فایل ورد کامل مقاله علمی درباره نقش زندگی مذهبی در افزایش رضامندی زناشویی زوجین

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل مقاله علمی درباره نقش زندگی مذهبی در افزایش رضامندی زناشویی زوجین دارای ۱۰ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل مقاله علمی درباره نقش زندگی مذهبی در افزایش رضامندی زناشویی زوجین  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل مقاله علمی درباره نقش زندگی مذهبی در افزایش رضامندی زناشویی زوجین،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل مقاله علمی درباره نقش زندگی مذهبی در افزایش رضامندی زناشویی زوجین :

مقدمه

خانواده بهعنوان واحدی اجتماعی دارای بیشترین و عمیقترین مناسبات انسـانی اسـت . عـلاوه بـر اینکه، منبع اولیه نیازهای اساسی فرد محسوب میشود، موقعیتهای متعددی را بـرای یـادگیری و شکلگیری نگرشها و تشکیل باورهای فرد فراهم میآورد. خانواده در کنار مسـئولیت آموزشـی و تربیتی، در رفع نیازهای جسمانی، روانی و انتقال ارزشهای اجتماعی نقش بسیار مؤثری دارد. فـرد در بستر خانواده خواستهای جامعه را میآموزد و این شناخت او را به گـزینش رفتارهـای معـین

رهنمون میسازد (مصلحی، ۱۳۹۱، ص .(۱

ازآنجاییکه انتخاب همسر یکی از مهمترین تصمیمهایی است که در تشکیل خانواده و زنـدگی اجتماعی گرفته میشود، اهمیت مسئله ایجاب میکند که با کنکاش عمیقتـری بـه عوامـل بیرونـی مانند مذهب، طبقه اجتماعی، سن، تحصیلات و; و نیز عوامل زیربنایی مانند ویژگیهای شخصیتی توجه شود (همان).

متخصصان روانشناسی خانواده غالباً معیار خود را در بررسی کیفیت روابط زناشویی زوجین، سـطح رضایت زناشویی آنها قرار میدهند. رضایت زناشویی، یکی از مهمترین عوامل پیشـرفت و دسـتیابی بـه اهداف زندگی است که تحت تأثیر عوامل بیرونی و درونی میباشد. علیرغم آنکه ضـرورت توجـه بـه همسانی عقاید مذهبی و تمایلات فرهنگی همواره مورد تأکید قرار میگیـرد، افـزایش طـلاق در دنیـای کنونی و نارضایتی زوجین از زندگی مشترک و تأثیرات سـوء ایـنگونـه پدیـدههـا بـر افـراد خـانواده و اجتماع، بیانگر این مدعاست که برخورد مقبولی با تشکیل خانواده و ازدواج نشده و کمتر با دید عالمانـه

به این پدیده نگریسته شده است (همان).

ازآنجاییکه دو نهـاد مـذهب و خـانواده ارزشهـای مشـابهی را مـورد تأکیـد قـرار مـیدهنـد، پژوهشگران رابطه نزدیک بین آن دو پیشبینی میکنند. این جهتگیری منجر به ایـن نگـرش شـده است که مذهب میتواند روابط زناشویی را تقویت و استحکام بخشـد. مـذهب و پایبنـدی بـه آن، بهویژه در جامعه اسلامی ما از موضوعاتی است که میتواند ذهن پژوهشگران را بـه ایـن موضـوع معطوف دارد که آیا رضامندی از زندگی زناشویی در سایه تعـالیم الهـی و پایبنـدی بـه آن چگونـه است؟ و آیا پایبندی به مذهب میتواند تأثیری در سطح رضایت از زندگی زناشویی داشته باشد یـا نه؟ (همان). از منظر دینی، رضامندی زناشویی حـالتی اسـت کـه در آن زن و شـوهر از ازدواج بـا یکدیگر و با هم بودن، احساس طمأنینه و آرامش داشته باشند (روم: .(۲۱

