فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره بررسی و مطالعه برج–مقبره‌های قرون هشتم و نهم هجری قمری در مازندران با معرفی مقبره شمس آل رسول آمل

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره بررسی و مطالعه برج–مقبره‌های قرون هشتم و نهم هجری قمری در مازندران با معرفی مقبره شمس آل رسول آمل دارای ۲۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره بررسی و مطالعه برج–مقبره‌های قرون هشتم و نهم هجری قمری در مازندران با معرفی مقبره شمس آل رسول آمل  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره بررسی و مطالعه برج–مقبره‌های قرون هشتم و نهم هجری قمری در مازندران با معرفی مقبره شمس آل رسول آمل،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره بررسی و مطالعه برج–مقبره‌های قرون هشتم و نهم هجری قمری در مازندران با معرفی مقبره شمس آل رسول آمل :

مقدمه

موضوع پیش رو در واقع عنوان مطالعهای بوده است ه در حدود ی دهه گذشته، درباره بیش از ۳۰ مقبره در استان مازندران صورت گرفته و وظیفه اصلی آن، عالوه بر مطالعات تطبیقی، رسیدن به مبانی نظری مناسب برای حفاظت و مرمت بوده است.

این ابنیه در گستره جغرافیایی غرب تا شرق مازندران و در حوزههای اقلیمی وهستانی، جنگلی و جلگهای قراردارند. مقبرهها به بخشی از تاریخ سیاسی و مذهبی منطقه به ویژه در قرن ۸ و ۹ هجری قمری اشاره رده و در اسناد مختلف به صورت لی نام و نشانی از آنها آمده است.

موضوع مقابر به دلیل نوع زندگیای ه در آنها جریان دارد، بسیار حایز اهمیت است. برخی از آنها امامزاده هستند و به طور طبیعی مورد عنایت مردم، اهالی محل و ادارات و سازمانهایی ه به نحوی ذینفع هستند، قرار میگیرند؛ اما برخی دیگر مدفن و مقبره بزرگان و سرداران و افراد مشهور زمان خویش بوده ه به دلیل عدم توانایی در برآورده ردن نیازهای مادی و معنوی افراد منطقه، همچنان مهجور مانده و اینگونه به حیات خویش ادامه میدهند.۳

به طور معمول در دورههای مختلف، آرامگاههای حفظ

و مرمت میگردد که نوعی تقدس برای مردم شهر ا حتی مناطق دورتر اجادکند. بنابران مقابری که برای اشراف زادگان ا عوامل غردنی بنا شده بود از رونق افتاد و توجه خاصی به آنها نمیشد.
اصطالحاتی ه برای آرامگاهها-مقبرهاربردهمیشددرویشپیرمی شهریارتوانست تا حدودی بیانگر نوع خدمات قابل ارائه به زیارتنندگان باشد. بطور مثال واژ مزار به محل زارت گفته میشد و هچگاه نمیتوانست معنا و مفهوم بناهای معماری را منتقل سازد. واژ مشهد اشاره به محل شهادت ا مدفن شهد دارد. بقعه خالصه شده بقعهالخر عنی محل کار خر میباشد

و بدن دلل، ان محل به عنوان مکان کار خر معروف شد که در کنار قبور مذهبی، تسهالت و امکانات رفاهی برای زائرن مهیا بود. ان امر کامالً در وقفنامههای امان آرامگاهی مانند بقعه دروش فخرالدن بابل، بقعه گلما دروشساری، امامزاده رضای نور مشهود است.۴

اغلب برج های مقابر در ایران، در خالل سالهای۳۹۰ الی ۵۶۹ ه.ق ساخته شد. بخش زادی از ان آرامگاهها برای امران، جنگجوان و سپهساالران بنا گردید.۵ اغلب این امان دارای پالن چهارضلعی، دایره و.. هستند و در نوع پوشش با یدیگر متفاوت میباشند. گاهی گنبدی تیزهدار

بر فراز آنها ایجاد گردید، گاه مازهدار و در برخی اوقات نیز به شل تخت هستند. ما در طول قرن ۹ ه.ق نوع ساده شده مقابر مورد اشاره در مازندران به شدت رواج افت و بدن ترتب پس از این دوره، برج مقبره به شدت سر نزولی خود را طی نمود و هچگاه مثل سابق مورد استفاده قرار نگرفت و جای خود را به مقبرههای با گنبد ر داد مانند امامزاده صالح ساری و شمسآل رسولآمل.

