فایل ورد کامل مدیریت آموزشی؛ مطالعه اصول بنیادین و مفاهیم کلیدی در هدایت نظام‌های یادگیری و آموزش

  مفهوم مدیریت آموزشی  واصول آن
درارتباط  با مفهوم کلی  مدیریت آموزشی  می توان به برخی  تعاریف اشاره شده  در منابع علمی  اشاره نمود ،  براین اساس  مدیریت آموزشی عبارتست از :
•    فرایندی  که کلیه  فعالیتهای  افراد همکار درسازمانهای  آموزشی و پرورشی  را در راستای  نیل به اهداف  تعلیم وتربیت  متناسب  وهماهنگ  نموده وبا برخورداری  مناسب از امکانات  فیزیکی  ومنابع انسانی  بستر تحقق موارد  مطروحه  را ایجاد نماید .
•    یاری  وکمک رسانی  به روند اجرایی  آموزش ونظارت  بر آن ( رهبری  آموزشی ) .
•    ایجاد  زمینه وفراهم  ساختن تجهیزات  وامکانات  جهت بروز  استعدادهای  دانش آموزان  ( کار آموزان )  تحکیم بخشیدن  به روابط انسانی  گروهی واتخاذ  روش و تعیین خط مشی  اصولی در کلیه  امور ، برای بارور ساختن  اهداف تربیتی .
آنچه مسلم است  ، قابلیتهای  شغلی وارتقاء  مهارت مورد  نیاز آن ، بستگی قابل توجهی  به کیفیت محصول  آموزشی دارد  واصولا مدیریت  آموزشی به ویژه آموزش  فنی وحرفه ای ،حائز اهمیت  ویژه ای  می باشد .  بنابراین ، هر چند اصول  ومفاهیم  بسیاری در مدیریت  آموزشی از سایر مدیریتها  گرفته شده ،  ولی ارکان این مدیریت از چنان اهمیتی  برخوردار است  که می توان برای رشد سایر مدیریتها  نیز از آن استفاده  نمود .
درواقع ،  اهداف کلان  آموزشی  بر آورنده  نیازهای اجتماعی ، اقتصادی و وضعیت وجودی  افرادمی باشد  که مدیریت آموزشی ، دراین مقوله جایگاه  ویژه ای دارد .
– مدیریت  آموزشی  و برآورد  نیازهای اجتماعی
اصولاً ، جامعه ای را می توان پویا ، سالم ودر حال رشد  تلقی نمود  که ابعاد  محوری  ( مطروحه ) آن تحقق یابد .
در واقع ، یکی از ابعاد  محوری مورد بحث  در این قسمت ، خواسته ها  وهنجارهای  اجتماعی می باشد . برخی پارامترهای  مهم نیاز اجتماعی  جوامع شامل  فرهنگ ،  سنت ، ارزشهای دینی ،  بومی وملی بوده است  وچگونگی  آموزش افراد جهت  حفظ و رعایت این موارد در اجتماع  اهمیت ویژه ای دارد . بنابراین  ، بایستی  برنامه ریزان کلان جوامع  به نقش مدیریت  آموزشی  در ابعاد مختلف  آن توجه داشته باشند .
–    مدیریت آموزشی  وبر آورد  نیازهای اقتصادی
 اصولا ،  در برنامه ریزیهای اقتصادی جوامع به ویژه پیشرفته ، نگرش خاصی  به منابع عمده  اشتغال  وتولید ( صنعت ، خدمات وکشاورزی ) در شرایط  موجود آن  وبر آورد  توسعه کوتاه مدت  ، میان مدت وبلند مدت  در سطح آن جامعه  می شود .
همچنین ، یکی از مشخصه های  مرتبط  با ظرفیتهای  اشتغال  وبهینه سازی  شرایط آن  ،  ارتقاء عملکرد  منابع انسانی  تخصصی مورد نیاز ویانظارت  برروند  آموزش  مهارت و فنون وتبدیل  نیروی انسانی  به منابع انسانی  متخصص  وماهر است .  دراین ارتباط  جایگاه مدیریت  آموزشی  متناسب اهداف  پیش بینی شده ونیاز سنجی  آموزشی  بررسی شده و به ویژه  درارتباط  با آموزشهای  شغلی مشخص  می شود . به این ترتیب ،  اهداف وخط مشی  مدیریت آموزشی را بدین شرح  می توان مطرح  نمود :
الف ) متناسب  سازی میل  افراد به برخورداری  از آموزش شغلی ونیل  به احراز  آن با نیاز واقعی  بازار کار  وظرفیت های آن .
ب ) فراهم سازی  زمینه های  تامین ( رشد حرفه ای ) از طریق آموزش مستمر  افراد .
– مدیریت آموزشی ووضعیت  وجودی  افراد
 انسان موجودی است که تحولات  روحی وجسمی  او براثر تکامل ورشد  مختص آن و روند  تربیتی که به صورت  اکتسابی  وبرخوردار  شدن حاصل  می شود ،  انجام می گیرد .
کمک به شناخت  ظرفیتهای  روحی وجسمی  افراد ، زمینه سازی رشد وارتقاء  مهارتهای  زندگی وتلاش  وفعالیت  در جامعه ، اهم مواردی است که توسط اعمال مدیریتهای  آموزشی تامین می شود .
