فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره سبک‌های هویت و خودتعیین‌گری مذهبی و پیامدهای آن در رشد فردی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره سبک‌های هویت و خودتعیین‌گری مذهبی و پیامدهای آن در رشد فردی دارای ۸ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره سبک‌های هویت و خودتعیین‌گری مذهبی و پیامدهای آن در رشد فردی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره سبک‌های هویت و خودتعیین‌گری مذهبی و پیامدهای آن در رشد فردی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله پژوهشی درباره سبک‌های هویت و خودتعیین‌گری مذهبی و پیامدهای آن در رشد فردی :

مقدمه

روانشناسی دین همواره به بررسی وضعیتهای روانشناسانه، که رفتار و تجربه دینی را ایجـاد، تقویـت

و یا تضعیف میکند میپردازد. در این میان، جهتگیری مذهبی و یا خودتعیینگـری مـذهبی بـهعنـوان عاملی برای تبیین تفاوت در نتایج روانشناختی دینداری مورد توجه محققان بوده است. اسـلام همـواره نیت اعمال را بهعنوان پایه و اساس اعمال معرفی میکند. و اگر اعمال مذهبی به قصـد دوری از تنبیـه و رسیدن به پاداش از طرف غیر خداوند انجام گیرد، ارزشمند نمیداند، ثواب الهی بر آن مترتب نمـیشـود

و رنگ ریا به خود میگیرد. در واقع ریا زمانی شکل میگیرد که ایمان شکل نگرفته باشد. حتـی افـرادی که ایمانشان درونی شده است نیز دارای مراتبی هستند؛ خداوند میفرماید: »و ما یومن اکثرهم بـاالله الا و هم مشرکون« (یوسف: .(۱۰۶ علّامه طباطبائی در تفسیر این آیه بیان میکند:

افرادی هستند که ایمانشان آمیخته به شرک است، و ریا هنگامی ایجاد میشود که ایمان بـهطـور صـحیح شکل نگرفته باشد. کسانی که اعمال مذهبیشان براساس ترس از خداوند و یا رسـیدن بـه پـاداش الهـی است، به خواسته خود خواهند رسید، اما خودخواهی محسوب میشـود و از دریافـت حقیقـت و تعـالی محروم خواهند ماند (همان، ج ۱۱، ص .(۳۷۶

آلپورت مفهوم جهتگیری مذهبی درونی- برونی را برای بررسی کاربرد دیـن در زنـدگی افـراد مطـرح کرد. شخصی که جهتگیری مذهبی درونی دارد، با مذهباش زندگی میکند و معنی زنـدگی و هـدف اصلی خود را در مذهب مییابد. در دین درونی، ایمان یک ارزش غـایی و عـالی اسـت کـه بـه سـمت وحدت هستی جهت دارد. این نوع دینداری، بالاترین سطح سازشیافتگی روانشناختی است. شخصـی که جهتگیری مذهبی برونی دارد، از مذهب خود بـرای رسـیدن بـه اهـداف خودخواهانـهاش اسـتفاده میکند، دین برونی، صورتبه کاملاً منفعتطلبانه در جهت دسـتیابی فـرد بـه امنیـت، پایگـاه اجتمـاعی، آرامش و تأییدی بر سبک زندگی انتخاب شده است و »نوعی ایمان نابالغانه است که سطــوح بالاتــری از کنشوری روانشناختی ناسالم را بهطور نسبی پیشبینی مـیکنـد« (قربـانی، .(۱۳۷۷ در پـژوهشهـای بسیاری از مقیاس آلپورت و راس استفاده گردیده، اما انتقاداتی نیز از مقیاس جهتگیری مذهبی آلپـورت – راس شده است. از جمله کرک پاتریک و هود بیان میکنند که چارچوب سادهانگارانه درونی- برونـی را باید وانهاد و رویکردهـای پیچیـدهتـری را یافـت (ولـف، ۱۳۸۶، ص .(۳۴۱ مفهـوم خـودتعیینگـری مذهبی نظـریهای جدیدتـر در بررسی انگیزههای مذهبی است که بهصورت پیوستـاری مطــرح گردیـده و اشاره به میـزان درونیسازی باورهای دینی دارد که بر این اسـاس آن، انگیـزههـای انجـام کـنشهـای مذهبی شکل میگیرد (البرزی و جوکار، .(۱۳۸۴