نقش زندگی مذهبی در رضامندی زناشویی زوجین ۷۷

مهمترین نکته در تبیین فلسفه ازدواج در قرآن، این است که خداوند آن هنگام که حکمـت ازدواج و تشکیل خانواده را بیان میکند، به حکمت خلقت همسر و تشکیل خانواده، بقای نسل با فرزند صـالح یـا پیشگیری از فساد یا سازندگی اخلاقی و اجتماعی و یا توسعه ارزشهای اسلامی اشاره نمـیکنـد، بلکـه به حکمتی اشاره دارد که بدون آن، هیچیک از اهداف خلقت انسـان، قابـل تحقـق نیسـت و آن آرامـش روانی است. بدون آرامش روانی، نمیتوان از جوان، انتظار تقوا داشت. بدون این آرامش، نه نسـل سـالم و صالح پدید میآید و نه سازندگی اخلاقی و اجتماعی اتفاق میافتـد و نـه ارزشهـای دینـی و آرمـان توحید، گسترش مییابد (پسندیده، ۱۳۸۹، ص .(۲۳

برادبری، فینچام و بیچ (Bradbery, Fincham, & Beach, 2000, p. 967) ابراز میکننـد کسـی کـه در

فکر ازدواج است و یا ازدواج میکند، انتظار دارد که این زندگی با خوشبختی، سعادت و رضایت همـراه باشد و از تمام لحظات زندگی خود لذت ببـرد. بنـابراین، آنچـه از خـود ازدواج اهمیـت بیشـتری دارد، موفقیت در ازدواج یا به عبارتی دیگر رضامندی میان زوجین است .(Ibid, p. 966)

ازدواج مقدمه تشکیل خانواده است. خانواده با پیوند زناشویی شکل میگیرد و تداوم و بقـای آن نیـز به تداوم و بقای پیوند زناشویی وابسته است. علیرغم اینکه ازدواج رضایتبخش یکـی از عوامـل مهـم بهداشت روانی جامعه محسوب میشود، ولی چنانچه ازدواج و زنـدگی خـانوادگی شـرایط نامسـاعدی برای ارضای نیازهای روانی زوجین ایجاد کند، نهتنها بهداشت روانی تحقق نمییابد، بلکـه آثـار منفـی و گاهی جبرانناپذیری را به جای میگذارد، بهطـوری کـه اخـتلالات عصـبی، افسـردگی و خودکشـی از پیامدهای اختلافات خانوادگی میباشند. به اعتقـاد ویـزمن، شـلدون و گورینـک بسـیاری از اخـتلالات روانپزشکی از جمله اختلالات جسمانی، شناختی، رفتاری و اسـترس تحـت تـأثیر آشـفتگی زناشـویی بهوجود میآیند (سلیمانیان و دیگران، .(۱۳۸۴

با توجه به پژوهشهای ساپینگتون، که نارضامندی زناشـویی و طـلاق موجـب بـروز اخـتلالهـای جسمانی و روانی زوجین میشود (ساپینگتون، ۱۳۷۹، ص (۳۰۱، همچنین پژوهش کریگهـد و نمـروف که این نارضامندی زناشویی میتواند موجبات بزهکاری فرزندان را فـراهم آورد و در نهایـت، از جانـب خانوادههای ناسالم، جامعه نیز آسیب خواهد دید (حیدری، ۱۳۸۲، ص (۷۷، همه این امـور انسـان را بـه چارهجویی واداشته تا در پی جستوجوی مؤلفههای رضامندی زناشویی باشد.

