فایل ورد کامل مقاله علمی درباره مبانی نظری احترام به کرامت انسانی مجرمان در فرآیند اجرای مجازات

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله علمی درباره مبانی نظری احترام به کرامت انسانی مجرمان در فرآیند اجرای مجازات دارای ۲۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله علمی درباره مبانی نظری احترام به کرامت انسانی مجرمان در فرآیند اجرای مجازات  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله علمی درباره مبانی نظری احترام به کرامت انسانی مجرمان در فرآیند اجرای مجازات،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله علمی درباره مبانی نظری احترام به کرامت انسانی مجرمان در فرآیند اجرای مجازات :

مقدمه

جرم و بزه مشکل درپای جوامع بشری است و زمانی بر بشر نگذشته است که در محیط کامالً پاک و پیراسته از انحراف و جنایت تنفّس کند و مسیر سعادت و کمال را در آرامشی عمیق سپری کند. دبای گفت هر اندازه بر دوران زندگی بشر گذشته است، نه تنها از دامنه جرم و جنایات او کاسته نشده؛ بلکه آمارها نشان دهنده روند رو به افزایش بزه کاری هستند. از جمله عوامل افزایش جرم، برخوردهای نادرست و نامناسب و منافی با شخصیّت انسانی مجرم در طول مجازات است.
هنگامی که با مجرمی رو به رو می شوید، چه احساسی به شما دست می دهد؟ آیا مجرم را فردی منفی و بی ارزش می دانید؟ اآی می توان به خود اجازه داد که در برخورد بایک رفتار منفی سرزده از یک مجرم، با همه رفتارها، وژگی ها، و به طور کلی، با کل شخصیت او منفی و پیش داورانه برخورد شود؟

به بیان دیگر، آیا می توان کسی را که مرتکب جرمی شده ، یا اشتباه و خطای از او سر زده است، جرم و خطای او را معرّف تمام شخصیت او انگاشت؟ آیا آدمیان با خطا و اشتباه، از مسیر انسانیّت خارج می شوند و اجازه بی حرمتی و برچسب زدن به آنان از سوی شرع داده شده است؟

روشن است که نمی توان به چنین پرسش های شتاب زده پاسخ داد؛ زیرا در دین اسالم، همه افراد دارای حرمت و ارزش انسانی می باشند و نمی توان به آنان بی دلیل اهانت کرد؛ با افراد مجرم و زندانی نیز در کنار مجازات اسالمی، باید به گونه ای برخورد کرد که آنان به شخصیت و جایگاه واقعی خویش پی ببرند و دیگر بار اعمال و رفتار ناپسند و ناشایست انجام ندهند.

این تحقیق تالش می کند تا ضمن تبیین معنای جرم و مجازات و نیز تبیین احترام به عنوان یک قاعده، به دیدگاه اسالم در رابطه با شخصیت انسانی مجرم و لزوم احترام به حریم انسانیِ او بپردازد.

.۱ مفهوم شناسی «جرم»

دانشمندان هریک با توجه به رشته تخصصی خود و مکتب فکریهک از آن الهام گرفته اند، توصیف های گوناگونی از «جرم» نموده اند. «جرم» از نگاه جامعه شناختی، انحراف و عملی خالف موازین جامعه و مخالف با هنجارهای اجتماعی است که «ناهنجاری» خوانده می شود. برخی دیگر «جرم» را عملی نابهنجار، و «مجرم را کسی که نظم اجتماعی را بر هم می زند، تلقی کرده اند )ستوده، .)۶۴ :۱۳۷۶

Archive of SID

۳۵

جرم از نگاه حقوق، عملی است خالف قانون و مقرّرات که قانون گذار برای آن مجازات در نظر گرفته است. برخی از حقوق دانان هر فعل و ترک فعلی را که نظم، صلح و آرامش اجتماعی را مختل سازد و قانون نیز برای آن مجازاتی تعیین کرده باشد، «جرم» می دانند. )تاج زمان، )۵۴:۱۳۸۱

اّام«جرم» از نگاه روان شناسان عبارت است از:«خارج شدن از حالت تعادل روانی و رفتاری؛ به عبارت دیگر، فقدان همسازی و وحدت بین اجزای شخصیت و داشتن رفتار منحرفانه، یا رفتاری که صورت عادی و نرمال نداشته باشد» )قائمی، )۳۰ :۱۳۶۶ .از نگاه دین و آموزه های دینی، جرم تخطّی از جنبه های اعتقادی و تعالیم مذهبی و طغیان و سرکشی در برابر امر و نهی های پروردگار متعال است )همان، )۳۲