مقابر مورد مطالعه )جداول شماره۱ تا)۵ مربوط به دورهها و اقلیمهای مختلف مازندران هستند ه عبارتند از:

-۱ مقبره درویش علمبازی بابل

-۲ برج سرست بابل

– ۳ مقبره درویش فخرالدین بابل

-۴ مقبره سید بیر بابل

-۵ مقبره سید محمد طاهر بابل

-۶ مقبره امامزاده عباس ساری

-۷ مقبره آقا شیخ نیه رزن

-۸ مقبره سالطین استندار بلده

-۹ مقبره ناصر الحق آمل

-۱۰ مقبره امامزاده جعفر می گوش جور

-۱۱ مقبره درویش امیر ناسنگ جور

-۱۲ مقبره امامزاده عیسی خندق ساری

-۱۳ بقعه گلما درویش ساری

-۱۴ بقعه امیر سید مال ساری

۱۵

-۱۶ مقبره امیر بابلانی بهشهر

-۱۷ مقبره امامزاده صالح مرزرود ساری

-۱۸مقبره درویش رستم زانوس اطاقسرا

-۱۹ برج مقبره ذریا شروه

-۲۰ مقبره امامزاده رضای نور

-۲۱ مقبره خارمیان ساری

-۲۲ مقبره امامزاده هاشم تیرتاش

-۲۳ مقبره امامزاده علی ابر اوسا

– ۲۴ مقبره شاطر گنبد ساری

-۲۵ مقبره امامزاده عبداهلل وانا

-۲۶ مقبره امامزاده جوانمرد حمزه هرود

-۲۷ مقبره امامزاده هشتل علیا

-۲۸ مقبره امامزاده خضر آمل

-۲۹ برج مقبره یا داوود یوش

-۳۰ مقبره سیف الدین چالو آمل

تاریخ شکل گری مقابر

کشف آثاری از گورهای ساده- دوخانهای، ک خانه به همراه مرده، سردابهای و گورهای خشتی )برای سرداران( در سلک کاشان، تپه حصار دامغان، تورنگ تپه گرگان، شهر سوخته سستان، گودن تپه و ; داللی بر جهتگری آرامگاه از دوران پیش از اسالم به سوی شکلگری مناسبتر بوده است.

در دوره مادها به دلل اعتقاد به دن مزدسنا، مردگان درون دخمههای صخرهای در اختار جانوران قرار میگرفتند تا استخوانهای آنها بهطور کامل پا گردد. آرامگاههای صخرهای هخامنشی نز به تبع آرامگاه مادها )به دلل ادغام قلمرو مادها به قلمرو هخامنشان و گسترش محدود امپراتوری به طرف شمال و دوری از تمدن االم و جنوب بن النهرن( با همان شل ساخته شد. آرامگاههایی چون نقش رستم و آرامگاه داروش -که کی از دالل حفظ آنان تاکنون استفاده از نام شاهان اسطورهای و احترام خاص ارانان به شاهان افسانهای بوده است- معرف سبک و ساق ویژه در ش و ساخت آرامگاه ها در اران پیش از اسالم هستند. هر چند که در ان مان می توان آرامگاه کورش را از نظر شکل ک استثنا دانست ولی بساری از متفکران آنرا آخرن آرامگاه زگوراتی میدانند.

بی تکلف و ضد تشرفات بودن پارتان و دور بودن آنان از سرزمنهای تمدن قدم نز دللی بر عدم پیشرفت در ساخت آرامگاه در حدود پنج و نیم قرن حکومت سلوکان

و اشکانان بود. هر چند که در برخی آرامگاهها نفوذ هنر هخامنشی و در برخی دیگر چون آرامگاه – پرستشگاه کنگاور نفوذ هنر ونانی به چشم میخورد ولی ساخت آرامگاه بهدلل انکه آنان مردگان خود را بر خالف مادها

و هخامنشان دفن نموده و ا میسوزاندند، رشد کافی نداشته و تنها استودانهای از آن دوران باقی مانده است.

ساسانان از برجهای به عنوان آرامگاه استفاده نمودند که با مصالحی چون سنگ و مالت ساخته میشد و به آن استودان میگفتند. شاد بتوان انگونه برداشت رد که استودانهای مورد بحث تا حدودی تحت تأثر استودان های زرتشتی )کعبه زرتشت( قرار گرفته و پس از گذشت چند قرن به ان شکل درآمدند.