ویژگیهای  مدیر آموزشی
۱-    مهارت در رهبری وهدایت افراد  به ویژه کادر آموزشی
 برای آنکه  یک سازمان آموزشی  بتواند به اهداف  پیش بینی  شده برسد ، برخی راهکارهای اساسی آن بایستی  اعمال شود .  یکی از مهمترین  راهکارها وپارامترهای  موثر در کیفیت  عملکرد  سازمانها به ویژه سازمانهای آموزشی ،  زمینه سازی  حضور ومشارکت  سطوح مختلف  سازمانی در فرایندهای تصمیم سازی واجرای آن می باشد .
لازمه این کار ،  ایجاد ساختار مناسب برای فرهنگ سازی  وتبدیل آن به جریانی  ضابطه مند  جهت مشارکت  کلیه پرسنل  به ویژه کادر  آموزشی  در برنامه های  مربوطه و ایجاد اشتیاق  انجام این امور  در سطح سازمانی  می باشد.
۲-    مهارت  در روابط انسانی
 جهت برقراری  ارتباطات سالم ،  انسانی ومتقابل  بین کارکنان ونیز با مدیریت  واحد اموزشی ، اتخاذ  استراتژی پیش بینی شده ومناسب ارتباطات  با پرسنل  وتعمیم آن در سطح سازمان واجد  توجیه است . در این ارتباط ،  مناسبترین  روش ،  اعمال مدیریت  عاطفی  با در نظر گرفتن  کلیه ضوابط  ومقررات  وسیاستهای  کلان تعیین شده می باشد .
برخی خصایص  وجودی  وصفات  رفتاری حائز اهمیت  در برخورداری  مدیران  از مهارت برقراری  ارتباطات  انسانی  در سازمان به شرح ذیل ، مطرح می باشند .
–    داشتن  سعه صدر .
–    نیکویی  رفتار وحسن خلق .
–    راز داری  وپوشش عیوب .
–    توجه به شادیها  وبه ویژه مصائب  ومشکلات افراد .
–    فروتنی  وتواضع .
–    صداقت  وراستی .
–    اعتماد به نفس .
–    فروبردن خشم .
–     تصمیم گیری  براساس درایت  ومبری  از خشم و خوشحالی .
–    عدم سوء ظن  به کارکنان .
–    نداشتن غرور .
–    تمیز دادن به کیفیت  های عملکرد  کارکنان .
–    عمل به حرف .
–    احترام به ارزشهای  وجودی افراد .
–    داشتن تعهد  ونیز تخصص  مورد نیاز .
–    پرهیز کاری .
–    نداشتن  فساد اخلاقی .
۳-    مهارت در برقر اری  روابط گروهی
یک مدیر آموزشی بایستی  قادر به ایجاد فضای ،  تعامل و همکاری  افرادجهت  انجام وظایف محوطه  باشد دراین ارتباط  به انحاء  مناسب کارهای گروهی  ومشارکت  جمعی در تحقق  اهداف مورد نظر  بایستی توجه شود . در واقع مدیر  آموزشی  برای موفقیت  در اجرای برنامه ها ، باید در طرح ریزی  کارهای جمعی  وگروهی  تبحر و مهارت کافی  داشته باشد وبتواند  گروه را در تجزیه و تحلیل  وارزشیابی  از روشهای  اتخاذ  شده ، کمک نماید  اهم موارد  مهم مهارت مدیران  در برقراری  روابط گروهی  بشرح زیر  می باشند :
۱-    همفکری  وهمکاری  با گروه کارکنان .
۲-     یاری رسانی به گروه  کارکنان در اتخاذ  روشها ونظارت  بر روند  اجرای آن .
۳-    تلاش  در جهت فرهنگ سازی وتعمیم  اتحاد و اعتماد  متقابل  بین کارکنان .
۴-     پیشبرد  امور واهداف  سازمانی با در نظر گرفتن  اهداف وعلایق  فردی .
۵-    توجه به نظرات  ،  انتقادات  وایده های  افراد .
۶-     توجه به نیازهای  وخواسته های کارکنان و تلاش در جهت  تامین آن .
۷-     داشتن عدل  وانصاف  در انجام وظایف  ومسئولیتها .
۸-     تلاش د رراستای  ارتقاء  دانش وشکوفایی گروه کارکنان .
۹-     تفویض  اختیارات  بایسته به گروه  کارکنان .
۱۰- تعمیم فرهنگ  مسئولیت پذیری وتعهد  در بین گروه  کارکنان .
۱۱-  حمایت ونظارت  برعملکرد  گروه کارکنان  در اجرای وظایف  ومسئولیتها .
۱۲- کمک به ارتقاء  وتعمیم  ایده های  مبتنی  بر نو آوری وابتکار .
۴- مهارت وارزشیابی
اصولاً  یکی از مشخصه های مهم عملکرد  مناسب  سازمانهای آموزشی  ، وجود  نظام ارزشیابی  از روند ،  اجرا و محصول  آموزش می باشد .  این وضعیت می تواند به بررسی  مشکلات وکاستیها  وچگونگی  رفع آن ونیز ارتقاء  وضعیت  موجود  فعالیتهای  سازمانی  منجر شود .
در این راستا  ، مدیر  آموزشی  در صورت برخورداری  ا ز فنون  سنجش  وارزشیابی  آموزشی ،  می تواند  برنامه ریز اصلی و یاری رسان  کارکنان د راجرای  آن وتوجیه  ایشان ونیز تامین کننده  امکانات  وتجهیزات وهمچنین  ضوابط مورد لزوم  باشد .