.۲ معنای احترام:

احترام از واژه حرام و از ریش «حرم» اخذ شده است. واژ حرام در لغت به معنای «ممنوع و

َ ُ َ
ناروا بودن» آمده است و برخی از لغویان آن را نقیض حالل دانسته اند و شریف «جعل اهلل الکعبه
ِ ًِ ََ َ
را شاهد بر همین معنا یافته اند که خداوند بسیاری
البیت الحرام قیاما لّلناسِ وَّالشهر الحرام» )مائده، )۹۷
َ َ َ َ
از امور را که در جاهای دیگر حرام نیست، در مکّه ممنوع ساخته است)ابن منظور، بی تا، ج۱۲، ۱۲۱؛ فراهیدی، ۱۴۱۰، ج۲، .)۱۳۱ از دیگر معانی این واژه، «مهابت و گرامی بودن یا بزرگ داشتن» است و بر همین اساس برخی از اهل لغت یادآور شده اند که حرمت یعنی چیزی که هتک و شکستن آن روا نیست )فیومی، بی تا،.)۱۳۱ /۲ بر همین اساس نوشته اند که اگر عرب
َ ِ
ِ
بگوید «البلد الحرام و المسجدالحرام» مراد از حرام در چنین موارد، محرم و مورد احترام است
َ َ َ َ َ ّ
)انصاری و طاهری، .)۸۲۲ /۲ :۱۳۸۴ برخی از فقیهان نیز به این مساله تصریح دارند که حرمت به معنای احترام نیز آمده است) مومن، ۱۳۷۴، .)۸۳

مجازات طول در مجرمان انسانی شخصیت به احترام نظری و مبانی بررسی

Archive of SID

۳۶

.۳ مدارک احترام به عنوان یک قانون

.۱-۳ قیاس اولویّت

از ادله بر می آید که قذف کافر حربی روا نیست ؛ پس به طریق اولی در مسلمان مجرم بی احترامی به وی روا نیست. اگر در فقه امامیه به کاوش دست بزنیم، می یابیم که از حرمت اصلی و عرضی سخن رفته است. دریک دسته بندی انسان ها سه گروه تقسیم می شوند.

۱ امت مسلمان : این جماعت، دارای حرمت اصلی و ذاتی، و مکلف به احترام جان و مال و آبروی هم دیگرند.

۲ کافرانِطرف قرارداد : کافرانیهک به نحوی در پناه اسالم هستند، معاهد و مستأمن و در حال هدنه )آتش بس(هکتا زمان بقای معاهده و امان و هدنه از حرمت عرضی، بهره مندند و آسیب رساندن

تابستان-۱۳۹۴شماره -۳۳دوازدهم سال

به جان و مال و آبروی شان ضمان دارد )طباطبایی، ۱۴۲۲، ۱۶و ۲۴۶؛ نجفی، بی تا.) ۱۳۲ /

.۳ کافران حربی : کافرانی که وارد ذمه اسالم نگردیده و معاهد یا مستأمن نیستند، هرچند آبرو و عرض آنها باید حفظ شود؛ ولی اموال )در شرایطی خاص( آنان احترام ندارد و می توان با پیروزی ای چاره سازی اموال شان را گرفت) کاشف الغطاء، بی تا،۳۶۹/ ۴؛ بحرالعلوم، ۱۴۰۳، ج۱، .)۲۸۱

اموال کفاریهکبه موجب قراردادهای شرعی دارای روابط با مسلمانان هستند نیز در حمایت اسالم اند و اموال و خون های آنان در حکم اموال مسلمین هستند و همان حرمت را دارند )محقق داماد، .)۲۱۸:۱۳۸۷ بر این اساس، اگر حفظ آبروی کافر حربی توصیه شده، به طریق اولی رعایت حرمت و آبروی مجرم مسلمان الزم است. عالوه بر این، بین هدر بودن مانند خون شخص و ارزش نداشتن آبرو و تن وی در باب کافر حربی مالزمه ای نیست، چه برسد به مسلمان. در برخی از موارد در فقه یافت می شود که افرادی خونشان هدر است؛ مثال به خاطر قتل عمدی که انجام داده اند باید به قتل برسند و ای کسی که زنای محصنه انجام داده که حد وی سنگسار است و یا از قطاع الطریق بشمار می رود، در این موارد اگر چه خونشان هدر و مباح است، ولی مال و آبروی آنها و حتی بدن آنها محترم است، افزون بر آنکه در برخی از موارد جواز قتل برای هر کسی نیست؛ بلکه فقط حاکم این حق را دارد)هاشمی شاهرودی، .)۸۳ /۱ :۱۴۲۵

