فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار دارای ۱۵۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار۲ ارائه میگردد

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار :

فصل اول

کلیات تحقیق

بیان مسئله:

رودخانه ها جریان طبیعی آب های سطحی هستند که دربستر معین به صورت فصلی یا دائمی جریان می یابند. رودخانه ها محدوده وسیعی از آبراهه های کم عرض و با شیب تند کوهستانی تا بستر های کم شیب و عریض جاری در دشت ها را شامل می شوند. اگر چه رودخانه ها در توسعه شهری و تمدن بشری نقش مؤثری ایفا کرده اند اما با ملاحظه جریان توفنده سیلاب که حتی می تواند اتومبیل ها،خانه ها و درختانی که در مسیر جریان سیلاب قرار دارند رابا خود ببرند به خطرناک بودن زندگی در کنار آن ها پی می بریم . از طرف دیگر رسوبات حمل شده توسط سیلاب پس از ته نشین شدن باعث حاصلخیزی زمین های حاشیه رودخانه می شود. و بخش عمده تولید غذایی دنیا را فراهم می کند.

طبق آمار تهیه شده توسط سازمان ملل متحد درمیان بلا یای طبیعی، سیل و طوفان بیشترین تلفات و خسارات را به جوامع بشری وارد آورده است به گونه ای که این امر در کشور ما نیز صادق است و در اغلب سال های گذشته حدود ۷۰% اعتبارات سالانه طرح کاهش اثرات مخاطرات طبیعی و ستاد حوادث غیر مترقبه صرف جبران ناشی از سیل شده است. رشد ۲۵۰ درصدی خسارات ناشی از سیل کشور در پنج دهه گذشته مؤید این مدعاست که روند طبیعی و خسارات ناشی از سیل مرتباً افزایش می یابد. اما متأسفانه موضوع سیل مدیریت و کاهش خسارات ناشی از آن در کشور مورد توجه جدی قرار نگرفته است و فقط زمانی که سیلاب مخربی جاری می شود و فاجعه ای بوجود
می آید توجه مسئولین به آن جلب می گردد. اگرچه بررسی طرح های مهار سیلاب که به صورت پراکنده در سطح کشور اجرا شده اند نشان می دهد که یک راه حل مشخص و مطمئن برای کلیه مناطق سیل گیر وجود ندارد اما بدیهی است که پدیده سیل علی رغم همه پیچیدگی هایش قابل بررسی و مطالعه بوده و می توان در جهت مهار و کاهش خسارات آن و حتی
بهره برداری اقتصادی ازسیل راه حل های مناسبی را جستجو کرد. بی شک مهم ترین علت وقوع سیل در رودخانه ها بارش درحوضه آبخیز مناطق سیل گرفته و بالا دست آن ها می باشد. بنابراین به منظور مقابله با خطر سیلاب علل سیل خیزی حوضه رودخانه ده بالا با تأکید بر مطالعه فاکتورهای اساسی نظیر ویژگی ها و شرایط ژئومورفولوژی،هیدرولوژی،زمین شناسی،آب و هوا و
فیزیو گرافی که هر کدام نقش عمده ای در ایجاد خطرسیلاب دارند مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت پیشنهاداتی در این زمینه در مورد جلوگیری از خطرات سیل ارائه می شود.

اهمیت موضوع:

با توجه به تأثیرات هیدرولوژی در ژئومورفولوژی و تغیرات پیکر زمین توسط جریان آب و ایجاد جریان رواناب و همچنین تأثیر شکل حوضه، جنس حوضه از نظر زمین شناسی، شیب حوضه و…. تحقیق در این مورد اهمیت پیدا
می کند. زیرا می توان با مطالعه دقیق و زیر بنایی و برنامه ریزی مدون از خسارت های وارده به زمین های زراعی ،زمین هاو تأسیسات واقع در سواحل رودخانه ها و مسیل ها توسط آب های جاری و سیلاب پیشگیری کرد.و با توجه به اینکه حوضه رودخانه ده بالادر منطقه کوهستانی واقع شده و رواناب هلی حاصل از ریزش طولانی مدت باران و ذوب برف باعث بوجود آمدن سیل در این منطقه شده است باید تدابیری برای یشگیری از این بلایای طبیعی اندیشید. بنابراین این تحقیق با هدف شناسایی عوامل مؤثر در سیل خیزی و برآورد سیلاب در حوضه آبریز رودخانه ده بالا و امکان مهار و بهره برداری از آن هاانجام می شود.

انگیزه تحقیق:

– امروزه رشد جمعیت و نیاز انسان ها به آب، توسعه بهداشت،صنعت کشاورزی و….. رودخانه ها و فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار را از اهمیت بیشتری برخوردار کرده است. ایجاد شهرها و شهرک هاو یا هر نوع تأسیساتی در حاشیه این حوضه ها باید کاملاً بر اساس مطالعات هیدرولوژیکی و ژئومورفولوژیکی باشدو در هر گونه برنامه ریزی شهری و منطقه ای که انجام شود به حریم رودخانه نباید تجاوز شود و در بستر حوضه برای بهره برداری بیشتر، دقت کافی مبذول گردد. این خود باعث شد که روابط متقابل هیدرولوژی و ژئومورفولوژی و عملکرد اثرات متقابل آن ها که موجب بروز پدیده هایی می گردد انگیزه اینجانب را برای شناخت این روابط در حوضه ی ده بالا برانگیزدو علاقه مند شوم که تحقیقات خود را بر هیدرومورفولوژی رودخانه ده بالا متمرکز نمایم.

