فایل ورد کامل نظام انتخاباتی ایران؛ بررسی انتقادی ساختار، کارکردها و چالش‌های حقوقی و سیاسی

نظام انتخاباتى ایران که از طریق قوانین انتخاباتى و آیین نامه هاى اجرایى تدوین شده است، داراى اشکالات و ابهاماتى است که امکان برگزارى انتخابات آزاد و منصفانه را با پرسش هایى روبه رو مى کند. بخشى از اشکالات نظام انتخاباتى ایران که به بررسى صلاحیت نامزدهاى انتخابات یا شرایط داوطلبان نامزدى در انتخابات مجلس یا ریاست جمهورى مربوط مى شود، به علت حساسیت و اهمیت آن از سوى کارشناسان و فعالان حقوقى و سیاسى مورد توجه و نقد و بررسى قرار گرفته است، اما بررسى برخى از ابعاد دیگر نظام انتخاباتى ایران که همچنان باید مورد ارزیابى قرار گرفته و تجزیه و تحلیل شود، اهمیت دارد. در این نوشته نیز معایب و اشکالات نظام انتخاباتى ایران از دو جنبه مورد توجه قرار گرفته است.
?- سن راى دهندگان: در اغلب کشورها سن راى دادن ??سال تعیین شده است. «اتحادیه بین المجالس در بررسى تطبیقى اخیر خود در سطح جهان خاطرنشان ساخت که سن ?? سال، معیار رایج براى راى دادن است که از ??? کشور (از ??? کشور مورد بررسى)، آن را اتخاذ کرده اند. همچنین ماده یک کنوانسیون ???? سازمان ملل  متحد در مورد حقوق کودک، طفل را به معناى هر انسانى تعریف مى کند که سن او زیر ?? سال است، مگر آنکه طبق قانون قابل اعمال در مورد آن طفل، سن رشد زودتر حاصل شود. ماده یک منشور آفریقایى راجع به حقوق کودک و رفاه وى (????) نیز قاعده اى مشابه اتخاذ کرده است.»? اما در قوانین انتخاباتى ایران سن راى دادن ?? سال تعیین شده است. ماده ?? قانون انتخابات ریاست جمهورى یکى از شرایط انتخاب کنندگان را ورود به سن ?? سالگى بیان مى کند. در حالى که در این سن نمى توان گواهینامه رانندگى گرفت یا به سربازى رفت، مگر این که فرد ??سال تمام داشته باشد. دلیل آن نیز روشن است، چون سن ?? سالگى به لحاظ بلوغ عقلى سن مناسبى براى انجام اینگونه کارها نیست. البته در قوانین ایران درباره سن بلوغ تضادهاى اساسى به چشم مى خورد. به عنوان مثال طبق قانون مدنى سن بلوغ براى دختران ? سال است و آنها در این سن مسئولیت کیفرى دارند. همچنین دختران در سن ?? سالگى مى توانند ازدواج کنند، اما پسران در سن ?? سالگى مى توانند ازدواج کنند. دختران از سن ?? سالگى نیز مى توانند به صورت مستقل از کشور خارج شوند.
بنابراین مبناهاى متفاوت سنى براى بلوغ عقلى دختران و پسران در قوانین ایران تعجب برانگیز بوده و قابل قبول نیست.