Archive of SID

۳۷

.۲-۳ کرامت انسانی؛ مبنای احترام به شخصیت مجرم

:۱-۲-۳ برخورداری انسان از کرامت ذاتی بر مبنای آیات قرآن

به مقتضای برخی از آیات شریف قرآن، می توان گفت که انسان، مادامی که عنوان انسان بر او صدق کند، از نوعی حرمت و کرامت ذاتی برخوردار است. یکی از آن آیات، همان است که انسان را برخوردار از روح الهی دانسته است. خداوند پس از آن که انسان را از گل آفرید، از روح عظیمی در آن دمید و آن را به خود منسوب کرد و آن را «روح خدا» نامید: «و از روح خود در آن دمیدم» )حجر، )۲۹ در آیهای دیگر از این مرحله )دمیدن روح)، به نشئه جدیدی از خلق تعبیر میکند که خداوند به خاطر اهمیت خلقت آن خود را ستایش میکند: «از آن پس، آن را آفرینش تازهای

ایجاد کردیم، بزرگ است خدایی که بهترین خلق کنندگان است» )مومنون، .)۱۴

برخورداری از مقام خلیفه اللهی،از دیگر مواردی است که بر اساس آن، نوعِانسان از کرامت و شرافت برخوردار است: «و هنگامی که پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در روی زمین، جانشین و حاکمی قرار خواهم داد» )بقره، )۳۰ در این آی شریفه، خداوند هنگام خلق نوعِ انسان، این بیان

شریف را فرموده است و این نشان شرافت و کرامت نوعِانسان است. خداوند انسان را به صورت
خویش آفریده و امام خمینی در تفسیر حدیث شریف َََ می فرماید؛

«إنّ‏ اهلل خلَق‏ آدم على‏ُصورَته»

یعنى آدم مثل اعالى حق و آیت ّاهلل کبرى و مظهر اتمّ و مرآت تجلیات اسماء و صفات و وجه اهلل و عین اهلل و ید اهلل و جنب اهللاست ) خمینی، .)۶۳۶:۱۳۸۸ در اندیش صدرالمتالّهین، انسان موجودی ملکی، ملکوتی و فطرت‏دار است )صدر المتالهین، .)۴۰۶/۱:۱۳۸۳

استاد مطهری )ره( می گوید: «از نظر قرآن انسان موجودی است برگزیده از طرف خداوند، خلیفه و جانشین او در زمین، نیمه ملکوتی و نیمه مادی، دارای فطرتی خود آشنا، آزاد، مستقل، امانتدارِ خدا و مسئول خویشتن و جهان،; ظرفیت علمی و عملی اش نامحدود است» )مطهری، .)۲۷۲/۲:۱۳۷۲ برخورداری انسان از نیروی تعقّل و اینکه انسان ذاتاًاین توانایی را دارد که خوب و بد را تشخیص داده و با نیروی اراده و انتخاب خود، اعمال شایسته و خوب را برگزیند، نیز مبنایی برای برخورداری وجود انسانی از نوعی شرافت ذاتی است. این دلیل البته دلیلی برون دینی استّاما

مجازات طول در مجرمان انسانی شخصیت به احترام نظری و مبانی بررسی

Archive of SID

۳۸

تابستان-۱۳۹۴شماره -۳۳دوازدهم سال

تأییدات دینی داشته و برخی از مفسّران، در تفسیر آی شریف «وََلقدکَرمنا بنی َآدَم;» )االسراء ، )۷۰ بر

َ ّ

این امر تاکید کرده اند که خداوند به واسط ّقو تعقّل، قدرت تمییز حق از باطل و تدبیر دنیا و آخرت، به انسان کرامت بخشیده است. )طریحی، .)۱۵۲ :۱۴۰۸

به طور ّکلی، جانشین خداوند در روی زمین بودن )فاطر: ۳۹؛ اانعام، ۱۶۵؛ بقره، ۳۰؛ یونس، ۱۴ و )۷۳، مسجود مالئکه بودن )اعراف، ۱۱؛ اسراء، )۶۱قدرت انتخاب، آگاهی، اعطا موهبت عقل و; همه و همه نشان از برخورداری انسان از کرامت اعطایی است که در بین تمام انسان ها وجود دارد. این ها همه نشان از آن است که انسان، به نفس انسان بودن، برخوردار از نوعی شرافت است که حداقل حقوق

انسانی را برای او اثبات می کند.

