فایل ورد کامل مبانی نظری و پیشینه پژوهش اضطراب رایانه در علوم تربیتی؛ تحلیل علمی عوامل مؤثر، نظریه‌ها و مطالعات آموزشی و روانشناختی

فایل ورد کامل مبانی نظری و پیشینه پژوهش اضطراب رایانه در علوم تربیتی؛ تحلیل علمی عوامل مؤثر، نظریه‌ها و مطالعات آموزشی و روانشناختی

با حضور رایانه­ها در زندگی امروزی موضوع تعامل انسان و رایانه، به خصوص واکنش­های هیجانی انسان نسبت به رایانه مطرح شده است. کار با رایانه و جنبه­های سخت­افزار و نرم­افزار آن نیاز به حداقل دانش و سواد تخصصی دارد، تا فرد بتواند آن­را راه­اندازی و نرم­افزارهای مرتبط با رشته و اهداف خود را اجرا نماید. این یک فعالیت یا تعامل فرد و دستگاه است. با این وصف پژوهش­ها نشان می­دهد بعضی از افراد به ویژه دانشجویان و معلمان، بنا بر دلایلی از تعامل و کار با رایانه طفره می­روند. به نظر می­رسد این افراد به میزان قابل ملاحظه­ای اضطراب رایانه دارند و وقتی شرایط کار با آن یا آموزش مهارتهای اساسی مرتبط با آن فراهم می­شود، به همین دلیل از رویارویی با چنین موقعیت­هایی پرهیز و اجتناب می­کنند (برادلی و راسل، ۱۹۷۷؛ دارنینا، ۱۹۹۵؛ هنری و استون، ۱۹۷۷. به نقل از لواسانی، ۱۳۸۲).

درباره­ی اضطراب رایانه مانند اغلب مفاهیم روان­شناسی تعریف مشخص و واحدی وجود ندارد. در بسیاری از موارد مفهوم اضطراب رایانه و هراس رایانه^[۱] مترادف یکدیگر استفاده شده است (گاردنر^[۲] و همکاران، ۱۹۸۹؛ باورز و باورز،۱۹۹۶؛ هنری و استون، ۱۹۹۷؛ به نقل از لواسانی، ۱۳۸۲). به هر حال مفاهیم اضطراب رایانه، رایانه هراسی، فن هراسی^[۳]، فن تنیدگی^[۴] و نظایر آن را می­توان در گروهی از اضطراب­ها و هراس­های فرهنگی و اجتماعی قرار داد که حاصل رشد و فناوری و دگرگونی­های اجتماعی مبتنی بر دانش فنی هستند. هرچند نمی­توان از نقش فرد، ویژگی­های شناختی، باورها و نگرش­های غیر منطقی، ویژگی­های عاطفی و در مجموع شخصیت فرد در تعامل با شرایط محیطی غافل بود.

آدمی موجود شگفت­انگیزی است که می­تواند رویدادها را ادراک کند، به قضاوت­های پیچیده دست یابد، اطلاعات را به خاطر آورد، مسائل را حل کند و نقش­ها را عملی سازد. این ماشین پیچیده ممکن است برای مقاصد مختلف به کار افتد. مثلاً نقشه­های جنگ طرح کند یا به اکتشاف فضایی بپردازد و خواهان محبوبیت، برتری­جویی یا دوستی باشد. اینکه آدمی استعدادهای خود را صرف چه هدف­هایی خواهد کرد منوط به انگیزش اوست، یعنی به نوع امیال، آرزوها، خواسته­ها، نیازها، هوس­ها، گرسنگی­ها، عشق­ها، نفرت­ها و ترس­های او بستگی دارد. مطالعه انگیزش نه تنها در تبیین رفتار مهم و مؤثر است بلکه از این نظر مهم است که در همه­ی جهت زندگی روزمره اثر دارد. مفاهیم انگیزش در تار و پود نهادهای اجتماعی ما نیز تنیده شده­اند. به عنوان مثال کیفر قاتل بستگی به نوع انگیزش او دارد. قرن­ها فلاسفه و متفکران در خصوص طبیعت انسان بحث کرده­اند و در این بحث غالباً مسائلی درباره­ی انگیزش مطرح کرده­اند. انگیزه پیشرفت عامل نیرو دهنده، هدایت­کننده و نگهدارنده­ی رفتار است. انگیزه را به موتور و فرمان اتومبیل تشبیه کرده­اند. افرادی که دارای انگیزه پیشرفت سطح بالایی هستند در فعالیت­های خود برای موفقیت به سختی می­کوشند و در مقابل کسانی که انگیزه چندانی برای پیشرفت و موفقیت ندارند تلاش چندانی نمی­کنند، بنابراین دلیل اینکه چرا ما بعضی رفتارها را انجام می­دهیم و بعضی دیگر را انجام نمی­دهیم انگیزه­های ما هستند، فرضاً اگر دانش­آموزان و دانشجویان نسبت به درس بی­علاقه باشند به توضیحات معلم توجه نخواهند کرد و تکالیف خود را با جدیت انجام خواهند داد و هم پیشرفت چندانی نصیب آنها خواهد شد (حسن­زاده، ۱۳۸۸).

[۱] -Computer Phobia

[۲] -Gardner

[۳] -Technophobia

[۴] -Technostress