۸۷ ، سال ششم، شماره دوم، تابستان ۲۹۳۱

در دهه ۹۰ میلادی، مطالعات علمی پیرامون رضایت زناشویی توجه زیادی را بـه خـود جلـب کـرد. در مقایسه با یافتههای علمی دهههای گذشته، در دهه ۹۰ حجم زیادی از مطالعات به جنبههـای مختلـف
رضایت زناشویی اختصاص داشته است .(Bradbery & Fincham & Beach, 2000, p. 967)

برای رضامندی زناشویی تعاریف متعددی شده است. وینچ بر ایـن بـاور اسـت کـه رضـایتمنـدی زوجی انطباق بین وضعیت موجود و وضعیت مورد انتظار است؛ یعنی انطباق بین انتظـاراتی کـه فـرد از زندگی زناشویی دارد و آنچه در زندگی خود تجربه میکند (فاضل و دیگران، .(۱۳۹۰

هاوکینز و وینچ (۱۹۷۴) بیان میکنند که رضایت زناشـویی، یعنـی احساسـات عینـی از خشـنودی، رضایت و لذت تجربهشده توسط زن یـا شـوهر، مـوقعی کـه همـه جنبـههـای ازدواجشـان را در نظـر میگیرند. رضایت زناشویی از انطباق بین وضعیتی که مـورد انتظـار اسـت و وضـعیت موجـود فـرد در روابط زناشویی حاصل میشود، در واقع، نگرش مثبت و لذتبخشی است که زن و شوهر از جنبههـای مختلف روابط زناشویی خود دارند (پورغفاری، .(۱۳۸۹

بنر و هیل (۱۹۹۰) رضامندی زناشویی را پیامد توافق زناشویی دانستهاند که رابطه مناسب بـین زن و شوهر را توصیف میکند. آنها مینویسند: »هنگامی که زن و شـوهر بـه میـزان قابـلتـوجهی از بـرآورده شدن نیازها و انتظاراتشان در رابطه زناشویی رضـایت داشـته باشـند، رضـامنـدی زناشـویی را گـزارش خواهند کرد« (جـدیری، .(۱۳۸۸ همچنـین آلوجـا، بـاریو و گارسـیا (۲۰۰۷) مـینویسـند: »رضـامنـدی زناشویی عبارت است از برونداد ناشی از مجموعهای از عوامـل ماننـد حـل تعـارض موفقیـتآمیـز، یـا موفقیت در فعالیتهای مرتبط با شادکامی در فرایند ازدواج« (همان).

هر موضوعی میتواند در روابط زوجـین بـه موضـوعی مشـکلسـاز و چـالشزا تبـدیل شـود. بنابراین، ارائه فهرستی از موارد مشکلآفرین در بین زن و شوهر، نه ممکن و نه لازم است. هرچند، تلاشهـایی وجـود دارد کـه سـعی کـرده موضـوعات تعـارضزا در بـین زوجـین را شناسـایی و دستهبندی کند. بنابراین، ابعاد و حوزههای سازگاری زناشویی به انحاء گوناگون بیـان شـده اسـت. اولسون و السون (۱۹۹۷) و فاورز و السون (۱۹۹۳) با جمعبندی و تحلیل تمامی ابعاد مطـرحشـده به ابعاد »مسائل شخصیتی«، »ارتباط دوتایی«، »حـل تعـارض«، »مـدیریت مـالی«، »فعالیـت اوقـات فراغت«، »رابطه جنسی«، »فرزندپروری«، »ارتباط با اقوام و دوستان« و »جهتگیری مذهبی« دسـت یافتهاند (احمدی و دیگران، .(۱۳۸۴

نقش زندگی مذهبی در رضامندی زناشویی زوجین ۹۷

موسوی بیان میکند عوامل اقتصـادی، مـذهبی، آداب و سـنن اجتمـاعی، ارضـای عـاطفی، ارضـای جنسی و تفاهم فکری مـیتوانـد رضـامنـدی زناشـویی را بـه ارمغـان آورد (موسـوی، ۱۳۷۴، ص .(۴۳ همچنانکهاُدل توافق در ارزشها را با رضایتمندی زناشویی مرتبط میداند .(Odell, 1998, p. 93)