این نوع شرافت و حرمت، شرافتی است که از جانب خداوند ّمتعال به انسان اعطاء شده است

و هم انسان ها و هم افراد انسانی باید این شرافت انسان های دیگر را به عنوان یک حق، شناخته

و ضمن اینکه البته خود را از این حق برخوردار می دانند، خود را در برابر آن، مکلّف نیز بدانند. برخورداری از این نوع کرامت، حاکی از عنایت ویژه پروردگار به آدمی است و به اختیار انسان
ربطی ندارد. انسان چه بخواهد و چه نخواهد، از این کرامت [حداقل به صورت بالقوّه] برخوردار است؛یعنی از نیروها و استعدادهایی برخوردار است که او را بر حرکت به سوی کمال قادر می سازد. خداوند در این باره می فرماید: «ما بنی‏آدم را کرامت بخشیدیم و آنان را بر صحرا و دریا مسلط

کردیم و بر بسیاری از مخلوقات خویش برتری دادیم» )اسراء، .)۷۰

خداوند متعال با بیان احکام مختلف اخالقی، از مقام کرامت انسان حراست نموده و به بندگان خویش نیز دستور می دهد که مبادا برخالف شأن و کرامت خود و دیگر انسان ها عملی انجام دهند. امر به احسان و نیکوکاری )نحل،۹۰؛ نساء، ۳۶؛ بقره، ۸۳؛ انعام، ۱۵۱؛ اسراء )۲۳ و خیر دیگران را به خیر بیشتری تالفی کردن یا شر آنان را با شر کمتری مجازات کردن؛ مای اصالح جامعه و گردش ثروت و تأمین امنیّت عمومی در سطح اجتماع است و از جمله مواردی است که به آن ها توصیه شده است )طباطبایی، .)۳۳۰ /۱۲ :۱۳۷۰ اجتناب از تکبر و تحقیر مردم در احوال و اقوال )نساء، ۳۶؛ اسراء، )۳۷ لزوم وفا به عهد و پیمان )مائده، )۱ دوری از ستم و تعدی به حقوق

Archive of SID

۳۹

دیگران )بقره، ۲۲۹؛ مائده، )۴۵ نیز، از جمله فرمان های خداوند در قرآن کریم است که احترام قائل شدن به کرامت اعطایی انسان ها را به عنوان یک تکلیف قلمداد کرده و این تکلیف، البته تمام انسان ها با هر رنگ، نژاد، جنس، اعتقاد و طرز نگرش را شامل می شود همان گونه که تمام آنها از این کرامت به عنوان یک حق برخوردارند.

الزمه ارزشمندی و کرامت انسان،ّّّتحفظ کیان، شخصیت و حقوق خاص برای همه انسانهاست که هیچ کسی نمیتواند آن را سلب کند. این کرامت به گروه، قشر، مذهب و منطقه جغرافیایی و نژادی و رنگ پوست اختصاص ندارد و شامل همه انسان ها میشود امنیت، عدالت، رضایت خاطر و تأمین نیازهای معیشتی و اقتصادی و آسایش از لوازم حفظ کرامت انسان است. این امور در فرهنگ اسالمی مقدمه رشد و تعالی و برطرف کردن موانع داخلی برای رسیدن به مقصود است.

:۲-۲-۳ برخورداری انسان از کرامت بالقوّه

غالب فقیهان اسالم نظیر صاحب جواهر، و عالمه جعفری و; کرامت اعطایی انسان را بالفعل نمی دانند؛ هرچند معتقدند که انسان، بالقوّه گوهری شریف است. از نظر آنان عقیده، ایمان و آزادی معنوی است که منشأ کرامت بالفعل انسان قرار می گیرد. معیار اساسی در نگرش این بزرگواران، تقوا است و مقام و موقعیت انسان متوقّف بر میزان تقرّب به فضایل و کماالت الهی است و از این رو حقوق واقعی انسان ها به جایگاه دینی و ایمانی آنان باز می گردد )نجفی، .)۴۱۳/ ۴۱ :۱۳۶۸ عالمه جعفری، در این زمینه معتقد است که «خداوند سبحان فقط زمینه ارزش و کرامت را در وجود انسان به وجود آورده است. لذا اگر انسانی در صدد هواپرستی و خودکامگی برآید و استعدادهایی که در وجودش نهاده شده است را در جهت اهداف پلید بکار گیرد حق کرامت

ذاتی ندارد» )جعفری، .)۲۷۹ :۱۳۷۰