Goal analysis:how to clarify your goals so you can actually achieve them”(3rd ed).Atlanta,GA:center for Effective performance.
۵۷-    Merrill,M.david.(2009)”Firest principles of instruction. instructional design theories and models”.vol3.Building a common knowledge.
۵۸-    Merrill.david(2002)” first principle of instruction”.available. at:http://www.id2.edu Jones.bryn.
۵۹-    Morrison,G.,Ross,S.,&Kemp,J.(2004)”Designing effective instruction”(4th ed).Hoboken,NJ:j.Wiley&sons.
۶۰-    Pandra ،Emil- Evaluation of knowledg of worker of Health- DehliN .C .USS-SOL- 2001
۶۱-    Personal Protection Equipment, U. S. Department Of Labor, Occupational Safety and Health Administration. (2002).
۶۲-    Reddi .usha v et all (2003)” educational multimedia:at hand book for teacher-developers”.new delhi: commonwealth educational media center for asi.