۵- مهارت در انتخاب  همکاران
 مدیر آموزشی باید بتواند  افراد  مناسب را جهت  احراز وظایف  ومسئولیتهای شغلی  زیر مجموعه  خود انتخاب و بکار گمارد .  توانایی  ارزیابی مشاغل وشناخت  ویژگیهای  کاری افراد ،  از جمله  مشخصه های  ابزاری مهم  در این ارتباط  می باشند .
وظایف  مدیران  آموزشی
اهم  این موارد  بشرح زیر می باشند :
۱-    طرح وبرنامه ریزیهای  آموزشی .
۲-    سازماندهی
سازماندهی  ، عبارت است از ایجاد نظم ونسق کاری برای  هر کس بانضمام هماهنگ  کردن ومرتبط  ساختن مساعی  یک عده با ایجاد  موازین  خاصی در راستای  اهداف مشخص  وتعیین شده  در واقع ،  با یک سازماندهی اصولی ،  می توان  استفاده بهینه  از تجهیزات  وامکانات  ومنابع مادی وانسانی  رامحقق نمود .
۳-    پیش بینی  وارزیابی  کاری .
ویژگی بررسی وتحلیل وضعیت  موجود عملکردی  سازمان وابعاد  فعالیتهای  در آن  ونیز با توجه به مستندات  واطلاعات  مورد نیاز ،  توانایی ارزیابی  وپیش بینی  گزینه های چگونگی  تغییر کار کرد ،  از جمله مشخصه های  مهم در مهارت  یک مدیر  آموزشی  می باشند .
۴-    هدایت  ورهبری
۵-    ایجاد روحیه  واشتیاق در مشارکت کارکنان  در برنامه های  کاری گروهی  ویا وظایف  فردی .
۶-    تامین نیازها واحتیاجات  منابع مادی  وانسانی کار .
۷-    نظارت وراهنمایی  مناسب  کادر آموزشی .
۸-    رفع مسایل ومشکلات .
۹-    مشاوره  وراهنمایی  کار آموزان .
اصولاً  قائل شدن تمایز  میان عناصر  محوری  واصلی وسایر  اموررایج  درجهت  اهداف  سازمانی  ونیز بکار گیری  آن در روند  اعمال مدیریت آموزشی ،  اهمیت ویژه ای  دارد . دراین ارتباط  ، چستر بارنارد کار عمده  مدیران را نه  در انجام امور  اجرایی بلکه  در بکار نگهداشتن  سازمان می داند بیان ابعاد  وقلمرو مدیریت  آموزشی  نیز نقش  اصلی  مدیران  را در صحنه  مدیریت  مشخص می سازد .
لوتو گیلولیک  وال ارویک  عناصر مدیریت  را به ۷ دسته  تقسیم می کنند  که از آن می توان  در اجرای  هر یک از ابعاد  مدیریت آموزشی  استفاده کرد . اصطلاح POSDCRB مجموعه حروفی  است که هرحرف  آن به مفهومی  از عناصر  اصلی امور  اداری  در اجرای  یک بعد مدیریت  اشاره دارد .
این مفاهیم  بشرح زیر می باشد :
۱-    طرح  وبرنامه Planing
۲-    سازماندهی Organizing
۳-    کارگزینی Stafing
۴-    هدایت Directing
۵-    هماهنگی Coordinating
۶-    گزار شدهی Reporting
۷-    امور بودجه Budgeting
در واقع نظریه  گیلولیک و ارویک مبتنی  بر مکمل  نظریه ها نری فایول  است براساس  آن وتشخیص  وتعیین مراحل  عملیاتی  به شرایط  وموقعیت  واحد آموزشی بستگی  دارد .

۵-۲ شناسایی  جایگاه مدیریت آموزشی  در آموزشگاههای  فنی وحرفه ای
درمباحث قبلی به ویژگیهای آموزشگاههای فنی وحرفه ای  واصول  راهبردی مدیریت آموزشی پرداخته شد . دراین قسمت ودر قالب جدول۷-۲ اهم پارامترهای قابل توجه در اداره آموزشگاه  فنی وحرفه ای  وارزشیابی  مربیان آموزشی  ارائه می شود .

