فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره نقش و کارکرد عوارض ژئومورفولوژیکی در مسائل امنیتی و دفاعی ایران

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره نقش و کارکرد عوارض ژئومورفولوژیکی در مسائل امنیتی و دفاعی ایران دارای ۱۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره نقش و کارکرد عوارض ژئومورفولوژیکی در مسائل امنیتی و دفاعی ایران  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره نقش و کارکرد عوارض ژئومورفولوژیکی در مسائل امنیتی و دفاعی ایران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره نقش و کارکرد عوارض ژئومورفولوژیکی در مسائل امنیتی و دفاعی ایران :

چکیده

از مسائل عمدهای که امروزه تمام کشورهای جهان با آن روبرو میباشند، برقراری و حفظ امنیت جانی و مالی در کشور چه از لحاظ امنیت داخلی و چه از لحاظ جلوگیری از هجوم کشورهای همسایه در نواحی مرزی میباشد. اگر مرزها را دروازههای فیزیکی بحرانها در نظر بگیریم، ایران دومین کشور جهان از نظر تعداد همسایه ۱۵) همسایه) میباشد. لذا ایران به دلیل وجود موقعیت استراتژیکی و تنوع فضاهای جغرافیایی و وجود مخازن نفت و به ویژه ماهیت ضد استکباری، از دیرباز مورد توجه کشورهای شرقی و غربی بوده است و این امر مستلزم افزایش پدیده دفاع و حفاظت در نواحی مرزی کشور به خصوص نواحی شرق ایران (مرز افغانستان و پاکستان) میباشد. مشکلات داخلی این دو کشور، مرزهای شرقی ایران را از لحاظ امنیتی در موقعیت خاصی قرار داده است. بررسی نقش عوارض ژئومورفولوژیکی در نواحی مرزی که یکی از عوامل دخیل در موفقیت عملیات جنگی و دفاعی میباشد، نشان میدهد که میتوان با شناخت صحیح آنها و استفاده به موقع، ضریب امنیت در کشور را افزایش داد. در این تحقیق، هدف معرفی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سنجش از دور (RS) به عنوان ابزارهایی جهت شناخت و بررسی کارکردهای ژئومورفولوژی و نیز نشان دادن رابطه بین عوارض ژئومورفولوژیکی ناحیه در حفظ امنیت و دفاع از کشور عزیزمان در نواحی مرزی میباشد.

واژگان کلیدی: ژئومورفولوژی، امنیت، نظامی – دفاعی، نواحی مرزی، .RS & GIS

مقدمـه

جنگ یکی از عناصر پایدار تاریخ بشری است بطوریکه جامعه شناسان آن را به عنوان یک پدیده و واقعیت اجتماعی قلمداد میکنند (ابراهیمی،.(۴:۱۳۹۰ اغلب جنگهایی که بین سالهای ۱۹۴۵ تا ۲۰۰۰ میلادی رخ دادهاند کشورهایی را درگیر نموده است که حداقل دارای چهار همسایه بودهاند (کریمی پور،.(۱۶ :۱۳۸۰ مرزهای هر کشور بنا به شرایط خاص ژئوپلتیکی هر مکان، اهمیت خاص و متفاوتی دارند که با توجه به عملکرد هر منطقه و دولتهای هممرز حساسیت و استراتژی تغییر میکند.

ایران سرزمینی است ناهموار با مورفولوژی متنوع (علایی طالقانی، (۱۹:۱۳۸۸، به گونهای که با پانزده کشور هم مرز خود قابل مقایسه نیست. موقعیت حساس استراتژیکی ایران باعث شده که نواحی مرزی آن از اهمیت بالایی برخوردار شوند. بنابراین شناخت اشکال ژئومورفولوژی نواحی مرزی ایران و استفاده صحیح از آنها نقش بسیاری در تأمین امنیت کشور دارد. بین دانش ژئومورفولوژی و استراتژی نظامی ارتباط بسیار مستحکمی برقرار است. با بررسی تاریخچه عملیات نظامی، پی میبریم که عامل اصلی پیروزیها یا شکستها، در مورفولوژی منطقه عملیاتی نهفته میباشد. به عبارت دیگر، عامل اصلی شکست و پیروزی در هر عملیات، تسلط و شناخت کامل محیط مورفولوژیک است (یمانی، .(۳۱۳ :۱۳۷۹ اجرای استراتژیهای نظامی چه به طور مستقیم و چه غیر مستقیم تحت تأثیر پدیدههای ژئومورفولوژیکی است. پدیدههای ژئومورفولوژیکی افزون بر اینکه

