فایل ورد کامل مبانی نظری و پیشینه پژوهش اختلالات یادگیری؛ تحلیل علمی انواع، عوامل مؤثر و مطالعات آموزشی و روانشناختی

اختلالات یادگیری

مطالعه بر روی تاریخچه نارساخوانی مشخص می­کند که بقراط حکیم^[۱](۴۶۰-۳۳۷ ق.م.) پزشک و دانشمند بزرگ یونانی اولین حکیمی است که اعصاب مغز را متقاطع می­دانست و عقیده داشت که فرد مبتلا به فلج راست بدن، اشکال در نیمکره چپ مغز دارد و لذا توانایی خواندن خود را از دست می­دهد (سیف­نراقی و نادری، ۱۳۸۹).

به اعتقاد لرنر (۱۹۹۳) فرایند تحول و شکل­گیری اختلالات یادگیری چهار دوره متمایز را پشت سر گذاشته است که عبارتند از: ۱- دوره بنیان­گذاری و اطلاعات مربوط به مغز: در دهه ۱۸۶۰، پال بروکا^[۲] از طریق کالبد شکافی به مطالعه مغز بیمارانی که توانایی سخن گفتن را از دست داده بودند، پرداخت. وی دریافت که نواحی خاصی از مغز آنان (سمت چپ لوب پیشانی^[۳]) آسیب دیده است .سپس جان هانگلینگز جکسون^[۴](۱۸۷۴؛ به نقل از سیف­نراقی و نادری،۱۳۸۹). نظریه موضع­یابی^[۵] را مورد انتقاد قرار داد و اعتقاد داشت که تمام نواحی مغز با یکدیگر در ارتباط هستند و آسیب وارده به یک ناحیه از مغز، کنش کلی مغز را تغییر می­دهد. او مخالف این بود که مغز انسان از مجموعه­ای از مراکز مستقل تشکیل شده است. کاسمال^[۶](۱۸۷۲؛ به نقل از سیف نراقی و نادری،۱۳۸۹)، برای اولین بار واژه “کوری کلمه”^[۷] را برای افرادی که علیرغم داشتن توانایی بینایی، ذهنی و گفتاری طبیعی قادر به خواندن و نوشتن نبودند، بکار برد. در سال ۱۸۹۶، مورگان^[۸] چشم پزشک انگلیسی، از واژه کوری کلمه برای نشان دادن ناتوانی در خواندن کلمات استفاده کرد. هینشل وود^[۹](۱۹۱۷؛ به نقل از سیف­نراقی و نادری، ۱۳۸۹)، نارساخوانی را در افرادی که دارای سابقه خانوادگی در این زمینه بودند، گزارش کرد. او عقیده داشت که رشد ناقص در مراحل اولیه جنینی یا صدمه مغزی در هنگام تولد به بخش تحتانی آهیانه مغز ممکن است سبب نارسایی در خواندن شود (سیف نراقی و نادری، ۱۳۸۹).

۲- دوره انتقالی و مطالعه بالینی کودکان: اورتون^[۱۰](۱۹۳۷؛ به نقل از سیف نراقی و نادری، ۱۳۸۹)، ضمن تایید نظریه هینشل وود، معتقد به غلبه یک طرف مغز بر طرف دیگر بود و فرض او بر این بود که نارسایی­ها در تکلم، خواندن، نوشتن و ریاضیات در اثر عدم غلبه طرفی مغز ایجاد می­شود. وی درمان ناتوانی خواندن و عدم ارتباط آن با عقب ماندگی ذهنی را مطرح کرد. گشویند^[۱۱](۱۹۶۲؛ به نقل از سیف نراقی و نادری،۱۳۸۹)، با تایید نظریه اورتون، نشان داد که نارساخوانی با چپ دستی، مشکلات ادراک بینایی، ناموزونی حرکت (دست و پاچلفتی)، لکنت زبان، تاخیر در رشد تکلم و عامل ژنتیکی وراثت (شیوع در خانواده)، همبستگی دارد (ریهاردسون^[۱۲]،۱۹۹۲؛ به نقل از سیف نراقی و نادری، ۱۳۸۹). در طی دوره انتقال، تغییرات بسیاری در اصطلاح شناسی ایجاد گردید، در این دوره اصطلاحاتی از جمله کودکان آسیب دیده مغزی^[۱۳]، سندرم اشتراس^[۱۴]، عملکرد بد جزئی مغز و اختلالات یادگیری بکار رفت. تحول و تغییر اصطلاحات بیانگر پیشرفت تاریخی این حوزه است (لرنر، ۱۹۹۳)

۳- دوره یکپارچگی: با رشد سریع برنامه­های مدارس در طی این دوره (۱۹۶۰-۱۹۸۰)، آموزش خاص به مبتلایان اختلالات یادگیری در سراسر مدارس آمریکا یک رشته کارآمد، شد. برنامه حوزه­های اختلالات یادگیری به سرعت نظام­دار شد، معلمان تحت آموزش برنامه­های جدید قرار گرفتند و کلاس­های مربوط به این حوزه آغاز به کار کردند. بسیاری از آزمون­های جدید و مواد آموزشی در طی این دوره توسعه یافتند و تعداد بی­شماری از دانش­آموزان تحت عنوان اختلالات یادگیری در مدارس شناسایی شدند

[۱]. Hipocrates

[۲]. Broca

[۳]. Left Frontal Lobe

[۴]. Hunghlings Jakson

[۵]. Localization

[۶]. Kussmaul

[۷]. Word blindness

[۸]. Morgan

[۹]. Hinshel wood

[۱۰]. Orton

[۱۱]. Geshwind

[۱۲]. Rihardson

[۱۳]. Brain-injured Children

[۱۴]. Strauss Syndrom