جدول ۷-۲ الگوی  ارزشیابی  اداره اموزشگاه
ردیف    پارامتر ارزشیابی    بلی    خیر    ردیف    پارامتر ارزشیابی    بلی    خیر
۱    تاخیرهای  مکرر درشروع آموزش            15    ارایه آموزش  رعایت اصول  ایمنی و بهداشت خاص  دوره آموزشی  موردنظر        
۲    معرفی  رئوس سرفصلهای آموزشی  در شروع دوره             16    نظارت مستمر  بررعایت  اصول بهداشت  محیط کارگاه  وکار با  تجهیزات  ووسایل        
۳    ارایه  منظم مطالب در طی دوره             17    نظارت بر پوشش مناسب وتعیین  شده کار آموزان  در داخل کارگاه        
۴    معرفی وبررسی مطالب  مهم محوری             18    نظارت بر روند  رعایت ضوابط  حضور در کارگاه توسط کار آموزان        
۵    استفاده مناسب  ازسیاست  تحسین کار آموزان             19    استفاده مناسب  از امکانات آموزشی  وکمک آموزشی        
۶    وجود نظم  وآهنگ موزون  در بیان مطالب             20    نظارت برروند  خریدتجهیزات ووسایل کارگاه  نگهداری  وبهره برداری  آن        
۷    استفاده از طرح  درس مناسب             21    مطالعات تخصصی مستمر  درجهت آگاهی از پیشرفت  فن آوری        
۸    ایجاد واجرای  برنامه ارزشیابی  کار آموزان  در تمام طول  دوره             22    اشتیاق  وحضور  در دوره های  باز آموزی  ونو آموزی        
۹    نظارت مستمر برنحوه کاربرد تجهیزات وابزارکارگاه  توسط کارآموزان            23    برنامه ریزی  واجرای بازدید علمی کار آموزان       
۱۰    طرح پرسش های کلیدی  مطالب در طول  تدریس             24    برقراری روابط  ومناسبات  انسانی و نیز ضابطه  مندبا کارآموزان        
۱۱    رعایت کلیه  اصول یداگوژی وبه ویژه  فن بیان             25     برقراری  روابط ومناسبات  انسانی و نیز ضابطه  مند با سایر  ارکان واحد  آموزشی        
۱۲    ایجاد فضای رشد وپویایی برای کار آموزان  دوره             26    انجام تحقیقات  علمی ، تالیف  ویا ترجمه  کتب آموزشی        
۱۳    برخورد  مناسب وارایه  پاسخ جامع به پرسش های کارآموزان             27    ارایه پیشنهادات وهمکاری  با تشکل های مربیان  فنی وحرفه ای        
۱۴    تعیین موارد وتوجیه  کار آموزان  به انجام پروژه های  پایان دوره                        
                           

۶-۲ آشنایی  با اصول  مدیریت  آموزشی  وکاربرد آن
باتوجه به اهمیت  ونفوذ  مدیریت  علمی  درمدیریت  آموزشی ،  نقشهای  اساسی مد نظر  آن ، در قالب  بخشهای  کلی ودهگانه قلمرو  مدیریت  آموزشی  به شرح زیر عنوان  می شود :
۱-    نظارت  وراهنمایی  مربیان .
۲-    برنامه ریزی ( آموزشی  ودرسی )
۳-    روابط  اجتماعی  – فرهنگی  در مناسبات  انسانی .
۴-    ایجاد  واستقرار  تغییر .
۵-    ارزشیابی  ( مطلق  ، نسبی ، مرحله ای  وپایانی )
۶-     اجرا .
۷-    میانجی  ویاری رسان  در حل مشکلات  ، بحرانها وتعارضات.
۸-    حسابرسی  وکنترل  امور مالی  وبودجه  وپشتیبانی  تدارکاتی .
۹-    مشاوره  وراهنمایی  تحصیلی ،  شغلی ،  روحی وروانی  دانش آموزان  ومهارت  جویان .
۱۰- رشد سازمانی  وامور کارکنان

۱- نظارت و راهنمایی  مربیان
اصولا ، مربیان در حصول  به اهداف  سازمان یا موسسه آموزشی  به طور مستقیم  عمل می کنند . بنابراین  خدمات وپشتیبانی  اداری  باید درجهت  فراهم آوردن  امکانات  هر چه بیشتر  ایفای وظایف  آنان معطوف گردد . با راهنمایی  موثر مربیان  می توان نتایج بسیار خوبی  در حصول به اهداف  مورد نظر  به دست آورد .
برخی امور  عمده ای  که توسط مدیر  برای تقویت  ایفای وظایف  این بخش صورت می پذیرد شامل معرفی  روشهای مدرن  تدریس ،  آگاه سازی  کادر آموزشی  از اهداف بنیادی  واساسی  تعیین شده ،  ایجاد شناخت موضوعی  وعناوین  سرفصلهای  آموزشی  در میان مربیان  ،انتخاب  وگزینش  مربیان مناسب  تدریس در سطوح  دوره های آموزشی مختلف  با توجه تجارب  وسوابق  تحصیلی ونظارت  بر نحوه  اجرای طرحهای  آموزشی  ورعایت زمان  وفعالیتهای  متناسب  اهداف آموزشی  است .
در واقع  نظارت برای بررسی  وحصول اطمینان  از جریان فعالیتها مطابق انتظارات  است ومدیران  باایفای  نقش رهبری  ودیده بانی  برامور جاری  می توانند  به گسترش  اطلاعات  جهت دهی داشته باشند .

۲- برنامه  ریزی آموزشی  ودرسی
 برنامه ریزی  آموزشی  ودرسی یکی از محوری ترین  رویکردهای  در فعالیت مدیریت  آموزشی وآموزشگاهی  می باشد . اصولا چارچوب  این مدیریت  برحسب درجه  تمایل به تمرکز  یا عدم تمرکز  در یک سیستم آموزشی  ، متفاوت است  در سیستم های  متمایل  به تمرکز ،  مدیران آموزشی  وظایف  خود را بیشتر  درقالب طرحهای  از پیش تهیه شده  انجام می دهند .
به طورکلی  برنامه ریزی  بخش عمده ای  از وظایف مدیریت  آموزشی  را در بر می گیرد  و برای  انجام همه  نقش ها از آن  استفاده می شود مدیر در هر یک از وظایف  برنامه ریزی  ، سازماندهی  ، کنترل ،  نظارت ورهبری ،  به برنامه ریزی  نیاز دارد . در واقع ،  در تعریف  مدیریت  ورهبری  برنامه ریزی  یک مفهوم کلیدی است دراین ارتباط  یکی از تعاریف  برنامه ریزی  به این صورت  می باشد .
« برنامه ریزی  فراگردی است  مداوم ،  حساب شده  ومنطقی  ، جهت دار  ودرونگر ، به  منظور ارشاد  وهدایت فعالیتهای  جمعی برای رسید ن به هدف » .