– با توجه به اینکه هر ساله سیلی در این حوضه رخ می دهد وکمبود مطالعاتی از این قبیل به عنوان نیاز اساسی محدوده مورد مطالعه وجودارد سیل خیزی حوضه رامورد بررسی قرار می دهیم.

– کاهش سرعت و شدت جریان سیلاب ها با ارائه راه حل های مناسب

– مهار سیلاب ها به منظور امکان تأمین میزان زیادی از آب مورد نیاز کشاورزان

اهداف تحقیق:

اهداف تحقیق شامل هدف های نظری و هدف های علمی است.

هدف های نظری شامل شناخت روابط متقابل ژئومورفولوژی و هیدرولوژی در حوضه ده بالا است که بر اساس آن می توان به طور نظری عوامل مؤثر برشکل زایی فرسایش و نحوه ایجاد سیلاب ها در حوضه مربوطه را شناسایی و مورد مطالعه قرا رداد.

اهداف علمی تحقیق، شامل کاربرد روابط و نظریه های موجود برای انجام کارهای مهار و مقابله با سیلاب و شناسایی عوامل مؤثردر سیل خیزی و برآورد سیلاب در حوضه آبریز رودخانه ده بالا می باشد.

سوالات تحقیق:

۱) آیا فعالیت های انسانی در قرن اخیر باعث افزایش سیل خیزی در سطح حوضه شده است؟

۲) آیا شرایط طبیعی حوضه موجبات بروز سیلاب ها را فراهم می آورد؟

فرضیات تحقیق:

۱) توسعه فعالیت های انسان در چند سال اخیر در زمینه بهره برداری زیاد از اراضی سطح حوضه ، سیل خیزی و فرسایش بیشتر سطح حوضه رادر برداشته است.

۲) شرایط طبیعی حوضه یکی از مهم ترین عواملی است که موجبات سیل را در منطقه فراهم می آورد.

قلمرو تحقیق:

حوضه آبخیز رودخانه ده بالا در ۳۰ کیلومتری جنوب شهرستان تفت در استان یزد واقع شده است که ارتفاعات شیرکوه اطراف این حوضه را محصور
کرده است. گستره چهار گوش حوضه در مختصات جغرافیایی بین طول های شرقی ( ۵۴،۳،۵۴ ) تا (۵۴،۱۰ ) و عرض شمالی (۳۱،۳۳،۳۵ تا ۳۱،۳۹،۱۴)
قرار گرفته است . با توجه به اینکه این حوضه در منطقه کوهستانی استان واقع شده است از آب و هوای سرد کوهستانی برخوردار می باشداین حوضه دارای مساحت ۶۵ کیلومتر مربع و محیطی معادل ۵/۳۵ کیلومتر می باشد.بالاترین نقطه ارتفاعی حوضه۴۰۰۰ متر و پایین ترین نقطه ارتفاعی ۲۰۰۰متر واقع در خروجی حوضه می باشد. حوضه آبخیز ده بالا به دلیل استقرار روستای ده بالا در مرکزآن به این نام معروف شده است. این حوضه ازیک طرف به شهرستان تفت و از طرف دیگر به شهرستان مهریز ارتباط دارد.

نقشه زیر موقعیت حوضه مورد مطالعه را در استان و شهرستان نشان می دهد.

روش تحقیق:

اولین راه دستیابی به اهداف تحقیق، جمع آوری اطلاعات و دریافت واقعیات است. در این زمینه دورنبرگ اظهار می دارد که جغرافیدانان با کسب اطلاعات درباره مسائل مورد بررسی، تحقیق خود را به دو صورت می توانند انجام دهند.

۱) روشی که مبتنی بر بررسی و استنتاج مدارک و اسناد است.

۲) روشی که مبتنی بر مشاهدات میدانی است.

که هر دو بخشی از صندوقچه ابزار جغرافیدانان محسوب می گردد.

در این پایان نامه کمابیش ازهمه روش های پژوهشی نام برده استفاده کرده ولی مقدار استفاده از هر روش با توجه به ویژگی های آن مبحث متفاوت می باشد. به طور کلی درمرحله اول نقشه های توپوگرافی منطقه و زمین شناسی منطقه به منظور تعین مرز حوضه و شناخت لیتولوژی منطقه تهیه شده است. و در مرحله دوم، روش این تحقیق بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و همچنین استفاده از داده های ماهواره ای و تکنیک های سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS)) مبتنی است. بنابراین کلیه اطلاعات موجود دررابطه با این حوضه جمع آوری شده و بعد از بررسی، مطالبی را که به موضوع مورد نظر مربوط
می شونداستخراج گردید. وجهت دسترسی به اطلاعات به مراکز مطالعاتی جهاد کشاورزی ، سازمان هوا شتاسی، سازمان زمین شناسی و سازمان آب منطقه ای مراجعه گردید. سپس در مرحله سوم به منظور تطبیق این یافته ها با شمای واقعی آن، حوضه مورد بازدید قرار گرفت و عکس هایی در رابطه با اطلاعات مورد تحقیق تهیه گردید و در نهایت تمامی اطلاعات بدست آمده و نتایج حاصل از آن به صورت نوشتار،نقشه و نمودار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتیجه گیری به عمل آمده است.