سبکهای هویت و خودتعیینگری مذهبی ۳۹

دسی و ریان در دهه ۸۰ میلادی با نظر داشتن نظریه »درک منبع علیت« هایدر (۱۹۸۵)، مفهوم نظریـه خودتعیینگری را مطرح کردند که نوعی نظریه انگیزشی- شناختی است .(Deci & Ryan, 1985, p. 7) از نظر زیمرمن (۲۰۰۲)، خودتعیینگری بهمعنای کنترل فراشناختی فرایند برنامهریـزی و کنتـرل اهـداف در جهت انگیزههای فرد است که نوعی خودتنظیمیمحسـوب مـیشـود (ریـو، ۱۳۸۷، ص .(۲۳۵ دسـی و ریان، به تفصیل مفهوم خودتعیینگری را بررسی کردند: خودتعیینگری شـامل تجربـه انتخـاب بـا منبـع علیت درونی است .(Deci & Ryan, 1985, p. 111) خودمختاری، شایستگی و ارتباط، نیازهـای اساسـی روانشناختی هستند که خودتعیینگری جهت ارضای آنهـا تـلاش مـیکنـد. از سـوی دیگـر، احسـاس خودمختاری، شایستگی، و ارتباط موجب ایجاد انگیزههایی درونیتـر مـیگـردد. از نکـات مهـم نظریـه خودتعیینگری، اهمیتی است که برای انگیزههای بیرونی قائل میشـود. براسـاس نظـر دسـی و ریـان در خودتعیینگری، انگیزههای درونی رفتار با برخی انگیزههای بیرونی آن یکپارچه مـیشـود، »انگیـزههـای درونی بسیار مناسب هستند، اما انگیزههای بیرونـی نیـز حتمـاً لازمانـد.(Deci & Ryan, 2000, p. 236) « ریان و دسی معتقدند عامل اساسی در درونیسـازی و خـودتنظیمی تجـارب فـردی، میـزان تعارضـات محیط بیرونی با تمایلات درونی است؛ هرچه تعارض بین محیط بیرون و درون فرد بیشـتر باشـد، رفتـار در سطوح اولیه پیوستار درونیسازی میشود و خودتنظیمیآن کمتر است. در نتیجه، احسـاس رضـایت کم میشود و هرچه تعارض کمتر باشد، درونیسازی راحتتر صورت میگیرد .(Ibid, p. 238) انتخـاب هدفهایی که خودمختاری، شایستگی و ارتباط را ارضا میکنند، موجب رشد شخصی، سلامت ذهـن و سلامت هیجانی میشود و تلاشهایی با ثبات بیشتر را برمـیانگیـزد (ریـو، ۱۳۸۷، ص .(۱۶۳ ریـان و دسی، »درونیسازی« را بهصورت پیوستار شش مرحلهای از سبکهای خودتعیینگـری معرفـی کردنـد: سبک بدون تنظیم- سبک تنظیم بیرونی- سبک تنظیم درونفکنیشده- سبک تنظـیم خودپـذیر- سـبک تنظیم آمیخته- سبک تنظیم درونی.

از سوی دیگر، طبق این نظریه برای بررسی خودتعیینگری مذهبی فقط از دو سبک خودتعیینگـری درونفکنیشده و خودتعیینگری خودپذیر، که در پیوستار سبکهای خودتعیینگری قـرار دارد، اسـتفاده میشود (البرزی و جوکار، .(۱۳۸۴

.۱ سبک خودتعیینگری مذهبی درونفکنیشده: در این سبک، دلایل افراد ظاهراً درونـی اسـت، امـا درواقع فشارِ احساس گناه، تهدید و یا پاداش، فرد را وادار به کنش خـاص مـذهبی مـیکنـد (رفتارهـای مذهبیشان براساس انتخاب خودشان نیست).

۴۹ ، سال ششم، شماره دوم، تابستان ۲۹۳۱

.۲ سـبک خـودتعیینگـری مــذهبی خودپـذیر: در ایـن ســبک، ارزشهـای بیرونـی در ســامانه ارزشهای فرد، درونی میشود و دلایل افراد برای انجام رفتارهای مذهبی به علت اهمیتی است که این رفتارها برای وی دارند (همان).

باندز در تحقیقی ارتباط خودتعیینگری مـذهبی خودپـذیر را بـا بهزیسـتی روانـی، رضـایت از زندگی، سلامتی روانی و سازگاری دانشجویی بررسی کرد. نتایج این تحقیـق نشـان داد کـه سـبک خودتعیینگری مذهبی خودپذیر با بهزیستی روانی، رضایت از زندگی، سلامت روانی و سـازگاری روانی ارتباط مستقیم دارد. اما ارتباط بین خـودتعیینگـری مـذهبی درونفکنـیشـده و متغیرهـای

ذکرشده معنیدار نبود .(Bounds, 2008, p. 115- 116)