۳- روابط اجتماعی  – فرهنگی  درمناسبات  انسانی
 با توجه به وظایف نظارتی ،  تصمیم گیری  ومسئولیت  نهایی امور درنزد  مدیران آموزشی  ، ایجاد  مجاری ضابطه مند  ومنسجم  درجهت برقراری  ارتباطات  وتبادل  با محیط خارجی  بنگاه آموزشی  ونیز به ویژه  در درون آن واحد آموزشی  وبا رویکرد  مناسبات  انسانی واجد  اهمیت می باشد .
درواقع ، هدف از پرداختن  به راهکارهای  مورد اشاره ،  ایجادبرخی زمینه های  ارایه اطلاعات ویژگی  های بنگاه آموزشی  موجود ،  کسب اطلاعات  مورد نیاز سنجش  ظرفیت  نیروهای انسانی  مستعد به  تبدیل منابع  انسانی واجد  دریافت مهارتهای  شغلی ،  ونهایتاً  منتج  شدن به ارتقاء  کمیت  وکیفیت  محصول آموزش است .
از دیگر دست آوردهای  فرایند  برقراری روابط مورد نظر  وبا کارکرد  مناسبات  انسانی ،  کمک به حسن اجرای  سایر وظایف  مدیر آموزشی وایجاد تعادل  وتعامل بین  سایر عوامل  والزامات  واحد آموزشی  می باشد .
در برخی منابع  درسی علم مدیریت  آموزشی ،  اهم راهکارهای  افزایش  توانمندی  در اعمال مدیریت  بنگاهها ویاموسسات  آموزشی ،  به شرح زیر  درج شده است .
۱-    تبیین  عقاید ،  مفاهیم ودیدگاههای  مخاطب  وپیام فرست .
۲-    بررسی  اهداف در ایجاد  ارتباطات درون وبرون  سازمانی .
۳-    توجه به نشانه های ارزشیابی  پیام دهی ( چه  چرا ،  چه موقع ،  چگونه ،  چه کسی ، به چه کسی )
۴-    برقراری فضای  مشورت  واعمال آن در ابعاد  مختلف  فعالیتی .
۵-    درنظر گرفتن ویژگیهای  شخصیتی ،  روانی وجسمی  مخاطب .
۶-    متناسب  سازی زمینه های  ارتباط وماهیت  موارد قابل طرح با نیاز  وظرفیت  مخاطب .
۷-    ارزیابی  وتجزیه وتحلیل  تاثیرات  وپیامدها .
۸-    توجه به مرحله بندی اعمال رویکرد  هاو برخورداری  از دیدگاه  کلان نگر وبا ددید وسیع .
۹-    عمل به گفتار .
۱۰ – انتقاد پذیری  ولزوم بهره گیری  بایسته از آن .
در نظر گرفتن  موارد فوق  ونیز سایر  عوامل موثر  ویا اثر پذیر  از موارد دهگانه ،  می تواند به عنوان  ابزار کلان  وعمومی مدیریتهای آموزشی قابل  استفاده مطلوب  باشد به  عنوان نمونه  پیش گیری  از بروز اعمال تصمیم گیری  ضربتی و محدودیت  در چگونگی انجام وظایف  مدیریتی  ویا رفع چالش  ایجاد شده آن ،  بستگی زیادی  به توجه ورعایت  موارد دهگانه  ذکر شده دارد .

۴-    ایجاد واستقرار  تغییر
اصولاً لازمه محیط  آموزشی  کار آمد  و واجد  شاخصهای  کیفی استاندارد ،  انعطاف پذیری ارکان وعوامل  آن به ویژه  دربرابر ظرفیت  ونیاز نیروی  انسانی وهمچنین  پیشرفت  فن آوری بوده وپویایی وتحرک از دیگر ویژگیهای  آن می باشد .
مدیریت  ایجادواستقرار  تغییر به مهارت  وفنون معینی  نیاز دارد  رئوس  این موارد  به شرح زیر می باشد :
۱-    بررسی  وشناسایی  ابعاد برنامه ، اهداف ،  وامکان سنجی  تغییرات .
۲-    اشراف  بر چگونگی  انتظارات  وارزشهای  موجود در محیط موردنظر .
۳-    شناخت قابلیتها ، ظرفیتها  ونیازهای مهارت آموزان .
۴-    بررسی وشناسایی وضعیت  پارامترهای  محیطی موجود  آموزشی  ( نظیر  وسعت ، نور ، درجه حرارت ، وجود واستقرار  امکانات ، تجهیزات و وسایل ) .
۵-    امکان  سنجی و ارزیابی  بهبود شرایط محیط آموزشی .
۶-    شناخت نظر نهایی مربیان  نسبت  به ایجاد  تغییرات .
جهت بررسی  وارزیابی  وضعیت اثرات  متقابل  مولفه های  فوق وبرنامه های  تغییرات  آموزشی وامکان سنجی الگوی  تحلیلی  آن ، شکل شماره  3-2 واجدتوجه  می باشد .
بردار  1:  تغییرات  وبرنامه جدید  درسی و آموزشی .
بردار ۲: وضعیت  ظرفیت ها ، نیازها و پذیرش  مهارت جویان  در طراحی  جدید آموزشی .
بردار ۳: تعهد مربی  وتوجیه برنامه  جدید ،  شناخت حرفه ای وروشهای  تدریس .
بردار ۴: محیط آموزشی  ، عادتها ، سازماندهی  ، تدارکات  وپشتیبانی .
بردار ۵:  انتظارات  وارزشهای  موجود  در محیط مورد نظر .
