فایل ورد کامل مطالعه مبانی نظری پیشرفت تحصیلی؛ تحلیل پیشینه پژوهشی و عوامل مؤثر بر موفقیت دانش‌آموزان

پیشرفت تحصیلی^[۱]

اگر موفقیت تحصیلی را معادل با پیشرفت تحصیلی مد نظر باشد به معنی موفقیت دانش آموزان در گذراندن دروس یک پایه تحصیلی مشخص و یا موفقیت در امر یادگیری مطالب درسی می­ باشد و مخالف آن افت تحصیلی است که از معضلات و مشکلات نظام می­باشد. اتیکسون^[۲] و همکاران (۱۹۹۸)، پیشرفت تحصیلی را توانایی آموخته شده یا اکتسابی فرد در موضوعات آموزشگاهی می­دانند که به وسیله آزمون­های استاندارد شده اندازه­ گیری می­ شود (به نقل از سیف، ۱۳۸۰).

عوامل موثر در پیشرفت

به طور کلی مهمترین عوامل موثر بر پیشرفت به شرح ذیل است:

الف) هوش :

یکی از مهمترین و اساسی ترین عوامل موفقیت، مخصوصاً در فراگیری دانش ها و فنون مختلف است، چنانکه اگر فرد از نظر هوش عقب مانده باشد تحصیل وی در روند عادی وجاری نظام آموزشی میسر نخواهد بود و باید به روش دیگری مثلاً آموزش استثنایی، از تحصیل بهره مند گردد.

ب) علایق و عوامل مربوط به دانش آموز:

علاقه یا رغبت از لحاظ تربیتی نقطه شروع فعالیت ها را تشکیل می دهد. برای اینکه تحصیلی چشم گیرتر نسبت به سایر افراد دارند. انگیزش و پیشرفت تحصیلی، علاقه به مطالعه و پیشرفت، ابتدا در آزمایشگاه ­های روانشناسی آغاز گردید و سپس به سازمان­ ها و موقعیت ­های دیگر گسترش یافت. بهتریت انگیزه ­های اجتماعی توسط هنری موری(۱۹۳۸) ارائه شده است. وی اولین کسی بود که مفهوم نیاز به پیشرفت را از طریق کار بر روی گروه کوچکی از افراد بهنجار و با استفاده از روش­ های مصاحبه، پرسش نامه، تحلیل رویا و خاطرات، بررسی زندگی نامه فردی، مشاهده رفتار در جلسات گروهی، تجربه های آزمایشگاهی گوناگون، بررسی واکنش افراد به ناکامی، موزیک و شوخی را به دست آورد. وی نیاز را به عنوان فشار درونی جهت ­داری می ­دانست که تعیین می­ نماید افراد چگونه به دنبال پدیده­ها و اشیاء یا موقعیت­ های مختلف در محیط هستند و چگونه به آنها پاسخ می­دهند تا با ارضاء شدن نیازهای شان فشار درونی­شان را کاهش می­دهند. موری و همکارانش(۱۹۳۸) به تدوین فایل ورد کامل مطالعه مبانی نظری پیشرفت تحصیلی؛ تحلیل پیشینه پژوهشی و عوامل مؤثر بر موفقیت دانش‌آموزان
فهرستی از نیازهای انسان پرداختند و آنها را به دو دسته تقسیم کردند:

الف- نیازهای اولیه (فیزیولوژیک) از قبیل نیاز به غذا،آب، هوا، امور جنسی، عمل دفع، اجتناب از درد، حرارت و …

ب- نیازهای ثانویه روان شناختی یا اجتماعی: وی فایل ورد کامل مطالعه مبانی نظری پیشرفت تحصیلی؛ تحلیل پیشینه پژوهشی و عوامل مؤثر بر موفقیت دانش‌آموزان
فهرستی از نیازهای روان شناختی یا اجتماعی از قبیل نیاز به پیشرفت به نظم و ترتیب، درک و فهم، پیوند جویی، سلطه­ گری، دنباله روی، استقلال، خود نمایی، آسیب گریزی، اجتناب از سرزنش و .. را شناسایی نمود و اظهار داشت که بسیاری از رفتارها (نه لزوما همه آنها) توسط مجموعه ای از نیازهای فوق کنترل و هدایت می­ شوند و هر فرد را می توان صاحب مجموعه ای مشخص از نیازهای فوق دانست که رفتارش را در جهت ارضای آن نیازها که برای شخصیت اش حیاتی هستند، نیرو بخشنده و هدایت می نماید(به نقل از رجبی،۱۳۹۲).

ج) انگیزه :

اصطلاح انگیزه در زندگی روزانه به معانی وسیع­تر از معنای روان­شناسی به کار می­ رود، زیرا تمام عادتها، محرکه ای خارجی، هیجانها و هدفها را شامل می شود. انگیزه حالت مشخصی است که موجب پیدایش رفتار معینی می شود. به عبارت دیگر، انگیزه عبارت از حالات، شرایط درونی، فیزیولوژیک و روانشناختی فرد است که او را به فعالیت در جهت معین یا برای رسیدن به هدف های خاص وادار می کند. ممکن است انگیزه شکل های گوناگون پیدا کند. از قبیل: احتیاجات، رغبت ها، امیال، گرایش ها … و به هم خوردگی تعادل و در نتیجه یادگیری تنها هنگامی رخ می دهد که فرد عدم تعادل یا تنش دارد و معلم برانگیختگی او را از همین حالاتش در می­ یابد. رسیدن به هدف، این بر انگیختگی را ارضا می کند و در نتیجه حالت تعادل در رفتار دانش آموز و دانشجو پیدا می شود و آرامش خاطر احساس می کند.(شعاری نژاد، ۱۳۶۲، ص۳۷۴)

[۱]- Academic Achievement

[۲]- Atkinson