به دلیل اینکه مذهب بهطور فراگیر در سطح جامعه اشاعه دارد، اما بـه لحـاظ تـأثیر در زنـدگی روانی و اجتماعی دارای پراکندگی زیادی است، بررسیهای بیشتری میطلبد. روانشـناس پـیش از آنکه تعیین کند دین چگونه باید اعمال شود، چگونگی ارضای نیازهـای روانـی اجتمـاعی فـرد در طول زندگی و تأثیر آن بر انگیزههای دینداری فرد را ملاحظه میکند. طبق نظریه اریکسون، اعتمـاد در روابط والدینی اولیه و پردازش »هویـت خـود« در دوره نوجـوانی تـأثیرات مانـدگاری بـر فـرد خواهد گذاشت (ولف، ۱۳۸۶، ص ۵۱۲ و .(۵۲۵ برخی پژوهشگران مانند فلوم ( ۱۹۹۴) و آلیسن و شولتز (۲۰۰۱)، معتقدند هویت اوایل نوجوانی مربوط به روابط بـین شخصـی و هویـت اواسـط و اواخر نوجوانی، به قلمرو ایدئولوژیکی ارتباط دارد (دلخموش، .(۱۳۸۷ هویت از مفـاهیمی اسـت که در نظریه اریکسون در بحث رشد روانی – اجتماعی دوره نوجوانی بـه تفصـیل بـه آن پرداختـه شده است. تفکر انتقادی در مورد باورها و سازماندهی، آنهـا از تکـالیف دوران نوجـوانی بـهشـمار میرود و سبکهای هویت در خلال تکاپو برای انجام این تکلیف شکل مـیگیـرد کـه بنـابـر نظـر برزونسکی، شامل سه سبک اطلاعاتی، هنجاری و سردرگم/ اجتنابی اسـت. سـبکهـای هـویتی از ترکیب دو بعد: جستوجو جهت کشف حقیقت و تعهد جهت ایمان به حقیقت شکل گرفته است.

ورتینگتون اظهار میدارد که هویت در سه محور کار، روابط اجتماعی، و ایدئولوژی شکل مـیگیـرد که هویت دینی بخش عمدهای از هویت ایدئولوژیک را تشکیل میدهـد (قربانی، .(۱۳۷۷ اگـر نوجـوان با موفقیت، تعارض هویت در برابر پراکندگی نقش را حل کند، تعهد ایمانی محکمـی نیـز در وی شـکل میگیرد. این تعهد، اعتماد و توانایی پایبندی فرد به یک ایدئولوژی را مهیا میسازد.

برزونسکی با توجه به فضای پستمدرنیسم، ساماندهی منتقدانه نظام باورها را از تکـالیف نوجوانـان میداند و در تلاش برای این ساماندهی و با در نظر گرفتن تفـاوتهـای فـردی در تحـول هویـت، سـه

سبکهای هویت و خودتعیینگری مذهبی ۵۹

سبک هویت را معرفی میکند .(Berzonsky, 1989, p. 272) برزونسـکی از سـال ۱۹۸۵ تـاکنون (۲۰۱۲) در پژوهشها و نوشتههای مختلفی به توضیح در مورد مقیاس خود پرداخته و همبسـتههـای بسـیاری را در ارتباط با آن مطالعه کرده اسـت. برزونسـکی و کـوک (۲۰۰۵) و دوریـز و سـوننز ۲۰۰۶)، ص (۱۲۵، سبکهای سهگانه هویت برزونسکی را اینگونه معرفی میکنند:

۱ سبک هویت اطلاعاتی: با نیاز بـه شـناخت، هشـیاری و تمرکـز بـرای حـل مسـئله و پیچیـدگی شناختی مشخص است. هویتی شناختی و خودکاوشگر است و بسیار نزدیک بـه هویـت کسـبشـده و هویت در حال اکتساب در نظریه مارشیا است.

۲ سبک هویت هنجاری: نـوعی هویـت زودرس و مواجهـه خودکـار اسـت کـه در آن ارزشهـای دیگرانِ مهم، درونی میشود. سبک هویت هنجاری گرایش به حالت هویت زودرس مارشیا دارد.
۳ .سبک هویت سردرگم/ اجتنابی: در این سبک هویت، میزان تعهد به خود و دیگران پـایین اسـت، اکثراً تعلل در کارها مشاهده میشود؛ تصمیمات وابسته به موقعیت، ناقص و تحت تـأثیر هیجانـات قـرار دارد. از حل مسئله اجتناب میشود؛ خویشتنداری پـایین و کـانون کنتـرل بیرونـی اسـت و گـرایش بـه

حالت هویت سردرگم مارشیا دارد.