ماهونی و همکاران (Mahoney & Others, 1999, p. 332) با تجزیه و تحلیل مشاهداتشان نشان دادند که جنبههای گوناگون عملکرد زناشویی شامل رضایت زناشویی، تعداد برخوردها و خشونت فیزیکی با فعالیتها و اعتقادات مـذهبی در ارتبـاط اسـت، بـه ایـن صـورت کـه زوجهـای دارای اعتقادات مذهبی بالاتر، رضایت زناشویی بیشتری داشته و برخوردها و خشونتهای آنان نسبت به هم کمتر است. به همین دلیل، درک ارزشهای دینی درباره ازدواج بـرای سـلامت رابطـه زوجـین اهمیت زیادی دارد (نظری، ۱۳۸۸، ص .(۱۲۹

هانلر و گنچوز نیز معتقدند نگرش مذهبی میتواند در ارتبـاط زناشـویی مـؤثر باشـد؛ زیـرا مـذهب شامل رهنمودهایی برای زندگی و ارائهدهنده سامانه باورها و ارزشهاست که این ویژگـیهـا مـیتواننـد زندگی زناشویی را متأثر سازند (خدایاریفرد و دیگران، .(۱۳۸۶

براساس آموزههای دینی، یکی از مهمترین مسائلی که زمینه آرامش و رضایت از زندگی زناشـویی را فراهم میسازد پایبندی زوجین به دستورات مذهبی است. خوشبختی زناشویی زمانی تحقق مییابد که زن و شوهر ارتباط خوبی با مبدأ داشته و برای معاد خود نیز کـار نیـک انجـام دهنـد و پایبنـد بـه احکـام و دستورات الهی باشند، نه اینکه مسائل زندگی آنقدر آنها را سرگرم کند که از یـاد خداونـد غافـل شـوند (منافقون: (۹ و یا به خاطر، خانواده از رعایت وظایف دینی فاصـله بگیرنـد (تمیمـی آمـدی، ۱۳۶۶، ص .(۱۸۶ وظیفه زن و شوهر است که همدیگر را از معصیت خداوند برحذر دارند کـه در ایـن زمینـه مـرد مسئولیت بیشتری دارد (تحریم: .(۶ پایبندی یا عدم پایبندی به دستورات الهی توسط آن دو، زمینه را برای رضامندی و یا نارضامندی زندگی زناشویی فراهم میآورد.

زندگی بدون تعارض، در سایه توجه به مسایل معنوی و پرورش اعتقادات مذهبی است. ارزشها بـه زندگی معنا میبخشند و پناهگاهی در اوج بحرانی زندگی، همانند غم و انـدوه و فقـدان و مـاتم، تلقـی میشوند. اعتقادات مذهبی، زیربنایی برای شکلدهی به سبک زندگی مذهبی است. ایـن مسـئله موجـب میگردد تا فرد مسلمان نسبت به پرورش معنویت در خود و نزدیکانش دارای مسـئولیت و نقشـی ویـژه باشد. بر اساس آموزههای دینی، آن زندگیای شیرین و گواراست که معنویت در آن رشد یابد و زنـدگی

۰۸ ، سال ششم، شماره دوم، تابستان ۲۹۳۱

رنگ خدایی به خود گیرد (خطیب، ۱۳۹۰، ص .(۳۵ امام علی میفرمایند: خداونـد متعـال در حـدیث معراج به پیامبر اکرم فرمود: »آیا میدانی کدام زندگی گواراتر است«؟ حضرت فرموند: »بار خدایا! نـه.« فرمود: »زندگی گوارا، آن زندگیای است که صاحب آن، از یاد من خسته نشود، نعمت مرا فراموش نکند، به حق من ناآگاه نباشد و در طلب خشنودی من باشد« (مجلسی، ۱۴۰۴ق، ج ۷۷، ص .(۲۸