مشکلات و محدودیت های تحقیق:

هر تحقیقی در مسیر خود با پاره ای از مشکلات و موانع روبه رو خواهد شد. که گاهی این مشکلات و موانع جدی به حساب آمده و از کامل و دقیق بودن تحقیق می کاهد. وگاهی می توان این مشکلات را از سر راه برداشت.

در تحقیقات با دو دسته موانع روبه رو هستیم.

۱) مشکلات اداری و انسانی

۲) مشکلات طبیعی

مشکلات اداری و انسانی که در طولانی بودن کارهای اداری، دست نویس بودن و ناقص بودن بسیاری از آمارها و کمبود ایتگاه های هواشناسی که باعث

بروز مشکلاتی در نتیجه گیری شده است در منطقه دیده می شود.

مشکلات طبیعی نیز به کوهستانی بودن منطقه و عدم دسترسی به تمام نقاط حوضه برمی گردد.

به طور کلی در تدوین پایان نامه محدودیت هایی وجود داشت از جمله:

۱) عدم تجربه محقق در کار تحقیق

۲) عدم وجود راه های ارتباطی کافی و مناسب،عدم وجود وسیله نقلیه برای رفتن به قسمت های بالا دست حوضه وهمچنین نبود جاده آسفالته که این مسئله یک مانع عمده در مسیر انجام مطالعات میدانی می باشد.

۳) ناقص بودن آمار برخی از ایستگاه های هواشناسی

۴) نداشتن آمار بلند مدت هیدرومتری(۱۴ ساله)

فصل دوم

مبانی نظری

مقدمه:

به طور طبیعی هر قلمرو در ارتباط با موقعیت جغرافیاییاز یک طرف و عامل ارتفاع از طرف دیگر تحت تأثیر دینامیک بیرونی و در طول زمان از شرایط خاصی برخوردار شده است. این شرایط از محلی به محل دیگر تفوت های آشکاری دارند و محیط های گوناگون و غالباً متضادی رابوجود
آورده اند(محمودی،۱۳۷۸)

در بررسی های ناحیه ای ژئومورفولوژیکی هدف، تشریح توپوگرافی موجود و تفسیر چگونگی شکل یابی آنهاست. ناهمواری های سطح زمین ابعاد متفاوت از چندین سانتی متر تا چندین صد و حتی چندین هزر کیلومتر دارند. در چنین مطالعاتی تعیین ابعاد واحدهایی که باید مورد بحث قرار گیرد از یک طرف تابع وسعت ناحیه بوده و از طرف دیگر به فرصت مطالعه بستگی دارد. (جداری عیوضی،۱۳۸۰)

امروزه ژئومورفولوگها نیز مانند سایر متخصصین علوم محیطی می دانند که بر پدیده ها فرآیندهایی پیچیده حاکم هستند که با یکدیگر در تقابل و بر یکدیگر تأثیر گذار می باشند. و چنانچه محیط طبیعی را یک سیستم فرض کنیم پدیده های ژئومورفولوژی هر کدام حکم یک سیستم پویا هستند که ازیک طرف تحت تأثیر فرآیندهای مختلف قرار دارند و از طرف دیگر خود بر سیستم های دیگر تأثیر می گذارند.(اصغری مقدم،۱۳۸۳)

آب موضوع اصلی علم هیدرولوژی است که اشکال مختف آن توزیع،نحوه ی گردش آب در طبیعت،اصول کاربرد رخدادهای آب و حرکت آن در اتمسفر، سطح و زیر زمین و تغیرات کمی لحظه به لحظه آن را از جایی به جای دیگرمورد بررسی قرار می دهد.(بهبهانی،۱۳۸۰)

در این پایان نامه مسائل هیدرو لوژی و ژئومورفولوژی و زمین شناسی مطرح شده و سپس عوامل مؤثر در سیلاب حوضه آبخیز رودخانه ده بالا مطرح می گردد.

پیشینه تحقیق:

از آن جا که حوضه مورد مطالعه یکی از زیر حوضه های کویرسیاه کوه محسوب می شود مطالعاتی در مقیاس کلان و کلی توسط دفترآبخیزداری جهاد سازندگی و باکمک مهندسین مشاور صورت گرفته است.

– گزارش مطالعات هواشناسی،هیدرولوژی و پوشش گیاهی حوضه میانکوه که در سال ۱۳۷۳ توسط مهندسین مشاور عمران کویر صورت گرفته است.

– گزارش مطالعات سیل خیزی و کنترل سیل حوضه ده بالا که توسط مشاورین مهاب صورت گرفته است.

