فایل ورد کامل مبانی نظری و پیشینه پژوهش اهداف پیشرفت تحصیلی؛ بررسی علمی رویکردها، نظریه‌ها و مطالعات آموزشی و اجتماعی

اهداف پیشرفت تحصیلی

انگیزش:

پژوهشگران همواره از خود می­پرسند، که چرا برخی از دانش­آموزان در مطالعاتشان سختکوش­تر از دیگران به نظر می­رسند؟چرا برخی از دانش­آموزان مطالعات لازم را انجام می­دهند، در حالی که برخی دیگر حتی کتاب درسی را هم باز نمی­کنند؟ چرا برخی از دانش­آموزان راهبردهای سطحی مانند به یاد سپاری طوطی­وار را به کار می­گیرند؟ جواب این سوالات به پژوهش و مطالعه دوباره انگیزه فراگیران نیاز دارد. مثلا دانش­آموزانی که می­خواهند ارزش ماده­ی درسی را بفهمند به احتمال زیاد خواندنی­های محوله را خواهند خواند، راهبردهای مطالعه پیجیده را به کار خواهند گرفت و هنگام گم­گشتکی کمک خواسته و در نتیجه به پیشرفت تحصیلی بیشتری خواهند رسید. دانش روانشناسی در حیطه­ی انگیزش و یادگیری بر یافته­های پژوهشی نقش مهمی را در فهم رفتار فراگیران و افزایش توانایی­های انگیزشی با آنان از گذشته تا به امروز داشته است (بدری گرگری و حسینی اصل، ۱۳۸۹).

انگیزش فرایندی است که باعث می­شود که فعالیت هدفمند راه­اندازی و نچهداری شود(پنتریچ و شانک، ۲۰۰۲) و از رفتارهایی چون آغازگری تکلیف، پایداری، صرف تلاش و کوشش استنباط می­شود. به بیان ساده انگیزش چیزی است که افراد را به پیش رفتن وا می­دارد، در حال پیش رفتن نگه می­دارد و مقاصد را تعیین می­کند و نه تنها برای ترغیب دانش­آمزان با فعالیت­های تحصیلی درگیر می­کند، بلکه برای میزان یادگیری دانش­آموزان از اطلاعات دریافتی نیز مهم است ( اسلاوین، ۲۰۰۶، ترجمه سید محمدی،۱۳۸۹).

چشم اندازهای روانشناختی مختلف انگیزش را از دیدگاه­ها و به شیوه­های متفاوتی بررسی و تبیین می­نمایند. رفتارگرایان بر پاداش­ها و تنبیه­های بیرونی به عنوان یک سازه­ی کلیدی در تعیین انگیزش فراگیران تاکید می­کنند، اما انسان­گرایان به جای تاکید بر تقویت وتنبیه بیرونی، بر رشد و توانایی­های فردی، احساس شایستگی، خودشکوفایی وآزادی انتخاب تاکید می­کنند و شناخت پرایان منشاء انگیزش را افکار و اندیشه­ها، انتظارات و اهداف می­دانند(بیبانگرد،۱۳۸۶).

۲-۳-۲ تاریخچه جهت­گیری هدف:

مفهوم جهت­گیری هدف در دهه­ی ۱۹۸۰ در نتیجه­ی تحقیقات کارول دوک و همکارانش با کودکان دبستانی مطرح شد. در این تحقیقات کودکان روی مجموعه­ای از تمالیف حل مساله کار می­کردند. در مرحله­ی اول، این مسایل ساده بودند و کودکان می­توانستند آن­ها را با موفقیت حل نمایند. در مرحله­ی دوم، مجموعه مسایل دشوارتری به آنان داده شد. به محض ارایه­ی این مجموعه از مسایل به دانش­آموزان محققان دو الگوی درماندگی توام با رفتار ناسازگارانه را از خود به نمایش گذاشتند. آن­ها خیلی زود جا زدند و اعتماد به نفس خود را از دست دادند و احساس اضطراب بر آنان چیره شد به گونه­ای که دست به راهکارهای تصادفی و غیر خلاقانه زدند. در نتیجه به عنوان افراد شکست خورده علاقه¬ای به ادامه فعالیت از خود نشان ندادند. از سویی، گروه دیگر از این کودکان، الگوی سازگارانه و منطقی از خود به نمایش گذاشتند. آن­ها از چالش­ها لذت می­بردند و اطمینان داشتند که می¬توتنند این مسایل راحل کنند و از راهکارهای سازنده و ابتکاری برای حل مسایل استفاده می­کردند. دوک با انجام تحقیقات بیشتر متوجه شد که کودکان در مواجه با موفعیت­ها و فرصت­های یادگیری اهداف متفاوتی در پیش می­گیرند. عده­ای در پی به نمایش گذاشتن توانایی­هایشان خود و کسب داوری­های مطلوب و اجتناب از مورد سرزنش قرار گرفتن از سوی دیگران هستند. این افراد اهداف عملکردی را انتخاب می­کنند و هدفشان کسب عملکرد مطلوب است و ممکن است ترس و نگرانی از شکست در تکلیف، آن­ها را به سمت الگوهای پاسخ­دهی نادرست و نامتناسب سوق دهد. برخی دیگر از این کودکان که الگوی پاسخ­دهی مناسب داشتند روی هدف یادگیری مطلب، جهت افزایش دامنه­ی توانایی و معلومات خود تمرکز داشتند. آن­ها اشتباهات و موانع پیش روی خود را به عنوان امر عادی فرایند یادگیری قلمداد می­کردند.