مهوری در مقالهای که به تبیین دین، دینداری و شاخصهای آن از نگاه علامه طباطبـایی مـیپـردازد، درباره حد نصاب دینداری اظهار میدارد: دینداری، همان ایمان و اعتقاد قلبی همراه بـا اعمـال شایسـته و نیکوست و لازمه ایمان، علم و آگاهی است (سالاریفر و دیگران، .(۱۳۹۰ بنابراین، علمِ تنها بدون التـزام و دلبستگی و اینکه عملی به دنبال داشته باشد، دینداری نیست. همچنین اعتقاد بدون عمل نیـز دینـداری نیست و شخص معتقدی را که عملی به جا نیاورد، نمیتوان دیندار بـهشـمار آورد، بلکـه از نظـرعلّامـه طباطبائی، اعتقادی که همراه عمل نباشد، در حقیقـت اعتقـاد و ایمـان نیسـت و تنهـا علـم و آگـاهی بـه حقانیت دین است. عمل تنها نیز ایمان و دینداری بهشمار نمیآیـد؛ چـراکـه اعمـال ظـاهری بـا نفـاق و دورویی قابل جمع است. منافق کسی است که اعمال ظاهری را انجـام مـیدهـد و چـهبسـا از حقانیـت اعتقادات اسلام نیز آگاه بوده و حقیقت برایش روشن شده باشد، ولی از آنجاکه دلبستگی و التـزام بـه آن ندارد، نمیتوان او را دیندار بهشمار آورد. خلاصه اینکه، با توجه به مراتب و درجاتی کـه بـرای اسـلام و ایمان وجود دارد، نخستین مرتبه ایمان را باید حد نصاب دینداری برای فرد و جامعه بهشـمار آورد و آن

اعتقاد اجمالی همراه با انجام بیشتر احکام اسلام است (همان، ص .(۴۲۳ رسول اکرم میفرمایند:

زن را براى زیباییاش به همسرى نگیر، چهبسا ممکن است جمال زن باعث پستی و سـقوط اخلاقـیاش شود. همچنین به انگیزه مالش با وى پیوند زناشویی برقرار مکن؛ زیرا مال میتواند مایـه طغیـان او گـردد، بلکه به سرمایه دینش متوجه باش و با زن با ایمان ازدواج کن (فیض کاشانی، ۱۴۱۷ق، ج ۳، ص .(۸۵

در حدیثی دیگر از امام باقر نقل شده است که رسول خدا فرمود: »هرگاه کسی که از اخـلاق و دیـن او راضی هستید نزد شما آمد، به او همسر دهید. اگر چنین نکنیـد روى زمـین فتنـه و فسـاد بزرگـی بـه وقوع خواهد پیوست« (صابری یزدی، ۱۳۷۵، ص .(۴۳۱ در قرآن کریم نیز آمده است که مـرد مـؤمن بـا زن مؤمن ازدواج کند (بقره: .(۲۲۱ نتایج تحقیقات نیز یکسان بودن زوجین در اعتقادات مـذهبی و ایمـان و تقوی را بهعنوان عوامل مؤثر در موفقیت ازدواجها ثابت کردهاند (احمدی و دیگران، .(۱۳۸۵