– طرح جامع مرتع و آبخیزداری حوضه ده بالا در مورد زمین شناسی و ژئومورفولوژی که توسط آقای حسن خاوریان ۱۳۷۹ به عنوان پایان نامه کارشناسی مورد بررسی قرار گرفته است.

– بررسی هیدرو ژئومورفولوژی حوضه فخر آباد تفت (که در شرق حوضه واقع شده ) که توسط آقای محمد رضا نوجوان به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد مورد بررسی قرارگرفته است.

مفاهیم:

هیدرولوژی:

برای علم هیدرولوژی تعاریف متعددی ارائه شده که هر یک نشان دهنده اهمیت این علم وارتباط آن با علوم دیگر است. بر اساس تعریفی که انجمن دولتی علوم و فن آوری برگزیده است هیدرولوژی علم مطالعه آب در کره زمین بوده و در مورد پیدایش، چرخش و توزیع آب در طبیعت، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب، واکنش های آب در محیط و ارتباط آن با موجودات زنده بحث می کند اما عملاً واژه هیدرولوژی شاخه ای از جغرافیای فیزیکی است که گردش آب در طبیعت را مورد بررسی قرار می دهد.(اصغری مقدم،۱۳۸۴)

اطلاعات مورد نیاز در علم هیدرولوژی

مطالعات در محدوده علم هیدرولوژی مانند بسیاری از شاخه های جغرافیای طبیعی نیازمند دانش اطلاعاتی دقیق و بلند مدت از فرآیندها و عوامل مؤثر بر چرخه هیدرولوژی می باشد. که همین نیازمندی رابطه این علم را با علوم دیگر مشخص می کندکه به طور خلاصه عبارتند از :

۱- اطلاعات و آمارهای اقلیمی، که نیازمندی به این اطلاعات ارتباط مستحکم بین این علم و علم اقلیم شناسی را مشخص می کند.

۲- نفوذ آب درلایه های زیرزمینی که رابطه تنگاتنگی بین این علم و شاخه های مختلف علم زمین شناسی ،سنگ شناسی و تکتونیک ایجاد می کند.

۳- بررسی کیفیت آب ها که ضمن ارتباط داشتن با عوامل زمین شناسی و اقلیمی نیازمندی این علم مهم را به فیزیک و شیمی مشخص می کند.

۴- مطالعات فیزیو گرافی حوضه ها رابطه این علم را به غیر از متأثر بودن از زمین شناسی،اقلیم شناسی و هم چنین ارتباط آن را با ریاضی و فیزیک بیش از پیش مشخص می کند.

۵- بهره برداری از منابع آبی اعم از سطحی و زیر زمینی غیر از وابستگی به علوم فوق وابستگی این علم را به علوم انسانی مانند جمعیت شناسی،اقتصاد،علوم اجتماعی و در نهایت جغرافیای انسانی اعم از روستایی و یا شهری نشان می دهد .(اصغری مقدم۱۳۸۶)

ژئومورفولوژی:

ژئومورفولوژی واژه ای است یونانی که مرکب از سه کلمه، شامل geo به معنی زمین ،morph به معنی شکل وفرم ، logy به معنی شناسایی می باشد.به طور کلی میتوان گفت که ژئومورفولوژی علم مطالعه پدیده های سطح زمین است اما باتوجه به قلمرو این علم وتنوع پدیده های سطح زمین باید گفت که ژئومورفولوژی علم مطالعه پدیده های طبیعی سطح زمین و بررسی وشناخت فرآیندها و عوامل مؤ ثر بر تشکیل آن ها در گذشته، حال و آینده است. (اصغری مقدم،۱۳۸۳)

هیدرو مورفولوژی:

هیدرومورفولوژی یکی از زیر مجموعه های جغرافیای طبیعی است که به مطالعه اشکالی که بویژه در نتیجه ی رواناب های حوضه ایجاد می شود می پردازد. در واقع نحوه عملکرد روان شدگی و دینامیک آن ها از ویژگی های سطح زمین و ناهمواری ها تبعیت می کند. نیاز هیدرومورفولوژی به دلیل مشاهدات دبی و بار رسوبی و آنالیزهای مورفولوژی حوضه های زهکشی ازسویی و نیاز ژئومورفولوژی به مطالعه شبکه زهکشی حوضه ها اثرات آب های جاری و رواناب های سطحی در شکل گیری اشکال زمین از سوی دیگرچنین ارتباطی را نمایان می سازد.(اصغری مقدم، ۱۳۸۳)

سیل:

سیل عبارت است از جریان کوتاه با شیب بسیار تند در بستری از مواد کم مقاوم که معمولاً درسازند رسی ایجاد می گردد.البته آب و هوای منطقه در مقدار دبی سیلاب بسیار مؤثر است ولی به طور کلی سیلاب ها دارای دبی نامنظم و غیر عادی می باشند. سیلاب یکی از مسائل مهم فرسایش رودخانه ای است و موضوع قابل مطالعه عبارتند از۱- مواد حاصل از تخریب که بوسیله سیلاب حمل می گردد.۲- کیفیت حمل مواد و چگونگی رسوبگذاری آن ها