۱۸۴

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

یکی از موضوعات قابل بررسی در استراتژی نظامی هستند میتوانند عاملی برای ایجاد تشنج بین کشورها نیز باشند. نقشههای ژئومورفولوژی که اطلاعات توپوگرافی، لیتولوژیکی و ژئومورفولوژی را به صورت یکجا در خود دارند، بهترین وسیله برای مطالعات زیربنایی طرحهای استراتژی نظامی محسوب میشوند (مختاری، .(۲۳:۱۳۸۲ محیطهای مورفولوژیکی ساحلی، رودخانهای، باتلاقی، دریاچهای، کوهستانی و جلگهای به عنوان محیطهایی میباشند که در سلسله مراتب هر کدام از این عوارض مورفولوژیکی زیر محیطهایی وجود دارد که در تأمین امنیت پایدار نقش بسزایی دارند که دفاع یا حمله در هر کدام با توجه به شرایط مورفولوژیکی همراه با آب و هوای متنوع متفاوت میباشند (رضایی عارفی، .(۶۸ :۱۳۸۷ با توجه به اهمیت محیط و زیر محیطهای ژئومورفولوژیکی نواحی مرزی کشور در تأمین امنیت فیزیکی، نمیتوان نقش پیشرفتهای سریع فنآوری، تغییرات وسیع و مهمی که در صنایع نظامی بوجود آمده و سلاحهای مرگبار بسیار نیرومند و دقیقی که در اختیار نیروهای زمینی، دریایی و هوایی قرار داده است نادیده انگاشت. کارایی این ابزار در جنگهای سنتی در سطحی است که خارج از نقش استراتژیک زمان و مکان میتواند در هر لحظه و هر محل، با سرعت و دقت کامل به اهداف مورد نظر دست یابد.

بنابراین تلاش در جهت نشان دادن اهمیت حضور ناهمواریها در این مرحله از جنگ، رنجی بیهوده است ( محمودی ، : ۱۳۷۹ .(۲۴۳ با وجود تمام پیروزیهای حاصل شده نیروی هوایی و دریایی باز هم برای اشغال سرزمین و تصرف نقاط حساس و سوق الجیشی، نقش عوارض مورفولوژیکی مورد توجه قرار میگیرد و هیچگاه با وجود پیشرفتهای فناوری، این اهمیت به صفر نخواهد رسید. لذا نقش اشکال ژئومورفولوژیکی در قالب شکل و چگونگی پراکندگی آنها در این مرحله از جنگ، اهمیت تعیین کنندهای در تأمین امنیت پایدار دارد. به همین دلیل و در چنین شرایطی، مطالعه چگونگی نقش نواحی ژئومورفولوژیکی همراه با زیر محیطهای مورفولوژیکی آنها میتواند در دفاع از مرزها و نواحی سر حد ایران بسیار مهم باشد (رضایی عارفی،.(۶۸ :۱۳۸۷ از آنجا که سهولت تردد در عملیات رزمی و پشتیبانی، استتار، اختفاء، امکانات دیدهبانی مناسب و غیره عملیات را در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده با توجه به امکانات جنگی ـ نظامی و تجهیزات آسانتر میکند (یمانی،

.(۳۱۴ : ۱۳۷۹ امروزه جنگ افزارهای مدرن، ارتباطات الکترونیک، حسگرهای پیچیده و سایر ابداعات فنی همچون استفاده از عکسهای هوایی و سیستم اطلاعات جغرافیایی امکان پراکندگی بیشتر را برای نیروها فراهم میسازد، اما هنوز هم اراضی ناهموار، جنگلها و سازههای مصنوعی محدودیتهای بسیاری برای پدیدهی دفاع به وجود میآورند و میدان آتش را برای سلاحهایی با تیر مستقیم کاهش میدهند و امواج رادیویی را تضعیف مینمایند. در عوض، امکان تحرک و جابجایی نیروهای کم تعداد و استفاده از جنگ افزارهای دور برد برای پوشش مناطق وسیعتر در اراضی هموار و بدون پوشش گیاهی بیشتر است.

بنابراین شناخت مورفولوژیکی مناطق مختلف ایران، بویژه مناطق مرزی جنوب شرقی ایران که با کشورهای همجوار (افغانستان و پاکستان) از تنوع مورفولوژیکی بسیاری برخوردار است، از اهمیت شایستهای در تدوین و اتخاذ سیاستها و لحاظ کردن دیدگاه سیاسی و نظامی برخوردار میباشد، که در این راستا استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور ما را در رسیدن به هدفمان یاری میرسانند. روش تحقیق به کار رفته در این مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و در راستای فراهم نمودن اطلاعات مورد نیاز از روش و منابع کتابخانهای – اسنادی از قبیل مقالات، پایاننامهها و سایتهای اینترنت استفاده شده است. هدف از این مقاله بررسی تاثیرات عوارض ژئومورفولوژی (نظیر کوهستان، دشت، رودخانه، دره، پوشش گیاهی، نوع خاک و تغییرات شیب) در مسائل دفاعی و امنیتی کشور و نقش و کاربرد GIS و سنجش از دور در این زمینه میباشد.