تحلیل برداری  تصویر فوق ،  به شناخت امکان ایجاد تغییر کمک می کند . افزایش  ویژگیها  وارتقاء وضعیت  هر یک از پارامترها بستگی به میزان  تغییرات  سایر پارامترها وچگونگی  برآیند  بردارها  می باشد .
صاحبنظران  علوم مدیریت  ومدیریت آموزشی  ، تغییر را برحسب مفاهیم  وعناصر مختلف  مورد بررسی  ومطالعه  قرار می دهند .  در زیر ، به برخی  دسته بندیهای  رایج و توضیحات  آن به طور  اجمالی  اشاره می شود .
 الف ) دسته بندی  براساس  ماهیت  ونوع تغییرات
۱-    تغییر با برنامه
۲-     تغییر خود جوش
۳-    تغییر تکاملی

ب ) دسته بندی براساس  موارد  واجد تاثیر  در تغییرات
۱- روش تدریس واجرا
۲- ساختار  وتشکیلات
۳- فن آوری
۴- افرادوپرسنل
ج ) دسته بندی  براساس  انگیزش  درتغییرات
تقسیم بندی گتزل
۱-    تغییر تحمیلی
۲-    تغییر مصلحتی
۳-    تغییر ضروری
د) دسته بندی  براساس  سطوح  در معرض  تغییرات
۱- تغییر در سطح شناخت
۲- تغییر در سطح گرایش  ونگرش
۳- تغییردر سطح  رفتار فردی
۴- تغییر در سطح  عملکرد ورفتار جمعی  یا سازمانی
اصولا ، پیش بینی  ، ارزیابی  وامکان سنجی  اصولی روند تغییرات ، از مشخصه های  مدیریت آموزشی مناسب  می باشد ودر مقابل  آن ، عدم درک تغییرات  ومتاثر شدن از بروز  آن واجد  یک مدیریت  آموزشی  ناکارآمد است .
در واقع ،  اهم اصول قابل  رعایت  توسط مدیران  در قبال زمینه سازی  ویا بروز  تغییرات  بدین صورت  می باشند .
۱-    فراهم کردن  زمینه روابط  وتعاملات  انسانی .
۲-    تقویت  رویکرد نگرش  جمعی به فردی ( منافع  ومضرات )
۳-     معرفی ابعاد  برنامه واهداف  تعیین شده .
۴-     جلب  مشارکت افراد
۵-    توسعه برنامه ها واز بین بردن  موانع احتمالی آن .
۶-     برنامه ریزی  ارتقاء قابلیت  ومهارت افراد .
۷-     رعایت چگونگی  تناسب برنامه های  تغییر روند  آموزش  بااهداف  کلان مورد نظر.

۵- ارزشیابی
از انواع ارزشیابی  می توان به ارزشیابی تکوینی ، مطلق ونسبی اشاره  نموددر واقع ، ارزشیابی  از هر پدیده  یا فرایندی  مشتمل بر چگونگی  کیفیت آن وتناسب  شرایط آن با اهداف  ومحصول  پیش بینی  شده  می باشد .
فرایند ارزشیابی  آموزش ، یکی از محوری ترین ابزار در اختیار  مدیران  آموزشی برای بررسی  ومطالعه  روند موجود  وچگونگی  ارتقاء  آن می باشد  به این صورت  که مدیر با استفاده  از روش ارزشیابی  مرحله ای  یا تکوینی  برای پی بردن  وجلوگیری به موقع  و متناسب  ازناهنجاریهای  فردی واجتماعی  قابل بروز  اقدام می نماید .  عمده مسائل  و مشکلات واحدهای  آموزشی  در امر آموزش  رامی توان از این طریق  مورد تجزیه و تحلیل  وتعیین  راهکارهای  مناسب قرار  دارد .
همچنین تمایز  برقرار نمودن  میان اهداف  مطلق ونسبی  آموزش ونیز تمیز تفاوت کار آموزان  مبتنی بر کسب مهارت ونمرات حاصله  ، نیاز به آشنایی  مدیر با « ارزشیابی مبتنی بر هنجار »  و « ارزشیابی  مبتنی بر  معیار » دارد  که در مورد اولی ، تفاوت  میان کار آموزان بر حسب  نمرات مشخص می شود  ودر دومی  اهداف آموزشی معیار موفقیت  و پیشرفت  افراد کار اموز است .  برای مدیر ،  ارزشیابی  مبتنی بر معیار  یا ارزشیابی  مطلق دارای  کمال اهمیت  است تا بدان وسیله  به اجرای اهداف  عالی و آرمانی  آموزشها  تاکید نماید .  با این نوع آزمون  وارزشیابی  مدیر می تواند  وضعیت  واحد آموزشی  تحت مسئولیت  خود رادر قیاس  با شرایط مطلوب خود  ویا وضعیت  موجود سایر  واحدهای  آموزشی  مشابه قرار  دهد .
مراحل زیر  به منظور  انجام ارزشیابی  بیان شده است و آگاهی  از چگونگی  آن برای  مدیران  آموزشی  توصیه می شود .
۱-    تبیین  اهداف ومحتوای  کلان برنامه آموزشی ، مشخصه ها  وپارامترهای  محوری و مورد نظر ارزشیابی  وتعیین اطلاعات  موردنیاز برای  گرد آوری .
۲-    گرد آوری  اطلاعات مورد نظر  وتدوین ماحصل ارزیابی  اثرات  اجرای برنامه .
۳-    بررسی و تجزیه وتحلیل  اطلاعات  واستخراج  نتایج .