سورل سیلاب را چنین تعریف می کند ، هرز آب ها با تخریب دامنه ها و پیروی از ناهمواری های زمین راهی انتخاب میکنند که نامنظم بودن شیب نیز به این موضوع کمک میکند و مواد محموله خود را در نقاطی که شیب کاهش می یابد به جا گذاشته و موجب بالا آمدن بستر خود می گردد. نتیجه نهایی آن است که سیل این بستر راترک کرده و در پایین دست ، بستر جدیدی که به مراتب مناسب تراز نیمرخ اولیه جریان آب خواهد بود به وجود می آورد و به تدریج به مرحله نیمرخ تعادل نزدیک می شود. ( احمدی،۱۳۶۷). جریان سیل به طور عمده ناشی از رواناب سطحی می باشد که حاصل ازخصوصیات بازش و خصوصیات حوضه آبخیز است. که در این میان تأثیر پوشش گیاهی و خاک در کاهش جریان سیل حوضه های کوچک کمتر از حوضه هایی بامساحت زیادی می باشد. در یک طبقه بندی کلی می توان سیلاب های رخداده در کشود را در دسته های زیرتقسیم بندی نمود.

الف) سیل ناگهانی : ناشی از بارش شدید در حوضه های معمولاتً کوچک می باشدکه وقوع این نوع سیلاب ها معمولاً در فصل بهار و تابستان ناشل از عکس العمل سریع هیدرولیکی حوضه نسبت به بارش شدید می باشد و به دلیل ماهیت غافلگیر کننده این نوع سیلاب منجر به خسارات و ضایعات قابل توجهی می شود.

ب) سیل رودخانه ای:این سیل ناشی از بارش نسبتاً شدید و طولانی مدت در حوضه هایی با مساحت زیاد و یا بارش های متوالی، بیش از ظرفیت نفوذ پذیری حوضه می باشد.

ج) سیل دریایی: این سیل به خاطر بالا آمدن سطح آب دریا و یا دریاچه ها ایجاد می شود.

د) سیل ناشی از ذوب برف: این سیل ناشی از ذوب برف های بالا دست به دلیل افزایش ناگهانی دما است که می تواند توأم با بارندگی نیز باشد.(اقتباس از مقاله بررسی سیل کشور،مشکلات و راه ها)

بارش:

مقدار آبی که از سطح خشکی ها و دریاها تبخیر می شود به طور موقت در جو زمین به صورت بخار ذخیره می گردد این بخارآب موجود در جو طی فرآیندهای فیزیکی مختلف متراکم شده و به شکل ابر در می آید که پس از اشباع شدن ، قطرات آب یا ذرات یخ در آن شکل گرفته و به صورگوناگون مانند برف، تگرگ و غیره دوباره به زمین برمی گردد. که به همه آن ها واژه نزولات جوی و یا بعضاً بارندگی اتلاق می شود.

اطلاعات بارش بیشتر از دیگر اجزای چرخه هیدرولوژی در یک منطقه قابل بررسی است. و در بعضی نقاط دور افتاده بارش تنها اطلاعات موجود
می باشد. (بهبهانی،۱۳۸۰)

تبخیر:

تبخیر پدیده ای است که از هر گونه سطح مرطوب مانند سطوح آزاد آب و یا سطح مرطوب خاک و گیاه صورت گرفته و طی آن مایع به بخار تبدیل شده و مجدد اً به جو باز میگردد. در بین پدیده های مختلف چرخه هیدرولوژی، اندازه گیری تبخیر واقعی مشکل ترین آن هاست. (علیزاده،۱۳۸۱)

تبخیر و تعرق بالقوه به روش بلانی کریدل:

محاسبه تبخیر و تعرق بالقوه با روش بلانی کریدل بسیار ساده است و تنها، پارامتر اقلیمی دما را مورد بررسی قرار داده است.

(۱/۸+E= p(%46t

P=درصد ساعات روشنایی در ماه

T= میانگین درجه حرارت

رواناب:

هرگاه شدت بارندگی از ظرفیت نفوذ آب به داخل خاک بیشتر باشد بخشی از آب حاصله از بارندگی در سطح حوضه باقی می ماند. این آب پس از پر کردن گودیهای سطح زمین که به آن چالاب گفته می شود در امتداد شیب جریان پیدا کرده و از شبکه آبراهه ها و سپس رودخانه اصلی از حوضه خارج می گردد و به این بخش از بارندگی که می توان مقدار آن را در رودخانه ها اندازه گیری کرد رواناب سطحی می گویند.رواناب ایجاد شده برای رسیدن به انتهای شیب یا از آبراهه ها ی موجود استفاده می کند و به جریان خود ادامه می دهد و یا بر روی اراضی مساعد اقدام به حفر زمین و ایجاد آبراهه های جدید می نمایدکه این امر بستگی به میزان و شدت بارندگی دارد.

به هر حال رواناب های ایجاد شده از طریق آبراهه های فرعی به آبراهه های اصلی که همان رودخانه حوضه می باشد وارد شده و از طریق آن از حوضه خارج می شود.