پس از ساسانان و با آمدن دن مبن اسالم، ساخت آرامگاه به شدت زر سؤال رفت؛ به طوری که پامبرارم

)ص( فرمودند «بر مؤمنن پسندده است بر روی قبر هچ بنای ساخته نشود بلکه الزم است قبر با زمن به طور کامل همسطح باشد.» در آن زمان مسلمانان، بنا به دستور حضرت محمد )ص( باد از هرگونه گره و شون، ناله و زاری بر روی مزار مردگان دوری میجستند و شدت کار به آنجای رسد که مدفن مردگان میباست با زمن هم سطح میگشت و اثری از آن باقی نمیماند )غروی، .)۸۹ :۱۳۷۸

بدن ترت ب درصدر اسالم نمیتوان هچ اثری از آرامگاه دد؛ چنانکه پامبر ارم )ص( در خانه خود دفن گشتند و بعد از ۷۰ سال قبر پامبر به دست ولد، خلف اموی، بنا گردد. ولی با ان حال تا قرن دوم و سوم ه.ق برخی خلفا در داخل خانههای خوش دفن میشدند. اما در همان سالها با ان استدالل که زمن باالی گور سرداران بزرگی که در جنگهای مرزی کشته میشدند باید از تعرض باد و باران دور باشد، احداث ساهبان جاز شد و پس از مدتی قبر اصحاب بزرگ پامبر نز به وسل شاخصهای چوبی و چادری پوشانده و به نام قبور ساهبانی معروف شد. به هر حال در صدر اسالم، رواج عقدههای بنادی اسالم مانع از آن شد که توسع آرامگاهها شکل اساسی به خود گرد. با ان وجود و با توسل به بناهای باقیمانده از آن زمان، گسترش ساخت آرامگاه را میتوان از قرن۴ ه.ق به بعد جستجو نمود )غروی،.)۸۹ :۱۳۷۸

در دوره سامانیان مقبر امر اسماعل سامانی، گنبد قابوس وگنبد علی ابرقو ساخته شد ه به نظر می رسد ه هری به نوعی از معماری پیش از اسالم الهام گرفته اند. ُسنان سلجوقی شکل آرامگاهها را متنوع کرده و ساختاری به نام برج – مقبره را به وجود آوردند که بر ارتفاع گرای تأکد می نمود. در قرن ۸ و۹ ه.ق ساختمان هشت گوش جس م و با بام چند وجهی و نمای سه قسمتی، معار تعدادی از آرامگاه های شعی قم شد؛ مانند مقابر سهگانه در باغ سبز که در قرون بعد نز در نقاط مختلف کشور اجرا گردد. ان مقبرهها که در قسمت کف دارای فضای وسعتری از برجهای سلجوقی بودند در طول قرن ۹ ه.ق نوع ساده شده این نوع مقابر در مازندران به شدت رواج افت مانند امامزاده صالح ساری، شمس آل رسول آمل و ; .

زارتگاههای که قبور سادات است مانند امامزاده عباس ساری، امامزاده هاشم ت رتاش، امامزاده جوانمرد حمزه و نیز مقابری ه مدفن علما می باشد مانند مقبره مربزرگ آمل، ناصرالحق آمل، شمس آل رسول آمل، مقبره سدکبر بابل در قرن۹ه.ق در مازندران ساخته شدند )جداول شماره ۱تا .)۵

دوم، شماره اول، سال پژوهشی، -علمی فصلنام دو فرهنگی تاریخی، بافتهای و آثار مرمت، نشری
۱۳۹۰ زمستان و پایز

۷۷

۷۸

آمل رسول آل شمس مقبره معرفی موردی: نمونه مازندران در ق.ه ۹ و ۸ قرن های مقبره – برج مطالعه و بررسی

جدول .۱ مطالعات تطبقی مقابر مازندران

جدول. ۲ مطالعات تطبقی مقابر مازندران

دوم، شماره اول، سال پژوهشی، -علمی فصلنام دو فرهنگی تاریخی، بافتهای و آثار مرمت، نشری
۱۳۹۰ زمستان و پایز

۷۹

۸۰

آمل رسول آل شمس مقبره معرفی موردی: نمونه مازندران در ق.ه ۹ و ۸ قرن های مقبره – برج مطالعه و بررسی

جدول .۳ مطالعات تطبقی مقابر مازندران

جدول. ۴ مطالعات تطبقی مقابر مازندران

دوم، شماره اول، سال پژوهشی، -علمی فصلنام دو فرهنگی تاریخی، بافتهای و آثار مرمت، نشری
۱۳۹۰ زمستان و پایز