۴-     اتخاذ  تصمیمات  مبتنی بر اطلاعات مورد اشاره .
۵-    تصمیم  سازی واجرای  آن در جهت  بهبود روند  برنامه های آموزشی  موجود .
جهت درک  متعالی تر  موضوع ،  شکل ۴-۲ نمونه ای  مربوط به  یکی از دیدگاههای  ارزشیابی  توسط مدیر  ( حلقه  باز خوردی  در دور برنامه  کار آموزی ) نشان داده  می شود.
۶-    اجرا
درباره نقش مدیران  در اجرای مقررات  ، دستور العملها  ومجموعه ضوابط  مربوطه بایستی عنوان نمود ، وقتی مدیران آموزشی  صرفادر مسئولیت  اجرا قرار گیرند ، از اختیارات  کمتری در تصمیم گیری  متناسب  باموقعیت  ونیاز حوزه  عملیاتی  خود برخوردار می گردد  وتصمیمات  وقتی در سطوح  ومراتب  بالاگرفته  می شود ،  مدیر تنها مجری آن می باشد .
بنابراین گرایش به ایفای نقش  اجرایی ، گرایش به کاهش  نقش مدیریت  است بهمین صورت هر قدر  سطح برنامه ریزی وسیع تر باشدنقش  مدیریتی  نسبت به نقش  اجرایی وسیع تر می گردد  تفاوت برنامه ریزی استراتژیکی با برنامه  ریزی تاکتیکی  خود نشان دهنده  تفاوت مدیران است زمان ، تاثیر،  وسایل ومدیریت  در برنامه های  استراتژیکی وسیع تر از برنامه های  تاکتیکی است .
برنامه های  استراتژیکی  در جهت حصول  به اهداف جامع سازمان  طراحی می شود و اجرای  این برنامه ماموریت  سازمان است . برنامه های عملیاتی  یا اجرایی  یا تاکتیکی  جزئیات اجرایی برنامه های  استراتژیک  را ارایه  می دهد وبه قولی  برنامه های اجرایی  تصمیمات  کوتاه مدت  برای استفاده از منافع موجود  بر حسب  تحولات  محیط است .
مدیر اجرایی به سبب  زمان ،  تاثیر وو سایل  ، نسبت  به مدیران  در سطح  برنامه ریزی  استراتژیکی دارای  سطح مدیریت  بسیار محدودی  است .
۷-    میانجی  ویاری رسان  در حل مشکلات ، بحرانها  وتعارضات
به طور کلی ،  یک الگوی  مناسب اجرای  این مسئولیت  مهم مشتمل  برعمده موارد  زیر می باشد .
۱-    ایجاد فضای  مناسب جهت  مشارکت  افراددارای  مسئله یا مشکل .
۲-    تعریف  صحیح ودرست  مسئله .
۳-    تعیین  قضاوتهای  مبتنی بر ارزشهای  فردی طرفین .
۴-    ادامه اقدامات  جانشین  برای حل مسئله وتعارض .
۵-    التزام  طرفین  در انجام راههای  ارایه شده  در حل مسئله .
۶-    پیگیری  رفتاری ومراقبت .
۷-    حسابرسی  وکنترل امور  مالی وبودجه  وپشتیبانی  تدارکاتی .
۸-    مشاوره  وراهنمایی  تحصیلی ، شغلی ، روحی وروانی  دانش آموزان  ومهارت جویان.
۹-    رشد  سازمانی  وامور کارکنان .
همچنین  ، مدیران  بایستی  در جهت نیل به اهداف پیش بینی  شده ازیک  ارزشیابی  آموزشی  اصولی ومتناسب  به طور تواما  محوریتهای  راهبردی  مربوطه  راهمواره  موردتوجه قرار دهند .
به طور کلی ، عمده این محوریتهای  واجد اهمیت بشرح زیر  می باشد :
۱-    برنامه ها
۲-    جریان گرد ش امور
۳-    عملکرد
۴-    افرادوپرسنل
اصولاً ، یکی از ارکان اساسی  وتاثیر گذار  محسوس درروند  آموزش ، نیروی انسانی  آموزش دهنده  یامربی می باشد  بنابراین ، از جمله ابعاد  ومراحل مهم  در چگونگی  ارزشیابی  آموزشی  وکیفیت خروجی  آن ، بررسی وتجزیه  وتحلیل  عملکرد مربیان می باشد.
برخی  پارامترهای  اساسی جهت  ارزشیابی  مربیان ، مشتمل بر موارد زیر است :
۱-    وقت شناسی  ونظم .
۲-    مهارت  در ایجاد روابط ومناسبات  انسانی .
۳-    سرپرستی  واحد آموزشی  واداره کارگاه .
۴-    طراحی  وبرنامه ریزی  اموزشی  وطرح درس .
۵-    بررسی  وتبیین  رئوس  سرفصلهای  آموزش .
۶-    ارتقاء سطح کیفی  معلومات  مدیریتی  واطلاعات  تخصصی .
هر یک از پارامترهای  مورد اشاره ، در شرایط عملیاتی شامل زیرمجموعه  هایی آن می شود که اهم آن در جدول  شماره ۷-۲ در قالب نمونه  فرم ارزشیابی  مربیان درج  شده است .