حوضه آبخیز :

حوضه آبخیز محدوده ای از پستی و بلندی های سطح زمین است که بارش های انجام شده بر روی آن با ایجاد رواناب ها و زه آب ها از نقاط مرتفع در امتداد شیب زمین و در جهات مختلف به طرف پست ترین نقطه حوضه که نقطه ی تمرکز نامیده می شود روان می گردد. وضعیت قرار گیری نقطه تمرکز خود باعث به وجود آمدن دو نوع حوضه متفاوت می گردد. به طوری که اگر نقطه تمرکز در انتهای حوضه واقع شده باشد و باعث شود گه آب از حوضه خارج شود. حوضه مذکور را حوضه بازمی گویند در حالی که اگر نقطه تمرکز در داخل حوضه باشد حوضه بسته به وجود می آید.

اهمیت ژئومورفولوژی فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار:

آب یک فرایند ژئومورفولوژیکی است که به عنوان یک عامل مهم فرسایشی هم در تبخیر وهم در حمل وهم د رروسوب گذاری ایفای نقش
می کند ،از دیدگاه ژئومورفولوژیکی جزءفرایند های شکل سازی است که از آغاز شکل گیری و فعالیت تا لحظه ای که به آرامش کامل برسد به ساخت و ساز اشکال ژئومورفولوژیکی مشغول است فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار به عنوان یکی از مراکز اصلی فرسایش خاک در تشکیل پدیده های مورفو دینامیک اهعمیت دارند . رخدادهایی چون حرکت توده ای ، فرسایش قهقرایی ،حفر بستر رودخانه ،هوازدگی ،انحلال وغیره از فرایندهای ژئومورفولوژیک در حال رخداد است که میتوان با برنامه ریزی مناسب و عملیات مختلف میزان آن را کاهش داد .

همچنین اشکالی از قبیل یخچال ها و رسوبات ناشی از تراس های رودخانه ای و پدیده های کارست از مناظر جالب ژئومورفولوژیکی در حوضه هاست که میتواند موجب انگیزه در بین انسان ها برای فعالیت باشد به طوری که تراس های رودخانه ای و پدیده های کارست از مناظر جالب ژئومورفولوژیکی در حوضه هاست که می تواند موجب انگیزه در بین انسان ها برای فعالیت باشد به طوری که تراس های رودخانه ای مکانی مناسب برای کشاورزی و زراعت است .(رجائی، ۱۳۸۲)

علوم ذیر بط در مطالعات ژئومورفولوژی:

فرایندهای ژئومورفولوژی جزءتحولاتئ اساسی در فایل ورد کامل پژوهش علمی درباره مدیریت حوضه‌های آبخیز؛ بررسی منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و توسعه پایدار محسوب شده و منجر به اثر گذاری بر شکل ناهمواری ها ،آبراهه ها ،ویژگی های رسوب دهی و در نهایت زندگی انسان می شود . لذا در راستای شناخت فرایندهای ژئومورفولوژی نیاز به مطالعات پایه در زمینه زمین شناسی ،اقلیم شناسی ،خاک ،پوشش گیاهی ویژگی های انسانی و هیدرولوژی لازم و ضروری به نظر می رسد

.۱- زمین شناسی:

در خلال بیست و پنج سال گذشته، ژئومورفولوژی دیگر علمی جداگانه نیست و بخشی از جریان اصلی علوم زمین گردیده است. واضح است که ژئومورفولوژی در مقیاس وسیع (مگاژئومورفولوژی) مدیون کارهای اخیری است که ژئوفیزیکدانان و زمین شناسان در خصوص دیاستروفیسم کلی زمین انجام داده اند.(معتمد،۱۳۷۷) . در جغرافیاعوارض سطح زمین توصیف شده است. ولی در زمین شناسی از پیدایش زمین،چگونگی تغیرن و عواملی که سبب این تغیرات می شوندبحث و گفتگو می شود. و به همین دلیل بعضی از شاخه های علم جغرافیا مانند جغرافیای طبیعی و ژئومورفولوژی مستقیماً با زمین و عوارض زمین شناسی سرو کار دارند.و بعضی مانند جغرافیای انسانی به طور غیر مستقیم به آن مربوط می شود. برای پی بردن به جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی ) یک سرزمین لازم است تاریخ زمین شناسی آن سرزمین را ورق بزنیم. مطالعه تاریخ زمین شناسی یک سرزمین با بررسی سنگ ها ، فسیل ها و شواهد زمین شناسی امکان پذیر است.

۲- اقلیم شناسی:

ناهمواری ها از اشکال متنوعی برخوردارند. تنوع اشکال نه تنها در قلمرو های مختلف بلکه در یک محدوده مشخص طبیعی نیز مشاهده می شوند. حتی در گسترهی یک نوع سنگ با ساختمان زمین شناسی یکنواخت این تفاوت ها به چشم می خورند. مجموعه این ناهماهنگی ها چیزی جزاثر اقلیم در ارتباط با ساختمان زمین شناسی و سنگ شناسی نیست.