نقش زندگی مذهبی در رضامندی زناشویی زوجین ۱۸

توجه به این مفاهیم و ملاحظه نتایج پژوهشهای انجامشده، نقش تقیدات مـذهبی را در رضـایت و سازگاری زناشویی مورد تأیید قرار میدهد؛ تقیداتی که در این پژوهشها مورد بررسـی قـرار گرفتـهانـد عبارتند از: اقامه نماز، روزه، تلاوت قرآن، اهتمام به نماز، شرکت در نماز جماعـت و جمعـه، انجـام امـر به معروف و نهی از منکر، انجام واجبات دینی از روی علاقه، نوع پوشش، گرایش بـه مـد روز، رعایـت حد در پوشش، ارتباط با نامحرم، توجه به مادیات، اعتقاد به پول عنوانبه حلّال همـه مشـکلات، اعتمـاد به مذهب بهعنوان کلید خوشبختی، میزان توکل به خدا برای حل مشکلات زندگی. بیتردید انسـانهـای خداشناس و دینباور و کسانی که از احکام و شریعت اسلام پیروی میکنند، مـلاک تـدین را بـهعنـوان یکی از معیارهای اصلی در انتخاب برای ازدواج مورد توجه قرار میدهند؛ پوشش، حجاب و نگاه خـود را محافظت میکنند (سه عاملی که زمینه انحرافات اخلاقی هستند)؛ همسر خود را بـهعنـوان بنـده خـدا قبول داشته و از ظلم و ستم بر او پرهیز میکنند. در روابط خود با همسر، ضمن رعایت اصول بهداشـتی با صداقت، عطوفت و مهربانی رفتار میکنند و تمام رفتار و کردارشـان حتـی روابـط جنسـی بـا همسـر جهتگیری الهی دارد. بنابراین، میتوان انتظار داشت که رضایت زناشویی متأثر از میزان تقیدات مـذهبی افراد باشد. از اینرو، احمدی و همکاران در پژوهشی نشان دادند که تقیدات مذهبی در میزان سـازگاری زناشویی نقش دارد. نتایج این پژوهش نشان داد افـرادی کـه دارای تقیـدات مـذهبی بسـیار زیـاد بودنـد نسبت به افرادی که تقیدات مذهبیشان زیاد بود بهطور معنیداری سازگاری زناشـویی بیشـتری داشـتند. افرادی که دارای تقیدات مذهبی زیاد بودند، نسبت به افرادی که تقیدات مذهبی آنها متوسط بود، بهطـور معنیداری از سازگاری زناشویی بیشتری برخوردار بودند. به همـین ترتیـب، افـرادی کـه دارای تقیـدات مذهبی متوسط بودند، نسبت به آنهایی که تقیدات مذهبی کم داشتند، سازگاری زناشویی بـالایی داشـتند. بر این اساس، میتوان میزان پایبندی مـذهبی و رشـد معنـوی افـراد را بـهعنـوان عامـل مهـم در میـزان سازگاری و رضایت زناشویی معرفی کرد (همان).

همچنین جریگان و ناک پس از بررسی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که دیـن بهتـرین عامـل ثبات و پایداری در ازدواج و زندگی زناشویی است (روحانی و معنویپور، .(۱۳۸۷ گرانـر اثـر عمـل بـه باورهای دینی و عبادی بر سازگاری زندگی زناشویی را در دو نمونه متشـکل از ۲۰۸ زوج، کـه بـهطـور مساوی از چهار گروه دینی انتخاب شده بودند، بررسی کرد. نتایج تحقیـق وی نشـان داد، ارتبـاط مثبتـی بین اَعمال دینی و سازگاری در تمامی گـروههـای دینـی وجـود دارد .(Gruner, 1985, p. 54) مـولینز و

همکاران طی پژوهشی به بررسی رابطه عمل به باورهای دینی و رضایت زناشویی و شادکامی پرداختنـد

۲۸ ، سال ششم، شماره دوم، تابستان ۲۹۳۱

.(Mullins, et al, 2001, p. 68) نتایج نشان داد که دینداری بهگونـهای معنـادار بـا سـازگاری زناشـویی و شادکامی همسران بستگی دارد. ماهونی و دیگران بعد از بررسی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند کـه عمل به باورهای دینی موجب افزایش مشـارکت کلامـی، افـزایش میـزان شـادکامی، کـاهش چشـمگیر پرخاشگری کلامی و تعارضها و اختلافات زناشویی شده و در نهایـت، سـبب فزونـی رضـایتمنـدی زناشویی گردیده است .(Mahoney & Others, 1999, p. 332) کیم و دیگران به این نتیجه دسـت یافتنـد که عمل به باورهای دینی، با هیجانات و عواطف مثبت مانند خوشخُلقی، شادکامی، مهربانی، اعتمـاد بـه نفس، توجه و آرامش رابطه مثبت دارد .(Kim & Others, 2004, p. 868) مکنلتی و دیگران نشان دادنـد که دین تأثیر قابلتوجهی در سازگاری دارد و از آن میتوان در کارهای بالینی و مشـاورهای نیـز اسـتفاده
کرد .(Mcnulty & Others, 2004, p. 97)