۸۱

۸۲

آمل رسول آل شمس مقبره معرفی موردی: نمونه مازندران در ق.ه ۹ و ۸ قرن های مقبره – برج مطالعه و بررسی

جدول .۵ مطالعات تطبقی مقابر مازندران

تصویر .۱ تصاویری از آرامگاه های مربوط به دوره سامانی و سلجوقی

مقبرههای قرن ۸و۹ هجری قمری در مازندران

در دوره تیموری کنارههای درای خزر شامل دو ناحه بود: مازندران در شرق و گالن در غرب. گنبد کاووس در مازندران به عنوان شهری با راه نظامی، چراگاه تابستانی، زمستانی و مرکز مهم بازرگانی در امتداد نشابور-گرگان مورد توجه فرمانروایان بود. در ان مناطق به دلل وجود جنگلهای فراوان، آب و هوای مرطوب و مردابهای بزرگ، احداث راه دشوار بود تا انکه از دوران صفوی به بعد راه سنگفرش ساخته شد. وضع جغرافای ان مناطق به صورتی بود که سلسلههای کوچکی در آبادیهای کوچک، جدا ازهم، تشکل شده بودند و هر کدام منطقه خاصی را تحت سلطه خود داشتند.۶

تمور در سال ۷۹۵ ه.ق از جانب مشرق وارد ان منطقه شد و پس از غارت شهرهای آمل و ساری، فرمان قتل عام اهالی گرگان و گنبد را صادر کرد. در آن زمان سلسله سادات مرعشی از سال۷۶۰ه.ق در مازندران حکومت میکردند و تا سال ۹۸۹ه.ق در آن مناطق فعالتهای عمرانی زادی را انجام میدادند. با ان حال تموران با تصرف مازندران، مقبره قوام الدن را خراب و حاکم آمل را تبعد نمودند )هلن براند، .)۲۵۳ :۱۳۷۷ ناحه مازندران دارای صدها روستای کوچک و دهها شهر بود که در ان مان شهرهای آمل، اشرف، بارفروش )بابل کنونی(، مشهدسر )بابلسرکنونی(، ساری و استرآباد )گرگان کنونی( از همه مهمتر بودند. ساری مرکز سادات مرعشی بوده و دققاً در همین دوره در اغلب نقاط مازندران برج های آرامگاهی زیادی ساخته شد. توجه و حمات پادشاهان و درباران بشتر بر آرامگاه های مذهبی متمرکز بود؛ زارتگاههای قدمی مورد تعمر و مرمت قرار می گرفت و زارتگاه های جدیدی احداث و اغلب آنها تز۳ن میشد.

مقابر ان دوره با پالنهای مختلف، نشانگر الگوی معماری

آرامگاه های دوره تموری است. مقابری که در ان زمان ساخته شده اند اغلب با پالنهای چهارضلعی، چندضلعی و صلبی دده میشوند. ساختمانهای چند ضلعی کمتر از بقه موارد در معماری آرامگاههای قرن ۸ و ۹ه.ق وجود دارد. مقابر مربع شکل۷ دارای ک ورودی و نماهای تزین دار است. البته نمیتواند در تز۳ن با نوع چندضلعی۸ برابری نماد و لکن نقطه مشتر اغلب آنها جلوخانی است که به صورت طاق در آرامگاه ها وجود دارد.
اعمالی که در مقابر مذهبی )زارتگاهها( انجام میشد موجب آن گشت ه فضاهای دیگری نیز در دورههای بعدی به هسته اصلی الحاق گردد. در ان فضاها انجام اعمالی مثل تالوت قرآن و ادعیه و اقامه نماز انجام می گرفت. فضاهای مذور از دو قسمت کفشکن و زارتخان۹ تشکل میشد. شکلهای دگری چون صلبی که از ترکب دو مربع با ورودیهای چندگانه خود را نماان میسازد، در نمه آخر دوره تموری مرسوم شد.

برج مقبرهها برای زارت ساخته شده بود و در برون شهر، نزدک گورستان و در کنار قبرهای که با سنگهای سخت خشن مشخص شده بودند، قرار داشتند. نقشه سقف آنها به شل عرقچین، مربع، هشت ضلعی و دوازده ضلعی بوده و با مصالحی چون آجر قرمز رنگ ساخته شده و دارای ک نظام انتقالی، بام هرمی ا مخروطی شکل بودند.