۳- خاک شناسی:

خاک قسمت سطحی پوسته زمین است که براثر عوامل مختلف فیزیکی،شیمیایی و حیاتی بوجود می آید.(کردوانی،۱۳۷۸)

بطور کلی مسائلی که در خاک شناسی مطرح می باشدبه صورت زیر است:

تجزیه و تحلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاک

طبقه بندی خاک ها در برابر آبیاری

تعیین رابطه خاک با نوع کشت محصول

و حال آنکه در جغرافیای خاکها مسائلی چون، شرایط تکوین خاک، چگونگی توزیع سیاره ای آ ن، طبقه بندی خاکها از نظر ژنر،رابطه خاک با اقلیم و پوشش گیاهی،چگونگی بهره برداری و قابلیت خاکها و مشکلات بهره برداری آنها ، نقش خاک در ایجاد چشم اندازهای متفاوت جغرافیایی مورد توجه قرار می گیرد.(رامشت،۱۳۷۹)

۴- پوشش گیاهی :

در اکوسیستمهای طبیعی به طور معمول جوامع گیاهی تحت تأثیر عوامل کلیماتیک خاک و ژئومورفولوژیکی شکل گرفته اند و به بیانی دیگر پوشش گیاهی از نوع و ساختار بر آیند عوامل موثر اکولوژیکی هر منطقه محسوب
می شود.

۵- سنجش از دور:

در تحقیقات جغرافیایی یکی از روشهای شناسایی منابع ،روش نمونه برداری است که بر اساس تجربیات گذشته حاصل از کار آمار برداری پایه گذاری می شود. ارزیابی توان اکولوژیکی محیط نیازمند اطلاعات دقیق کمی از کیفیت سرزمین است بنابر این برای جمع آوری چنین اطلاعاتی نمی توان به نمونه برداری تنها بسنده کرد ، اگر چه منطقه ای غیر قابل دسترس باشد و نتوان به نمونه برداری پرداخت یا اگر بودجه کافی برای انجام کار صحرایی مورد نیاز در نمونه برداری در اختیار نباشد، برای رفع اینگونه مشکلات استفاده از عکس های هوایی ، تصاویر ماهواره ای ، نظام اطلاعاتی جغرافیایی GIS جهت انجام یک تحقیق جغرافیایی دقیق اجتناب ناپذیر است. برای استفاده از روش تفسیر عکسهای هوایی و تصاویر ماهواره ای در شناسایی منابع ، وجود اطلاعات گذشته از سرزمین ضروری است که اطلاعات گذشته توسط روشهای آمار برداری یا نمونه برداری جمع آوری شده اند.علاوه بر داشتن اطلاعات گذشته از سرزمین ، شناخت سه پدیده شکل ، تن و بافت عکس نیز ضروری است.بطور کلی استفاده از روش عکس های و تصاویر ماهواره ای در شناسایی منایع زیر کاربرد دارد:

منابع آب سطحی ، قنات ، چشمه ، واحد شکل زمین ، امتداد شیب ، طبقه شیب ، طبقات ارتفاع از سطح دریا ، گسلها و امتداد آنها ، نوع سنگها ، رنگ و بافت خاک ، تراکم پوشش گیاهی و….

زمانی که تفسیر اتوماتیک عکس های هوایی یا ماهواره ای برای تمامی یک منطقه یا کشور به عمل آمده باشد، یعنی نقشه های منابع به صورت نقشه های کامپیوتری و جدول های مربوط در بانک اطلاعات ذخیره شده و موجود باشند می توان این گونه اطلاعات وسیع را بر حسب موقعیت جفرافیایی تنظیم و گروه بندی نمود و کلیه اطلاعات مربوط به منابع را در منطقه های متفاوت در اختیار داشت . اگر این چنین اطلاعات با این ابعاد در دسترس باشد ، حتی
می توان عمل ارزیابی را بر روی نقشه های منابع انجام داده ، بطور مستقیم
می توان هر منطقه را بر حسب موقعیت جغرافیایی در بانک اطلاعات کامپیوتر به صورت نقشه و جدول ذخیره نمود. نمونه چنین روشی امروزه به صورت نرم افزارهای کامپیوتری GIS وجود دارد.

۶- شناخت فعالیتهای انسان در مطالعات ژئومورفولوژی:

در رفع نیاز های جمعیتی که هر لحظه ، با سرعت فزاینده ای رو به ازدیاد است ، زمین و امکانات آن به عنوان تنها منبع منحصر به فرد ولی محدود، اهمیت خاصی پیدا می کند . این جاست که بهره گیری بیشتر از محیط های طبیعی آن ، برای پاسخگویی به نیاز های اولیه انسانها ، با ظرافت خاصی مطرح می شود . در این میان نقش روستا اساسی تر است . اگر میزان رشد کشاورزی در روستاها ، بطور منطقی افزایش یابد ، اولاً در شرایط زندگی روستائیان تغییراتی به وجود می آید که نتیجتاً « صنعت ایستاییکه ادامه آن خللی در اقتصاد کشور به وجود می آورد، رواج نمی یابد،ثانیاً طبق نظر آرتو لوئیز رشد و توسعه ی بخشهای دیگر ، در هر نوع آن به رشد و توسعه کافی بخش کشاورزی بستگی دارد. بنابر این ، از منابع موجود باید ، با اتخاذ روشهای مناسب در رشد منطقی این امر استفاده به عمل آورده باید دانست که منابع محدود یاد شده را نباید بیهوده به مصرف رسانید و یا در امر استفتده از آن اسراف در پیش گرفت ، بلکه باید نهایت دقت و کوشش را بکار برد تا مصرف آن موجب بروز زیانهای بعدی نشود . به همین دلیل که تنظیم برنامه های صحیح و منطقی که به شناخت دقیق امکانات بالقوه و بالفعل محیط طبیعی متکی باشد ضرورت تام دارد . مطالعات ژئومورفولوژیدر این شناخت نقش موثری بر عهده دارد و می تواند اطلاعات مورد لزوم را از دینامیک محیط طبیعی و امکانات آن فراهم آورد . با توجه به امکانات محیط طبیعی و دینامیک آن و با تحلیل داده های حاصل از پژوهش های ژئومورفولوژیکی ، بکار گیری تکنیک به طور متناسب امکان پذیر می شود . (رجائی ، ۱۳۸۲ )

مبانی نظری :

به منظور شرح تقریبی وضعیت پدیده های اقلیمی جهت تخمین بارندگی تعیین تبخیر و نوع اقلیم ، هیدروگرافی و هیدرولوژی با هدف تعیین شکل حوضه ، نسبت انشعاب ، تراکم شبکه رود خانه های حوضه ، زمانی تمرکز و تعیین میزان آب در طبیعت به سه شکل مایع ،جامد و بخار وجود دارد . آب همواره در بین سه شکل مذکور در گردش است . به این گردش چرخه ای یعنی تبدیل از حالتی به حالت دیگر و بر گشت از نقطه ای به نقطه دیگر ،اصطلاحاً سیکل هیدرولوژی یا سیکل آب می گویند . عوامل موثر بر این چرخه بارش ،تبخیر ،تعرق،نفوذ، جریانات سطحی وزیر زمینی می باشد . سیکل هیدرولوژی را ترازنامه آب می نامند وبه صورت رابطه زیر نشان
می دهند.

چرخه آب:

P=E+I+R

در این رابطه :

P= نزولات جوی

E= تبخیر وتعرق

I= نفوذ

R= رواناب

مساحت حوضه:

سطحی است که توسط مرز حوضه (حصار کوهستانی )مشخص شده و مهم ترین عامل فیزیکی بوده که دبی های حداکثر، حداقل،متوسط سالانه و هم چنین شکل هیدروگراف بدان بستگی دارد و معمولاً با حروف A مشخص می شود.

طول حوضه:

محیط حوضه به خط فرضی تقسیم آب گفته می شود که حوضه را از حوضه های مجاور مجزا می کندو معمولاً با حرف P مشخص می شود. برای مشخص کردن طول حوضه نمایه های زیادی به کار برده می شود که در تحلیل رواناب و سیل از آن ها استفاده می شود.

مرز حوضه:

خط فرضی است که محدوده حوضه را مشخص می کند و از به هم پیوستن خط الرأس هایی که حوضه را محدود کرده اند و بر روی نقشه های توپوگرافی رسم می شود.(اصغری مقدم،۱۳۸۷)

شکل حوضه:

شکل حوضه یکی از خصوصیات فیزیکی حوضه است که نقش مهمی را درفرم هیدروگراف سیل دارد. در صورتیکه سایر خصوصیات فیزیکی ثابت باشند دبی حداکثر سیلاب ها در حوضه های کشیده از حوضه های گرد کمتر است. دلیل ابن امر آن است که در حوضه های گرد زمان تمرکز کمتر است و در نتیجه عکس العمل حوضه نسبت به رگبارهای شدید سریعتر از حوضه های کشیده می باشد.

برای مقایسه اشکال حوضه روش های مختلفی تعریف شده است که از جمله آن ها ضریب گراویلیوس، هورتن، شیوم، میلر،و مستطیل معادل
می باشد.

– ضریب گراویلیوس (رابطه شماره ۱)

این شاخص متداولترین ضریب شکل است که در بیشتر مطالعات مورد استفاده قرار می گیرد و صورت ساده شده آن را می توان به شکل زیر نوشت.

دراین رابطه :

R= ضریب شکل حوضه

A= مساحت حوضه به کیلومترمربع

L= طول حوضه به کیلومتر

– ضریب شکل هورتن: (رابطه شماره۲)

هورتن در سال ۱۹۳۲ ضریب شکل حوضه یا کشیدگی را از رابطه زیر محاسبه نمود.

در این رابطه

R= ضریب شکل حوضه

A= مساحت حوضه به کیلومتر مربع

L= طول حوضه به کیلومتر

این ضریب و دو ضریب بعدی همیشه از یک کمتر هستند. هرچه این عدد به یک نزدیکتر باشد حوضه به مربه یا دایره نزدیکتراست و هرچه به سمت صفر میل کند میزان کشیدگی حوضه بیشتر است.