همچنین اریکسون در مورد هویت نوجـوانی و ایمـان مـیگویـد: سـنگبنـای هویـت در نوجـوانی »وفاداری و تعهد« است، به معنی توان حفظ آزادانه اعتقـادات بـهرغـم وجـود تضـادهای گریزناپـذیر در نظامهای ارزشی– و به تعبیر دیگر ایمان. وفاداری بر اثر پذیرش یا تأیید همسالان ایجاد مـیشـود و نـوع جهانبینی یا مسلک نوجوان موجب حفظ آن میشود (ولف، ۱۳۸۶، ص .(۵۲۵ طبق گزارش پژوهشـی، که توسط حاجلو و همکاران منتشر گردید، سطوح هویتیابی نوجوان توسط میزان مـذهبی بـودن آنـان پیشبینی شده است. با توجه به اینکه در این مطالعه از پرسشنامه و مفهوم جهتگیری مـذهبی اسـتفاده گردیده، امـا میـزان مـذهبی بـودن گـزارش شـده اسـت (حـاجلو و همکـاران، ۱۳۹۱، ص .(۳۵-۳۴ در پژوهشی دیگر، همبستگی سبکهای هویت و سازههای جهتگیری اسلامی- شامل دو سـازه باورهـا و مناسک، و اخلاق- بررسی توسط مغانلو و همکـاران ۱۳۸۸)، ص (۳۸۴ بررسـی گردیـد. سـازه اخـلاق اسلامی دارای رابطه مثبت و معنیداری با سبک هویت اطلاعاتی و رابطه منفـی و معنـیداری بـا سـبک سردرگم/ اجتنابی داشت. بیشترین ارتباط سازه باورها و مناسک اسـلامی، بـا سـبک هویـت هنجـاری و سپس، با سبک هویت اطلاعاتی بود. براساس پژوهش فرمانی و خامسان (۱۳۹۰)، نوجوانـانی کـه دارای سبک هویت هنجاری هستند و نگرش بنیادگرایی به دین دارند، گرفتن تأیید از دیگران را بیشتر از سـایر

۶۹ ، سال ششم، شماره دوم، تابستان ۲۹۳۱

عوامل مهم ارزیابی میکنند و همین تأیید شدن موجب میشود تا اجازه نداشته باشند که بـرخلاف افـراد مهم و معیارهای موجود بیاندیشند. اما نوجوانانی که دارای هویت سردرگم و نگرش بـیدینـی سـطحی بودند، اهمیتی به تأیید دیگران نمیدادند و از کمترین حمایت اجتماعی برخوردار بودنـد. در ایـن زمینـه، دوریز و سوننز ۲۰۰۶)، ص (۱۳۲ در گزارش تحقیقی خود بیان میکنند: نوجوانـان دارای سـبک هویـت هنجاری به یک باور ثابت مذهبی تعهد دارند و حساسیت آنان بـه مـذهب بیشـتر اسـت. جهـتگیـری مذهبی از جمله ابعاد شناختی دینداری اسـت کـه نوجـوان در دسـتیابی بـه هویـت ایـدئولوژیکی بـا آن روبهرو میشـود. بنـابراین، بـه نظـر مـیرسـد سـبکهـای متفـاوت هویـت، نقـش تعیـینکننـدهای بـر خودتعیینگری مذهبی داشته باشد. اهمیت این پـژوهش بـه ایـن دلیـل اسـت کـه تـأثیر سـازه روانـی-سبکهای هویت- را بر ابعاد مذهب بررسی میکند. درحالیکه اکثر پژوهشهـا بـه بررسـی تـأثیر ابعـاد مذهب و دینداری بر ویژگیهای روانی پرداختهاند. در تحقیقات بسـیاری اشـاره شـده اسـت کـه افـراد دارای جهتگیری مذهبی درونی، نسبت به افراد با جهتگیری مذهبی بیرونـی از سـلامت روان بیشـتر، اختلالات روانی کمتر و اضطراب مرگ کمتـر برخوردارنـد (منصـورنژاد و کجبـاف، (۱۳۹۱، و پایـداری هیجانی بیشتری دارند (عباسی و جانبزرگی، .(۱۳۸۹ ایـن پـژوهش در راسـتای مطالعـات روانشناسـی دین قرار میگیرد که در آن موضوع اصلی مذهب است، و به این طریـق تـأثیر سـازههـای روانشناسـی نوین بر کیفیت دینداری مورد بررسی قرار گیرد.

سؤال اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه، آیا سـبکهـای هویـت مـیتوانـد خـودتعیینگـری مذهبی را پیشبینی کند؟

هدف این پژوهش نیز پیشبینی خودتعیینگری مذهبی توسط سبکهای هویتی میباشد.