همانطوریکه در جدول مذکور  مشاهده می شود ، بااستفاده  ازا ین فرم ومشخصات  آن می توان  نمای کلی از عملکرد مربی شامل  چگونگی  توجیه دوره آموزشی برای  کار آموزان ، برنامه ریزی  طرح درس  واجرای آموزش  ، توجه  و آموزش  کاربرد  وسایل تجهیزات  ومنابع آموزشی ،  به صورت بهینه  ورعایت نکات  ایمنی  وبهداشت  حین کار ،  موارد انضباطی واصول  انگیزشی کار آموزی  رادریافت  نمود .

۲- فراگرد مدیریت
تحقق اهداف وماموریت  های هر سازمانی  به فراگرد  مدیریت  آن سازمان ، بستگی دارد .
این فراگردها شامل  برنامه ریزی – سازماندهی  – هدایت  – انگیزش – هماهنگی – نظارت و ارزشیابی  است که مجموعه  آنها مدیریت  را شکل می دهد .
۴-۱ شناسایی  سبک های  مدیریتی
 بررسیها نشان می دهد ،  تعیین سبک یا شیوه اعمال مدیریت ، مستلزم در نظر گرفتن  برخی پارامترهای  اساسی می باشد  واهم این موارد  شامل نوع سازمان  ، تشکیلات سازمان ، محدودیتهای  مدیریتی ، موقعیت  زمانی ومکانی ، ترکیب  کمی و کیفی  همکاران و …می باشد .
دراین ارتباط  سبک های  مدیریتی  مطرح بدین شرح  ،معرفی  وبررسی می گردند .
۱-۴-۱  مدیریت  علمی
 بینانگذار  ونظریه  پرداز معروف سبک مدیریت  علمی ، فریدریک  وینسلوتیلور  می باشدکه وی  در کتابی با عنوان  « اصول مدیریت  علمی »  چهار محور  اصلی برای کارکرد  مدیریت رامعرفی نموده است .
۱-    علمی  نمودن روند  انجام کارها ، با استفاده از نتایج  مطالعات وتحقیقات کاربردی آن.
۲-    علمی نمودن مراحل  جذب نیروی انسانی ( گزینش  ، آموزش  ، کار آموزی ورشدکارکنان ) .
۳-    برقراری  شرایط وفضای همکاری وتعامل بین  کارفرمایان وکارکنان  مطابق  با اصول علمی  تدوین شده .
۴-    تعیین وتوزیع مناسب  وظایف برنامه ریزی  واجراء میان کار فرمایان  وکارگران .
درواقع تفکیک  وظایف برنامه ریزی  واجرا ، توجه به اهداف  اصلی ومهارتهای  مورد نیاز آن در راستای  ازدیاد  کارایی  در محیطهای  کار ، از جمله  دست آوردهای  پیش بینی  شده براساس اعتقاد  تیلور  می باشند .
سایر مفروضات اساسی  مدیریت علمی
–    ازدیاد کارایی  صنعتی از طریق  کاربست  روشهای علمی  در مدیریت .
–    ارتقاء سطح کارایی  درمحیطهای  صنعتی  از طریق افزایش  عوامل انگیزشی  مالی.
–    استاندارد  شدن شرایط  محیطی  کار ( تعیین  ورعایت  پارامترهایی نظیر  در جه حرارت  ورطوبت  مناسب ، فرصتهای  کافی استراحت  ، روش  بهینه  انجام  کار و)
–    برنامه ریزی  تکالیف  عمده روزانه .
–    تلاش  درجهت حفظ  وارتقاء نیروی انسانی  با عملکرد  وبازده  مطلوب 
–    حتی المقدور  ، فراهم نمودن شرایط  تغییر شکل  افراد  با کارایی  نامطلوب .
۲-۴-۲ مدیریت کلاسیک
آدام اسمیت درکتابی  با عنوان « بررسی  علت وماهیت  ثروت ملل »  به اهمیت مواردی  همچون ضرورت  تقسیم وظایف  کاری بویژه  در خطوط تولید ، استفاده بهینه  از تجهیزات  ، امکانات  وابزار کار  واثر گذاری  آن در افزایش  نرخ تولیدات  وسود اقتصادی پرداخته است در واقع می توان  گفت این موارد ،  از اهم پایه های  نظریات  اقتصادی  در مدیریت  وسبک مدیریت  کلاسیک  می باشند .
۳-۴-۱ مدیریت  کلاسیک جدید
 تقریبا همزمان باتیلور  ، هنری  فایول  دیدگاه  دیگری از روشهای  مدیریتی  مطرح نمود که به عنوان  اصول کلی  مدیریت فایول  شناخته می شود .
بنابر نظرات ایشان ، این سبک مدیریتی  شامل چهارده  اصول وپنج  وظیفه  یا عنصر اصلی آن می باشد .  این عناصرا صلی  شامل طراحی  وبرنامه ریزی ، سازماندهی ، فرماندهی  کارکنان ، هماهنگی  فعالیتها ، وکنترل  عملکرد بوده  وهمچنین  ، چهارده اصول مدیریتی  مورد بحث بدین  شرح می باشد .
۱-    تقسیم  کار .
۲-    اختیار  ومسئولیت
۳-    انضباط
۴-    وحدت  فرماندهی .
۵-    وحدت  هدایت .
۶-    تقدم  منافع  عمومی  بر منافع فردی .
۷-    پرداخت  حقوق ودستمزد  مناسب .
۸-    عدالت  وانصاف .
۹-    نظم  وهماهنگی .
۱۰- سلسله  مراتب واستمرار .
۱۱-  تمرکز .
۱۲- ثبات شغلی  کارکنان .
۱۳- ابتکار ونوآوری .
۱۴-  همکاری و مشارکت  گروهی .