پیشینه تحقیق

عوامل طبیعی و فیزیکی در سطح زمین از گذشته دور در تأمین امنیت هر منطقهای نیاز ضروری به نظر میرسید با این وجود مؤلفههای گوناگونی از جمله ژئوپولیتیک، ژئواستراتژی و غیره در کنار آن میتواند اثر بیشتری در موفقیت و یا ضعف و انحطاط آن منطقه داشته باشد (رضاییعارفی،.(۴:۱۳۸۷

۱۸۵

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

محقق چینی سون تزو۱ در قرن چهارم قبل از میلاد کتابی به نام هنر جنگ نگاشته است که بیشترین فصول آن به جغرافیای جنگ و امنیت میپردازد. فیلد مارشال مونتگمری۲ فاتح شمال آفریقا در جنگ جهانی دوم پیروزی در نبرد را حاصل کاربرد جغرافیا در جنگ میدانست. توجه به اصول و مبانی جغرافیای نظامی در اوایل قرن نوزدهم بویژه ۱۸۰۰ تا ۱۸۱۵ به اوج خود رسید (ابراهیمی،.(۱۴:۱۳۹۰

تجربیات حاصل از نبرد در کوهستانهای سردسیر ایتالیا، بیابانهای سوزان شمال آفریقا، اقیانوس پر طوفان اطلس، جنگلهای پر باران استوایی و مرطوب برمه، پهنه گسترده اقیانوس آرام و نبرد در بیابانهای لم یزرع و مسطح کویت و غیره زمینهای فراهم آورد تا نسبت علمی بین جغرافیا ـ جنگ و فراتر از آن جغرافیا ـ امنیت مورد سنجش قرار گیرد. به گفته »دیژنی«۳ در قرن بیستم رهبری پارتیزانها به عهده جغرافیدانانی بود که میتوانستند طرحهای صحیحی از مسیرها، اردوگاهها و کلیه مواضع نظامیان، به منظور دستیابی یک رشته اطلاعات از وضعیت دشمن، ارائه دهند (عزتی، .(۳۹ :۱۳۷۹

باتمن ریلی۴ و ریموند چارلز۵ که هر دو از نظریهپردازان ژئوپولیتیک و ژئواستراتژی به شمار میآیند. در سال ۱۹۸۷ در جغرافیای دفاع به شرح نقش عوارض زمینی در تسهیل و تضعیف حملات نظامی طی دو قرن اخیر پرداختند. از نگاه آن دو هر دفاعی بدون توجه به عناصر بازدارنده و محرک محیطی ناقص است و پدافند صرفاً در پرتو جغرافیا شناسی میسر است (همان منبع: .(۳۰ برینکرهوف۶ به این نتیجه رسید مؤلفههای جغرافیایی هر چند در حمله تضمین کننده پیروزی نیست اما در دفاع تضمین کننده بقا و مقاومت طولانی میباشد .(Farigdon, 1989: 103) جغرافیای نظامی اثر جان کالینز۷ که در اغلب نوشتههای فارسی زبانان مورد استفاده و استناد واقع شده، منبع دیگری است که به تبیین مؤلفههای فیزیکی و فرهنگی جغرافیایی در تعیین نتیجه جنگها میپردازد. با مجموعه این آثار میتوان از جغرافیای نظامی و دقیقتر از آن از جغرافیای امنیت سخن گفت که در مورد درک زیر ساختهای جغرافیای امنیت در چهار سطح فراملی، ملی، منطقهای و حتی جهانی است (نصری،.(۳:۱۳۸۶ کاربرد اصلی تجزیه و تحلیل ارضی نظامی در طول سالهای ۱۹۹۷ تا ۱۹۹۹ در نیروهای دفاعی فنلاند در مدرسه پیشگام با یک شرکت اطلاعاتی جغرافیایی فنلاندی شروع شد. این اثر همچنین به عنوان یک رساله دکتری در دانشگاه فنی هلسینکی جمعآوری شده بود .(Orava, 1999) پیشزمینهای وسیعتر برای تحلیلهای ارضی نظامی که اخیراً به عنوان پایاننامه دکتری توسط (Hyytianen, 2003) چاپ شده است. همچنین تألیفاتی در این زمینه در ایران انجام گرفته است از قبیل کتابهای جغرافیای نظامی، اثر رزم آرا، عزتی و صفوی را میتوان نام برد. بررسی نقش مسائل جغرافیایی در تحلیل جنگ و امنیت از سال ۱۹۹۱ پس از لشکرکشی عظیم آمریکا به خلیج فارس واضحتر شد. در این جنگ کارشناسان برجسته ارتش آمریکا به اهمیت و تأثیر جو و زمین و جنگ پی بردند (هارکاوی و نیومن، .(۹۲ :۱۳۸۱